Over ‘Het geheim van mevrouw Grünwald’ van Diana Tjin op Leestafel, 12 augustus 2017:
(…) Dit verhaal, dat mevrouw Grünwald aan Anna vertelt, onthult een vergeten historisch feit: de internering van mensen van Duitse afkomst, die in Suriname woonden toen Nederland aan Duitsland de oorlog verklaarde. (…) Mevrouw Grünwald, haar man Fritz en hun twee kinderen waren onder hen. Ze werden bijna zeven jaar lang opgesloten in Kamp Copieweg. Ze hadden Duitsland nog nooit gezien, laat staan dat ze iets te maken hadden met het nazisme. (…) Maar wat moet het kind Anna er mee? Natuurlijk blijkt er een verband te zijn, want het boek gaat ook om een groot sociaal probleem. Wat mevrouw Grünwald heeft meegemaakt, moet Anna’s ogen openen. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Het geheim van mevrouw Grünwald’
Tag: tweede wereldoorlog
«De Tweede Wereldoorlog in Suriname.» – Estefanía Pampín Zuidmeer
Over ‘Het geheim van mevrouw Grünwald’ van Diana Tjin in La Chispa, 26 juli 2017:
Mevrouw Grünwald, een oude Surinaamse vrouw, is eigenwijs en heeft een scherpe tong. (…) De drang naar vrijheid is niet zo vreemd bij mevrouw Grünwald. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak werd ze, samen met haar familie, door de Nederlandse regering in Suriname, geïnterneerd in Kamp Copieweg omdat ze de Duitse nationaliteit had. Echter, ze was niet geboren in Duitsland en had niets met het naziregime of het nazisme te maken. De debuutroman Het geheim van Mevrouw Grünwald van Diana Tjin (1961) laat een minder bekende kant van de oorlog zien. Suriname, toentertijd een Nederlandse kolonie, raakte betrokken bij de Tweede Wereldoorlog. (…) Om de rust in Suriname te handhaven werden alle Duitsers geïnterneerd, ongeacht hun idealen. Zo eindigen nazi’s en zelfs joden in dezelfde interneringskampen. (…) In de jaren vijftig moet mevrouw Grünwald met haar kinderen Suriname verlaten. (…) Uiteindelijk blijft ze noodgedwongen in Nederland. Hier wordt ze gediscrimineerd, omdat haar kinderen een getinte huidskleur hebben, en omdat ze een Duits paspoort heeft. (…) Het boek toont een ander gezicht van Nederland tijdens en na de oorlog. Eenmaal in Nederland kan de familie Grünwald de oorlogsjaren maar niet achter zich laten door de dagelijkse vernederingen die ze ondergingen. (…) ‘Het geheim van mevrouw Grünwald’ biedt een historische perspectief over de oorlog en de periode erna. (…) Dat dit een debuutroman betreft, is niet te merken. Diana Tjin weet met een eigen, karakteristieke stijl te schrijven en doet hopen dat er meer van dit soort boeiende, gelaagde boeken van haar hand zullen komen.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Het geheim van mevrouw Grünwald’
«Een buitengewoon knappe roman.» – André Oyen
Over ‘Bitterdagen’ van Peter Lenssen op Ansiel, 7 juli 2017:
Peter lenssen (1957) schreef twee romans: ‘Toplöss’, een historische roman die zich afspeelt tegen de achtergrond van de opkomst en bloei van de mijnindustrie, het anarchisme en de Spaanse burgeroorlog en ‘In dit land wil niemand wonen’ met als toetssteen de vluchtelingenproblematiek. (…) In ‘Bitterdagen’ herbeleeft Jef de oorlogsjaren, zijn huwelijk met Jeanne die aan kanker stierf en met wie hij een zoon heeft. Het zijn vooral negatieve en pijnlijke herinneringen, alhoewel ook de kleine fijne dingen een koestering voor zijn moeder en dergelijke om de hoek komen piepen. (…) Een buitengewoon knappe roman waarin realiteit, droom, en hallucinatie een confrontatie met mekaar aangaan.
Lees hier en hier**** de recensie
Meer over ‘Bitterdagen’
Meer over Peter Lenssen op deze site
«Een onbekend stukje Surinaamse geschiedenis.» – Ko van Geemert
Over ‘Het geheim van mevrouw Grünwald’ van Diana Tjin in Parbode, nr. 135, juli 2017:
Mevrouw Grünwald, in het bezit van de Duitse nationaliteit, wordt in Suriname, in 1940, meteen na de Duitse inval in Nederland, met haar man en drie kinderen geïnterneerd. Voor heel wat mensen is deze interneringskwestie een onbekend stukje Surinaamse geschiedenis. Ze gaan eerst naar Mariënberg, vervolgens naar Groningen, en komen tenslotte in Kamp Copieweg terecht, waar ze de jonge Hans Dietrich ontmoet op wie ze zeer gesteld raakt. Hij overlijdt in het kamp. Dietrich blijkt later de broer te zijn van Anna’s grootmoeder. Mevrouw Grünwald ontmoet deze grootmoeder wanneer ze haar een ketting gaat brengen die ze had gevonden in Hans’ nalatenschap. Mevrouw Grünwald vertelt [de 19-jarige] Anna verder over haar leven (ze is maar liefst zeven jaar geïnterneerd geweest), over haar kinderen, over haar man. Daartussendoor lezen we dat ook Anna geen makkelijk leven heeft gehad.
Lees meer
Meer over ‘Het geheim van mevrouw Grünwald’
«Beklemmend mooi.» – Ria Twisk
Over ‘Bitterdagen’ van Peter Lenssen op Leestafel, 28 juni 2017:
(…) Deze roman van Lenssen is prachtig opgebouwd en de lezer raakt bij alle personages rondom Sjef Sonneschein zeer betrokken, maar toch het meest bij Sonneschein zelf. Je vraagt je af hoeveel een mens kan hebben? Toch staat het verhaal van Sjef niet op zichzelf. In de periode waarover Lenssen schrijft hebben veel mensen eenzelfde leefomgeving en daarmee dezelfde ervaringen als de hoofdpersoon. Ouders die de Eerste Wereldoorlog nog hebben meegemaakt glijden ongevraagd de volgende wereldoorlog in, maar zijn nu zelf volwassenen met kinderen, zoals Sjefs ouders. (…) Nadat de oorlogen teneinde kwamen bleef er intens verdriet over om het verlies, verbijstering over wat er gebeurd was en intense schaamte over wat men niet wist of niet wilde weten en opnieuw kon men er niet over praten. Ingehouden angst, opgekropte onmacht, boosheid en frustratie heeft menigeen, net als Sjef, een leven lang beziggehouden. Tel daar nog bij de ‘gewone tegenslagen’ die bij het leven horen en een mens trekt zich, net zoals Sjef, terug in zijn eigen wereld. Al deze aspecten heeft de auteur op een hele bijzonder mooie manier beschreven, eveneens ingehouden, maar het hier en daar ook als het ware uitschreeuwend, zodat het de lezer duidelijk wordt hoe dergelijke omstandigheden een mensenleven kunnen vormen en in zijn greep houden. Daardoor is dit boek van Peter Lenssen beklemmend mooi geworden.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Bitterdagen’
Meer over Peter Lenssen op deze site
«De lezer wordt helemaal meegetrokken in de wereld van de hoofdpersoon.» – Marian Verstappen-Naus
Over ‘Bitterdagen’ van Peter Lenssen voor NBD | Biblion, 24 juni 2017:
Sjef Sonneschein is een oudere verbitterde man die voortdurend heden en verleden door elkaar haalt. Hij herbeleeft de oorlogsjaren waarin zijn vader stierf, de vriendschap met zijn vriend Sjors die in Nederlands-Indië de politionele acties heeft meegemaakt, zijn huwelijk met Jeanne die aan kanker stierf. (…) Sjef lijdt aan Alzheimer en heeft ook kanker. De enige die hij in zijn nabijheid accepteert is het drugsverslaafde hoertje Mounia. Sjef koestert een niet aflatende wrok tegen zijn buurman met een naziverleden. Het verhaal is heel beeldend geschreven. De lezer wordt helemaal meegetrokken in de wereld van de hoofdpersoon. Er is veel actie maar alle gebeurtenissen lopen slecht af, van de voettocht met zijn vader van Heerlen naar Aken, de hechte relatie met zijn vriendje Matty, tot de vlucht van Joodse vrienden uit Duitsland. Het verhaal speelt (…) in Zuid-Limburg en bestrijkt vrijwel het hele leven van Sjef. Een indrukwekkend maar pijnlijk verhaal.
Lees hier het artikel
Meer over ‘Bitterdagen’
Meer over Peter Lenssen op deze site
«Een diep humaan en goedgeschreven werk.» – André Oyen
Over ‘Het geheim van mevrouw Grünwald’ van Diana Tjin op Ansiel, 17 juni 2017:
Nog regelmatig komen er uit de tweede wereldoorlog dingen aan het licht waarvan de meesten onder ons totaal onwetend zijn. (…) In haar roman ‘Het geheim van mevrouw Grünwald’ beschrijft Diana Tjin enerzijds de internering van mensen met een Duitse nationaliteit in Suriname ten tijde van de Tweede Wereldoorlog en anderzijds kindermishandeling in Nederland anno 1990. In de zomer van 1990, vertelt Mevrouw Grünwald, een oude Surinaamse vrouw, aan de negentienjarige Anna in Amsterdam Oud-West haar levensverhaal. (…) Naarmate het verhaal vordert, begrijpt Anna waarom haar grootmoeder haar juist naar deze vrouw heeft gestuurd. Door de verzwegen geschiedenis die mevrouw Grünwald kan vertellen, zal Anna ook leren wat er mis zit in haar eigen familie. (…) Een diep humaan en goedgeschreven werk.
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Het geheim van mevrouw Grünwald’
«Een huiveringwekkend relaas.» – Wim Bossema
Over ‘Het geheim van mevrouw Grünwald’ van Diana Tjin in De Volkskrant, 10 juni 2017:
(…) Een beschamende episode uit de koloniale geschiedenis: in Suriname werden de inwoners van Duitse komaf geïnterneerd nadat de nazi’s Nederland hadden bezet. Ook mevrouw Grünwald, haar man Fritz en hun twee kinderen. Diana Tjin brengt de verveling, de ontberingen en de uitzichtloosheid uit dit weggemoffelde deel van onze geschiedenis pakkend tot leven. Even sterk is haar schets van het naoorlogse Amsterdam waar mevrouw Grünwald belandt met haar twee kinderen – die bruin zijn en worden gediscrimineerd. (…) Maar dit is meer dan een historische roman, het is ook een aangrijpend boek over kindermishandeling, van generatie op generatie. Over zwijgen en vluchten, over verdenkingen en beschuldigingen. Het is het huiveringwekkende relaas van het meisje Anna dat houvast zoekt.
Lees hier of de recensie
Meer over ‘Het geheim van mevrouw Grünwald’
«Indrukwekkend boek.» – Peter de Rijk
Over ‘Bitterdagen’ van Peter Lenssen op Amsterdam FM-Radio, 21 mei 2017:
In een meeslepend gesprek vertelt Peter Lenssen over zijn tot nu verschenen proza (waaronder zijn debuutroman ‘Töpless/Mijnverdriet’ over de mijnstreek in Limburg en zijn roman ‘In dit land wil niemand wonen’ die enkele jaren voor het generaal vluchtelingenpardon verscheen) in het bijzonder over zijn onlangs verschenen monumentale roman ‘Bitterdagen’. Het betreft de beschrijving van het dagelijks leven van een boze, oude man dat eigenlijk alleen nog bestaat uit het ophalen van herinneringen. Herinneringen aan traumatische ervaringen van hem als 6-jarig jongetje bij de dom van Aken, en later aan de jodenvervolging in zijn Limburgse geboortestreek (een prachtig monument voor hen die er niet meer zijn), de bombardementen vlak over de grens op Aken die de hemel rood kleurden. Wat is goed, wat is slecht? Hij poogt goed te doen door opvang te bieden aan een verslaafde prostituee. Een indrukwekkend boek waarin grote en kleine geschiedenis een belangrijke rol spelen.
Luister hier naar de uitzending
Meer over ‘Bitterdagen’
«Strijdbaarheid en engagement als van Don Quichot.» – Adri Gorissen
Over ‘Bitterdagen’ van Peter Lenssen in Dagblad De Limburger / Limburgs Dagblad, 6 mei 2017:
In ‘Bitterdagen’ is Sjef Sonneschein de hoofdpersoon. Het is een verbitterde, nurkse en wrokkige man, een historicus die leeft in het verleden en voortdurend herinneringen ophaalt. Aan gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog, aan zijn vader die in de mijn werkte, aan zijn vrouw Jeanne die aan kanker is gestorven, aan zijn vriend Sjors die in Indonesië direct na de oorlog de politionele acties heeft meebeleefd, aan zijn Limburgse jeugd en nog veel meer. Maar Sjef heeft alzheimer, waardoor al die herinneringen door en over elkaar gaan buitelen en een maalstroom van verhalen worden. Een draaikolk die Lenssen ondersteunt met een schrijfstijl van korte, afgebeten zinnen. Evengoed blijft voor de lezer altijd helder waarom Sjef is geworden wat hij nu is. Hij is overigens niet alleen wrokkig en verbitterd, maar heeft ook mededogen, kan niet tegen onrecht en is sociaal bewogen. Reden waarom hij bijvoorbeeld het verslaafde hoertje Mounia in zijn huis onderdak biedt.
Lees hier het artikel
Meer over ‘Bitterdagen’