Over ‘Bitterdagen’ van Peter Lenssen op Leeskost, 6 oktober 2017:
(…) Alcoholisme is nog het minste. Seksuele repressie. Kinderen worden mishandeld of sterven aan kanker. Jonge meisjes verhangen zich bij ongewenste zwangerschap. Inlanders worden door Indische Nederlanders gemarteld. Om te voorkomen dat hun kinderen hetzelfde lot treft worden de eigen kampongkinderen gedood. Joden worden verraden en vermoord. Kinderen worden van hun moeders afgepakt. Mijnwerkers worden niet alleen de mijnen, maar ook de dood ingejaagd. Voor Sjefs ogen worden van een accordeonist twee vingers afgehakt. Hij mag van zijn vader de vingers oprapen en in zijn broekzak stoppen. De muziek is gestopt. Sjef is een gruwelijke kinderervaring rijker. Auschwitz. Atjeh. Repatriëring. Onmenselijke discriminatie. Nederlands racisme op de troon. Eén van de Nederlandse slachters heet Colijn. Hij kreeg uit Indië een bak medailles mee en zal vijf kabinetten leiden. De Nederlandse wreedheid. (…) Het is een stroom treurige gebeurtenissen uit het leven van Sjef Sonnenschein die culmineren in gebeurtenissen gedurende de Tweede Wereldoorlog wanneer het kwaad de dienst uitmaakt. De auteur bouwt rustig aan een smartelijke spanningsboog met een onvermijdelijk dramatisch einde in onze tijd. Groots en beklemmend.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Bitterdagen’
Meer over Peter Lenssen op deze site
Tag: tweede wereldoorlog
«Een fantastische en indrukwekkende roman.» – Marjo van Turnhout
Over ‘Bitterdagen’ van Peter Lenssen op Leestafel, 28 september 2017:
(…) Deze lijvige roman leest traag. In scherpe en rake zinnen schetst Peter Lenssen het leven van zijn hoofdpersoon Sjef. Soms in een staccatostijl, dan weer volzinnen. De lezer moet zelf maar uitmaken of wat verteld wordt een heldere herinnering is, of juist een waan. (…) Drie scenes zijn er waarin de schrijver gebruik maakt van een onvoltooid verleden tijd. Zijn dit de kernervaringen van Sjef? De eerste is als zijn vader hem ruw duidelijk maakt dat zijn grote held Karl May een verzinsel is; de tweede als hij met zijn moeder mee gaat, die probeert er achter te komen wat er precies met haar man gebeurd is en waar hij gebleven is. En de derde is Sjefs laatste bezoek aan zijn vriend Sjors, in de inrichting voor geesteszieken. (…) Peter Lenssen kent de omgeving en de geschiedenis, zoals hij die verwerkt heeft in deze prachtige roman. (…) Een fantastische en indrukwekkende roman die veel meer bekendheid zou moeten krijgen dan er tot nu toe is. Want deze roman vertelt over de Mens in al zijn facetten, in dit geval tegen de achtergrond van het verleden van Limburg, maar het is wat er altijd en overal gebeurde en gebeurt. Het is het Leven.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Bitterdagen’
Meer over Peter Lenssen op deze site
«Getuigenissen van verwoeste levens, schrijnend in hun eenvoud.» – Fred de Haas
Over ‘Buitenbeentjes’ van Janny de Heer n.a.v. presentatie tijdens The Twain Shall Meet, 20 september 2017:
(…) In haar boek laat de auteur een tiental verhalen de revue passeren van individuen en families die op een of andere wijze aan het eind van de Tweede Wereldoorlog vastzaten in ‘Indië’. Die mensen waren blanke Nederlanders of Nederlanders van gemengd bloed, de zogenaamde ‘Indo’s, een oneerbiedig woord, maar niet als zodanig gevoeld in die tijd. Ze hadden tijdens de oorlog vaak onder erbarmelijke omstandigheden vastgezeten in de ‘Jappenkampen’ en, als ze geluk hadden, hun gevangenschap in geestelijk en lichamelijk gehavende toestand overleefd. Na hun verblijf in Japanse gevangenschap riskeerden zij de dodelijke wraak van Indonesische nationalisten die het met geslepen bamboesperen voorzien hadden op de koloniale overheersers uit Nederland en hun ‘meelopers’ die nu beschermd moesten worden door de Japanners, de voormalige vijand die zich aan de geallieerden had moeten overgeven. Wie geluk had kon met veel moeite het voor hen eens zo idyllische Indië verlaten door op een boot naar Nederland te stappen om daar vervolgens ontredderd aan te komen, al of niet overgeleverd aan de genade van familie en vrienden. Hun verhalen, getuigenissen van verwoeste levens, zijn schrijnend in hun eenvoud. Die eenvoud en directheid worden ook weerspiegeld door de schrijftrant van de auteur die niet heeft geprobeerd om het ‘mooier’ te maken door er een pseudo-literair tintje aan te geven. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Buitenbeentjes’
Meer over Janny de Heer bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Fred de Haas op deze site
Meer over The Twain Shall Meet op 3 september 2017 in Podium Mozaïek
Ton van Reen – Dochters. Roman
Ton van Reen
Dochters
Nederland – Afrika
Roman
Gebrocheerd in omslag met flappen,
344 blz., € 19,50
ISBN 978 90 6265 963 0
november 2017
Lennert Rosenberg, 59 jaar, journalist in Afrika, reist naar Zwitserland voor de bruiloft van zijn dochter Miriam. Aan het begin van de reis ontmoet hij Nena, een jonge vrouw, op weg naar haar ouders in Zwitserland. Al vlug blijkt dat ze belangstelling hebben voor dezelfde dingen, ondanks het grote leeftijdsverschil. Door een urenlang oponthoud in Keulen verkennen ze de nachtelijke stad en reizen daarna samen tot Freiburg. Daar aangekomen besluiten ze er een dag te blijven. Speelde Lennert even met het idee dat een relatie met haar mogelijk zou zijn, nog net op tijd begrijpt hij dat zij geen minnaar zoekt, maar iemand die haar begrijpt. Langzamerhand onthult zij het levensverhaal van haar familie die in de oorlog naar Zwitserland vluchtte. En het verhaal van haar vader die zijn best doet zijn Joodse verleden te verhullen en een authentieke Zwitser probeert te zijn. Door haar verhalen gaan zijn ogen open voor zijn eigen geschiedenis die hij is ontvlucht door zich in Afrika te vestigen.
Hij viel in slaap en droomde dat hij een jongen was die samen met een man een lange weg afliep. Beiden waren ze naakt, maar de man droeg een rugzak.
‘Wat zit er in die rugzak?’ vroeg hij.
‘Mijn herinneringen,’ zei de man. ‘Later zijn ze voor jou.’
‘Kan ik dat dan allemaal onthouden?’
‘Je moet wel, zeker als je wilt weten wie je zelf bent. Je weet toch dat ik je vader ben?’
Toen pas herkende hij de man die hij zo vaak op foto’s had gezien.
Plotseling liep zijn vader naar de rand van een ravijn, gooide hem de rugzak toe en sprong naar beneden.
‘Ik wil hem niet!’ riep hij. ‘Kom terug!’
Hij durfde de zak niet op te rapen. Er kwam een spelend kind aan. Het opende de zak.
Ton van Reen schreef onder meer romans, kinder- en jeugdboeken en journalistiek werk. Bekend zijn de romans Het winterjaar, Roomse meisjes en Concert voor de Führer. Hij schreef vaak over Afrika, in kranten zoals de Volkskrant en de GPD-kranten. Een aantal verhalen over de cultuurshock in Afrika werd gebundeld in Weense walsen in Mombassa. Ook schreef hij Een ochtend in Cairo, een inleiding bij het werk van de Egyptische schrijver en nobelprijswinnaar Naguib Mahfoez. Bij Uitgeverij In de Knipscheer zijn van zijn hand verschenen de romans De verdwenen stad, Geen oorlog, Katapult – Oproer in Amsterdam.
Meer over het werk van Ton van Reen
Meer over Ton van Reen bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Sommige scènes krijgen een betoverende schoonheid.» – Ezra de Haan
Over ‘Het geheim van Mevrouw Grünwald’ van Diana Tjin op Caraïbisch Uitzicht, 8 september 2017:
Met haar debuutroman ‘Het geheim van mevrouw Grünwald’ toont Diana Tjin dat ze een zeer geraffineerd schrijfster is. Want ondanks het waargebeurde historische verhaal waarop het boek gebaseerd is, en dat je zeker niet in de koude kleren gaat zitten, is het vooral de wijze waarop ze dit verhaal vertelt, dat het je bijblijft. Zo lokt de auteur je op uiterst slimme wijze het verhaal in. Ene Anna klopt bij mevrouw Grünwald aan. Ze vraagt om hulp, heeft een kamer nodig, al is het maar voor een nacht… Het briefje van haar oma doet wonderen. En zo belandt ze in het huis van mevrouw Grünwald aan de Jacob van Lennepkade. De oude vrouw blijkt in de dagen die volgen alles te weten over okers, sopropo, kousenband, tayerblad en antruwa: Surinaamse groenten die ze altijd pas na lang afdingen koopt. En als ze, in gesprek met Anna, dan ook nog mi gudu zegt, geef je haar al snel de Surinaamse nationaliteit… Anna worstelt ook met de vraag waar mevrouw Grünwald vandaan komt. Haar opmerking: ‘Ik wist niet dat er in Suriname ook Duitsers wonen,’ maakt veel bij de oude vrouw los. (…) Tijdens de Tweede Wereldoorlog bleek het vasthouden aan de Duitse nationaliteit uit sentimentele overwegingen reden genoeg om mevrouw Grünwald, samen met haar man en haar drie kinderen in Kamp Copieweg te interneren. Zeven jaar duurt de lijdensweg van de familie en pas wanneer vrijwel iedereen al het kamp heeft verlaten en de oorlog al twee jaar achter de rug is, komen ze vrij. Geen wonder dat ze Suriname in 1955 verlaten. (…) ‘Het geheim van mevrouw Grünwald’ is een prachtige roman die een uiterst wrange geschiedenis beschrijft met soms haast surrealistische beelden. Hierdoor krijgen sommige scènes een betoverende schoonheid en gaat de roman verder dan een in meerdere landen spelend levensverhaal. Diana Tjin is een schrijfster waar we nog veel van mogen verwachten.
Tekst uitgesproken op de boekpresentatieprogramma ‘The Twain Shall Meet’ van Uitgeverij In de Knipscheer, Theater Podium Mozaïek Amsterdam, 3 september 2017.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Het geheim van mevrouw Grünwald’
«Van begin tot eind zó ontroerend.» – Rob Molin
Over ‘Bitterdagen’ van Peter Lenssen op Literair Nederland, 7 september 2017:
Bitterdagen is goed geschreven en de opbouw van het verhaal over de geestelijk verminkte hoofdpersoon met de ironische naam Sjef Sonneschein is voorbeeldig. Deze zonderlinge gepensioneerde geschiedenisleraar, geboren in 1927, is vanaf de eerste bladzijde van Bitterdagen aan het woord als een causeur. Zijn leven lang heeft hij gezwegen over het trauma van zijn jeugd. Bij stukjes en beetjes ontrolt zijn persoonlijke geschiedenis die tegelijk het ‘totale’ verhaal is over kolonialisme, Tweede Wereldoorlog, steenkolenmijnen en door overheid en geestelijkheid in stand gehouden maatschappelijk onrecht. Het verhaal tevens over de mens die nooit leert van de geschiedenis, zijn naaste niet liefheeft en hartgrondig haat. Lenssen moet al jong gefascineerd zijn geraakt door getuigenissen van zijn ouders en grootouders over de Duitse bezetting en de daaraan voorafgaande roerige jaren. De jaren dertig en veertig van de vorige eeuw roept hij via de hoofdfiguur namelijk op alsof hij er zelf middenin gestaan heeft. (…) Een van de hoogtepunten in Bitterdagen is de brutale schoffering van een straataccordeonist als aankondiging van grootschalige nazistische misdaden tegen de menselijkheid. Via de vertellende ik-figuur bouwt Lenssen in de roman een spanning op die de lezer doet snakken naar de ontknoping van de treurige geschiedenis, naar Sonnescheins afrekening met zijn intense verbittering. Bovendien vraagt de geleidelijk aangescherpte sfeer van dood en verderf om een catharsis. (…) Vanaf de eerste bladzijde ontsnapt aan de hoofdpersoon een eigenzinnige toon. (…) In de slotfase verzuimt Lenssen het aangrijpend relaas te voegen in het verloop van de romanwerkelijkheid die hij tot dan toe rond Sonneschein heeft gesponnen. Maar Bitterdagen is van begin tot eind zó ontroerend dat zulks voor het eindoordeel over het boek nauwelijks gewicht in de schaal mag leggen.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Bitterdagen’
Meer over Peter Lenssen op deze site
«Roman tegen de achtergrond van een waargebeurd verhaal.» – Marianne Janssen
Over ‘Het geheim van Mevrouw Grünwald’ van Diana Tjin op Leeskost, 23 augustus 2017:
(…) Over de geschiedenis van de Duitse Surinamers is maar heel weinig bekend. Ze hebben het zwaar gehad. Ze werden – aanvankelijk gescheiden van hun mannen die later mochten komen – van 1940 tot 1947 opgesloten. De situatie in het kamp was verschrikkelijk. Er was weinig te eten, de hygiëne was ver te zoeken. De geïnterneerden konden geen stap buiten de barakken zetten. Toen zij na 1947 vrij kwamen waren zij ongewenst in het land van hun geboorte. Ze moesten naar Europa. (…) Een interessant boek omdat de geschiedenis van de Duitse burgers in Suriname er hard aan toe was wat meer onder de aandacht gebracht te worden.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Het geheim van mevrouw Grünwald’
«Wat mevrouw Grünwald heeft meegemaakt, moet Anna’s ogen openen.» – Marjo van Turnhout
Over ‘Het geheim van mevrouw Grünwald’ van Diana Tjin op Leestafel, 12 augustus 2017:
(…) Dit verhaal, dat mevrouw Grünwald aan Anna vertelt, onthult een vergeten historisch feit: de internering van mensen van Duitse afkomst, die in Suriname woonden toen Nederland aan Duitsland de oorlog verklaarde. (…) Mevrouw Grünwald, haar man Fritz en hun twee kinderen waren onder hen. Ze werden bijna zeven jaar lang opgesloten in Kamp Copieweg. Ze hadden Duitsland nog nooit gezien, laat staan dat ze iets te maken hadden met het nazisme. (…) Maar wat moet het kind Anna er mee? Natuurlijk blijkt er een verband te zijn, want het boek gaat ook om een groot sociaal probleem. Wat mevrouw Grünwald heeft meegemaakt, moet Anna’s ogen openen. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Het geheim van mevrouw Grünwald’
«De Tweede Wereldoorlog in Suriname.» – Estefanía Pampín Zuidmeer
Over ‘Het geheim van mevrouw Grünwald’ van Diana Tjin in La Chispa, 26 juli 2017:
Mevrouw Grünwald, een oude Surinaamse vrouw, is eigenwijs en heeft een scherpe tong. (…) De drang naar vrijheid is niet zo vreemd bij mevrouw Grünwald. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak werd ze, samen met haar familie, door de Nederlandse regering in Suriname, geïnterneerd in Kamp Copieweg omdat ze de Duitse nationaliteit had. Echter, ze was niet geboren in Duitsland en had niets met het naziregime of het nazisme te maken. De debuutroman Het geheim van Mevrouw Grünwald van Diana Tjin (1961) laat een minder bekende kant van de oorlog zien. Suriname, toentertijd een Nederlandse kolonie, raakte betrokken bij de Tweede Wereldoorlog. (…) Om de rust in Suriname te handhaven werden alle Duitsers geïnterneerd, ongeacht hun idealen. Zo eindigen nazi’s en zelfs joden in dezelfde interneringskampen. (…) In de jaren vijftig moet mevrouw Grünwald met haar kinderen Suriname verlaten. (…) Uiteindelijk blijft ze noodgedwongen in Nederland. Hier wordt ze gediscrimineerd, omdat haar kinderen een getinte huidskleur hebben, en omdat ze een Duits paspoort heeft. (…) Het boek toont een ander gezicht van Nederland tijdens en na de oorlog. Eenmaal in Nederland kan de familie Grünwald de oorlogsjaren maar niet achter zich laten door de dagelijkse vernederingen die ze ondergingen. (…) ‘Het geheim van mevrouw Grünwald’ biedt een historische perspectief over de oorlog en de periode erna. (…) Dat dit een debuutroman betreft, is niet te merken. Diana Tjin weet met een eigen, karakteristieke stijl te schrijven en doet hopen dat er meer van dit soort boeiende, gelaagde boeken van haar hand zullen komen.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Het geheim van mevrouw Grünwald’
«Een buitengewoon knappe roman.» – André Oyen
Over ‘Bitterdagen’ van Peter Lenssen op Ansiel, 7 juli 2017:
Peter lenssen (1957) schreef twee romans: ‘Toplöss’, een historische roman die zich afspeelt tegen de achtergrond van de opkomst en bloei van de mijnindustrie, het anarchisme en de Spaanse burgeroorlog en ‘In dit land wil niemand wonen’ met als toetssteen de vluchtelingenproblematiek. (…) In ‘Bitterdagen’ herbeleeft Jef de oorlogsjaren, zijn huwelijk met Jeanne die aan kanker stierf en met wie hij een zoon heeft. Het zijn vooral negatieve en pijnlijke herinneringen, alhoewel ook de kleine fijne dingen een koestering voor zijn moeder en dergelijke om de hoek komen piepen. (…) Een buitengewoon knappe roman waarin realiteit, droom, en hallucinatie een confrontatie met mekaar aangaan.
Lees hier en hier**** de recensie
Meer over ‘Bitterdagen’
Meer over Peter Lenssen op deze site