Over ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink in De Telegraaf, 12 december 2017:
Het is 1914 en het zijn woelige tijden. Internationaal, want de Eerste Wereldoorlog breekt uit, maar ook op persoonlijk vlak, zo blijkt uit ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink(…). De schrijver weet dat grote en dat kleine mooi met elkaar te verweven. En doet dat op basis van waargebeurde verhalen. Het draait allemaal om twee personen, Theo en Hélène. (…) Theo is homoseksueel. Hij leeft daarom half en half in een parallelwereld (…) waar juist met medewerking van zijn vader in het parlement wetsvoorstel 248 bis is aangenomen, dat seks met jongens jonger dan 21 jaar verbiedt. (…) Hij weet een façade op te bouwen door zijn huishoudster te trouwen en een kind te adopteren. Dat kind is Hélène, een Vlaamse baby op de vlucht voor het oorlogsgeweld (…) Deze Hélène was de moeder van de auteur – zo dichtbij komt het. (…) Erg interessant is dat de roman geïllustreerd is met de documenten van de ware geschiedenis. De romancier Stokkink vult dat aan met schrijnende dialogen en observaties op het persoonlijke vlak. (…) De goedgekozen titel blijkt naadloos te passen op alle aspecten van dit verhaal. [ ***½]
Lees hier de recensie
Meer over ‘Zwijgplicht’
Tag: tweede wereldoorlog
«Indrukwekkende lezing van Janny de Heer.» – Pie Pijper
Over ‘De Barones’ van Janny de Heer op Spijknet, 15 november 2017:
Vanmorgen was er de jaarlijkse boekbespreking in de Bibliotheek Spijk in samenwerking met Steunstee. Het was een indrukwekkende lezing over het boek ‘De Barones’, het waargebeurde verhaal van Mientje Bezemer. Als kind van ‘foute ouders’ ondervindt ze wat dat betekent ook nog in haar leven na de oorlog. Om de druk van de ouders te ontvluchten loopt ze blindelings in de armen van een zeer overheersende man. Haar eigen ik wordt geweld aangedaan. Alles wordt beslist door de man, zelfs even lopen met haar kinderen wordt haar onthouden. Een man met twee gezichten, een “buitengezicht en een binnengezicht” en daar heeft ze zeer onder te lijden. Het boek is geschreven door Janny de Heer.
Bekijk hier het verslag
Meer over ‘De Barones’
Meer over Janny de Heer op deze site
Presentatie ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink in de OBA
Op zondag 19 november om 14.00 uur wordt in de Theaterzaal van de OBA (Oosterdok Amsterdam) om 14.00 uur de historische familieroman ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink gepresenteerd:
Het boek beschrijft aan de hand van het leven van een kandidaat-notaris die leefde aan het begin van de vorige eeuw en zijn geadopteerde dochter o.m. de gevolgen die artikel 248bis van het Nederlandse Wetboek van Strafrecht (dat uit 1911 stamt en 60 jaar standhield) heeft gehad voor homoseksuelen. De roman is gebaseerd op feiten en op personen die in werkelijkheid hebben bestaan. Een intrigerend, spannend en meeslepend verhaal is het gevolg. De auteur zal een aantal fragmenten voorlezen waarna een forum met o.a. Gert Hekma, Coos Huijsen en John Welbergen onder leiding van Jaap van Straaten zal discussiëren. De toegang is gratis, maar aanmelden vooraf is noodzakelijk op aanmelden@ihlia.nl.
De presentatie geschiedt mede onder auspiciën van IHLIA, welke archieven de auteur kon raadplegen bij het schrijven van zijn roman, en in samenwerking met De Stichting tot bevordering der Notariële Wetenschap, Het Jacob Israël de Haan Genootschap, De Mosse-lezing (UVA), Het Blauwe Fonds en Uitgeverij In de Knipscheer.
Meer over ‘Zwijgplicht’
Theo Stokkink – Zwijgplicht
Theo Stokkink
Zwijgplicht
Historische roman
België – Nederland
gebrocheerd in omslag met flappen
geïllustreerd, 444 blz., € 24,50
ISBN 978 90 6265 980 7
Presentatie 19 november 2017
De historische familieroman Zwijgplicht is gebaseerd op waargebeurde feiten en op personen die in werkelijkheid hebben bestaan. De Vlaamse schrijfster Elisabeth Marain begon met ‘De vluchtelingen’ in 1994 een trilogie over de Grote Oorlog. In 1996 verscheen het tweede ‘In ballingschap’. In het derde deel zou de zoektocht naar Hélène worden beschreven, maar tot publicatie is het nooit gekomen. Met haar toestemming heeft Theo Stokkink dertig jaar later de draad opgepakt, nu vanuit een Nederlands perspectief.
In de aanloop naar de Eerste Wereldoorlog is Theo Borret privaatdocent aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is zich van zijn homoseksuele geaardheid bewust en ook van het onmogelijke daarvan. Alleen in heimelijke nachtelijke omzwervingen langs allerhande lugubere ontmoetingsplekken in de stad, kan hij zich uitleven. Hij beseft dat voor de maatschappelijke positie die hij ambieert en de druk van zijn familie een schijnhuwelijk zal moeten sluiten. Als ultiem bewijs van het bestaan van een gezin zal er ook een kind moeten zijn. Theo werkt inmiddels als kandidaat op het kantoor van een notaris die zelf nauw betrokken raakt bij de opvang van uit België gevluchte kinderen.
Op een vluchtelingenboot van Antwerpen naar Rotterdam raakt aan het begin van de oorlog een Vlaamse baby zoek. In de complete chaos die in de vluchtelingenopvang ontstaat weet de notaris in een opvangcentrum in Amsterdam de dan amper 3 weken oude ‘vondeling’ te reserveren voor adoptie voor zijn kandidaat-notaris. De identiteit van de baby is niet bekend. Het meisje groeit op met de naam Hélène. In 1922 overlijdt ‘vader Theo’ als Hélène acht jaar oud is. Ze krijgt in de loop van de jaren steeds meer twijfels over haar ouders. Vragen daarover stuiten op een zwijgplicht die de kandidaat-notaris zijn familie heeft opgelegd. Intussen is ook de Belgische familie is op zoek naar de verloren baby.
Artikel 248bis van het Nederlandse Wetboek van Strafrecht wordt in 1911 als onderdeel van de Zedelijkheidswet ingevoerd en komt pas in 1971 te vervallen. Het luidde: De meerderjarige, die met een minderjarige van hetzelfde geslacht wiens minderjarigheid hij kent of redelijkerwijs moet vermoeden, ontucht pleegt, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaar. De toenmalige grens voor meerderjarigheid van homoseksuelen was 21 jaar, terwijl de minimumleeftijd voor heteroseksuele contacten 16 jaar was. Tegen het discriminerende artikel werd alom geprotesteerd. In totaal zijn ongeveer 5000 homoseksuelen vervolgd op basis van dit artikel.
Theo Stokkink (1941) was dertig jaar programma maker bij de Nederlandse publieke omroep. In die periode heeft een groot aantal radio – en tv programmaseries (zeer uiteenlopend van vorm, karakter en onderwerp), ontworpen en gepresenteerd. Daarna trainde hij ruim tien jaar lang programmamakers in een groot aantal Aziatische en Afrikaanse ontwikkelingslanden. Hij heeft elf non-fictie boeken (waarvan vijf gerelateerd aan programma-series), twee romans en een verhalenbundel op zijn naam staan, waaronder de roman ‘Aanvechtingen’ bij Uitgeverij In de Knipscheer.
Meer over Theo Stokkink bij Uitgeverij In de Knipscheer
«***** Hartverscheurend mooi.» – Mieke Koster
Over ‘Bitterdagen’ van Peter Lenssen op Alles over boeken en schrijvers, 6 november 2017:
Wat een hartverscheurend mooi boek is ‘Bitterdagen’. Peter Lenssen grijpt je al meteen op de eerste bladzijde naar de strot. We maken kennis met een zorgmijder. Hij heeft van zijn huis hermetisch afgesloten voor alles wat naar gemeenteambtenaren of hulpverlening ruikt. Klaar ermee, absoluut niets wil hij er mee te maken hebben. Hij heeft veel te veel gezien in het leven om op wat voor wijze dan ook vertrouwen te kunnen hebben in instanties, gemeenten en andere goed bedoelende lieden. (…) Wat kan die man schrijven, deze Peter Lenssen. Korte, krachtige zinnen zonder tierelantijnen. Prachtige beeldspraak. Meanderende en hallucinerende zinnen, gedachtenstromen en herinneringen. Het kan niet anders dat je je als lezer laat meevoeren. Dat je op plekken aankomt waarvan je zeker weet dat het niet aangenaam voelt. Dat het echt nodig is dit boek soms even weg te leggen omdat het van belang is af en toe aan het zwarte, het bittere te ontsnappen. Maar onherroepelijk word je er toch weer, sneller dan je denkt, naartoe getrokken. (…) Bitterdagen is gewaardeerd met de maximale ★★★★★ (uitmuntend).
Lees hier de recensie
Meer over ‘Bitterdagen’
Meer over Peter Lenssen op deze site
«Historische feiten geven dit boek bijzondere meerwaarde.» – C.H. Gajadin
Over ‘Het geheim van mevrouw Grünwald’ van Diana Tjin voor NBD | Biblion, 3 november 2017:
In 1940 wordt in Suriname een welvarend gezin van Duitse komaf geïnterneerd in Kamp Copieweg. Hoe het hun vergaat, vertelt mevrouw Grünwald in 1990 aan de jonge Anna. De gruwelijke ontberingen duren zeven jaar, maar na hun vrijlating blijkt de man rijp voor het gesticht. Na zijn dood vertrekt zij met drie kinderen naar Amsterdam. Surinaams en Duits, dus wordt ze dubbel gediscrimineerd. Parallel aan Grünwalds relaas loopt een tweede verhaallijn, namelijk die van Anna zelf, afkomstig uit een gezin waarin kindermishandeling orde van de dag is. Zal Anna door mevrouw Grünwalds verhaal in staat zijn haar eigen leven te relativeren? Over de internering van Duitsers in Suriname is weinig bekend. Historische feiten geven dit boek bijzondere meerwaarde. De leesbare schrijfstijl moedigt aan om door te lezen. Met bronvermelding. Debuutroman.
Meer over ‘Het geheim van mevrouw Grünwald’
Lezing over ‘De Barones’ door auteur Janny de Heer.
Woensdag 15 november 2017 in Bibliotheek Spijk, van 9.30 – 11.30 uur:
De lezing gaat over het waargebeurde verhaal van Mien Bezemer, een kind van ‘foute ouders’. Auteur Janny de Heer, opgegroeid in Delfzijl, schreef de roman ‘De Barones’, gebaseerd op het leven van Mientje Bezemer. Een fascinerend verhaal van een vrouwenleven dat zich afspeelt tegen het decor van de wederopbouw in het naoorlogse Nederland. Een tijd die zoveel mogelijkheden tot ontwikkeling bood, maar niet aan hen met het stempel ‘dat is er zo eentje van die fout was in de oorlog’. Janny de Heer (1955) debuteerde met drie verhalen onder de titel ‘Landskinderen van Curaçao’, later verschenen als ‘Yu di Tera / Landskinderen’. Andere werken van haar zijn ‘Hey Buddy’, ‘Buitenbeentjes’ en ‘Gentleman in slavernij’. Overeenkomst in haar boeken is de interesse in het koloniale verleden. Niet bewust zo bedacht maar sinds haar debuut, dat weliswaar historisch maar fictie was, vertonen haar latere werken steeds meer affiniteit met de waargebeurde geschiedenissen. De schrijfster is gegrepen door de absurditeit van maatschappelijke omstandigheden waarin mensen meegesleurd worden in situaties waar ze niet zelf om hebben gevraagd.
Locatie: Bibliotheek Spijk, Ubbenasingel 3, 9909 AC Spijk. Aanvang 9.30 uur (inloop vanaf 09.00 uur met koffie). Toegang gratis.
Meer over ‘De Barones’
Meer over Janny de Heer bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Groots en beklemmend.» – Job ter Steege
Over ‘Bitterdagen’ van Peter Lenssen op Leeskost, 6 oktober 2017:
(…) Alcoholisme is nog het minste. Seksuele repressie. Kinderen worden mishandeld of sterven aan kanker. Jonge meisjes verhangen zich bij ongewenste zwangerschap. Inlanders worden door Indische Nederlanders gemarteld. Om te voorkomen dat hun kinderen hetzelfde lot treft worden de eigen kampongkinderen gedood. Joden worden verraden en vermoord. Kinderen worden van hun moeders afgepakt. Mijnwerkers worden niet alleen de mijnen, maar ook de dood ingejaagd. Voor Sjefs ogen worden van een accordeonist twee vingers afgehakt. Hij mag van zijn vader de vingers oprapen en in zijn broekzak stoppen. De muziek is gestopt. Sjef is een gruwelijke kinderervaring rijker. Auschwitz. Atjeh. Repatriëring. Onmenselijke discriminatie. Nederlands racisme op de troon. Eén van de Nederlandse slachters heet Colijn. Hij kreeg uit Indië een bak medailles mee en zal vijf kabinetten leiden. De Nederlandse wreedheid. (…) Het is een stroom treurige gebeurtenissen uit het leven van Sjef Sonnenschein die culmineren in gebeurtenissen gedurende de Tweede Wereldoorlog wanneer het kwaad de dienst uitmaakt. De auteur bouwt rustig aan een smartelijke spanningsboog met een onvermijdelijk dramatisch einde in onze tijd. Groots en beklemmend.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Bitterdagen’
Meer over Peter Lenssen op deze site
«Een fantastische en indrukwekkende roman.» – Marjo van Turnhout
Over ‘Bitterdagen’ van Peter Lenssen op Leestafel, 28 september 2017:
(…) Deze lijvige roman leest traag. In scherpe en rake zinnen schetst Peter Lenssen het leven van zijn hoofdpersoon Sjef. Soms in een staccatostijl, dan weer volzinnen. De lezer moet zelf maar uitmaken of wat verteld wordt een heldere herinnering is, of juist een waan. (…) Drie scenes zijn er waarin de schrijver gebruik maakt van een onvoltooid verleden tijd. Zijn dit de kernervaringen van Sjef? De eerste is als zijn vader hem ruw duidelijk maakt dat zijn grote held Karl May een verzinsel is; de tweede als hij met zijn moeder mee gaat, die probeert er achter te komen wat er precies met haar man gebeurd is en waar hij gebleven is. En de derde is Sjefs laatste bezoek aan zijn vriend Sjors, in de inrichting voor geesteszieken. (…) Peter Lenssen kent de omgeving en de geschiedenis, zoals hij die verwerkt heeft in deze prachtige roman. (…) Een fantastische en indrukwekkende roman die veel meer bekendheid zou moeten krijgen dan er tot nu toe is. Want deze roman vertelt over de Mens in al zijn facetten, in dit geval tegen de achtergrond van het verleden van Limburg, maar het is wat er altijd en overal gebeurde en gebeurt. Het is het Leven.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Bitterdagen’
Meer over Peter Lenssen op deze site
«Getuigenissen van verwoeste levens, schrijnend in hun eenvoud.» – Fred de Haas
Over ‘Buitenbeentjes’ van Janny de Heer n.a.v. presentatie tijdens The Twain Shall Meet, 20 september 2017:
(…) In haar boek laat de auteur een tiental verhalen de revue passeren van individuen en families die op een of andere wijze aan het eind van de Tweede Wereldoorlog vastzaten in ‘Indië’. Die mensen waren blanke Nederlanders of Nederlanders van gemengd bloed, de zogenaamde ‘Indo’s, een oneerbiedig woord, maar niet als zodanig gevoeld in die tijd. Ze hadden tijdens de oorlog vaak onder erbarmelijke omstandigheden vastgezeten in de ‘Jappenkampen’ en, als ze geluk hadden, hun gevangenschap in geestelijk en lichamelijk gehavende toestand overleefd. Na hun verblijf in Japanse gevangenschap riskeerden zij de dodelijke wraak van Indonesische nationalisten die het met geslepen bamboesperen voorzien hadden op de koloniale overheersers uit Nederland en hun ‘meelopers’ die nu beschermd moesten worden door de Japanners, de voormalige vijand die zich aan de geallieerden had moeten overgeven. Wie geluk had kon met veel moeite het voor hen eens zo idyllische Indië verlaten door op een boot naar Nederland te stappen om daar vervolgens ontredderd aan te komen, al of niet overgeleverd aan de genade van familie en vrienden. Hun verhalen, getuigenissen van verwoeste levens, zijn schrijnend in hun eenvoud. Die eenvoud en directheid worden ook weerspiegeld door de schrijftrant van de auteur die niet heeft geprobeerd om het ‘mooier’ te maken door er een pseudo-literair tintje aan te geven. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Buitenbeentjes’
Meer over Janny de Heer bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Fred de Haas op deze site
Meer over The Twain Shall Meet op 3 september 2017 in Podium Mozaïek