«Een wonderschoon, maar rauw boek.» – Ezra de Haan

VoorplatKnopper1-72Over ‘Het loopt het ademt het leeft’ van Helen Knopper op Literatuurplein, 1 september 2016:
Helen Knopper (1934) had al een volledig oeuvre geschreven toen ze uit zicht van de literaire pikorde raakte. Ze debuteerde in 1966 met de dichtbundel Emotioneel Esperanto en de roman Osmose. Een voor haar typerend begin want Knopper heeft altijd flink geproduceerd. Met grote regelmaat verscheen er weer poëzie, een verhalenbundel of een roman. Een onfatsoenlijk afscheid, een roman met sterk autobiografische kenmerken, werd unaniem geprezen. In de jaren negentig schreef ze een drieluik over dit decennium: De pretentie, De terugtocht, De bestemming. Ondanks goede recensies werd het daarna stil en raakte ze in de vergetelheid, een radiostilte die 18 jaar duurde. Met Het loopt het ademt het leeft is Helen Knopper weer helemaal terug in de Nederlandse letteren. Haar boek staat zelfs genomineerd voor De Halewijnprijs. Vriendschap is een ingewikkeld begrip. Soms verwatert het, soms levert het een voortdurende irritatie op. En toch houd je het in stand, wellicht uit gewoonte. In Het loopt het ademt het leeft beschrijft Helen Knopper haar tumultueuze vriendschap met Roos Bonheur, haar heksenketel. Ze was degene die goed kon luisteren, aandacht en troost schonk en vooral onbaatzuchtig was. Toch zijn de beschrijvingen van Roos’ mindere kant die we in deze ‘biografie van een vriendschap’ te lezen krijgen, genadeloos. (…) Wat mensen bindt, is voor de buitenstaander vaak een raadsel. Liefde, vriendschap, het ligt dicht tegen elkaar en de dunne lijn met haat wordt maar al te makkelijk gepasseerd. Helen Knopper schreef met haar laatste roman een wonderschoon, maar rauw boek. Ze slaagt erin je deelgenoot te laten zijn van die heerlijke, maar vaak ook onmogelijke jaren met Roos. Het is een roman over echte mensen die je voor eens en altijd duidelijk maakt dat ouderdom er niet toe doet. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Het loopt het ademt het leeft’

«Een heel indrukwekkend en doorleefd verhaal.» – André Oyen

VoorplatKnopper1-72Over ‘Het loopt het ademt het leeft’ van Helen Knopper op Ansiel, 19 juli 2016:
‘Het loopt het ademt het leeft’, de ‘biografie van een vriendschap’, is een terugblik op de jaren 1979-1995, toen de schrijfster optrok met Roos Bonheur, een nogal anarchistische figuur in de Amsterdamse Nieuwmarkbuurt. Domineesdochter Roos, die in de trant van haar held, de Franse driftkikker Céline, verklaarde dat ze ‘niks met mensen had’, ging haar eigen gang. De gereformeerde Knopper heeft dan wel haar schrijverschap, maar als ze na een bezoek aan Roos thuiskomt, valt haar op dat ze in een ‘kale bunker’ leeft en een tuthola is. (…) Roos’ haar leven werd ook door wanorde getekend; ze las, dronk, snoof, schreef slechte gedichten en verwaarloosde zichzelf, om op haar 64ste te overlijden in het souterrain waar haar bed stond. In dit boek tracht de auteur te ontdekken waarin de aantrekkingskracht bestond van deze vriendin (…) aan wie ze ondanks alles ook goede herinneringen bewaart. Want ze kenden ook diepgewortelde verbondenheid. (…)
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Het loopt het ademt het leeft’

«Een uitzonderlijke vriendschap, knap beschreven.» – Mirjam Scholten

VoorplatKnopper1-72Over ‘Het loopt het ademt het leeft’ van Helen Knopper voor NBD Biblion, 3 mei 2016:
Het autobiografische relaas van een heftige vriendschap, waarvan je vanaf pagina één weet dat die kapotgegaan is. Twee oudere vrouwen ontmoeten elkaar in Amsterdam en blijken bij elkaar om de hoek te wonen. In de oorlog woonden ze ook bij elkaar in de buurt, zonder elkaar te ontmoeten. Ze zijn beiden belezen en intelligent. Verder kunnen de verschillen niet groter zijn. De ik-figuur – de auteur – geldt als geslaagd. Haar vriendin, Roos Bonheur, kind van de sixties, is flink aan de drank en aan de coke. Gaandeweg krijgen haar verslaving én daarbij haar afgunst de overhand. De vriendschap, ja, soms als liefde beschreven, in de betere tijden, is met veel aandacht voor detail beschreven, evenals de verschrikkelijke ruzies, waarbij ze beiden flink tekeer gaan. Uiteindelijk leidt Roos’ angstwekkende kwaadaardigheid tot de definitieve breuk. Een uitzonderlijke vriendschap, knap beschreven. Met de nodige zelfkennis en zelfkritiek, en mede daardoor interessant. Stilistisch en boeiend geschreven boek.
Lees hier de recensie
Meer over ’Het loopt het ademt het leeft’

«Glorieuze terugkeer van Helen Knopper aan het literaire firmament.»

VoorplatKnopper1-72Over ‘Het loopt het ademt het leeft’ van Helen Knopper op Oost-Online, 14 april 2016:
Ze is al in de tachtig en overleefde jaren van zwaar uitgaan in de Nieuwmarkt, waar ze menig man onder tafel dronk. Stappen op het scherpst van de snede. Tussen hoeren pooiers, zeemannen en intellectuelen. Met haar vriendin Roos. Een mysterieuze vouw met een Indische achtergrond en een getroebleerd gemoed.
Ze herkenden elkaar als geestverwanten en maakten na hun eerst ontmoeting jaren de buurt onveilig. Menig glas werd geleegd, er waren drugs, en hoe Helen Knopper dat heeft overleefd is de medische wetenschap een raadsel. Over haar vriendschap met Roos schreef Helen Knopper een boek, jaren na overlijden van haar vriendin. Opmerkelijk, want tien jaar geleden stond Helen Knopper in een boek met vergeten schrijvers. Vergeten, uitgerangeerd en zonder uitgever. Maar ze bleef stug doorschrijven. Innerlijke Noodzaak. Levensbehoefte. Het Moest Eruit. En zie, nu is er een nieuw boek. Het is en biografie van een vriendschap. Het is de glorieuze terugkeer van Helen Knopper aan het literaire firmament. Hallelujah. Laat de kurken knallen. Vul de glazen. Bacchus is blij. Hopen dat dat boek geen vergeten boek wordt. Hopen dat de kater meevalt.
Bezoek hier de site
Meer over ‘Het loopt het ademt het leeft’

«Pijnlijk herkenbaar.» – Elsbeth Etty

VoorplatKnopper1-72Over ‘Het loopt het ademt het leeft’ van Helen Knopper in ‘Voorproef’ van NRC Handelsblad, 9 april 2016:
(…) In ‘Het loopt het ademt het leeft’ maakt Helen Knopper invoelbaar hoe moeilijk het soms is om hooggestemde idealen over naastenliefde in praktijk te brengen. In de jaren negentig schreef ze een indrukwekkende trilogie over het leven in de Nieuwmarktbuurt. Na twintig jaar zwijgen is ze terug met een gefictionaliseerd verslag van haar zestien jaar durende vriendschap met buurtgenoot Rosa Bonheur, genoemd naar een negentiende-eeuwse feministische Franse kunstenares, die de zelfkant prefereerde boven de brave burgerij. Knoppers Roos ging ten onder aan drank en drugs. Niemand kon deze warmbloedige, erudiete vrouw die zelf zo begaan was met verschoppelingen, redden. In 1995 stierf ze, begin zestig, totaal verloederd en van God en iedereen verlaten. (…)
Lees hier of hier de aankondiging in NRC
Meer over ‘Het loopt het ademt het leeft’

«**** Een geslaagde comeback. Dit belooft nog wat. » – Arjan Peters

VoorplatKnopper1-72Over ‘Het loopt het ademt het leeft’ van Helen Knopper in De Volkskrant, 2 april 2016:
Tien jaar geleden maakte de ‘vergeten schrijfster’ Helen Knopper deel uit van de reeks portretten die journalist Joris van Casteren bundelde in ‘Zeg mijn lezers dat ik doorschrijf’. Die titel klonk vastberaden en triest, want het was twijfelachtig of we ooit iets van die noeste arbeid te zien zouden krijgen. Maar zie. Een paar maanden voor haar 82ste verjaardag viert Helen Knopper haar comeback met ‘Het loopt het ademt het leeft’, de ‘biografie van een vriendschap’, een terugblik op de jaren 1979-1995, toen de schrijfster optrok met Roos Bonheur, een dierbaar drankorgel in de Amsterdamse Nieuwmarktbuurt. (…) Beschamende situaties, tot vechten aan toe, kenmerkten deze vriendinnenschap. Maar ook diepgewortelde verbondenheid. Knopper overziet alles, tot en met jeugdfoto’s van Roos waarop haar lach ontwapenend scheve tandjes blootgeeft, vergelijkbaar met Audrey Hepburn toen die achter op de scooter zat bij Gregory Peck, in de film Roman Holiday. (…) Later had Hepbum ineens kaarsrechte krijtwitte rijtjes in haar mond. Een stuk minder, vindt Knopper, die in haar portret van Roos de flair van de tragiek laat winnen en de tuthola in zichzelf eronder krijgt. Het heeft even geduurd. Maar dit belooft nog wat.
Lees hier de recensie
Meer over ’Het loopt het ademt het leeft’

«Weerbarstig en spontaan» – Jann Ruyters

VoorplatKnopper1-72Over ‘Het loopt het ademt het leeft’ van Helen Knopper in Trouw, 2 april 2016:
Beeldend kunstenares Helen Knopper schreef na haar debuut in 1965 diverse korte verhalen, poëzie en romans en werkte als vertaalster. Sinds 1998 verscheen er niets meer van haar hand. Tot nu. ‘Het loopt het ademt het leeft’ is de ‘biografie’ van de tumultueuze, decennialange vriendschap tussen de auteur en Roos Bonheur. Die werd door Roos’ alcoholverslaving verpest; het verhaal wordt drie jaar na haar dood opgetekend. Weerbarstig en spontaan is dit dagboekachtige verslag, geschreven recht van de lever: ‘Haar dood heeft niemand onberoerd gelaten. Dat is wat zwak uitgedrukt. Ik heb er wat zien huilen!”
Meer over ’Het loopt het ademt het leeft’

Helen Knopper schrijft tribuut aan een hartsvriendin.

VoorplatKnopper1-72Over ‘Het loopt het ademt het leeft’ van Helen Knopper in de OBA bij Rob Zwetsloot, 28 maart 2016:
Na haar interview met Amsterdam Radio-FM wordt schrijfster Helen Knopper ‘opgevangen’ door de camera van Rob Zwetsloot voor een korte karakteristiek over haar nieuwe boek ‘Het loopt het ademt het leeft’. Na haar schrijverscarrière, die in 1997 eindigde met haar tot nu laatste roman ‘De bestemming’, nam zij haar aanvankelijke beroep van schilderes weer op en schreef zij zich een kleine tien jaar geleden, toen ze al dik in de zeventig was, nog in aan de Universiteit van Amsterdam voor een studie psychologie. Maar het schrijversbloed bleef tintelen en anno 2016 verschijnt haar twintigste boek ’Het loopt het ademt het leeft’, een biografie van een vriendschap.
Meer over ’Het loopt het ademt het leeft’
Meer filmpjes van Rob Zwetsloot op deze site