Over ‘Sarah de Zwarte Madonna’ van Jacques Thönissen op Ansiel, 8 november 2015:
Het plot van deze mooie familieroman kent verschillende verhaallijnen, het boerenleven in Nederlands Limburg, de omgang met zigeuners, de kennismaking met Sara, de patroonheilige, de passies van de jongeren en ten slotte de gruwel van de oorlog. Maar Sara heeft toch wel een heel belangrijke plaats in dit werk. (…) Een andere overlevering beschrijft Sara als stamhoofd van een Roma-gemeenschap die aan de monding van de Rhône leefde. Eens per jaar haalde de gemeenschap tijdens een religieuze ceremonie het beeld van Ishtari (Astarte) uit de tempel waarna het in processie naar de zee werd gedragen en gebaad werd. Op een dag had Sara een visioen, waarin ze de boodschap kreeg dat de heiligen die aanwezig waren bij Jezus’ dood zouden komen en dat zij hen moest helpen. Sara zag hen daarop aankomen in een boot over een onstuimige zee, waardoor de boot niet kon aanmeren. Maria Salomé wierp haar omslagdoek op de golven en Sara kwam erover naar hen toe. Ze hielp de opvarenden vervolgens door middel van gebed aan land te komen. Jaarlijks verzamelen veel met name Romapelgrims zich op 24 mei in Saintes-Maries-de-la-Mer. Op deze dag wordt het beeld van de Zwarte Sara uit de crypte van de Notre-Dame-de-la-Mer in gehaald en naar de zee gedragen. Sommige onderzoekers zien parallellen tussen deze bedevaart en de verering van de hindoe-godin Káli. De verering van Sint Sara wordt niet officieel erkend door de Rooms-katholieke Kerk en daar knelde het schoentje in het zéér katholieke Limburg. Het personage dat het verhaal zowat leidt is boerendochter Ankie. Zij heeft een vlotte omgang met de zigeuners en wanneer zij door de val van haar paard, gebrekkig blijft komt zij en met haar heel het dorp in de ban van Sarah de Zwarte Madonna. Jacques Thönissen heeft een sterk en broodnodig boek geschreven. Net als Felicita Vos in ‘Duivelsklauw’ kaart ook hij de vervolging van de zigeuners in WO II aan en dat is toch nog altijd broodnodig. Verder is het ook op literair vlak een aangenaam boek om te lezen alleen al omwille van het nauwkeurig beschreven tijdsbeeld dat hij geeft over de Limburgse samenleving van voor en tijdens De Tweede Wereldoorlog.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Sarah de Zwarte Madonna’
Meer over Jacques Thönissen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Tag: verzetsherdenkingskruis
«Als de rijke beelden van de film ‘Novecento’.» – Ezra de Haan
Over ‘Sarah de Zwarte Madonna’ van Jacques Thönissen in Antilliaans Dagblad, woensdag 11 november 2015:
Als lezer krijg je het gevoel dat het leven zoals het eeuwenlang was geweest werd weggevaagd om nooit meer hersteld te mogen worden. Het verhaal geeft je een nostalgisch gevoel, vooral omdat er, ondanks de problemen die ook die dagen kende, zoveel rust in die wereld lijkt te heersen. Het verhaal maakt duidelijk dat zigeuners als seizoenarbeiders tijdelijk deel van de gemeenschap uitmaakten. (…) Je ontkomt er niet aan in deze roman aan de rijke beelden van de film Novecento te denken. Alleen speelt het zich nu in Limburg af en is er sprake van de indertijd haast onmogelijke vriendschap en liefde tussen Limburgers en zigeuners. (…) Daarmee is Sarah de Zwarte madonna een eerlijke weergave van een lang vervlogen wereld, opgebouwd uit anekdotes en verhalen die de geschiedenis van Noord-Limburg en die van de zigeuners die er ooit rondtrokken met grote verve vastlegt.
Lees hier en hier de recensie. Op 8 december 2015 ook geplaatst op Caraïbisch Uitzicht
Meer over ‘Sarah de Zwarte Madonna’
Meer over Jacques Thönissen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Jacques Thönissen op de radio over zijn verzetsroman
Over ‘Sarah de Zwarte Madonna’ van Jacques Thönissen op AmsterdamFM Radio, 14 september 2015:
Jacques Thönissen is een van de gasten in het boekenuur vanaf 16.00 uur in het programma ‘Kunst en Cultuur’ dat rechtstreeks wordt uitgezonden vanuit de OBA in Amsterdam. De schrijver is deze week over uit Aruba vanwege de presentatie van zijn nieuwe (Nederlandse) roman, spelend in de Tweede Wereldoorlog in Limburg. Met deze roman eert Jacques Thönissen postuum zijn vader voor het verzetswerk dat hij onder zeer moeilijke omstandigheden en met risico voor eigen leven verricht heeft en waarvoor hem het Verzetsherdenkingskruis werd toegekend. Een van de hoofdpersonen in de roman is het zigeunermeisje Vladja. Zij staat symbool voor de meer dan een miljoen zigeuners, die tijdens de oorlog in vernietigingskampen of bij razzia’s zijn omgebracht. Daarom is deze roman is mede opgedragen aan het zigeunervolk dat verdient in de Europese samenleving opgenomen en geaccepteerd te worden.
Luister hier naar de uitzending
Meer over ‘Sarah de Zwarte Madonna’
Meer over Jacques Thönissen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Jacques Thönissen – Sarah de Zwarte Madonna. Roman
Jacques Thönissen
Sarah de Zwarte Madonna
Aruba / Nederland
Paperback, 336 blz., € 19,50
ISBN 978-90-6265-889-3
Presentatie 13 september 2015
De roman Sarah de Zwarte Madonna speelt zich grotendeels af in een denkbeeldig dorp in Midden-Limburg, tijdens de Tweede Wereldoorlog. De personages zijn fictief met uitzondering van ‘Meneer T’, de codenaam van de vader van de auteur Jacques Thönissen. Gedurende de bezetting wist hij, als hoofd arbeidsbemiddeling van het Arbeidsbureau in Roermond, voor honderden landgenoten tewerkstelling in Duitsland te voorkomen. Ook slaagde hij erin enkele zigeunerfamilies uit de handen van de beruchte Grüne Polizei te houden. Voor zijn verdiensten in het verzet is hem het Verzetsherdenkingskruis toegekend.
Een van de hoofdpersonen in de roman is het zigeunermeisje Vladja. Zij staat symbool voor de meer dan een miljoen zigeuners die tijdens de oorlog in vernietigingskampen of bij razzia’s zijn omgebracht. Opmerkelijk is dat in het gruwelverhaal van de holocaust de genocide op de zigeuners nauwelijks belicht wordt. Jacques Thönissen in zijn Voorwoord bij deze roman: ‘Na de oorlog werd de staat Israël gesticht, waarmee het Joodse volk het Beloofde Land verkreeg. Voor het sterk uitgedunde aantal zigeuners dat de genocide overleefd heeft, is de situatie er na de oorlog alleen maar slechter op geworden. In alle landen van Europa worden de zigeuners tot op de dag van vandaag vervolgd, verstoten, gediscrimineerd en gemarginaliseerd. Dit boek draag ik daarom mede op aan dit miskende volk. Het verdient in de Europese samenleving opgenomen en geaccepteerd te worden.‘ Met deze roman eert Jacques Thönissen postuum zijn vader voor het verzetswerk dat hij onder zeer moeilijke omstandigheden en met risico voor eigen leven verricht heeft.
Als 22-jarige onderwijzer emigreert Jacques Thönissen (Herten, Limburg, 1939) in 1962 naar Aruba. Na zijn carrière in het onderwijs als o.a. leraar Spaans aan en directeur van het Augustinus College in San Nicolas, wijdt hij zich aan het schrijven. Vanaf 1998 verschijnen van deze Arubaans-Nederlandse schrijver drie Nederlandstalige Caraïbische romans: Tranen om de ara, Eilandzigeuner en De roep van de troepiaal. Vanaf 2000 schrijft hij kinder- en jeugdboeken, ook in het Papiaments. In 2010 komt zijn ‘Europese’ roman Devah uit, zijn eerste boek bij Uitgeverij In de Knipscheer, een magisch-realistisch verhaal over de mysterieze zigeunerin Devah, in 2013 gevolgd door zijn Arubaanse verhalenbundel Onder de watapana.
Meer over ‘Sarah de Zwarte Madonna’
Meer over Jacques Thönissen bij Uitgeverij In de Knipscheer