‘Frontlijnen’: project van schrijfster Ilona Verhoeven over Nijmegen in het laatste oorlogsjaar

waalkade expo frontlijnenOp de Waalkade is tot en met 30 september 2019 een grote openlucht tentoonstelling te zien getiteld ‘Frontlijnen’. Het is de weerslag van het gelijknamige project van schrijfster Ilona Verhoeven, writer in residence van het Besiendershuis. Te midden van alle herdenkingen rondom 75 jaar WOII, opent deze expositie je ogen voor schijnbaar onbelangrijke verhalen van gewone mensen en hun geschiedenissen. Verhalen uit de oorlogs- en bevrijdingstijd, maar ook van nu. Ilona Verhoeven onderneemt vanuit het Besiendershuis fiets- en wandeltochten door verschillende buurten en kijkt daarbij om zich heen. Dit alles komt, vergelijkbaar met haar andere werk, bij elkaar in beeld en tekst. Vanuit een literair-artistieke benadering reflecteren deze teksten op de stad en het buitengebied, en hoe het was in en net na de Tweede Wereldoorlog, dus de frontstad en vervolgens de gehavende plaats na de bevrijding. Verbonden als gastschrijver aan het Besiendershuis, was dit eeuwenoude huis telkens de plek van waaruit Ilona Verhoeven vertrok en waar ze weer landde. De ene keer ontstond een verslag in woorden, de andere keer was er een foto of ander beeld dat centraal stond. Een deel van de teksten en ‘verbeeldingen’ die zodoende ontstonden, zijn samengebracht in de tentoonstelling ‘Frontlijnen’, billboards tot en met 30 september dag en nacht te bekijken op de Waalkade, ter hoogte van het Besiendershuis.
Meer over ‘Frontlijnen’
Meer over Ilona Verhoeven bij Uitgeverij In de Knipscheer

«‘In het licht’ is mogelijk zelfs nog beter.»

VoorplatInhetlicht75Over ‘In het licht’ van Ilona Verhoeven op Paperback Radio, 29 juni 2019:
Ilona Verhoeven debuteerde in 2012 met de verhalenbundel ‘Voor de eerlijke vinder’. Vervolgens kwam ze met ‘Fiets onder de waterspiegel’. In dit tweede boek vormde de combinatie van haar foto’s en daarop gebaseerde korte verhalen de inhoud. NRC Next publiceerde ze graag. En dat is logisch. Verhoeven ziet het bijzondere in het gewone en laat daar vervolgens haar creativiteit op los. Zo goed en origineel als de boeken waren lijken ze nu het opstapje naar ‘In het licht’. In deze verhalenbundel gaat Ilona Verhoeven diep in op wat fotografie met ons doet. Dat doet ze aan de hand van levensverhalen, foto’s met verrassende overeenkomsten, gevonden schatten op rommelmarkten die hele werelden oprakelen. Onder de handen van Ilona Verhoeven beginnen foto’s tot ons te spreken en begrijpen we meteen wat we eerder niet zagen. Met ieder nieuw boek dat Ilona Verhoeven publiceert, weet ze je te verbazen. Ze leert je kijken door je deelgenoot te maken van haar wereld. ‘In het licht’ gaat in op de wereld van de foto, de fotografie en wat het medium met ons heeft gedaan. Deels met ‘gevonden’ foto’s zoals die in de ‘schaduwcollectie’. Foto’s die de fotograaf tonen, maar ook snapshots, fotoalbums op de rommelmarkt, tijdsopnames van een andere wereld. Ze leveren verhalen en gedachten op die soms lachwekkend zijn, soms filosofisch. Met haar bundel ‘Voor de eerlijke vinder’ werd Verhoeven genomineerd voor de Academia Literatuurprijs voor het beste literaire debuut. ‘In het licht’ is mogelijk zelfs nog beter… Peter de Rijk praat met haar over haar foto’s, fotograferen en wandelingen. Het interview werd op woensdag 16 januari 2019 gehouden tussen 14.00 en 15.00 uur op de vierde etage van boekhandel Scheltema en opnieuw uitgezonden door Paperback Radio op 26 juni 2019.
Luister hier naar de uitzending van 26 juni
Meer over ‘In het licht’
Meer over Ilona Verhoeven bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Haar heldere taal overheerst. Boeiend, poëtisch, filosofisch.» – Martje Breedt Bruyn

VoorplatInhetlicht75Over ‘In het licht’ van Ilona Verhoeven in Argus, 2 april 2019:
(…) ‘Duizenden kiekjes gingen in de loop van de jaren door mijn handen. Dozen vol. Uren keek ik naar fragmenten uit levens. Ik nam ze mee.’ Ilona Verhoeven doet meer dan meenemen alleen, haar vondsten inspireren haar tot fantasievolle gedachtesprongen, verhalen en beschouwingen, waarin ze stilstaat bij alledaagse, nauwelijks opgemerkte zaken. Dat levert een verrassend geheel op. (…) Ook in ‘In het licht’ is weer een boeiend samenspel te vinden tussen foto’s en poëtische, soms wat filosofische verhalen, geschreven in een aansprekend proza. (…) Haar heldere taal overheerst. (…) Een enkele keer brengt een saai, onopvallend beeld – de gevel van een huis met daarvoor een vermoeden van een weelderige tuin – Verhoeven tot een fraai essay. (…) Onverwacht, want dat vermoedt de lezer niet in deze bundel. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘In het licht’
Meer over Ilona Verhoeven bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Verhaal van een voorbije tijd in de aandachtige woorden van Verhoeven.» – André Keikes

VoorplatInhetlicht75Over ‘In het licht’ van Ilona Verhoeven op Tzum, 25 maart 2019:
(…) Schrijver en kunstenaar Ilona Verhoeven behoort tot de mensen die overal de poëzie van het leven weten te vinden. Dat blijkt opnieuw uit haar nieuwste bundel ‘In het licht’, die voor een belangrijk deel is opgebouwd uit de resultaten van ‘close looking’ naar oude foto’s, die ze opduikt in afgedankte familiealbums, gevonden op rommelmarkten en in kleine antiquariaten. (…) Ilona Verhoeven, die uit eerder werk, zoals de bundels ‘Voor de eerlijke vinder’ en ‘Fiets onder de waterspiegel’, al naar voren kwam als een speelse geest, heeft een voorkeur voor op het eerste gezicht tamelijk onbeduidende foto’s die er al een leven op hebben zitten. (…) Ze vertellen het verhaal van een voorbije tijd, maar nu in de aandachtige woorden van Verhoeven. (…) Je leven verrijken met kunst en cultuur, kan ook door aandacht op te brengen voor de groten van het verleden. Verhoeven, die in Berlijn woont en werkt, fietst de omgeving af of neemt de trein naar plaatsen, die je vanuit Nederland minder snel bereikt. (…) Ze kijkt ook rond in het huis van Hannah Höch, de ‘grande dame van de Berlijnse Dadabeweging’, onderzoekt haar liefdesrelatie tot de schrijfster Til Brugman en zit er in de weelderige tuin op stoelen die nog van de kunstenares geweest moeten zijn. Dat ontdekte Verhoeven eveneens door goed naar foto’s te kijken. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘In het licht’
Meer over Ilona Verhoeven bij Uitgeverij In de Knipscheer

Presentatie Ilona Verhoeven, In het licht

VoorplatInhetlicht75Op donderdag 17 januari 2019 wordt van 17.00 tot 19.00 uur ‘In het licht’ het derde boek van Ilona Verhoeven gepresenteerd in Athenaeum Boekhandel & Nieuwscentrum Amsterdam. ‘In het licht’ schetst in tientallen korte verhalen een opgewekt en hier en daar betoverend beeld van de onzinnige, maar ook fascinerende wereld waarin we ons bewegen. Ilona Verhoeven vindt nieuwe werelden naast de deur, ondertussen woord en beeld combinerend. Terwijl overal de vraag heerst wat waar of niet waar is, deinst zij er niet voor terug het heden en de herinnering te verbinden met het onzichtbare in al zijn verschijningsvormen. Haar bundel ‘Voor de eerlijke vinder’ uit 2012 werd genomineerd voor de Academica Literatuurprijs voor het beste literaire debuut. Komt allen! Locatie: Athenaeum Boekhandel & Nieuwscentrum, Spui 14-16, 1012 XA Amsterdam.
Meer over de presentatie
Meer over ‘In het licht’
Meer over Ilona Verhoeven bij Uitgeverij In de Knipscheer

Ilona Verhoeven – In het licht. Verhalen en foto’s

VoorplatInhetlicht75Ilona Verhoeven
In het licht

verhalen en foto’s
gebrocheerd in omslag met flappen,
226 blz., geïllustreerd met tientallen foto’s in kleur,
€ 19,50
ISBN 978-90-6265-635-6
2019

Een voor een spreidde ik steeds meer foto’s uit. Een schaduwcollectie – onder mijn handen ontstaan. Zomaar, want ik verzamel helemaal geen collecties. Ik vind foto’s interessant. En als ze me aanspreken, wil ik ze graag hebben. Soms zijn het hele albums vol, dat wel. Een reis. Een feest. Een huwelijk. Een heel leven soms. Veel afdrukken staan op zichzelf, zijn avonturen op zich. Snapshots, opnames van momenten in de tijd, afkomstig uit albums en fotodoosjes van echte mensen.

In het licht schetst in tientallen korte verhalen een opgewekt en hier en daar betoverend beeld van de onzinnige, maar ook fascinerende wereld waarin we ons bewegen. Een samenspel van foto’s met korte verhalen en poëtische beschouwingen die de werkelijkheid transformeert tot een plek waar je naar hartenlust mag dwalen. Vaak is het lachwekkend, soms stemt het tot nadenken, maar altijd ontvouwt de werkelijkheid zich als iets nieuws. Ilona Verhoeven vindt nieuwe werelden naast de deur, ondertussen woord en beeld combinerend. Terwijl overal de vraag heerst wat waar of niet waar is, deinst zij er niet voor terug het heden en de herinnering te verbinden met het onzichtbare in al zijn verschijningsvormen.

In het licht gaat vooral over fotografie, en over kijken. Over de overweldigende hoeveelheid beeld om ons heen, en over technologie. Over foto’s vinden. En over wat foto’s voor mensen kunnen betekenen, waarbij onder meer Bauhaus, dadaïsme, Hans Fallada passeren.

Haar bundel Voor de eerlijke vinder uit 2012, waarin ook collages van de auteur zijn opgenomen, werd genomineerd voor de Academica Literatuurprijs voor het beste literaire debuut. Fiets onder de waterspiegel, verhalen en foto’s uit de werkelijkheid inspireerde zowel liefhebbers van literatuur als van fotografie.

In het licht werkt als een zaklamp in een vreemde ruimte. Ilona Verhoeven bekijkt de dingen van alle kanten door simpelweg om zoveel mogelijk assen te draaien. In de allesoverheersende beeldcultuur versnippert ze de diversiteit die ons omringt tot korte verhalen, gevonden foto’s en intrigerende fragmenten. Ze heeft het niet over de stilte voor de storm, maar over die erna. Identificeert zich met kijkers en wegkijkers. Danst met vuurvliegen en slakken. Drenkt het dagelijks leven in speelse lichtheid, dimt de spotlights van de digitale overheersing, verkent de markt. En ze koestert de fiets, het liefst als verlengstuk van de literatuur.

Ilona Verhoeven werd in 1974 in Amsterdam geboren. Ze studeerde Kunstgeschiedenis en Nederlandse taal- en letterkunde in Amsterdam en Wenen. Thans woont en werkt ze in Berlijn.

Meer over ‘Fiets onder de waterspiegel’
Meer over ‘Voor de eerlijke vinder’
Meer over Ilona Verhoeven op deze site

«In kleine boekjes zijn schatten te vinden.» – Johannes van der Sluis

OmslagZine IlonaOver ‘De vrouw met de rode boodschappenkar’ van Ilona Verhoeven op Tzum (Column, Underground), 28 maart 2018:
De Boekenweek is voorbij, maar de natuur komt tot leven. Ilona Verhoeven stuurde me in het kader van de Boekenweek De vrouw met de rode boodschappenkar toe, het Nijmeegs Boekenweekgeschenk. Het is een kort, surrealistisch verhaal dat zich afspeelt in Nijmegen, uitgegeven door het Besiendershuis in een minuscuul boekje – een ‘zine’ wordt het genoemd door de makers. Het heeft een fraaie fotomontage als omslag. Een must voor liefhebbers van Nescio, want er zitten verwijzingen in – onbewust of bewust; ik denk eigenlijk het laatste – naar Nescio’s werk. Zo begint het verhaal met een bespiegeling over de zon door een ‘eenmans-observatiestation’ en de Waalbrug, waar zoals bekend Japi vanaf sprong, ‘schitterde in een almachtig licht, als een indrukwekkende poort naar de stad. Een schip met de naam SUNRISE voer met zacht motorgeronk stroomopwaarts’, waaraan Verhoeven toevoegt: ‘Een beloftevolle naam voor een schip; altijd met het begin van de dag onderweg.’
Lees hier verder
Ontdek meer ‘schatten’ van Ilona Verhoeven in ‘Voor de eerlijke vinder’ en ‘Fiets onder de waterspiegel

Ilona Verhoeven gastschrijver in cultuurcentrum Besiendershuis in Nijmegen

Ilona VerhoevenIlona Verhoeven neemt in februari 2018 als writer in residence haar intrek in het Besiendershuis, Nijmegens leukste cultuurhuis. Ze laat zich inspireren door de meer dan vier eeuwen geschiedenis van het pand en reflecteert op traditionele en nieuwe vormen van verbeelding, waarbij de kamers functioneren als studio en mogelijk ook als workshop. In haar werk versmelten werkelijkheid en fictie, beeld en tekst, verhaal en poëzie. Ze gaat op zoek naar de betekenis van ‘de plaats’ voor het schrijven, ze morrelt aan de perfectie, laat zich meevoeren op het ritme van de rivier en de volgens insiders geheimzinnige geluiden van het huis.

Ilona Verhoeven (Amsterdam, 1974) is een originele stem in de nieuwe Nederlandse literatuur. Ze woont en werkt in Berlijn en Nijmegen. In 2016 verscheen Fiets onder de waterspiegel, verhalen en foto’s uit de werkelijkheid (uitgeverij In de Knipscheer, tweede druk, 2018). Haar bundel Voor de eerlijke vinder uit 2012, waarin ook collages van haar hand zijn opgenomen, werd genomineerd voor de Academica Literatuurprijs voor het beste literaire debuut. Op dit moment werkt ze aan haar derde boek.
Meer over het Besiendershuis
Meer over Ilona Verhoeven bij Uitgeverij In de Knipscheer

Ilona Verhoeven – Fiets onder de waterspiegel (2de druk)

VoorplatFiets2edrukMetSticker-75Ilona Verhoeven
Fiets onder de waterspiegel

Verhalen en foto’s
Nederland
Gebrocheerd in omslag met flappen
148 blz., geïll. met 47 foto’s waarvan 16 in kleur
€ 17,50
Eerste druk oktober 2016
Tweede, gewijzigde druk januari 2018
ISBN 978-90-6265-938-8

Toeval, verrassingen en absurditeiten. Daar draait het om in Fiets onder de waterspiegel, een verzameling schetsen, verhalen en foto’s waarin schrijver en kunstenaar Ilona Verhoeven op aanstekelijke wijze de werkelijkheid beschouwt. Parallel aan de door haar gemaakte momentopnamen brengt ze schrijvend een ode aan de verbeelding. De ruwe poëzie van het dagelijks leven vormt hierbij een eindeloze inspiratiebron.

Als een hedendaagse flaneur gaat de auteur/fotograaf de straat op en laat zich verrassen door wat er te zien en te horen is en vangt dat als ‘stillevens’ in beeld én tekst: ‘urban photography’ met een satirische blik.

Ilona Verhoeven schaart zich daarmee bij vele fotografen die onopvallend de straat opgingen en hun bijzondere beelden verzamelden, van Vivian Maier tot Martin Parr en van Wim Wenders tot Saul Leiter.

Ilona Verhoeven (Amsterdam, 1974) is een originele stem in de nieuwe Nederlandse literatuur. Ze woont en werkt in Berlijn en Amsterdam. Haar dikwijls zeer korte, licht absurdistische vertellingen wisten al vele lezers te bekoren. De in deze bundel opgenomen 45 stukken stonden wekelijks als ‘gevonden situaties’ in nrc.next en zijn voor deze uitgave aangevuld met een aantal niet eerder gepubliceerde teksten en beelden.

«Ilona Verhoeven gebruikt alles wat ze ziet. Daarna kijk je met andere ogen. Dat is het fascinerende bij haar.» – Stefan Verwey

«Om een lang verhaal kort te houden is de fotocamera uitgevonden. De foto zou het verhaal door een voldongen feit vervangen. Maar het lijkt erop dat de woorden zich niet het zwijgen laten opleggen. Pas als je er oog voor hebt, dienen de verhalen zich aan.» – Arjan Peters in de Volkskrant

Haar bundel Voor de eerlijke vinder uit 2012, waarin ook collages van de auteur zijn opgenomen, werd genomineerd voor de Academica Literatuurprijs voor het beste literaire debuut. Over Voor de eerlijke vinder schreef de pers: ‘Nieuwe speelsheid’ (Leeuwarder Courant), ‘Ze creëert dat het een lieve lust is.’ (Nederlands Dagblad), ‘Proza dat een onthutsend inzicht biedt in de ongerijmdheid van het leven’ (Literatuurplein), ‘Een bizarre collectie tekstflarden maar het beste wat ik in lange tijd las’ (Goodreads).
Meer over ‘Fiets onder de waterspiegel’
Meer over de ‘Voor de eerlijke vinder’

«Vermakelijke, associatieve en soms ronduit poëtische commentaren op het dagelijkse leven.» – Jos Verdonk

voorplatfiets-75Over ‘Fiets onder de waterspiegel’ van Ilona Verhoeven in Mug Magazine, november 2016:
Zien wat er gebeurt… zo kun je het proza van Verhoeven typeren. De 45 zeer korte verhalen in ‘Fiets onder de waterspiegel’ zijn geschreven naar aanleiding van evenveel zelf geschoten foto’s, die ook in het boekje staan. De meeste tonen een ongebruikelijk stadstafereel: een tosti-ijzer in een boom, een afgedankte matras met een smiley erop getekend, een nooduitgang-bordje dat naar een vuilcontainer wijst, een op straat geslingerde ijskast, waarop iemand ‘Volgende keer liever een Bos Rozen klootzak’ heeft gekalkt. Stadse fratsen in Mokum en Berlijn. Verhoeven laat haar verbeeldingskracht de vrije loop en dat levert vermakelijke, associatieve en soms ronduit poëtische commentaren op het dagelijkse leven op.
Lees hier het artikel
Meer over ‘Fiets onder de waterspiegel’
Meer over Ilona Verhoeven bij Uitgeverij In de Knipscheer