Over ‘de pose en het model’ van W.A. Jonker op Poëzie-Leestafel, juni 2021:
Het is altijd makkelijk wanneer de dichter in een van zijn verzen uitlegt, waar de bundel over gaat: “De pose en het model / gaat over / de eerste indruk / imago de houding // en wie daarachter schuilt / het model // (…)” Ja daar zit de recensent dan met zijn goede gedrag. De pose is een oppervlakkig eerste pogen de persoon te duiden. Het uiterlijk, het imago. Maar daarachter zit het model, alles wat ideaal is en dus echt kan worden. (…) “De meeste leden / groeten elkaar amper / praten bekakt / dringen voor / zeuren over de rekening / klagen hoe eten was matig // (…)” Ach zo’n sociëteit waar je komt om je te vervelen. Het kunstzinnige is verdrongen door koude drukte, ontevredenheid en de blasé sfeer is te snijden. Tussen al deze ellende door vindt de dichter nog tijd voor de observaties. En weer de poses uit de titel, die nu voordringen. “(…) ik kan alleen naar mijn / eigen gedachten luisteren / zo stil klinkt het / af en toe een kuch / of iemand verschuift een stoel / het lijkt wel een museum // (…)” De pose van de kunstenaar, maar nu naar binnen gericht. Knap werk van Jonker, die zijn gedichten van zwart/wit knipsels voorzag, die er wonderwel bij passen. (…) Een mooie bundel van een vaardige poëet.
Lees hier de recensie
Meer over ‘de pose en het model’
Meer over Jos van Daanen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Tag: W.A. Jonker
Gedicht van W.A. Jonker vertaald in het Indonesisch
Uit ‘de pose en het model’ van W.A. Jonker op Nederlandse poëzie in het Indonesisch, 21 juni 2021:
Op ‘Suara suara dari utara’ (‘Stemmen uit het noorden’), het blog Puisi Belanda, is op 21 juni 2021 het gedicht ‘Steeds vaker haat het er om’ (op blz. 65) uit de bundel ‘de pose en het model’ geplaatst in een Indonesische vertaling van Siti Wahyuningsih en Albert Hagenaars geplaatst. Het is het 220ste gedicht in een almaar groeiende digitale poëziereeks van een keur van Nederlandstalige dichters.
Lees hier het betreffende gedicht in het Nederlands en in het Indonesisch
Meer over ‘de pose en het model’
Meer over W.A. Jonker bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Het is de ander die een pose aanneemt.» – Wim Platvoet
Over ‘de pose en het model’ van W.A. Jonker op MeanderMagazine, 5 mei 2021:
In zijn nieuwe dichtbundel, ‘de pose en het model’, poëtiseert W.A. Jonker over de twee zelfstandige naamwoorden die in de titel worden genoemd. Als we plaatsnemen in een atelier denken we bij deze woorden aan iemand, die een model schildert, tekent of fotografeert, waarbij dat model poseert. Jonker beschouwt het breder en ziet bij elke betrekking of ontmoeting tussen twee mensen in een van de twee een model dat poseert, waarbij dit laatste in elk gedicht veelal een pejoratieve betekenis heeft. (…) Woorden als ‘pose’ en ‘model’ lijken in die zin de ander tot een object te maken, of, preciezer uitgedrukt, lijken aan te geven dat de ander zichzelf tot een object maakt. Je zou je ook af kunnen vragen of, zeker in de alledaagse omgang tussen mensen, de een in zijn kijken naar of beleven van de ander juist in die ander alleen maar de pose of het model ziet, juist die ander tot een object maakt. (…) Jonker gaat er vrijwel altijd vanuit dat het de ander is die een pose aanneemt. (…) Het is een manier om naar de werkelijkheid en naar de ander te kijken. Misschien is het menselijk, al te menselijk om dat af en toe te doen. Jonker radicaliseert dit en heeft alleen maar deze bril op. (…) Treffend schrijft Jonker op p. 10: ‘ik kan alleen naar mijn / eigen gedachten luisteren’. (…) Het is vooral de dichter die zichzelf genadeloos portretteert door anderen te kijk te zetten.
Meer over ‘De pose en het model’
Meer over W.A. Jonker bij Uitgeverij In de Knipscheer
Twee gedichten uit ‘de pose en het model’ van W.A. Jonker op Laurens Jz. Coster
Uit ‘de pose en het model’ van W.A. Jonker op Laurens Jz. Coster, 20 april 2021:
Redacteur Raymond Noë maakt voor het blog Laurens Jz. Coster elke werkdag een keuze uit een poëziebundel van een Nederlandstalig dichter. ‘Dichter van de dag’ is op deze 20ste april W.A. Jonker (1955) van wie onlangs ‘de pose en het model’ verscheen, zijn tweede dichtbundel bij Uitgeverij In de Knipscheer. De gekozen gedichten zijn ook geplaatst op Neerlandistiek.nl.
I
ik zie in eerste instantie
geen verschil
tussen een man en een vrouw
probeer het keer op keer uit te leggen
aan opa’s oma’s die al dood zijn
evenals mijn ouders
aan broers die ik niet heb
mijn zus die ik nooit meer zie
aan vrouw kinderen
vrienden vreemden
ze vinden het raar
blauwe ogen verraden meer
grote pupillen bij affectie
klein bij haat
en fel licht
bij donkerbruine irissen
zijn pupillen moeilijker
te onderscheiden
II
ik zie in eerste instantie
geen verschil
tussen een man en een vrouw
jong oud groot klein dik
dun huidskleur haardracht
in tweede instantie wel
de een is leuker
dan de ander
Meer over ‘de pose en het model’
Meer over W.A. Jonker bij Uitgeverij In de Knipscheer
«W.A. Jonker hanteert een losse maar scherpe pen.» – André Oyen
Over ‘De pose en het model’ van W.A. Jonker op Ansiel, 13 maart 2021:
In deze bundel focust de auteur op de levenshouding die we allemaal aannemen. De vraag dringt zich op: zijn we verleider of juist verleid? Zijn we naakt of vluchten we juist weg onder lagen kleding of slogans. De dichter beschrijft vrij getrouw welke houding het model aanneemt tijdens de seks: ‘seks doe je/ met je ogen dicht licht uit/het moet verborgen blijven.’ W.A. Jonker hanteert een losse maar scherpe pen om lichaamshoudingen vast te leggen. Hij maakt ons deelgenoot van zijn, soms cynische, gedachten in gedichten die door vrij abstracte illustraties worden begeleid en leert ons dat we ons allemaal een levenshouding hebben aangemeten. De dichter laat aan de lezer trouwens ruimte genoeg voor een persoonlijke interpretatie, zowel van zijn taal als van zijn beeld, die zowel schoonheid sterkte kracht als zwakte uitstralen.
Lees hier de recensie
Meer over ‘De pose en het model’
Meer over W.A. Jonker bij Uitgeverij In de Knipscheer
W.A. Jonker – de pose en het model. Gedichten
W.A. Jonker
De pose en het model
gedichten
Nederland
gebrocheerd in omslag met flappen,
geïllustreerd, 78 blz., € 17,50
ISBN 978-94-93214-30-9
Eerste uitgave maart 2021
In een tijdperk waarin de pose haast vanzelfsprekend is geworden, roept het model vooral vragen op. Waarom geeft het zich bloot en wat gaat er door hem of haar heen? Observeert het model niet net zo goed de bekijker en wordt hij of zij dus bekeken? W.A. Jonker maakt ons deelgenoot van zijn, soms cynische, gedachten in gedichten die door vrij abstracte illustraties worden begeleid en leert ons dat we allemaal een levenshouding hebben aangemeten. Die presenteren we vol trots met teksten op T-shirts, tatoeages, een afgetraind lijf of juist door een lichaam in verval te durven tonen. In het dagelijks leven blijft de pose gehandhaafd. Een bezoek aan de kapper blijkt ineens stukken intiemer dan het tekenen van een naakt mens. De pose en het model portretteert zowel de samenleving als de dichter zelf. Genadeloos, maar op afstand van de geportretteerde, zoals het een goed kunstenaar betaamt.
Ik kan alleen naar mijn
eigen gedachten luisteren
zo stil klinkt het
af en toe een kuch
of iemand verschuift een stoel
het lijkt wel een museum
W.A. (Pim) Jonker (1955) debuteerde met de geïllustreerde gedichtenbundel Schuld (1986). Tevens publiceerde hij gedichten in Maatstaf en in de Volkskrant. Na afgestudeerd te zijn aan de Academie voor beeldende kunsten te Arnhem koos hij voor een organisatorische loopbaan naast zijn kunstenaarschap. Zo was hij, onder andere, parttime programmeur bij de Balie, artistiek leider van de Brakke Grond en directeur van het poppodium Het Paard van Troje in Den Haag. Driemaal stelde W.A. Jonker, halverwege de jaren negentig, de geruchtmakende, underground tentoonstellingen samen van het festival Triple X. Jarenlang was hij lid van de Amsterdamse Kunstraad en de adviescommissie Cultuur en Cultuurhistorie Noord Holland. In 2016 verscheen van hem bij Uitgeverij In de Knipscheer de bundel Kijkgaten naar binnen.
«De kracht van de versmelting van woord met beeld.», volgens André Oyen (Antwerpen Leest), «Op het eerste gezicht lijken de gedichten uit Kijkgaten naar binnen heel conventioneel, maar niets is minder waar.»
W.A. Jonker over enige voorbeelden van de verspreiding:
«Toen mijn vorige gedichtenbundel Kijkgaten naar binnen in 2016 een week in de boekwinkel lag, trof ik een exemplaar aan op de toog van café De Zuid. Iemand had het gekocht, gelezen en teleurgesteld achtergelaten. Waarschijnlijk omdat de koper verwacht had als persoon zich in een van de gedichten tegen te komen. Een maand later stond mijn bundel op een display bij de Amsterdamse boekhandel Scheltema onder het kopje aanrader poëzie. Die zomer nam ik deel aan een verkoopexpositie in het verpleeghuis Sarphatihuis waar ook mijn boekjes te koop waren. Twee werden er gejat. In september heb ik in de boekhandel De Slegte te Antwerpen eigenhandig een Kijkgaten naar binnen in de afdeling poëzie gezet naast bundels van de Zuid-Afrikaanse dichter Ingrid Jonker. Als aanvulling op het aanbod.»
Meer over W.A. Jonker bij Uitgeverij In de Knipscheer
Boekpresentatie van ‘De Zwijguren’ van E. de Haan in Perdu Amsterdam
Presentatie van de bundel literaire reisverhalen De Zwijguren van E.de Haan op zaterdag 23 februari 2019:
Ezra de Haan (alias Peter de Rijk) vertelt bijzondere voorvallen tijdens zijn reizen in de voetsporen van wereldberoemde schrijvers en dichters zoals vastgelegd in dit nieuwe boek, o.a. Samuel Beckett, John Keats, Lord Byron, Joseph Brodsky, Ezra Pound. Tijdens het programma gastoptredens van de dichters Sebastiene Postma, W.A. Jonker en Peter WJ Brouwer. We nodigen u uit aanwezig te zijn bij deze boekdoop. De inloop is vanaf 14.00 uur. Aanvang programma om 14.30 uur. Na afloop napraat en signeren tot 17.00 uur. Toegang gratis. Locatie: Perdu, Kloveniersburgwal 86, 1912 CZ Amsterdam. Komt allen!
Meer over ‘De Zwijguren’
«Ondanks de niets ontziende taal, een vorm van schoonheid.» – Ezra de Haan
Over ‘Kijkgaten naar binnen’ van W.A. (Pim) Jonker op Literatuurplein, 2 mei 2016:
Pim Jonker (…) heft de grens op tussen taal en tekst door een naaktmodel niet alleen met potlood vast te leggen maar het ook te beschrijven. Inclusief alle gedachten die bij hem opkomen. (…) Hij maakt zich niet druk om gaatjes die punaises in het papier veroorzaken, de zichtbare vetvlekken van lijnolie of met Typex weggewerkte delen van tekeningen. Zelf zegt hij: ‘Tekenen en schrijven zijn hetzelfde alleen anders.’ De dichtbundel ‘Kijkgaten naar binnen’ is wederom een samengaan van zijn talenten. Tekeningen, collages, readymades en gedichten bevolken de pagina’s en vragen de lezer en kijker om stil te staan bij een andere benadering. (…) Het gedicht ‘hij gaat voorbij’ vormt een soort proloog. We maken kennis met de kunstenaar, worstelend met zijn schilderij dat gehoorzamen moet, desnoods op haar donder moet krijgen. Rauw en provocerend is de gekozen taal. De lezer weet meteen waar hij aan toe is. (…) Kunst, met name het obligate gekir in vakjargon, krijgt ook een veeg uit de pan. Jonker heeft er geen hoge pet van op. Door het weer te geven, zonder commentaar, maar wel in combinatie van een beschrijving van een one night stand, is hij overduidelijk. Maar het is niet altijd tegendraads in deze bundel. Pim Jonker kan, als hij dat wil, wonderschone gedichten schrijven waarin meer gebeurt dan een vakantiemoment vastleggen. (…) Pim Jonker is een dichter die zijn eigen weg gaat, wars van dat wat trendy is. De regels die hij schrijft doen er toe en lijken in een rijstkoker tot stand gekomen. Dat duurt even, maar dan heb je ook wat. In dit geval poëzie die tot nadenken stemt. Van een dichter die niets en niemand, en ook zichzelf ontziet.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Kijkgaten naar binnen’
«Realiteit, droom en ontnuchtering omstrengelen elkaar.» – Wijnand Steemers
Over ‘Kijkgaten naar binnen’ van W.A. Jonker voor Biblion, 7 maart 2016:
Dichter (1955) debuteerde met ‘Schuld’ (1986). Opbouw onderhavige bundel: Het Hotel (‘aankomst én ‘tijdelijk’ verblijf) en Onderweg. Realiteit, droom en ontnuchtering omstrengelen elkaar in vrije, aan eigen vorm gebonden gedichten. Ogen als kijkgaten voor de inwaartse blik zijn vertrekpunt voor zelfobservaties op diverse locaties (o.a. hotels, steden), brokkelige impressies, associatieve vondsten tijdens de innerlijke reis. Die collagetechniek past hij ook toe in de begeleidende 21 illustraties. Een inleidend gedicht, titelloos als de andere, loopt in toon en inhoud (‘potlood papier/ambities verdrongen’) op de rest vooruit, stelt ‘schilderij’ en/of vrouw als ijkwezen centraal. Ook op de ander (‘mijn meest recente scharrel’) of de wereld (o.a. ‘het is vandaag elf september’) gerichte perceptie; erotiek tout court, onenightstands; ingehouden tragiek: ‘het kind komt niet meer’, flarden verleden, onderweg geoogst zelfinzicht: ‘wat is je reisbestemming/de pupillen van ogen/kijkgaten naar binnen’. Of: ‘slappe vrouwenlijmer/dat ben ik/geoefend tranendal/dat zal ik worden’ of ‘wellicht hij die lijkt op mij’ ‘in mijn zielloos vaderland’. Nawoord biedt inzage in zijn cultureel curriculum (o.a. ABK Arnhem).
Meer over ‘Kijkgaten naar binnen’
Pim Jonker leest een gedicht op video
In aansluiting op het radio-interview op Amsterdam FM-radio op maandag 15 februari 2016 op de vierde etage van de OBA (Openbare Bibliotheek Amsterdam) maakt Rob Zwetsloot deze opname van dichter W.A. Jonker naar aanleiding van zijn nieuwe dichtbundel ‘Kijkgaten naar binnen’ voor zijn reeks van 2-minutenfilmpjes met auteurs uit het boekenuur van het programma ‘Kunst & Cultuur’. Jonker leest het gedicht
‘Het vervallen hotel fluit’.
Luister hier naar het voorafgaande radio-interview
Meer over ‘Kijkgaten naar binnen’
Meer van Rob Zwetsloot op deze site