Tag: WIC

«Nieuw standaardwerk over hoe een ‘gewone’ Nederlandse stad nauw betrokken was bij de slavernij zowel in de Oost als de West.» – Cees Luckhardt

Over ‘Haarlemmers en de slavernij’ (3) van Ineke Mok en Dineke Stam in Antilliaans Dagblad, 6 september 2023:

Het boek ‘Haarlemmers en de slavernij’ is veel meer dan een beschrijving van hoe Haarlemmers betrokken waren bij de slavernij. Zo wordt door de auteurs Dineke Stam en Ineke Mok uitvoerig stil gestaan bij het racisme dat ten grondslag ligt aan de slavernij en dat een rode draad is in dit eeuw voor eeuw opgebouwde onderzoek en waarover in de inleiding al gesteld is dat dit niet verdwenen is met de afschaffing van de slavernij.(…) Misschien is de grootste ontdekking in dit jarenlange archief- en bronnenonderzoek van Mok & Stam de ‘Verhandeling over den Landbouw in de colonie Suriname’ geschreven in 1786 door Anthony Blom. Het manuscript kwam via een familielid van de Haarlemse bankiersfamilie Heshuijsen naar Nederland. Het boek geeft informatie over Suriname, een voorbeeld van winstberekeningen van een suikerplantage en bijzondere details over behandeling van slaafgemaakten op de Surinaamse plantages.(…) Verder staat men stil bij het feit dat niet alleen de huizen en straten van Haarlem de sporen van de koloniale slavernij dragen, maar dat dit ook geldt voor de musea van verzamelaars als de slaven- en zijdehandelarenfamilie Teyler. De bijzondere en allerlei vragen oproepende manumissie-regels worden uitvoerig beschreven. Inclusief de regel van 1776 ‘dat wie als slaafgemaakte in Nederland aankomt nog een half tot maximaal een jaar in slavernij mag worden gehouden’. (…) Dit boek kan niet anders omschreven worden als het levenswerk van twee auteurs die jarenlang talloze archieven en museumcollecties tot in detail hebben doorgespit. Het moet worden beschouwd als een nieuw standaardwerk over hoe een ‘gewone’ Nederlandse stad, zoals Haarlem, nauw betrokken was bij de slavernij zowel in de Oost als de West. Dit ongelooflijk informatieve onderzoek maakt duidelijk dat de elite van een ‘gemiddelde’ Nederlandse stad verdiensten hadden in de slavernij door hun banden met de elite in andere Nederlandse steden en die in de overzeese koloniën, inclusief een ‘oldboy-network’ van VOC- en WIC-bestuurders. (…)
Lees hier het artikel (3)
Meer over ‘Haarlemmers en de slavernij’
Meer over slavernij in andere boeken van Uitgeverij In de Knipscheer

Aly Freije / Annemarie van Buuren – De donkere kamer. Poëzie en fotografie

VoorplatDonkereKamer-75Aly Freije
De donkere kamer
gedichten
fotografie Annemarie van Buuren
foto omslag Annemarie van Buuren
gebrocheerd in omslag met flappen,
48 blz., geïllustreerd met 14 zwartwit foto’s,
€ 16,50
ISBN 978-94-93214-11-8
eerste druk september 2023

In de zomer van 2021 werkten dichter Aly Freije en fotograaf Annemarie van Buuren samen tijdens het jaarlijks terugkerende kunstproject Monnikenwerk, kunst in de kerk. Zes weken lang reageerden ze, ieder vanuit een andere middeleeuwse kerk in het noorden van Groningen, op elkaars experimenten. Ze onderzochten de beelden en associaties die bovenkwamen en probeerden daar een gezamenlijke vorm voor te vinden.

De donkere kamer is een voortzetting van deze samenwerking. In deze bundel is een belangrijke rol weggelegd voor het besef van de eindigheid en een sterke verbondenheid met de omringende natuur, met de elementen, de planten en dieren en de gevaren die overal dreigen op planeet Aarde. Dichter en fotograaf dwalen door aangetaste landschappen, stuiten op sporen, zijn op zoek naar een zeker evenwicht. Ze moeten beiden ‘de donkere kamer in’ om de betekenissen aan het licht te brengen, ieder in hun eigen genre. Een dichter kan wellicht het onzichtbare bovenhalen en de fotograaf het onzegbare laten zien.

In de interactie tussen beeld en taal ontstaan in tussenruimtes nieuwe gedichten en foto’s die samen een mozaïek vormen. Engelen veranderen in gevleugelden, die tijdens hun reis boodschappen beginnen over te seinen. Wanhoop maar ook verwondering en verlangen gaan hand en hand.

Annemarie van Buuren (1961) zoekt in haar werk graag de grenzen van fotografie op. Van klassieke fotografie met moderne camera’s tot avonturen met oude camera’s, van fotograferen met een conservenblikje tot het ombouwen van het gebouw van de reddingsbrigade tot enorme camera obscura. Voor deze bundel werkte ze veel met een houten droge-plaat camera uit 1880. De papieren negatieven en de ongecorrigeerde lenzen van deze antieke camera geven beelden een extra dimensie: ze gaan niet langer alleen over ruimte, maar ook over tijd. Ze won met haar fine art fotografie internationale prijzen en eervolle vermeldingen.

Aly Freije (1944) bracht haar jeugd door in de Oost-Groninger Veenkoloniën, vlak bij de Duitse grens. Grensganger zijn en tussen de regels het onzichtbare, het leven met verlies en het niet-gezegde bovenhalen was steeds de inzet van haar schrijven. Haar verbondenheid met het landschap speelt daarbij een eigen rol. In 2008 werd aan haar de Duitse Freudenthal-prijs voor Nedersaksische literatuur toegekend. Ze publiceerde in 2009 de Groningstalige poëziebundel Wondpoeier bij Uitgeverij kleine Uil. Daarna volgde Nederlandstalig werk bij Uitgeverij In de Knipscheer:  in 2016 de poëziebundel Door het vanggat,  in 2018 de novelle De vloeivelden in en 2021 de dichtbundel Een engel aan de deur.

De pers over haar eerder werk:
«Het afgelopen jaar waren er heerlijke eerstgeborenen [zoals] het romantisch-zwarte Door het vanggat van Aly Freije.» – Ellen Deckwitz in De Morgen
«Meteen aan het begin van het boek De vloeivelden in worden al je zintuigen aangesproken: het gaat over warmte, licht, geluid. (…) De natuur spiegelt de sfeer van het verhaal, die nu eens weids, dan weer onheilspellend is.» – Nels Fahner in Fries Dagblad
«Wat opvalt in Een Engel aan de deur is dat Freije niets invult (…) maar door de sfeertekening, de stapeling van beelden voel je des te meer, en dat vraagt om rustige herlezing, na rustige herlezing.» – Erik-Jan Hummel op Tzum
«Ik heb nog nooit gedichten over stilte gelezen met zoveel geluiden en lawaai.» – Tonnus Oosterhoff

«Een indrukwekkend en bijzonder boek.» – Patricia Nagelkerke

VoorplatHaarlemmers en de slavernij-75Over ‘Haarlemmers en de slavernij’ van Dineke Stam en Ineke Mok op NH Radio, 5 juni 2023:
Op 5 juni 2023 waren Dineke Stam en Ineke Mok, auteurs van het handboek ‘Haarlemmers en de slavernij’, in Hilversum te gast bij Patricia Nagelkerke in het programma Lunchroom van Noord-Holland Radio. De koloniale slavernijgeschiedenis wordt doorgaans snel gezien als een aangelegenheid van mannen, maar Dineke Stam en Ineke Mok stuiten op heel wat vrouwen die een belangrijke rol speelden in het slavernijverhaal, ook als eigenaar van plantages. “Het hele verhaal is zeker nog niet verteld, het boek bevat talloze aanknopingspunten voor verder onderzoek. Toen het boek al naar de drukker was kregen we nog veel nieuwe informatie binnen.”
Luister hier naar de uitzending
Meer over ‘Haarlemmers en de slavernij’
Meer over slavernij in andere boeken van Uitgeverij In de Knipscheer

«Aanklacht tegen de vroegere Nederlandse kolonisator.»

VoorplatWooncirkel-75Over ‘De Wooncirkel’ van Jospeh Hart op Ansiel, 9 april 2018:
Het zich in deze tijd afspelende Curaçaose verhaal gaat over de poging van een groep sociaal voelende (zwarte) Curaçaoënaars om, ondanks de tegenwerking van een corrupte politicus en een frauderende bankier, een landhuis te restaureren en geschikt te maken voor onder andere de opvang van achterstandskinderen. Dit heel aangrijpende en mooi geschreven boek is een aanklacht tegen de vroegere Nederlandse kolonisator, maar ook de zwarte Curaçaoënaar ontkomt evenmin aan kritiek. Joseph Hart is in elk van zijn sterk getinte politieke boeken een vurig pleitbezorger van het bewustmaken van de bevolking van hun Afrikaanse verleden, en ‘De wooncirkel’ is hier een schoolvoorbeeld van.
Lees hier of hier de recensie
Meer over ‘De wooncirkel’
Meer over Joseph Hart bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Van mij vier schitterende sterren voor Porto Marie.» – Eric de Brabander

Over ‘Porto Marie’ van Els Langenfeld door Eric de Brabander bij de Curaçaose presentatie, 29 mei 2013:
Al jaren wroet Els Langenfeld in de historische annalen en publiceerde vele artikelen daarover. Op het fanatieke af probeert zij duidelijk te maken dat zowel slaven als plantagehouders dezelfde menselijke trekken hadden als wij nu. Goede, slechte, medemenselijkheid, oneerlijkheid, ga zo maar door. Ze laat zien dat de slaven onmenselijk behandeld werden op de transportschepen van de WIC, maar dat het leven van de blanke matrozen ook niet veel waard was. (…) Els Langenfeld is door een proces heengegaan dat haar maakte van een historicus tot een romancier. Van mij vier schitterende sterren voor het boek, en een abraso kaloroso voor Els Langenfeld die het voor elkaar gekregen heeft in het 150ste jaar na de afschaffing van de slavernij onze literatuur te verrijken met drie prachtige historische novelles.

Lees hier de toespraak

Meer over Porto Marie