Tjalie Robinson – Een land met gesloten deuren

TJALIE ROBINSON
Een land met gesloten deuren.

Verhalen en opstellen
bezorgd en ingeleid door Wim Willems.
omslagtekening Peter van Dongen
Nederland / Nederlands-Indië
gebrocheerd met flappen, 224 blz., € 18,50
eerste druk van deze editie 2012
tweede druk 2021
ISBN 978-90-6265-811-4

‘Ik geef mezelf, goed en slecht. Ik registreer mijn gevoelens, dat is alles.’

Met dit motto lichtte de schrijver en journalist Jan Boon (1911-1974), beter bekend als Tjalie Robinson, zijn werk ooit toe. Door die persoonlijke toets nemen zijn verhalen een unieke plek in binnen de Nederlandse letterkunde. Er zijn geen andere schrijvers die zo heet van de naald en jarenlang verslag hebben gedaan van hun gemoedstoestand, zowel in de Oost als in de West. In de jaren vijftig en zestig leverde hem dat de reputatie op de vertolker te zijn van het levensgevoel van zijn generatie. De stem van een bevolkingsgroep die de Japanse bezetting had meegemaakt en daarna het geweld van een revolutie. Maar ook na zijn overkomst naar Nederland keek hij rond met een even nieuwsgierig als alziend oog.
In zijn krantenrubriek Piekerans van een straatslijper gaf Tjalie Robinson midden jaren vijftig stem aan de ups en downs van een nieuwkomer op een wijze die nog altijd tot de verbeelding spreekt. Hij had niet alleen een oorspronkelijke geest, maar vooral een oorspronkelijke blik. In zijn manier van schrijven wilde hij een ‘eerlijk mens’ zijn, dus niet huichelen. Dankzij die instelling bracht hij ervaringen onder woorden die kenmerkend zijn voor mensen die van samenleving veranderen. Hij was zowel kroniekschrijver als lyricus, een man die observatie en gevoel combineerde. Wat zijn werk achteraf doet uitstijgen boven dat van zoveel andere nieuwkomers die hun belevenissen boekstaafden, is zijn op elke bladzijde herkenbare stijl. Die is niet alleen Indisch, zoals vaak wordt beweerd: het is de stem van een mens die getuigenis aflegt. Oprecht, met oog voor tragiek en de nodige zelfspot.
Meer over ‘Een land met gesloten deuren’
Meer over Tjalie Robinson bij Uitgeverij in de Knipscheer

«Literaire inhoud, beeldend werk en vormgeving zijn nauw met elkaar verbonden.» – André Oyen

VoorplatExtaze11-300Over ‘Extaze 11 – Mystiek’ op Iedereenleest.be, 19 december 2014:
Extaze nummer 11 is er. Extaze is een literair kwartaalschrift, gemaakt door een Haagse redactie, maar bestemd voor heel Nederland en België en samengesteld uit literair en beeldend werk van Nederlandse en Belgische schrijvers en kunstenaars. De afzonderlijke nummers van Extaze zijn niet altijd thematisch geordend, maar enige samenhang tussen de bijeengebrachte stukken is er wel. Het karakter van het nummer wordt versterkt door het werk van een beeldend kunstenaar. Literaire inhoud, beeldend werk en vormgeving zijn nauw met elkaar verbonden. (…) Nummer 11 heeft als hoofdthema mystiek en daar valt wel het een en ander over te vertellen. Vier essayisten benaderen het verschijnsel mystiek vanuit verschillende richtingen.
Lees hier de recensie
Meer over Extaze 11

Extaze 8 [2013-4]

Extaze8Extaze 8
Genaaid gebrocheerd, geïllustreerd, ca. 96 blz.
€ 15,00 O-boek
november 2013
ISBN 978-90-6265-846-6

Vanuit de aard van zijn métier verplaatst een biograaf zich in het leven en de werken van een ander. In dit nummer van Extaze verplaatst hij zich naar zijn werkkamer en geeft ons een beeld van de keuzen en gegevenheden die bepalend zijn (geweest) voor de totstandkoming van zijn biografie: zijn invalshoek, zijn onderzoeksmethode, de aard van zijn bronnen en de manier waarop hij die verwerkt, zijn relatie met de nabestaanden, zijn afwegingen betreffende feit en fictie, de selectie van zijn materiaal en, uiteindelijk, de compositie van zijn boek.

Essays
Elly Kamp Dubbelbiografie Ferdinand Bordewijk en Johanna Bordewijk-Roepman
Wim Noordhoek Over Willem Brakman
Vic van de Reijt Joop van der Marel (1929–1944): zanger, gitarist,tekstschrijver en zakenman
Kees Ruys Brief aan Aya Zikken
Bart Slijper De biograaf
Wim Willems Vrouwenschimmen rond Tjalie Robinson

Korte verhalen
Annette van ’t Hull
Christien Kok
Arjen van Meijgaard

Gedichten
Estelle Boelsma
Peter WJ Brouwer
Michiel Hanon

Beeld
Florette Dijkstra

De presentatie van dit nummer zal plaatsvinden in Pulchri, Lange Voorhout 15, Den Haag (Extaze in Pulchri 8), op donderdag 7 november 2013, aanvang: 20.00 uur.

Meer over Extaze

«Hoog niveau.» – Peter de Rijk

Over Literair tijschrift ‘Extaze 5’ (2013-1) in Literat-uur (Radio AmsterdamFM), 21 januari 2013:
Alles in Extaze is eigenzinnig en origineel. Op dit moment het leukste wat er in Den Haag gebeurt.

Luister hier naar de uitzending (van 16:40:15 tot 16:43:35)

Meer over ‘Extaze’

Extaze 5

EXTAZE 5 [2013-nr. 1]
Literair tijdschrift

Nederland
Ingenaaid, formaat 17,6 x 24,8, geïllustreerd, 96 blz., € 15,00
verschijningsdatum januari 2013
ISBN 978-90-6265-820-6

Voorbij het ‘kijken’ ligt het ‘zien’. In dit nummer van Extaze cirkelen de bijdragen rond het thema (creatief) kijken en omkijken (retro/nostalgie). Extaze 5 wordt op donderavond 31 januari 2013 gepresenteerd met ‘Extaze in Pulchri’, een gevarieerd cultureel programma in Pulchri Studio in Den Haag www.extaze.nl

Essays
Barney Agerbeek: Waarnemers van de binnenwereld: Piet Ouborg en Nelson Carrilho
Het onzichtbare zichtbaar maken, dat is wat de schilder Piet nastreefde. Hij deed dat door te schilderen wat hij zag, aanvankelijk zijn omgeving en later zijn innerlijke beelden. In een vrouwenportret van Ouborg zag Agerbeek eenzelfde zeggingskracht als in een sculptuur van Nelson Carrilho.

Aart G. Broek: Geloof zelfs God niet op zijn woord. Een pleidooi voor tegenspraak.
Wat aan beslissingen door (politieke) bestuurders zo rationeel oogt wordt per definitie gevoed door persoonlijke emoties, vaak van twijfelachtige aard. Hoe kunnen we daar tegenspraak aan bieden? Hoe niet slechts te horen, maar ook te luisteren? Hoe niet slechts te kijken, maar te leren zien?

Wim Willems: Jongens waren we, poëtische jongens. Willem Kloos revisited
Willems las Bart Slijper’s studie In dit gevreesd gemis. Het leven van Willem Kloos en herkende in de groep schrijvers en kunstenaars rond Kloos eigenschappen van zijn eigen vriendenkring uit het begin van de jaren zeventig.

Korte verhalen
Lucy Huybregts
Michiel Klein Nulent
Fred Lanzing
Arjen van Meijgaard
Peter Minten
Ulises Segura
John Sillevis
Ilona Verhoeven
Duco van Weerlee
Gerwin van der Werf

Gedichten
Wim Brands
Esther Didden
Kees Engelhart
Hanz Mirck

Beeld
Babette Wagenvoort

Meer over literair tijdschrift Extaze

«Meedogenloos en humoristisch beschrijft hij Nederland in al zijn groot- en kleinheid.» – Meike Grol

Over Een land met gesloten deuren van Tjalie Robinson op Indsich3.0, 1 november 2012:
Opnieuw kunnen we met de scherpe blik van Tjalie naar Nederland kijken. Maar hoe geestig en scherp ook, de heimwee snijdt je door je ziel. (…) Als je wilt weten hoe veel Indische Nederlanders zich destijds gevoeld moeten hebben, lees dan zeker dit boek. De rake observaties zijn nog steeds actueel en het is heerlijk hoe de tekst doorspekt is met Indische termen op plekken waar je ze niet direct verwacht, zoals wanneer Tjalie ‘Joris en de tokeh’ gebeeldhouwd ziet in een Leidse kerk of spreekt over ‘pasar malams aan zee’ en ‘kleine warongs waar je alleen chocola en ijs kunt kopen.’ En zeker ook als je Nederland eens vanuit een ander, nog altijd verrassend perspectief wilt zien.

Lees hier de recensie of op de site van Indisch3.0

«Hij neemt geen blad voor de mond.» – E. Mutter

Over ‘Een land met gesloten deuren’ van Tjalie Robinson, voor NBD Biblion, 24 oktober 2012:
Hij verafschuwt de kille en kneuterige samenleving en vergelijkt die met de open, warme en gastvrije samenleving in Indië. Nederland is voor hem het land met de gesloten deuren. De schrijver ervaart de, in sommige kringen verketterde, koloniale samenleving als een menselijker samenleving met meer empathie.

Lees hier de recensie

Meer over Tjalie Robinson

«**** Superieur neergeschreven waarnemingen en overdenkingen.» – Aart van Zoest

Over ‘Een land met gesloten deuren’ (opstellen) van Tjalie Robinson in Vrij Nederland, 13 oktober 2012:
Na een half leven in zijn geboorteland Indonesië trok Tjalie Robinson naar Nederland en bleef daar zijn superieur neergeschreven waarnemingen en overdenkingen publiceren. Tjalie-biograaf Wim Willems heeft er een selectie van bijeengebracht onder de titel van een van die stukken, ‘Een land met gesloten deuren’. (…) Inzichtelijk, in een superheldere stijl die op schrijfcursussen als voorbeeld kan dienen.

Lees hier de recensie

Meer over Tjalie Robinson

“Een land met gesloten deuren”: voordracht door prof. dr. Wim Willems op Nationale Indië herdenking.

Op woensdag 15 augustus 2012 wordt in Den Haag de jaarlijkse Indië herdenking gehouden. Het thema van de dag is Vertrek uit Indië na 1945.

Tijdens het ochtendprogramma houdt prof. dr. Wim Willems, Hoogleraar Sociale Geschiedenis, een lezing met de titel Een land met gesloten deuren. De titel van de voordracht is ontleend aan de gelijknamige bundel verhalen en opstellen van Tjalie Robinson, die ter gelegenheid hiervan nu voor het eerst in een handelseditie verschijnt met een omslag van Peter van Dongen.

Lees de voordracht

Meer over de herdenking

Meer over Tjalie Robinson

Tjalie Robinson – Een land met gesloten deuren

TJALIE ROBINSON
Een land met gesloten deuren.
Verhalen en opstellen

Nederland / Nederlands-Indië
Ingenaaid met flappen, 224 blz., € 17,50
2012
ISBN 978-90-6265-811-4
Bezorgd en ingeleid door Wim Willems.
Omslagtekening Peter van Dongen

‘Ik geef mezelf, goed en slecht. Ik registreer mijn gevoelens, dat is alles.’

Met dit motto lichtte de schrijver en journalist Jan Boon (1911-1974), beter bekend als Tjalie Robinson, zijn werk ooit toe. Door die persoonlijke toets nemen zijn verhalen een unieke plek in binnen de Nederlandse letterkunde. Er zijn geen andere schrijvers die zo heet van de naald en jarenlang verslag hebben gedaan van hun gemoedstoestand, zowel in de Oost als in de West. In de jaren vijftig en zestig leverde hem dat de reputatie op de vertolker te zijn van het levensgevoel van zijn generatie. De stem van een bevolkingsgroep die de Japanse bezetting had meegemaakt en daarna het geweld van een revolutie. Maar ook na zijn overkomst naar Nederland keek hij rond met een even nieuwsgierig als alziend oog.

In zijn krantenrubriek Piekerans van een straatslijper gaf Tjalie Robinson midden jaren vijftig stem aan de ups en downs van een nieuwkomer op een wijze die nog altijd tot de verbeelding spreekt. Hij had niet alleen een oorspronkelijke geest, maar vooral een oorspronkelijke blik. In zijn manier van schrijven wilde hij een ‘eerlijk mens’ zijn, dus niet huichelen. Dankzij die instelling bracht hij ervaringen onder woorden die kenmerkend zijn voor mensen die van samenleving veranderen. Hij was zowel kroniekschrijver als lyricus, een man die observatie en gevoel combineerde. Wat zijn werk achteraf doet uitstijgen boven dat van zoveel andere nieuwkomers die hun belevenissen boekstaafden, is zijn op elke bladzijde herkenbare stijl. Die is niet alleen Indisch, zoals vaak wordt beweerd: het is de stem van een mens die getuigenis aflegt. Oprecht, met oog voor tragiek en de nodige zelfspot.