Letterij met zigeunergeschiedenissen van Felicita Vos en Kemal Rijken

ZigeunersPletterijAffiche Mart Warmerdam

Letterij, het maandelijkse programma met schrijvers, in het Haarlemse centrum voor debat en cultuur de Pletterij, belicht op 26 maart 2014 de geschiedenis van de zigeuners in Nederland en doet dat met twee Nederlandse auteurs die over dit onderwerp publiceerden, de een als journalist, de ander ook als romancier.
Van journalist Kemal Rijken verscheen in 2012 het boek Roma over de geschiedenis van de Sinti en Roma met hun lange geschiedenis van uitsluiting en vervolging. Het boek gaat in op de vraag waarom deze groep, in de volksmond vaak zigeuners genoemd, nog altijd zoveel ophef veroorzaakt in onze samenleving. Ook het naoorlogse compensatiegeld, dat de groep in 2000 van toenmalig premier Wim Kok heeft ontvangen, wordt door de auteur in dit boek ter sprake gebracht.

Felicita Vos, dochter van een Roma-vader en een Nederlandse moeder, debuteerde in 2004 als dichter. In 2008 kwam bij Uitgeverij Meulenhoff Blauwe haren, zwarte ogen uit, waarin de zigeuner-cultuur van binnenuit wordt beschreven (inmiddels 5de druk); de auteur was daarmee te gast in Wim Brands’ programma Boeken op de VPRO-tv. Begin april 2014 verschijnt Duivelsklauw, haar eerste roman, die de lezer deelgenoot maakt van een bizarre geschiedenis van een zigeunerfamilie en die het leven schildert van een man die niet wist te overleven in het tumult van onze Nederlandse samenleving.

De avond wordt gepresenteerd door Franc Knipscheer, de gesprekken met de auteurs worden gevoerd door Peter de Rijk.
Locatie: Pletterij, Lange Herenvest 122, Haarlem. Aanvang: 20.00 uur. Zaal open: 19.30 uur. Toegang 5 euro.
Vooraf reserveren op: reserveren@pletterij.nl of 023 542 3540.

Meer over Felicita Vos bij In de Knipscheer

Felicita Vos – Duivelsklauw. Roman

DuivelsklauwVoorplat75FELICITA VOS
Duivelsklauw

Roman
Nederland
Genaaid gebrocheerd, 353 blz. € 19,50
april 2014
ISBN 978-90-6265-851-0

Heina Brandt wordt aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog geboren. Zijn tirannieke en opportunistische Nederlandse vader speelt een dubbelrol gedurende de Duitse bezetting. Manipulatie, list en bedrog vieren hoogtij in het gezin. De Romamoeder leert haar kinderen de ongeschreven regels die in haar wereld zo belangrijk zijn. Na de oorlog wordt de vader als politiek delinquent veroordeeld en weet het gezin ternauwernood de bittere armoede te overleven.
Voor Heina Brandt is een leven in Nederland een reddingslijn die hem wordt toegeworpen. Hij trouwt, verwerft maatschappelijk aanzien en probeert – uiteindelijk vergeefs – de schaduwen uit zijn verleden te bannen. Hij verliest zijn grip op het leven, raakt aan de drank en wordt nog nét op tijd gered door de dood, die hem voor gezichtsverlies behoedt.

Gina Brandt staart naar haar gestorven vader onder de voile en beseft dat hij hen achterlaat met onopgeloste raadsels.
Ze besluit op zoek te gaan naar de verborgen geschiedenis van de man die haar vader was.
Duivelsklauw maakt de lezer deelgenoot van een bizarre familiegeschiedenis en schildert het leven van een man die niet wist te overleven in het tumult van onze Nederlandse samenleving.

‘Een spannende, dwingende en ook kleurrijke roman die een intens melancholiek lied zingt.’ – Thomas Verbogt

Felicita Vos publiceerde in 2008 (inmiddels 5de druk) bij Uitgeverij Meulenhoff Blauwe haren, zwarte ogen, een journalistieke geschiedenis waarin zij de Romacultuur van binnenuit beschrijft en de lezer meeneemt op een reis door Europa op zoek naar de rijke cultuur van Sinti en Roma. Naar aanleiding van het verschijnen dit boek werd de auteur op 27 april 2008 geïnterviewd door Wim Brands voor het VPRO tv-programma ‘Boeken’.

Kijk hier naar deze aflevering

Erika Dedinszky – Vers vuur. Over zigeunerliteratuur uit Hongarije

ERIKA DEDINSZKY
Vers vuur
Over zigeunerliteratuur uit Hongarije

Vertaling Erika Dedinszky
Globe Pocket, 256 blz., € 7,50
ISBN 90-6265-744-3

Zigeuners leven in een gesloten gemeenschap, eerbiedigen strenge tradities en zijn tot nomaden gemaakt. Hun anders-zijn heeft hun eeuwenlange vervolging en discriminatie opgeleverd: ‘zigeuners hebben geen geschiedenis maar alleen verleden’.

Vers vuur vertelt waar de zigeuners vandaan komen en zich vestigden, hoe ze samenleven (de man-vrouw-verhoudingen, opvoeding en onderwijs van kinderen) en hoe veelomvattend hun cultureel leven is.

In deze bloemlezing is niet enkel overgeleverde literatuur (volksliederen, ballades, mythen en sprookjes) bijeengebracht, maar ook en vooral eigentijdse verhalen in poëzie en proza van een tiental zigeunerauteurs.

«Een zeer boeiend beeld van het culturele hart van de zigeuners.» – Haarlems Dagblad

Erika Dedinszky (geboren in Hongarije in 1942 en met haar ouders in 1957 naar Nederland geëmigreerd) ontving al in 1981 voor haar literaire vertalingen uit het Hongaars, de Martinus Nijhoffprijs.

Erika Dedinszky – Vers vuur. Over zigeunerliteratuur uit Hongarije.

ERIKA DEDINSZKY
Vers vuur
Over zigeunerliteratuur uit Hongarije
Vertaling Erika Dedinszky
Globe Pocket, 216 blz.,
ISBN 90-6417-076-2
Eerste uitgave 1982

Over zigeuners weet men hier doorgaans weinig meer dan dat ze rondtrekken, in gesloten gemeenschap leven en vrij strenge tradities eerbiedigen. Hun anders-zijn heeft hun dan ook eeuwenlange vervolging en discriminatie opgeleverd.
In haar baanbrekende boek Vers vuur behandelt Erika Dedinszky uitvoerig waar de zigeuners vandaan komen, waar ze zich vestigden, hoe ze samenleven en hoe veelomvattend hun cultureel leven is. Uitermate boeiend in haar schets zijn de uiteenzettingen over de man-vrouw-verhoudingen in een zigeunergemeenschap, over de opvoeding van kinderen, problemen in verband met het onderwijs en hun contacten met de niet-zigeuner-gemeenschap. Ook vraagstukken rond de integratie in een maatschappij als de Hongaarse worden nader bekeken.
Erika Dedinszy legt de nadruk op Hongarije, omdat daar een ware revival van een authentieke zigeunerliteratuur aan de gang is. Ze verrijkt haar boek met een selectie uit – deels nog nergens eerder gepubliceerde – zigeunervolksliteratuur: hun poëzie, proza en liederen. Deze literaire verkenning wordt geïllustreerd met foto’s die het leven van de verschillende stammen in het tegenwoordige Hongarije documenteren. Ze besluit met een gesprek met Menyhért Lakatos, een leidinggevende figuur bij de opleving van de zigeunercultuur en een der voormannen in de internationale zigeunerbeweging.
Meer over Erika Dedinszky