Alexander Strachan – Wereld zonder grenzen/’n Wêreld sonder grense

ALEXANDER STRACHAN
Wereld zonder grenzen / ‘n Wêreld sonder grense

Zuid Afrika, Roman
Vertaald uit het Zuid-Afrikaans door Rolf Wolfswinkel
Ingenaaid, 128 blz., 13,50
ISBN 90-6265-511-4
Eerste druk 2003

Wereld zonder grenzen wordt beschouwd als een klassiek werk over de Zuid-Afrikaanse grensoorlog. Deze buiten Zuid-Afrika vrijwel onbekend gebleven grensoorlogen (met name met Angola en Mozambique) duurden vanaf de jaren zestig tot in de jaren tachtig en vormden een last van het verleden waarmee de Zuid-Afrikanen tot op dit moment geconfronteerd worden, te vergelijken met het Viëtnamtrauma voor de Amerikanen. De journalistiek in Zuid-Afrika leed in die jaren nog onder de strenge censuur. De informerende functie van de pers werd overgenomen door Afrikaanse schrijvers die onder het mom van fictie meer nieuws over deze verzwegen oorlogen naar buiten brachten dan waartoe de kranten en de televisie in staat waren.

In een reeks van korte fragmenten roept Alexander Strachan met een minimum aan woorden een beklemmend gevoel op en vertelt hij een genadeloos oorlogsverhaal over de traumatische effecten van de oorlog op een macho en toch sensitieve, anonieme jonge soldaat.

Wereld zonder grenzen was in 1984 het debuut van Alexander Strachan en verscheen het eerst in het Afrikaans. Het boek beleefde herdruk op herdruk en werd in 1985 bekroond met de Eugène Maraisprijs en in 1986 onder dezelfde titel verfilmd. Vele vertalingen verschenen (maar tot nu toe NIET in het Nederlands!) waarbij recensenten verwezen naar “Heart of Darkness” en “Apocalypse Now”. Deze Nederlandse vertaling verschijnt in deze uitgave samen met de originele Afrikaanse tekst waardoor de verwantschap tussen beide talen nog eens benadrukt wordt.

De pers over Wereld zonder grenzen“In uiterst sober proza schetst Strachan in zijn debuut de ervaringen van een anonieme jonge man, die is opgegroeid in de macho-omgeving van een Afrikaner boerderij en een commando-opleiding doorloopt. ‘Stil en gevaarlijk’, noemt hij zichzelf als hij met verlof terugkeert naar huis. Eenmaal thuis kan hij niet meer deelnemen aan het leven op de boerderij. Dit boekje doet, kort als het is, niet onder voor REMARQUE’S “Van het westelijk front geen nieuws” of voor die prachtnovelle van W.F. HERMANS “Uit de mist van het schimmenrijk”. De ontreddering van de oorlog, de volkomen waanzin, die mensen verandert in beesten en hen op zichzelf terugwerpt, is even beklemmend beschreven.” – uit: Trouw

“Er bestaat een merkwaardige gewoonte om oorlogen te romantiseren. Maar er zijn ook oorlogen die onwerkelijk blijven, waaruit geen helden zijn voortgekomen en waarover weinig verhalen worden verteld. De jarenlange Angolees-Namibische grensoorlog is er daar een van. Wie wel een poging heeft gedaan om die oorlog op papier te zetten is de Zuid-Afrikaanse schrijver Alexander Strachan. Hij weet dat met Wereld zonder grenzen overtuigend te doen. Heldendom wordt in dit verhaal niet beschreven. De grenzen die overschreden worden, zijn dan ook eerder de morele en psychische grenzen dan de fysieke landsgrens.” – uit: NRC Handelsblad

“Zo goed geschreven dat je het in één adem uitleest. Zou breed onder de aandacht gebracht moeten worden vanwege de inhoudelijke, morele en stilistische kwaliteiten.” – drs. Cees van der Pluijm