«Bijzonder levensverhaal goed gedocumenteerd.» – Ingrid Glorie

Opmaak 1Over ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink op Voertaal, 25 januari 2018:
(…) ‘Zwijgplicht’ is een historische familieroman. Theo Stokkink vertelt hierin het bijzondere levensverhaal van zijn moeder, Hélène. (…) De roman omspant de periode 1913-1948. Hoewel Stokkink het verhaal van zijn moeders leven systematisch afwerkt, lijkt de belangstelling van de auteur toch vooral uit te gaan naar het leven van zijn grootvader, Theo Borret, en de impact die Wet 248bis in die beginjaren op de Amsterdamse homogemeenschap heeft gehad. Stokkink heeft zich goed gedocumenteerd en beschrijft Theo’s leefwereld tot in detail. Verschillende bekende figuren, zoals Jacob Israël de Haan (schrijver van het “schandaalboek” Pijpelijntjes) en Louis Couperus, krijgen een glimpoptreden in het verhaal. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Zwijgplicht’
Meer over Theo Stokkink bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Opvallend goed beschreven.» – Drs. Madelon de Swart

Opmaak 1Over ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink voor NBD | Biblion, 22 januari 2018:
In 1913 realiseert kandidaat-notaris Theo Borret, zoon uit een gerespecteerde, rijke rooms-katholieke familie, zich dat hij het met zijn homoseksuele geaardheid en verliefdheid op een Duitse man, sociaal gezien moeilijk zal krijgen in het Nederland van toen. Hij besluit te trouwen met zijn huishoudster Sophie, een voormalige prostituee die een nieuw leven begon. Omdat zij door een vroegere abortus onvruchtbaar is, adopteren ze in 1915 een Vlaamse baby die door de Eerste Wereldoorlog vondeling werd. De kleine Helene is gelukkig bij hen, maar Theo overlijdt als ze acht is. Pas veel later gaat ze op zoek naar haar echte ouders. (…) Het tijdsbeeld en het denkklimaat begin twintigste eeuw worden opvallend goed beschreven. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Zwijgplicht’
Meer over Theo Stokkink bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een bijzonder en mooi boek.» – Monique van der Hoeven

Opmaak 1Over ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink op Alles over boeken en schrijvers, 17 januari 2018:
(…) Het verhaal begint in 1913, vlak voor de Eerste Wereldoorlog. In Amsterdam woont kandidaat-notaris Theo Borret, die uiteindelijk een baan aanneemt en trouwt met Sophie. Theo is homoseksueel en houdt dat wanhopig verborgen voor de buitenwereld – in eerste instantie ook voor zijn familie en zijn ouders, aan wie hij het later wel vertelt. Sophie is op de hoogte van zijn geaardheid, maar is niet erg blij met Theo’s escapades in Amsterdam. Via Theo’s baas adopteren zij een vluchtelingen-kind uit België. Er heerst zwijgplicht binnen de familie over de achtergrond van de kleine Hélène. Theo overlijdt als Hélène nog jong is en Sophie hertrouwt. Hélène krijgt in de loop van de jaren steeds meer twijfels over haar herkomst. In het Vlaamse Aarschot moeten Frans en Rosalie de Sobrie met hun gezin vluchten door de oorlog. Hun kinderen gaan op de vluchtelingenboot naar Amsterdam, samen met de pasgeboren Florence. Florence raakt zoek. Vanuit de familie de Sobrie wordt al die jaren gezocht naar Florence, vooral de Marie de Sobrie. Pas 34 jaar later kunnen de beide vrouwen de puzzelstukjes bij elkaar leggen. (…) ‘Zwijgplicht’ is een bijzonder en mooi boek – een mooie verweving van een persoonlijke geschiedenis (vooral van Theo Borret en zijn stief-dochter Hélène) en een heel duidelijk sprekend tijdsbeeld van de periode rondom de twee wereldoorlogen.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Zwijgplicht’
Meer over Theo Stokkink bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een welsprekend pleidooi voor tolerantie.» – Camiel Hamans

Opmaak 1Over ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink in Brabant Cultureel, 4 januari 2018:
‘Zwijgplicht’ is het verhaal van Stokkinks moeder, die er pas lang na het overlijden van haar vader achter komt dat zij geadopteerd (…). Voor zijn boek heeft de auteur zich volstrekt ingeleefd in de problemen van de één miljoen Belgische vluchtelingen die Nederland overstroomden aan het begin van de Eerste Wereldoorlog. Hij beschrijft die met veel meegevoel. Waar het gaat over art. 248bis (dat toen homoseksueel contact met minderjarigen onder de eenentwintig strafbaar stelde) is zijn toon echter feller en directer. Met een deskundigheid die een uitgebreide research verraadt, vertelt hij hoe in 1911 de Limburgse, katholieke minister van justitie Robert Regout volstrekt onverwacht, ineens een nieuw artikel in het wetboek van strafrecht wist te smokkelen. (…) De angst en ellende die de hieruit voortvloeiende homojacht veroorzaakt heeft, wordt in ‘Zwijgplicht’ navoelbaar. (…) ‘Zwijgplicht’ is niet alleen een goed geschreven familieroman, maar tegelijk een welsprekend pleidooi voor tolerantie. Daarmee is dit boek een actuele ‘Tendenzroman’; bij uitstek een genre dat een verhaal vereist dat niet uit fictie bestaat, maar op feiten teruggaat. Zo’n roman stelt maatschappelijke misstanden aan de kaak en probeert de lezer er met literaire middelen van te overtuigen eventuele vooroordelen te herzien. Het is een boek dat meer is dan een verzonnen verhaaltje en dat de werkelijkheid wil veranderen. Stokkinks nieuwste boek ‘Zwijgplicht’ voldoet voor de volle honderd procent aan de eisen die het genre stelt. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Zwijgplicht’
Meer over Theo Stokkink bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Het ongelooflijke levensverhaal van zijn moeder.» – Hijlco Span

Opmaak 1Over ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink op Volgspot (NPO Radio 5), 29 december 2017:
Op maandag 18 december was Theo Stokkink de gast van Hijlco Span in het tweede uur van Volgspot over zijn nieuwe roman ‘Zwijgplicht’. Vlak daarvoor (vanaf 52.45 en vanaf 1.08.49 op de tijdbalk) wordt al even teruggeblikt op zijn carrière als radio- en televisiemaker, met name op zijn legendarische Theo Stokkink Show op wat toen nog Hilversum 3 heette. Vanaf 1.20.00 op de tijdbalk gaat het gesprek over de op historische feiten gebaseerde familieroman ‘Zwijgplicht’, over de kidnapping van zijn moeder als baby in 1913, over haar 34-jarige zoektocht naar haar Belgische ouders en over het taboe op homoseksualiteit in die jaren.
Luister hier naar de uitzending
Meer over ‘Zwijgplicht’
Meer over Theo Stokkink bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Theo Stokkink schreef met ‘Zwijgplicht’ een opzienbarende roman.» – Peter de Rijk


Over ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink op Paperback Radio, 15 december 2017:
Op vrijdag 15 december sprak Peter de Rijk op Paperback Radio met Theo Stokkink. Dertig jaar bedacht en presenteerde hij radio- en televisieprogramma’s. Daarna ging hij schrijven. Los van de 11 non-fictieboeken die hij schreef, verschenen er twee romans en een verhalenbundel. In zijn roman ‘Aanvechtingen’ beschreef hij de homoseksuele liefde in Azië. ‘Zwijgplicht’ is een kloek boek waarin het gecompliceerde leven van de homo in het begin van de vorige eeuw, met name dankzij het discriminerende artikel 248 bis van het Nederlands Wetboek van Strafrecht, dat in 1911 aan de Zedelijkheidswet werd toegevoegd. Maar het boek gaat over veel meer. Zo raakt er een baby zoek, een kind dat bij andere ouders opgroeit en later de moeder van Theo Stokkink blijkt. ‘Zwijgplicht’ is een bijzonder boek over het roerige begin van de vorige eeuw en de gevolgen van deze tijd.

Paperback Radio is een unicum, want nooit eerder in de Nederlandse radiogeschiedenis werd iedere dag van 14.00 tot 15.00 uur aandacht geschonken aan boeken, schrijvers en uitgevers. Iedere uitzending is er een andere presentator die het programma een eigen karakter meegeeft. Bert van Galen behandelt het lichtere genre, Peter de Rijk (op de vrijdagen) de literatuur, Gerrit Hoogstraten het boekenvak en Frans van der Beek geeft de talrijke zondagsschrijvers een platform. Hieke Jippes, Machteld van Laer en Henk Steenhuis wisselen elkaar op woensdagmiddag af met hun persoonlijke visie op letterkunde. Zo ontstaat een gevarieerde beeld van wat er in de boekhandel verschijnt.
Meer over ‘Zwijgplicht’
Meer over Theo Stokkink bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Twee verhaallijnen in een innemende roman.» – Margot Poll

Opmaak 1Over ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink in NRC Handelsblad, 15 december 2017:
De historische familieroman ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink is gebaseerd op het waargebeurde verhaal over de homoseksuele Theo Borret in Amsterdam aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog. Om de reputatie van zijn familie niet te schaden en zijn eigen carrière als kandidaat-notaris niet in gevaar te brengen, wringt hij zich in alle bochten om aan sociaal wenselijke verwachtingen te voldoen: een schijnhuwelijk, een adoptiedochter – aan het begin van de Grote Oorlog kwamen Belgische vluchtelingen per boot van Antwerpen naar Rotterdam. Tegelijkertijd blijft een Belgische vader zoeken naar zijn dochter. Twee verhaallijnen in een innemende roman.
Meer over ‘Zwijgplicht’

«Schrijnende dialogen en observaties.» – Bertjan ter Braak

Opmaak 1Over ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink in De Telegraaf, 12 december 2017:
Het is 1914 en het zijn woelige tijden. Internationaal, want de Eerste Wereldoorlog breekt uit, maar ook op persoonlijk vlak, zo blijkt uit ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink(…). De schrijver weet dat grote en dat kleine mooi met elkaar te verweven. En doet dat op basis van waargebeurde verhalen. Het draait allemaal om twee personen, Theo en Hélène. (…) Theo is homoseksueel. Hij leeft daarom half en half in een parallelwereld (…) waar juist met medewerking van zijn vader in het parlement wetsvoorstel 248 bis is aangenomen, dat seks met jongens jonger dan 21 jaar verbiedt. (…) Hij weet een façade op te bouwen door zijn huishoudster te trouwen en een kind te adopteren. Dat kind is Hélène, een Vlaamse baby op de vlucht voor het oorlogsgeweld (…) Deze Hélène was de moeder van de auteur – zo dichtbij komt het. (…) Erg interessant is dat de roman geïllustreerd is met de documenten van de ware geschiedenis. De romancier Stokkink vult dat aan met schrijnende dialogen en observaties op het persoonlijke vlak. (…) De goedgekozen titel blijkt naadloos te passen op alle aspecten van dit verhaal. [ ***½]
Lees hier de recensie
Meer over ‘Zwijgplicht’

Presentatie ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink in de OBA

Opmaak 1Op zondag 19 november om 14.00 uur wordt in de Theaterzaal van de OBA (Oosterdok Amsterdam) om 14.00 uur de historische familieroman ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink gepresenteerd:
Het boek beschrijft aan de hand van het leven van een kandidaat-notaris die leefde aan het begin van de vorige eeuw en zijn geadopteerde dochter o.m. de gevolgen die artikel 248bis van het Nederlandse Wetboek van Strafrecht (dat uit 1911 stamt en 60 jaar standhield) heeft gehad voor homoseksuelen. De roman is gebaseerd op feiten en op personen die in werkelijkheid hebben bestaan. Een intrigerend, spannend en meeslepend verhaal is het gevolg. De auteur zal een aantal fragmenten voorlezen waarna een forum met o.a. Gert Hekma, Coos Huijsen en John Welbergen onder leiding van Jaap van Straaten zal discussiëren. De toegang is gratis, maar aanmelden vooraf is noodzakelijk op aanmelden@ihlia.nl.
De presentatie geschiedt mede onder auspiciën van IHLIA, welke archieven de auteur kon raadplegen bij het schrijven van zijn roman, en in samenwerking met De Stichting tot bevordering der Notariële Wetenschap, Het Jacob Israël de Haan Genootschap, De Mosse-lezing (UVA), Het Blauwe Fonds en Uitgeverij In de Knipscheer.
Meer over ‘Zwijgplicht’

Theo Stokkink – Zwijgplicht

Opmaak 1Theo Stokkink
Zwijgplicht

Historische roman
België – Nederland
gebrocheerd in omslag met flappen
geïllustreerd, 444 blz., € 24,50
ISBN 978 90 6265 980 7
Presentatie 19 november 2017

De historische familieroman Zwijgplicht is gebaseerd op waargebeurde feiten en op personen die in werkelijkheid hebben bestaan. De Vlaamse schrijfster Elisabeth Marain begon met ‘De vluchtelingen’ in 1994 een trilogie over de Grote Oorlog. In 1996 verscheen het tweede ‘In ballingschap’. In het derde deel zou de zoektocht naar Hélène worden beschreven, maar tot publicatie is het nooit gekomen. Met haar toestemming heeft Theo Stokkink dertig jaar later de draad opgepakt, nu vanuit een Nederlands perspectief.

In de aanloop naar de Eerste Wereldoorlog is Theo Borret privaatdocent aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is zich van zijn homoseksuele geaardheid bewust en ook van het onmogelijke daarvan. Alleen in heimelijke nachtelijke omzwervingen langs allerhande lugubere ontmoetingsplekken in de stad, kan hij zich uitleven. Hij beseft dat voor de maatschappelijke positie die hij ambieert en de druk van zijn familie een schijnhuwelijk zal moeten sluiten. Als ultiem bewijs van het bestaan van een gezin zal er ook een kind moeten zijn. Theo werkt inmiddels als kandidaat op het kantoor van een notaris die zelf nauw betrokken raakt bij de opvang van uit België gevluchte kinderen.

Op een vluchtelingenboot van Antwerpen naar Rotterdam raakt aan het begin van de oorlog een Vlaamse baby zoek. In de complete chaos die in de vluchtelingenopvang ontstaat weet de notaris in een opvangcentrum in Amsterdam de dan amper 3 weken oude ‘vondeling’ te reserveren voor adoptie voor zijn kandidaat-notaris. De identiteit van de baby is niet bekend. Het meisje groeit op met de naam Hélène. In 1922 overlijdt ‘vader Theo’ als Hélène acht jaar oud is. Ze krijgt in de loop van de jaren steeds meer twijfels over haar ouders. Vragen daarover stuiten op een zwijgplicht die de kandidaat-notaris zijn familie heeft opgelegd. Intussen is ook de Belgische familie is op zoek naar de verloren baby.

Artikel 248bis van het Nederlandse Wetboek van Strafrecht wordt in 1911 als onderdeel van de Zedelijkheidswet ingevoerd en komt pas in 1971 te vervallen. Het luidde: De meerderjarige, die met een minderjarige van hetzelfde geslacht wiens minderjarigheid hij kent of redelijkerwijs moet vermoeden, ontucht pleegt, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaar. De toenmalige grens voor meerderjarigheid van homoseksuelen was 21 jaar, terwijl de minimumleeftijd voor heteroseksuele contacten 16 jaar was. Tegen het discriminerende artikel werd alom geprotesteerd. In totaal zijn ongeveer 5000 homoseksuelen vervolgd op basis van dit artikel.

Theo Stokkink (1941) was dertig jaar programma maker bij de Nederlandse publieke omroep. In die periode heeft een groot aantal radio – en tv programmaseries (zeer uiteenlopend van vorm, karakter en onderwerp), ontworpen en gepresenteerd. Daarna trainde hij ruim tien jaar lang programmamakers in een groot aantal Aziatische en Afrikaanse ontwikkelingslanden. Hij heeft elf non-fictie boeken (waarvan vijf gerelateerd aan programma-series), twee romans en een verhalenbundel op zijn naam staan, waaronder de roman ‘Aanvechtingen’ bij Uitgeverij In de Knipscheer.

Meer over Theo Stokkink bij Uitgeverij In de Knipscheer