Nieuwe cd van Raj Mohan (* * * * * in dagblad Trouw)

MohanDuiMutthiDui Mutthi (Pan Records, 2013) is na Kantráki en Daayra Raj Mohans derde cd met liederen in zijn moedertaal, het Sarnámi-Bhojpuri. Het album (EP) bevat vier songs over de migratiegeschiedenis van India naar Suriname en verscheen ter gelegenheid van 140 jaar Hindostaanse immigratie. Speciaal voor deze cd-productie werd Mohans vaste groep muzikanten uitgebreid met een strijkkwartet, het Zapp4 String Quartet.

De eerste Hindoestaanse contractarbeiders kwamen met de boot uit Brits-Indië aan in Suriname op 5 juni 1873. Deze datum, Immigratiedag, wordt nog steeds jaarlijks door de Hindoestanen gevierd in Suriname en in Nederland. Het transport van Indiase arbeiders naar Suriname geschiedde op basis van een lening (schuldbekentenis voor de overtocht, accommodatie, voedsel en daarom ook wel ‘schuldslavernij’ genoemd). Arbeiders werden gecontracteerd voor een termijn van 5 jaar en konden na het verstrijken van deze termijn terugkeren naar India of in Suriname blijven alwaar ze dan een eigen stukje grond kregen toegewezen. De verscheping van in totaal 35.000 Hindoestaanse contractarbeiders vanuit Brits-Indië naar Suriname duurde van 1873 tot 1916. Ongeveer een derde van hen keerde na voltooiing van het contract terug naar hun vaderland. De overigen bleven in Suriname en vandaag de dag woont de helft van hun afstammelingen in Nederland.
De titelsong Dui mutthi (‘Twee vuisten’) gaat over hun reis van India naar Suriname, de misleiding, de hoop, het onrecht, hun leed en hun teleurstelling. De Nederlandse tekst van dit nummer vindt u bij de videoclip Het vierde nummer van de cd (I des ham chun leli / This land I have chosen) is een vertaling door Raj Mohan in het Sarnámi van het gedicht ‘Suriname’, oorspronkelijk geschreven in het Nederlands door de bekroonde Surinaamse dichter Shrinivási:

Dit land
heb ik gekozen
hier geplant
in het getij van
de dagen en nachten
mijn leven,
bij de schrokkige zee
die het strand
van mijn hart
aanvreet en
stuk slaat
op gezette tijden,
maar in een vergevingsgebaar
legt tussen de wortels
van wanhoop
kust voor de latere geslachten.

Meer over Dui Mutthi

Meer over Raj Mohan bij In de Knipscheer

Meer over Shrinivási bij In de Knipscheer

Geniale Anarchie van Boeli van Leeuwen opgevoerd op Curaçao op 8, 9 en 10 augustus 2013

GenialeAnarchieOpvoeringSJL heeft in Nederland de geënsceneerde readings van Hoe duur was de suiker? en Geniale Anarchie op de planken gebracht. Hoe duur was de suiker? werd op 30 juni en op 1 juli 2012 in de Stadsschouwburg van Amsterdam opgevoerd en Geniale Anarchie op maandag 28 en dinsdag 29 januari 2013 in Paradiso Amsterdam.

Caribbean Tour SJL 2013 is het nieuwste initiatief van de Stichting Julius Leeft! en dit keer komt regisseur en initiatiefnemer John Leerdam naar de eilanden samen met acteurs, zangers en dansers met de voorstellingen Hoe duur was de suiker? naar de bestseller van Cynthia McLeod en Geniale Anarchie gebaseerd op de gebundelde columns van Boeli van Leeuwen. De cast en crew zullen samenwerken met local heroes, lokale artiesten en medewerkers.
Geniale Anarchie zal op Curaçao worden opgevoerd in het World Trade Center op 8, 9 en 10 augustus. Op 11 augustus vindt in Avila Hotel een concert plaats met de liedjes uit zowel Hoe duur was de suiker? als Geniale Anarchie.

Lees hier het bericht in Antilliaans Dagblad
Meer over Caribbean Tour SJL 2013

Meer over Geniale anarchie en Boeli van Leeuwen bij In de Knipscheer

Jacques Thönissen – Onder de watapana. Arubaanse verhalen

Jacques Thönissen
Onder de watapana. Arubaanse verhalen

Genaaid gebrocheerd, 192 blz., € 16,50
ISBN 978-90-6265-831-2
2013

De watapana is een boom waarvan de takken in de richting van de noordoostpassaat zijn gegroeid. In voorbije tijden werden door buurtgenoten in de verkoelende schaduw van die boom verhalen opgedist, die al dan niet een kern van waarheid bevatten.
De hedendaagse verhalen in deze bundel zijn ontsproten aan de fantasie van de auteur. Ze zijn ge-ent op het dagelijkse leven. ‘De mensen op Aruba leven veel meer met bijgeloof, voorspellende dromen, rare genezende krachten en zwarte magie. Dat hoort voor hen allemaal bij de werkelijkheid.’ Met de 14 Arubaanse verhalen die in Onder de watapana gebundeld zijn, keert Jacques Thönissen terug naar Aruba als inspiratiebron.

Al meer dan een halve eeuw is Aruba het tweede vaderland van Jacques Thönissen. Na zijn carrière in het onderwijs als o.a. leraar Spaans aan en directeur van het Augustinus College in San Nicolas, wijdt hij zich aan het schrijven. Vanaf 1998 verschijnen van deze Arubaans/Nederlandse schrijver drie Arubaans-Caraïbische romans. Tranen om de ara, Eilandzigeuner en De roep van de troepiaal spelen zich af op Aruba en beschrijven veel typische aspecten van het leven op Aruba. Vanaf 2000 schrijft hij ook kinder- en jeugdboeken die ook in het Papiaments (welke taal Thönissen ook doceert) zijn verschenen.

In 2010 komt zijn ‘Europese’ roman Devah uit. ‘Hij heeft het magisch realisme van de twintigste eeuw in een nieuw jasje gestoken. Sterker nog, hij heeft een nieuw soort magie uitgevonden.’ – Caraïbisch Uitzicht.

‘Thönissen slaagt er in zijn roman in om droom en werkelijkheid geloofwaardig bijeen te brengen. Toch blijft het een duidelijk magisch-realistisch boek. Net als de boeken van Zuid-Amerikaanse schrijvers als Gabriel Garcia Marquez en Paulo Coelho.’- De Limburger

Onder de watapana bevat behalve het titelverhaal o.a. de verhalen ‘De schepping van Aruba’, ‘In de schaduw van een palmboom’ en ‘Hoe Compa Nanzi zijn eigen eiland kreeg’.

Ronny Lobo – Bouwen op drijfzand

VoorplatDrijfzand1KleinRonny Lobo
Bouwen op drijfzand
Roman
Curaçao
Genaaid gebrocheerd, 344 blz., € 22,00
ISBN 978-90-6265-830-5
september 2013

De zeer succesvolle architect Kenzo Schmidt ontwerpt gelijktijdig een huis op Curaçao voor een Hollands echtpaar uit Mexico en een nog ongetrouwd stel op Bonaire. Zijn klimaatbewuste en esthetische denken stuit op de totaal andere gedachtewereld van zijn cliënten. Waar hij rekening houdt met het natuurgebied en de mangroven, bekommert de klant zich eerder om het uitzicht en het nog aan te leggen zandstrandje. Een volgend probleem vormt een van de opdrachtgevers, de onweerstaanbare Karin Oei. De gevoelens die ze bij hem losmaakt zorgen ervoor dat de zakelijke verhouding met het echtpaar flink onder druk komt te staan. Hoewel Kenzo als zorgzame, gescheiden huisvader zijn handen vol heeft aan zijn kinderen blijft het verlangen naar een tweede dochter. De nieuwe toekomst die hij met Karin voor ogen heeft, valt in duigen wanneer blijkt dat niet alleen haar vriend Roy maar ook andere mannen haar charme hebben ontdekt. Jaloezie en achterdocht krijgen de overhand. Dan slaat het noodlot bij zijn opdrachtgevers toe. Hun droomhuizen blijken op drijfzand te zijn gebouwd. Kenzo’s verlangens blijven zweven tussen droom en werkelijkheid.

Het terrein was dicht begroeid en moeilijk toegankelijk. De ontwikkelaar had bij de terreingrenzen een strook laten schoonhakken, zodat we er langs konden lopen. Vanaf de linkerzijde konden we binnendringen door de wabi’s en palu di lechi’s omhoog te trekken en voorzichtig om en over de lage struiken te stappen, hun lange doornen ontwijkend, ook die van de gemene infrou’s. De ruige begroeiing leek op sommige plaatsen volkomen ondoordringbaar. Alsof de planten daarmee hun eigen territorium beschermden. Verspreid tussen de struiken pronkten majestueuze bomen, waaronder een kalebas en een paar hoge kadushi’s met hun gevaarlijke stekels. De lagere begroeiing stond vooral midden op het terrein, waar ik ook het huis dacht. Van daaruit hadden we ruim uitzicht op het Spaanse Water.

Bouwen op drijfzand is het debuut van Ronny Lobo die, net als zijn alter ego in het boek, architect is. Met Erich Zielinski en Frank Martinus Arion als inspirators moest de auteur wel tot een roman komen waarin zijn liefde voor het Caribisch gebied en zijn andere passie, die van de architectuur, samensmolt. Hoeveel ratio blijft er overeind als passie de leiding neemt? Dat is een van de vele vragen die in deze bijzonder inventieve roman aan bod komt.

‘Ton Beau Capitaine’ van Simone Schwarz-Bart (Guadeloupe) wordt opgevoerd in Suriname.

SimoneSchwarz-BartOpvoering van het literair toneelstuk Ton Beau Capitaine: pièce en un acte et quatre tableaux ( Seuil, 1987), in het Nederlands vertaald met Jouw Mooie Kapitein, in Suriname op donderdag 25 juli, vrijdag 26 juli of zaterdag 27 juli 2013 om 19.30 uur in Theater Unique.

Het Caribisch gebied heeft een rijke vertel- en literaire traditie en kent een groot aantal literaire prijswinnaars, waaronder Nobelprijzen. Veel voorkomende thema’s in de Caribische literatuur zijn het ver van huis wonen en werken van kostwinners en ook hoe mensen en hun families zich ver van hun geliefden handhaven. Dit theaterstuk vertelt van een Haïtiaanse man die als landarbeider op het eiland Guadeloupe werkt om er de kost te verdienen. Hij communiceert met zijn geliefde echtgenote in Haïti via cassettebandjes. De vrouw horen we wel in de opvoering, maar we zien haar niet. Het theaterstuk verscheen voor het eerst officieel in Nederlandse vertaling in 1996 bij Uitgeverij In de Knipscheer onder de titel ‘Je knappe kapitein’.

Lees meer over deze theateropvoering.

Zie hier voor de boekuitgave

«Dit alles is in prachtige taal beschreven. Zowel historisch als verhalend is het een boek dat diepe indruk maakt.» – Dettie H. Hengeveld

VoorplatSlaaf75Over ‘Slaaf en meester / Katibu di Shon’ van Carel de Haseth op Leestafel, 19 juli 2013:
De mannen zijn samen opgegroeid, zij speelden samen en zagen het verschil in huidskleur niet totdat hun omgeving steeds meer om onderlinge afstand vroeg. Op gegeven moment staan ze zelfs recht tegenover elkaar in plaats van naast elkaar. De verbindende factor tussen beide mannen is slavin Anita, waar ze beiden een enorme liefde voor hebben opgevat. De confrontatie kan niet uitblijven. Anita kiest voor de slaaf, Louis, maar ze houdt in feite van beide mannen. (…) En nu zit Louis gevangen, vanwege zijn deelname aan de opstand, en zal de volgende dag terecht gesteld worden. Wilmoe gaat naar hem toe en wat volgt is het schrijnende en ontroerende gesprek tussen beide mannen die uiteindelijk de weg naar elkaar weer weten te vinden. Het is een verhaal dat je bijblijft.

Lees hier de recensie

Meer over Slaaf en Meester / Katibu di Shon

«Ik gun u een mooie prijs en of erkenning hiervoor.» – HanneClaire Fluri

Over ‘Alles is voor even – het bewogen schrijversleven van Aya Zikken’ van Kees Ruys in een e-mail aan In de Knipscheer, 17 juli 2013:
Dag meneer Ruys,
Vandaag heb ik uw biografie over Aya Zikken uitgelezen. Ik had nog nooit iets van haar gelezen, wel van Hella Haasse, Maria Dermoût, M. Ferguson en anderen. Nu wil ik alles van haar lezen. (…) U hebt een imposant, boeiend en inspirerend werk neergezet, in mijn ogen. Prachtig geschreven, op een bescheiden manier. Ik gun u een mooie prijs en of erkenning hiervoor. Misschien hebt u die trouwens al gekregen, ik houd dat niet meer bij. U hebt mij een schrijfster voorgespiegeld, naar wie ik nu nieuwsgierig ben en die ik tegelijkertijd heel goed meen te kennen. (…) Ik heb een diep respect voor haar gekregen zonder een boek van haar te hebben gelezen en ze is me nader gekomen dan de schrijvers die ik wel gelezen heb. Ze staat voor mij nu voor altijd op de plank van de Nederlandse literatuur. Uw verdienste. Dank u wel.

Lees hier de e-mail

Meer over Kees Ruys’ biografie over Aya Zikken

«Een prachtige documentaire over Edgar Cairo van Cindy Kerseborn.» – Harriet Duurvoort

Over Edgar Cairo: ‘Ik ga dood om jullie hoofd’ van Cindy Kerseborn in De Volkskrant, 15 juli 2013:
Het Caribisch gebied bracht complexe culturen voort, met een sterke etnische traditie maar ook het verlangen zo blank westers mogelijk willen zijn. Een cultureel minderwaardigheidscomplex dat ontkend wordt maar intussen diep inwerkt op het wezen van elk individu. De meest geslaagde kolonisatie: die van de ziel. Geen racisme van buitenaf kan je zo met de grond gelijk maken als je eigen overtuiging dat je niks waard bent. (…) In een prachtige documentaire over Cairo van Cindy Kerseborn, vertelt Adriaan van Dis dat zijn werk voor hem refereert aan een meer universele ervaring; die van zoveel volken die zich proberen te ontworstelen aan hun geschiedenis van uitbuiting en knechtschap. En in al hun zelftwijfel en minderwaardigheidsgevoelens eigenlijk de mensheid willen tonen dat ze ook wat te bieden hebben.

Lees hier de column

Meer over deze documentaire

Meer over Edgar Cairo bij In de Knipscheer

«De avond eindigde met bierviltjes, betekend door de meest Haagse aller fotografen, mijn held Gerard Fieret.» – Wim Noordhoek

ExtazeinPulchri7defPrint.inddOver ‘Extaze (7) in Pulchri’ op Avondlog, 12 juli 2013:
Op een Haagse zomeravond in Pulchri, waar de nieuwe Extaze werd gedoopt bleek de Binckhorstlaan het middelpunt van de wereld. De ouders van Wilma Marijnissen hadden een pompstation aan de Binckhorstlaan, ze maakte een requiem, Toon Tellegen schreef het gedicht ‘Het middelpunt van de wereld’. De avond eindigde met bierviltjes, betekend door de meest Haagse aller fotografen, mijn held Gerard Fieret. Honderden tekende hij er. Redacteur Cor Gout vroeg Haagse kunstenaars van nu om meer. Iedereen deed mee.

Lees hier het Avondlog

Meer over Extaze

«Zinvolle handreikingen over hoe om te gaan met gefundeerde tegenspraak.» – Richard van der Lee

Over ‘Dwarsliggers’ van Aart G. Broek op Managementboek.nl, 11 juli 2013:
Het mooiste deel van het boek is gelijk al in het tweede hoofdstuk te lezen. Hier wordt vanuit persoonlijk perspectief de link gelegd tussen vriendschap, authenticiteit, schone schijn, schaamte en slecht leiderschap. De beschreven situatie staat niet op zichzelf. Schaamteloos leiderschap is een niet weg te denken ‘smet’ in het bedrijfsleven. Dwarsliggers worden vaak niet gezien als toegevoegde waarde voor organisaties. (…) Aart G. Broek heeft met ‘Dwarsliggers’ een interessant boek geschreven dat een aantal pijnpunten rond leiderschap blootlegt. Dit boek is zeker de moeite waard om te lezen.
Lees hier (onder Recensie) de bespreking

Meer over Dwarsliggers