Over ‘Boetegrond’ van Peter Drehmanns op Alles over boeken en schrijvers, 13 februari 2023:
(…) Karel Voeldert is een eenzame misantroop (is er een ander soort?) (de sociale misantroop). Verwilderd. Vervuild. Verward. Boos. Op een dag besluit hij Marnix Helmantel te zijn en in zijn voertuig (een voormalig ambulance) doorheen Europa te trekken om zijn grimmige leer onder het volk te verspreiden in de hoop volgelingen te verwerven. Die zullen dan sterk van hart moeten zijn want: “Ja, er moesten koppen rollen. De kop van het kapitaal, de kop van de elite, de kop van het klootjesvolk, de kop van de softie en van de hardliner, de kop van de betweter en de empathicus, de kop van de nagelbijter en de muggenzifter, de kop van Job en van Jut.” En Helmantel gaat ook letterlijk over lijken (lees maar!). (…) Marnix Helmantel is een wrede, gemene, meedogenloze klungel. We zien onze klungels graag sjarmant, vertederend, sukkelig, onhandig. Maar Helmantel slaagt erin tegelijk deernis- en weerzinwekkend te zijn. Zijn mensenhaat is ten dele begrijpelijk maar neemt vormen aan die afstotelijk zijn; zijn motieven zijn meestal walgelijk maar de -veelal verkeerde- keuzes die hij maakt om iets ten uitvoer te brengen, zijn op zo’n koddige wijze knullig dat je nog bijna in het boek zou willen kruipen om hem te helpen. Maar het werkelijke kruid van dit boek is de taal. Een klinkende taal, een zingende taal. De taal als monument. De taal als kunst. De taal als betekenis. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Boetegrond’
Meer over Peter Drehmanns bij Uitgeverij In de Knipscheer
Categorie: Recensies
«Een in alle opzichten mooi en geslaagd boek dat je vooral door zijn beeldende taal nog lang bijblijft.» – André Oyen
Over ‘Als de dood zucht’ van Lex Paleaux op Ansiel, 13 maart 2023:
Lex Paleaux (1977) is auteur en scenarist. Zijn prachtige debuutroman ‘Winterwater’ (2020) werd door publiek en pers lovend ontvangen. De roman werd opgenomen in de literatuurlijst van diverse middelbare scholen en zal in 2024 door heel Nederland te zien zijn in een adembenemende theatervoorstelling. ‘Als de dood zucht’ ( houd ik mijn adem in) is zijn nieuwste roman die zich in een jeugdpsychiatrie situeert. Acht bewoners, elk met hun eigen, verleden en hun eigen wonden zijn in een groot huis tot elkaar en het leven veroordeeld. Er worden wel gesprekken gevoerd met hun mentoren, maar de betrokkenheid van de begeleiders stelt niet veel voor. Een van hun begeleiders was in een vorig leven gevangenisbewaarder… en heeft de mentaliteit van zijn vroeger beroep goed behouden. Toch is de sfeer onder de jongeren die het samen moeten zien te rooien, wel hecht. Deze jongeren verdienen een plaats in het leven in de buitenwereld, waar ze als zelfstandige volwassenen hun weg kunnen vinden. Of de opname in een psychiatrische kliniek hen daarbij helpt, daar kan je vraagtekens bij plaatsen. De zeventienjarige Frank wordt door de kinderbescherming naar deze kleinschalige kliniek gebracht. Hij heeft dan sinds het overlijden van zijn ouders al in een flink aantal opvanghuizen en pleeggezinnen gewoond. Hij is vast van plan zich hier onzichtbaar te maken, niet op te vallen, zo min mogelijk vragen te stellen. Hij zal zijn tijd wel uitzitten. Het is vooral Quintin, een medebewoner, die hem vrijwel onmiddellijk bij de dagelijkse gang van zaken betrekt en ook over hem waakt. Lex Paleaux laat je op een treffende manier kennis maken met elk van de jongeren. Met heel veel empathie vertelt hij over hun achtergrond, hun angsten, hun gevoelens en hun leefwereld. Door het verhaal te laten vertellen vanuit de twee jongens Frank en Quintin ontstaat begrip over de problemen van de anderen – en zichzelf. Het verhaal is pijnlijk, ontroerend en krijgt een schokkende ontknoping. Toch weet de auteur aan dit schrijnend verhaal ook de nodige subtiele en gepaste humor toe te voegen. ‘Als de dood zucht’ is in alle opzichten een mooi en geslaagd boek dat je vooral door zijn beeldende taal nog lang bijblijft.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Als de dood zucht’
Meer over Lex Paleaux bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Lex Paleaux staat op het punt om landelijk door te breken: ‘Ik heb alleen maar de lagere school afgemaakt.’»
Over ‘Als de dood zucht’ van Lex Paleaux in Leven! Magazine, nr. 20, Haarlem, 9 maart 2023:
(…) Lex Paleaux staat op het punt om landelijk door te breken. Want met zijn vierde roman ‘Als de dood zucht’ heeft de geboren Fries naar eigen zeggen zijn beste boek tot nu toe afgeleverd. In deze roman beschrijft hij de – helaas – actuele wereld van de jeugdpsychiatrie. (…) Wat is het grootste misverstand over jou, denk je? ‘Dat ik mijn boeken bén. Tuurlijk, ze zijn voor een groot deel autobiografisch, maar ik ben echt zoveel meer dan ‘Lexje’ uit mijn debuutroman ‘Winterwater’. Ik schrijf beeldend en ben open en direct in mijn boeken. Dat geeft mensen soms de indruk dat ze veel, zo niet alles, tegen me kunnen zeggen. In 2018 werden mijn verhalen gepubliceerd op de facebookpagina ‘Je bent Haarlemmer als…’ en kreeg ik ineens een publiek. Werd ik op straat nageroepen ‘hé, Lex, ik lees jou!’. Had ik binnen no-time 5000 facebookvrienden in plaats van 30. Met die aandacht komen natuurlijk ook de meningen los. Dat kan soms lastig zijn, ik ben een vrij uitgesproken persoon, zeker niet eendimensionaal en kan soms met mijn vuist op tafel slaan als me iets niet bevalt. Dat geeft soms ruis in de communicatie. Als ik één ding heb geleerd in de afgelopen jaren, is het wel dat ik heel dicht bij mezelf moet blijven om het contact met anderen niet te verliezen.’ (…)
Lees hierhier het hele artikel
Meer over ‘Als de dood zucht’
Meer over Lex Paleaux bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Shrinivási’s poëzie: een ereplek in de nieuwe koloniale leeslijst.» – Arjen Mulder
Over de poëzie van Shrinivási in Indies Tijdschrift, 28 februari 2023:
Bernardo Ashetu (pseudoniem van Hendrik George van Ommeren, 1929-1982) is voor mij één van de grote ontdekkingen in de bundel ‘Dat wij zongen’, naast Shrinivási (pseudoniem van Martinus Haridat Lutchman, 1926-2019). Over hem schreef Antoine de Kom een al even zoekende en enthousiasmerende bijdrage [als Alfred Schaffer over Bernardo Ashetu] , ‘Shrini’. Waar je Ashetu een minor poet kunt noemen omdat hij hoogst persoonlijke ervaringen lijkt te verwoorden, was Shrinivãsi een major poet, in de zin dat hij over en voor de bevolking van Suriname en uiteindelijk de wereld dichtte. De Kom: ‘Zijn poëzie lezen is voor Nederlandse poëzieliefhebbers even wennen. Hij spreekt vaak gedragen en kan nogal veel beelden op elkaar stapelen. Dat laatste is voor een Surinaamse dichter bijna onvermijdelijk. Het leven en de natuur zijn daar overweldigend in hun uitbundige bloei, die liefdevol aandoet, maar uiteindelijk wreed en onverbiddelijk is.’ Een goed voorbeeld van deze kant van Shrinivási’s ‘major’ dichterschap biedt het gedicht ‘Suriname’ dat ik vond in ‘Een weinig van het Andere’, een bloemlezing uit zijn oeuvre (door Geert Koefoed) die in 1984 bij In de Knipscheer verscheen: Dit land / heb ik gekozen / hier geplant / in het getij van / de dagen en nachten / mijn leven, / bij de schrokkige zee / die het strand / van mijn hart / aanvreet en / stuk slaat / op gezette tijden, / maar in een vergevingsgebaar / legt tussen de wortels / van wanhoop / kust voor de latere geslachten. (…) Vooral het woord ‘gekozen’ in regel twee vind ik treffend. De inwoners van Suriname hebben ervoor gekozen daar te (blijven) wonen, en dus niet weg te trekken naar Nederland, zoals een aanzienlijk deel van de bevolking vanaf eind jaren 1970. (…) Ook de Verzamelde gedichten van Shrinivási lijken me dringend gewenst. Door publicaties als ‘Dat wij zongen’ kan daar ook een leespubliek voor ontstaan, dat deze poëzie een ereplek zal geven in de nieuwe koloniale leeslijst waartoe deze verzameling essays een goede ingang biedt. (…)
Lees hier het artikel
Meer over Shrinivási bij Uitgeverij In de Knipscheer
«In diens poëzie spreekt een stem op een manier zoals ik van geen enkele Nederlandse dichter ken.» – Arjen Mulder
Over de poëzie van Bernardo Ashetu in Indies Tijdschrift, 28 februari 2023:
(…) Het aanstekelijk enthousiasme van ‘Dat wij zongen’ nodigt uit tot het zelf ontdekken van deze schat aan onbekende Nederlandstalige boeken uit Suriname en de Caraïbische eilanden. In ‘Dat wij zongen’ probeert Alfred Schaffer in zijn stuk ‘Met één stap miljoenen mijlen vooruit’ wikkend en wegend om met behulp van postkoloniale theorie iets concreets te snappen van de rebusachtige, zangerige poëzie van Bernardo Ashetu. (…) Ik ben het met Schaffer eens dat het hoog tijd is het werk van Ashetu (duizend gedichten waarvan er tot nu toe slechts zo’n tweehonderd zijn gepubliceerd) uit te geven in een ‘kloeke, prachtig vormgegeven verzamelbundel’. In diens poëzie spreekt een stem op een manier zoals ik van geen enkele Nederlandse dichter ken: niet exotisch (al gebruikt Ashetu veel exotische namen) en ook niet vervreemdend (want het vertrouwde ontbreekt grotendeels), maar wel ‘anders’. Waar veel modernistische en postmoderne literatuur zich heeft ingespannen op een ‘andere’ manier te kijken naar de westerse cultuur door te experimenteren met de standaard literaire middelen, maar slechts zelden in haar opzet slaagde, is die ‘andere’ blik het vanzelfsprekende uitgangspunt van Ashetu’s poëzie. Schaffer verwoordt dit knap in ‘Dat wij zongen’: ‘Deze poëzie viert niet zozeer de schoonheid van de Nederlandse taal, maar de schoonheid van het ongerijmde. Ashetu’s gedichten bejubelen in elk geval niet het ego van de dichter; misschien stelt deze poëzie zich wel té bescheiden op. Het is in elk geval typerend dat de dichter in ‘Dat ik zong’ – een kleinood waarin een verlangen doorklinkt samen te vallen met muziek, lyriek en vervoering – zich niet groot, maar juist klein maakt, als een insect. Lijkt het in de eerste regels nog te gaan om een wens, door die vervolgens in woorden te vangen wordt ze daadwerkelijk ingelost, al is het maar voor even, en klinkt in het kortstondige zingen ook het afsterven mee.’ (…)
Lees hier het artikel
Meer over Bernardo Ashetu bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Buitengewoon goed.» – Marianne Janssen
Over ‘Als de dood zucht, houd ik mijn adem in’ van Lex Paleaux op LeesKost, 27 februari 2023:
Frank, Thea, Mirjam, Quintin, Reinout, Joachim, Fenna en Felix wonen in een psychiatrische jeugdkliniek, geleid door Bea, Bertram en Erik. Al deze kinderen, tieners, hebben van het leven een rugzak meegekregen. De een zwaarder dan de ander, maar wel zo zwaar dat ze geen van allen bij hun ouders kunnen wonen. Áls ze al ouders hebben. En in het laatste geval hebben ze daar een zware klap van opgelopen die hen tijdelijk ongeschikt voor het burgerlijk leven maakt. (…) Zo heeft iedere jongere in het huis een eigen verhaal. Verhalen die je wél en die je níet wil weten. Want als je ze als lezer weet maak je je mét hen woedend op groepsleider Erik, die er genoegen in lijkt te scheppen zijn pupillen in de isoleercel vast te leggen, flink aangesnoerd in de riemen, voorzien van een injectie die hen ver van de wereld laat gaan. Erik is wreed, hij lokt geweld uit en geeft het dan in veelvoud terug vanuit zijn machtspositie. (…) Lex Paleaux (…) schrijft buitengewoon goed, weet de spanning en de karakters voortreffelijk te tekenen en komt met een filmisch verhaal dat de lezer van begin tot eind meetrekt in de materie. (…) Een beklemmend en fascinerend boek.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Als de dood zucht’
Meer over Lex Paleaux bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Een bravourestuk waarin passie voor taal en kennis de lezer als een geestelijke wierook benevelen.» – André Oyen
Over ‘Zena’s arena’ van Pim Wiersinga op Ansiel, 25 februari 2023:
Met ‘Zena’s arena’ levert Pim Wiersinga een historische roman van formaat af. Een schoolvoorbeeld van het ware meesterschap. (…) In ‘Zena’s arena’ vieren luisterrijke taal in gesproken woord en in talrijke dialogen en tussentijdse beschrijvingen hoogtij. Het boek start met de voorstelling van de nieuwsgierige en vooral slimme Zena. Haar leven komt in een stroomversnelling wanneer de landheer, die haar als wees in zijn familie heeft opgenomen, sterft. De machtsbalans in de streek is daarmee verstoord en daar wordt direct misbruik van gemaakt. Zena moet Agaue, die haar leerde wat werkelijk belangrijk voor haar was, achterlaten. Alleen zo kan ze plundering en moordpartijen ontlopen. (…) Ze sluit vriendschap met de legendarische Hypatia, een filosofe met hoofdzakelijk manlijke volgelingen . In de twintigste eeuw werd ze, bij het dagen van een nieuwe tijd, gezien als voorvechtster van de onafhankelijkheid van vrouwen, tegen een patriarchaat dat de sociale rol van vrouwen en hun carrièremogelijkheden beperkte. (…) Wieringa levert met ‘Zena’s arena’ een bravourestuk af waarin passie voor taal en kennis de lezer als een geestelijke wierook benevelen.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Zena’s arena’
Meer over Pim Wiersinga bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Lees dit boek! Geef het cadeau. Stop het iemand toe.» – Femke Liemberg
Over ‘Als de dood zucht, houd ik mijn adem in’ van Lex Paleaux in De Ochtend op NPO Radio, 25 februari 2023:
(…) Dit boek moet je lezen. Over het algemeen ben ik niet van het herlezen; daarvoor verschijnt er te veel nieuws. Maar bij dit boek is het zeker het overwegen waard. (…) ‘Als de dood zucht… ’ vertelt verhalen uit een psychiatrische jeugdkliniek. Over acht jongeren, allemaal met hun eigen verhaal. Door het verhaal vanuit een van hen te horen, van binnenuit, leer je ze gaandeweg steeds beter begrijpen en vallen puzzelstukjes op hun plaats. Het verklaart bepaalde patronen en gedragingen. Tot het einde nadert. Dan is alles anders en is niets meer wat het lijkt. Een verrassend einde, dat ik niet zag aankomen. Maar het geeft het boek zeker nog weer een extra dimensie. (…) Ik vind het een kei van een boek. Maar volgens mij is het ook uitermate geschikt voor jongeren op de middelbare school. Juist om hun blik te verbreden. (…) Hopelijk zijn de vertaalrechten verkocht en is de film al in de maak.
Luister hier naar de uitzending van KRO-NCRV
Lees hier de bijdrage van Femke Liemburg
Meer over ‘Als de dood zucht’
Meer over Lex Paleaux bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Aangrijpende roman over acht jongeren in een psychiatrische kliniek.»
Over ‘Als de dood zucht, houd ik mijn adem in’ van Lex Paleaux in Mezza, 25 februari 2023:
(…) ‘Ik loop naar de kast in de hal. Ik graai in het donker tot ik het fotoboek onder mijn vingertoppen voel. Ik blader er doorheen en de holle ogen stellen mij de vragen die ik zo lang heb ontweken. (…) Alles wat ik zolang had weggestopt komt als een vloedgolf naar boven.’ Aangrijpende roman over acht jongeren in een psychiatrische kliniek. ‘Ik was onhandelbaar geworden.’ Lex Paleaux neemt zijn lezer mee naar de tijd waarin hij als puber achter de omheining van een inrichting verdween. ‘Na een week wist ik, hier moet ik zo snel mogelijk weg.’ ( …)
Mezza is het wekelijkse magazine van Algemeen Dagblad, Brabants Dagblad, BN De Stem, De Gelderlander, De Stentor, Eindhovens Dagblad, PZC en Tubantia.
Lees hier het verhaal in Mezza
Meer over ‘Als de dood zucht’
Meer over Lex Paleaux bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Roman over schrijfster zonder carrière.» – Dwarka Berloth
Over ‘Noem me Calimero; of Carmen zo je wilt’ van Diana Tjin op Folia, 24 februari 2023:
(…) Diana Tjin publiceerde onlangs haar vierde roman, een boek over een schrijfster wier carrière maar niet van de grond komt. (…) ‘Carmen is op mij geïnspireerd, maar het boek is niet volstrekt autobiografisch. (…) Voor mij bestrijkt identiteit het hele spectrum: van sociale klasse tot huidskleur. (…) Op basis van je sociale afkomst, of omdat je in een rolstoel zit, of vanwege je uiterlijk krijg je te maken met bepaalde reacties. Het probleem hierbij is dat dit factoren zijn waar je meestal niets aan kunt of wilt veranderen. Hoofdpersoon Carmen voelt zich schrijfster en ze wil daarom over algemene thema’s schrijven, zoals liefde, dood en rouw, maar omdat zij een andere huidskleur en achtergrond heeft, willen mensen graag dat haar werk in een bepaald hokje past. Carmen weigert zich aan deze verwachting aan te passen. Je kunt je afvragen waarom zij dat weigert, terwijl aanpassen haar kans op publicatie vele malen groter zou maken. (…) Het boek is [mede] opgedragen ter nagedachtenis aan mijn vader. Al vanaf dat ik klein was, zei hij: oh, jij gaat vast schrijfster worden. (…) Dat ik het boek aan hem opdraag, zie ik als een inlossing van een belofte van die droom van hem. Dat is voor mij belangrijk. Voor mij was het bijzonder om in 2017 te kunnen debuteren en nu is het heel bijzonder dat ik zijn naam kon opnemen in een boek.’
Folia is het journalistieke medium van de Universiteit van Amsterdam.
Lees hier het interview met Dwarka Berloth
Meer over ‘Noem me Calimero; of Carmen zo je wilt’
Meer over Diana Tjin bij Uitgeverij In de Knipscheer