PETER ANDRIESSE
De rode kimono
Roman
Nederland – Nederlands-Indië
genaaid gebrocheerd, 232 blz., e 17,50
april 2014
ISBN 978-90-6265-853-4
In De rode kimono keert de dertienjarige Erik in 1954 met de ‘Willem Ruys’ terug naar Holland om naar de middelbare school te gaan. In beeldende stijl beschrijft Andriesse de bootreis naar Nederland en zijn aankomst in het dorp in de Achterhoek waar hij voordien gewoond heeft. Daar komt hij, samen met zijn oudere broer die eerder terugkeerde, bij zijn tante in de kost. Het is de schrille overgang van de tropen en de overdadige luxe van een passagiersschip naar de kille Achterhoekse arbeiderswoning die door Andriesse zonder overdrijvingen in klare taal wordt neergezet. Hierin toont hij zijn meesterschap als verteller.
De rode kimono geeft een beeld van een eenzame jongen die zich nergens meer thuisvoelt. Noch op Sumatra waar hij zijn ouders moet achterlaten, noch in de Achterhoek waar hij terugkeert. Tijdens de duur van de bootreis ontdekt hij zijn ontluikende seksualiteit in de steeds intiemer wordende relatie met zijn tijdelijke pleegmoeder, de jonge half-Indische mevrouw Vonk. Haar lichamelijke toenadering wordt door de schuchtere jongen aanvankelijk als een bedreiging ervaren, maar gaandeweg vat hij een diepgaande genegenheid voor haar op.
De rode kimono is een coming of age-roman over een ontheemde jongen, geschreven in dezelfde geserreerde stijl als waarin Andriesse uitblonk in zijn succesvolle bundel Koude Sambal, waarin hij zijn verblijf vanaf zijn negende jaar op Sumatra, en in het bijzonder het internaat waar hij schoolging, beschreef.
Peter Andriese (1941) heeft een 15-tal verhalenbundels, novellen en romans op zijn naam staan. De jury van de Reina Prinsen Geerligsprijs gaf hem in 1965, vier jaar vóór de publicatie van zijn debuutbundel Verboden te jodelen, al een eervolle vermelding voor de verhalen die hij in literaire tijdschriften had gepubliceerd. Andriesse was medewerker van Propria Cures van 1969 tot 1979. Andriesses succesvolste roman, is zijn meermalen herdrukte gepersifleerde dokters- en tevens sleutelroman uit 1971, Zuster Belinda en het geheime leven van Dr. Dushkind, waarin alle opgevoerde personages genoemd zijn naar meer en minder bekende sigarettenmerken.
Over zijn Indische jeugdverhalen Koude sambal (1978, 1990):.
«Het is erg moeilijk om je achteraf in te leven in de manier waarop je als kind de dingen beleefde. Peter Andriesse is daar naar mijn mening erg goed in geslaagd. De verhalen hebben een natuurlijk einde, er zijn géén stijlbloempjes en geen gedachten van de volwassene achteraf. Kortom, het is een voortreffelijke bundel.» – Hans Vervoort
«Maar het was vooral de verhalenbundel Koude Sambal die mij een paar verrassingen heeft bereid. (…) Het decor van Andriesses verhalen is ook de Oostkust van Sumatra: de oliepalm-onderneming waar zijn vader werkte, de kostschool waarop hij kort na de oorlog een aantal jaren doorbracht. Die kostschool ken ik: ik ben er zelf ook op geweest.» – Rudy Kousbroek in NRC Handelsblad
«Geen franje of verduisteren of mooi doen. (…) uiterst versoberde jeugdherinneringen. (…) een boekje dat in onze Indische literatuur op zichzelf al interessant is, omdat het speelt in een tijd toen er niet meer zoveel Nederlanders waren, zeker geen kinderen.» – Hans Warren in PZC
Meer over ‘De rode kimono’