Pszisko Jacobs
Henk Eikeboom, anarchist
Nederland, biografie
Paperback, 244 blz.,
ISBN 978-90-6265-230-3
Eerste uitgave december 1986
De dichter Henk Eikeboom (1808-1945) was in de jaren tussen de wereldoorlogen de bekendste Nederlandse woordvoerder van de anarchisten en dienstweigeraars. Terwijl zij sinds de eerste dagen van de sociale strijd vooropliepen en veel van de – nu vanzelfsprekende – persoonlijke vrijheden al aan het begin van deze eeuw bepleitten, hebben de anarchisten als beweging en hun voormannen als politici sinds Ferdinand Domela Nieuwenhuis geen plaats meer weten te vinden in de geschiedenisboeken. Dit ofschoon invloed en aanhang van de anarchisten vaak verrassend groot bleek: van Rapaille-partij tot Provo, van de muiterij op de Zeven Provinciën tot Onkruit. Deze leemte in de geschiedschrijving wordt nu opgevuld door de biografie van Henk Eikeboom, een man die als geen ander stem gaf aan de gevoelens, de hoop en de verdrukking van zijn geestverwanten in de jaren twintig en dertig. Als redenaar, schrijver van gedichten, artikelen en hoorspelen, medewerker aan vele bladen, vertaler en uitgever (van o.m. John Henry Mackay) was hij de spil van de zaak in losse groepjes opererende beweging. Daarbij was Henk Eikeboom alles behalve een intellectueel of theoreticus: hij was een man van de daad, die de taal van het volk sprak, altijd manieren wist om – legaal of illegaal – aan de benodigde middelen te komen, en ook door zijn ongedwongen, libertaire levenswandel zijn tijd ver vooruit was. Dat hij ondanks zijn talloze publicaties nauwelijks erkenning vond in literaire kringen, lag voornamelijk aan het feit dat hij veel voor de beweging – of voor geld – schreef.
In deze levensbeschrijving wordt ook ruim aandacht besteed aan Henk Eikebooms werk, dat mede het beeld bepaalt van een veelzijdige persoonlijkheid die als schrijver, organisator en politicus tegen ‘de tijdgeest’ in op de bres stond voor tijdloze idealen.
Pszisko Jacobs is bekend als schrijver en vertaler. Hij heeft van jongs af aan de anarchistische beweging van nabij gevolgd en er talloze publicaties aan geweid. Henk Eikeboom, anarchist is uit veel origineel bronnenmateriaal en met medewerking van mensen uit Eikebooms omgeving samengesteld.