«Er is geen toekomst te bouwen op het verleden dat is opgeslagen in een peperduur gebouw.» – Aart G. Broek

Over ‘Medardo de Marchena Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’ en ‘Je wordt zelf niet wit door anderen zwart te maken’ in Antilliaans Dagblad, 9 november:

(…)  De Marchena pleit ervoor om eerst eens te laten zien waartoe je zelf in staat bent vóór je anderen om hulp van enigerlei aard vraagt. Het komt mij voor dat hij zich omdraait in zijn graf, wanneer hij weet zou hebben van de bouw van een slavernijmuseum in Amsterdam voor zo’n honderd miljoen euro. Zijn eigen mensen – op de eilanden en in de diaspora – behoeven ondersteuning voor de uitbouw van deugdelijk onderwijs om het lang bestaande emanciperen te versterken. Om heden ten dage zo optimaal mogelijk te kunnen meedraaien in een veeleisende wereld is de beheersing van een fikse reeks basisvaardigheden vereist. Er is geen toekomst te bouwen op het verleden dat is opgeslagen in een peperduur gebouw in de haven van Amsterdam. De Marchena eiste investeringen van de nazaten zélf in hun verdere emancipatie, zoals velen van zijn tijdgenoten en mensen die na hem kwamen verlangden én realiseerden. Te denken valt onder meer aan Willem E. Kroon, Manuel Fray, Moises F. da Costa Gomez, Pierre A. Lauffer, Ernesto Petronia, Ornelio ‘Kees’ Martina, Joceline Clemencia, Elis Juliana, Frank Martinus Arion, Gilbert Wawoe, Etienne Ys, Gibi Bacilio,  Jandino Asporaat en Lucille George-Wout. (…) De idee dat er door ene Rutte een komma werd gezet om eindelijk te kunnen beginnen aan persoonlijke en sociale heling, aan emancipatie en vooruitgang is schaamteloos. Het is een vernedering van inspirerende geesten als De Marchena en van de talloze yu’i tera (landskinderen) die hem voorafgingen en die na hem kwamen. Zij zijn geen verzetshelden, maar heldhaftige emancipators.

Deze beschouwing is tevens opgenomen op ‘Caraïbisch Uitzicht’, 9 november 2024.
Meer over ‘Medardo de Marchena – Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’
Meer over ‘Je wordt zelf niet wit door anderen zwart te maken’
Lees hier het artikel

«Politieke correctheid is te vaak een obstakel.» – Eric de Brabander

Over ‘Je wordt zelf niet wit door anderen zwart te maken’ van Aart G. Broek uit 9de Cola Debrotlezing, 28 september 2024:

(…) De historisch socioloog en letterkundige Aart G. Broek gooide zijn gedachten in de ring in zijn dit jaar verschenen essaybundel Je wordt zelf niet wit door anderen zwart te maken en maakte zich druk over hoe het bewustwordingsproces over het slavernijverleden vormgegeven wordt. (…) Aart Broek durfde het aan tegen de stroom in te roeien. Terecht, want politieke correctheid is te vaak een obstakel. Excuses, een miljoenen kostend slavernijmuseum en zelfs selectiecriteria voor diegenen die de boodschap aan de Nederlandse bevolking moeten overdragen. Ik vraag me af welke test je moet doorstaan om een officiële ‘emancipatoire heilsprofeet’ te worden. Behalve dan dat het belangrijkste criterium het ‘van kleur’ zijn is. Want, laten we eerlijk zijn, wie kan zich beter inleven in het perspectief van zwarte slaven dan zwarte mensen? Moeilijk, want zuiver zwarte mensen zijn op ons eiland nauwelijks meer te vinden. Alles is gemengd. Koffie met een klein beetje melk, met meer melk, met veel melk. Vrijwel iedereen is afstammeling van zowel slaaf als slavenhouder, of geïmporteerd van buitenaf. ‘Het zijn de heilsprofeten die met een door tientallen miljoenen euro’s gestutte campagne de witte  bewoners achter de duinen bewust maken van datgene waaraan zijzelf en hun voorvaderen zich in de koloniën hebben schuldig gemaakt en zich nog steeds schuldig maken,’ zo schrijft Broek. ‘Zo wordt de geschiedenis afgeschaafd, tot slechts de gefolterde zwarte slaaf resteert.’ Ik moet hem gelijk geven. Leed-concurrentie, noemde de schrijver Rudy Kousbroek het, al had hij het over Nederlands Indië en niet over de koloniën in de West. (…)

Bron
Meer over ‘Je wordt zelf niet wit door anderen zwart te maken’
Meer over de boeken van Eric de Brabander
Meer over Aart G. Broek bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Bevrijd de nationale herdenking van het slavernijverleden van raciale ketenen.» – Aart G. Broek

Aart G. Broek over aankondiging van de conferentie “The National Slavery Museum: Building Bridges” op donderdag 10 oktober 2024:

Deze dag staat in het teken van het erkennen van onze gedeelde geschiedenis en de blijvende impact van slavernij op de huidige sociale, culturele en juridische systemen. De conferentie vindt plaats op donderdag 10 oktober 2024, met inloop vanaf 9:30 uur en het programma start om 10:00 uur en duurt tot 12:30 uur in De Duif, Prinsengracht 756, Amsterdam. Het programma is kosteloos, maar alleen toegankelijk na aanmelding. Onder de aankondiging van de conferentie op Caraïbisch Uitzicht plaatste onderzoeker Aart G. Broek onderstaande reactie: «Building Bridges? (…) Geketende en gevluchte slaven, schrijvers en vakbonden, vrouwen in alle mogelijke hoedanigheden, georganiseerde groepen en moedige dwarsliggers, religieus bevlogen rekkelijken en preciezen, wetenschappers en politici spanden en spannen zich in om werk- en leefomstandigheden te verbeteren. Met succes. Zij vormen voorbeelden om zich aan op te trekken en vooral ook om alert te blijven. Emancipatie is geen kleur gebonden behoefte maar een algemeen menselijk verlangen. Vandaag de dag met plezier aan de slag kunnen gaan, is in ieder geval de krachtige inspanning van voorgaande generaties met een waaier aan etnische diversiteit. Een indrukwekkende vooruitgang. Daar mogen we wel bij stilstaan, maar behoeft dit een specifiek zwarte huidkleur te krijgen? Kleurloos stilstaan bij emancipatie is wel zo gepast en ondermijnt het racisme in plaats van het te voeden. Bevrijd de nationale herdenking van het slavernijverleden van raciale ketenen (en lees: ‘Je wordt zelf niet wit door anderen zwart te maken’, Haarlem: In de Knipscheer, 2024)»

Bron
Meer over ‘Je wordt zelf niet wit door anderen zwart te maken’
Meer over Aart G. Broek bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Kwetsend speurwerk, gebrekkige bronnen, gebelgde erven scherpen de geest.»

Lezing dr. Aart G. Broek in het Nationaal Archief van Curaçao op 9 oktober 2024:

Veertig jaar onderzoek verrichten naar en publiceren over mensen en over (hun) emancipatoire ontwikkelingen leveren vele opmerkelijke ervaringen op. Uitersten liggen op het pad, enerzijds archieven die sluiten, ernstige verwijten en zelfs dreigende rechtszaken, anderzijds zijn er onverwachte bronnen, hulpvaardige erven en inspirerende informanten.  Aan de hand van persoonlijke ervaringen opgedaan met meer of minder bekende yu’i tera (landskinderen) komen randvoorwaarden voor onderzoek in beeld. Een luchtige beschouwing over uitdagende actoren en factoren van un pueblo na kaminda (een volk op weg). Van Aart G. Broek verschenen recentelijk in boekvorm het schotschrift  ‘Medardo de Marchena: Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’ en het essay ‘Je wordt zelf niet wit door anderen zwart te maken’

Klik hier voor de uitnodiging.
Meer over ‘Medardo de Marchena: Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’
Meer over ‘Je wordt zelf niet wit door anderen zwart te maken’
Meer over Aart G. Broek bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Wij zijn hiér omdat jullie dáár waren.» – Eric de Brabander

   Foto: Michiel van Kempen
9de Cola Debrotlezing in de OBA door Eric de Brabander, 28 september 2024:

Op zaterdag 28 september 2024 hield Eric de Brabander de negende Cola Debrotlezing in de OBA, Amsterdam. Muzikale omlijsting gaf Alexander Kraft van Ermel, typografische vormgeving was van Ernst Nijsten. De inleiding was van Rita Rahman, de moderatie na de lezing was in handen van Noraly Beyer. De lezing had als titel “Het wij-zij-denken, inclusie in ons Koninkrijk”. « (…) Nederland, het land van tulpen, molens en politieke polarisatie is langzaam maar zeker een multiculturele samenleving aan het worden. Wij zijn hiér omdat jullie dáár waren, zou de allochtoon kunnen zeggen. De nieuwe cultuur van import-Nederlanders legt haar zeden op aan de in haar voegen krakende traditionele Nederlandse cultuur, een cultuur die nog steeds gekoesterd wordt, die haar eigen ouderwetse zeden kent. Dat wordt niet overal zonder afkeer ontvangen. Mensen houden niet van verandering. (…)  Wat multiculturaliteit betreft kan Nederland een lesje leren van ons eiland in de Caribische zee dat al toen de Hollanders er in 1634 voet aan wal kregen een multiculturele samenleving was. Of van Suriname, waar de moskee en de synagoge in Paramaribo broederlijk naast elkaar staan, niet ver van de Arya Dewaker Hoofdmandir en de Kathedrale basiliek. Religieuze incidenten komen in Suriname net zo min als op de Caribische eilanden voor. Men kan spreken van grote sociale en raciale tolerantie, van respect in de tropische betekenis. Verschijnselen die niet altijd zo zijn geweest in koloniale tijden. Het kan dus! (…)»

Klik hier of hier voor de lezing
Meer over de boeken van Eric de Brabander

«Campagne voor eerherstel voor Medardo de Marchena, zoals verzetsheld Tula die kreeg.» – Kim Hendriksen

Over Medardo de Marchena op Caribisch Netwerk, 4 september 2024:

In de kronieken van Curaçao komen een aantal grote namen voor, zoals Tula en George Maduro, die deel uitmaken van het culturele geheugen van het eiland. Echter, veel figuren uit de geschiedenis blijven onopgemerkt, vergeten of zelfs doodgezwegen. Eén van die namen is die van Medardo de Marchena, een fervent activist, schrijver en feminist, wiens leven zich afspeelde in de schaduw van het koloniale bewind. (…) Dankzij de inspanningen van hedendaagse activisten en kunstenaars worden deze vergeten helden nu herontdekt en erkend als een cruciaal onderdeel van Curaçao’s erfgoed. (…) Hij uitte zijn ideeën in (…) pamfletten, geschreven in het Papiaments om zo de Afro-Curaçaoënaars direct te bereiken. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zagen de autoriteiten hun kans schoon om hem als staatsgevaarlijk te verklaren. Hij werd verbannen naar Bonaire (…).  In 2024 werd een campagne gelanceerd om eerherstel te eisen voor Medardo de Marchena, vergelijkbaar met de erkenning die verzetsheld Tula kreeg. Het initiatief kwam van kunstenares Sylvia Waterloo, die samen met een groep activisten en sympathisanten bij de Gouverneur van Curaçao, Lucille George-Wout, pleitte voor erkenning van De Marchena’s levenswerk. (…)

Aart G. Broek bezorgde een Nederlandse vertaling van Medardo de Marchena’s pamflet ‘Onwetendheid of De vorming van een volk’ in zijn essay  ‘Medardo de Marchena – Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’.

Lees hier het artikel op Caribisch Netwerk
Lees op Facebook een reactie van Aart G. Broek
Meer over ‘Medardo de Marchena – Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’

Oda Blinder – Curaçao bij nacht. Gedichten

Oda Blinder
Curaçao bij nacht
gedichten
bezorgd door Klaas de Groot
Curaçao / Nederland
gebonden met stofomslag, 82 blz.,
€ 24,50
ISBN 978-94-93368-12-5
NUR 306
eerste druk 2024

Als ineens een bijzondere stem opklinkt, kan de toehoorder niets anders doen dan de oren spitsen. Dat gebeurde dan ook toen Henry Habibe een paar jaar geleden een audio cassette met poëzie afspeelde om de stem te laten horen van Maria Yolanda Corsen (Curaçao 10 november 1918 – 30 juli 1969). Of was het de stem van Oda Blinder? Onder dat pseudoniem publiceerde Corsen immers haar gedichten. Meer dan dertig gedichten las ze voor. Het luisteren was en is een groot genoegen, omdat het voorlezen grotendeels op een natuurlijke manier gebeurt, een declameertoon ontbreekt. Op een typoscript, bij de cassette gevoegd, staat dat de opnames in 1968 van een spoel op cassette zijn gezet. Dat gebeurde dus nog voor haar overlijden. Inmiddels is het gelukt om het geluid te digitaliseren en zo de gedichten eigentijds te laten horen. De stem leeft nog steeds, en de gedichten klinken. Een jaar voor haar dood kwam haar debuutbundel uit (1968): ‘brieven van een curaçaose blinde’ en andere gedichten. In 1973 publiceerde ze de bundel Incognito. In 1981 verscheen Verzamelde stilte, een uitgebreide keuze uit haar werk. De 35 voorgelezen gedichten uit de tijd van haar debuutbundel verschijnen hierbij voor het eerst in druk onder de titel Curaçao bij nacht.

Haar gedichten zag Blinder als simpel, en tegelijkertijd wist ze heel goed waartoe zij dichtte, zoals blijkt uit ‘Een handvol leegten’. Haar gedichten waren ook de neerslag van een strijd. Dat poëtische gevecht zorgde ervoor dat zij als eerste vrouw een belangrijke stem werd binnen de Nederlandstalige Curaçaose literatuur.

Een handvol leegten

geronnen moed
heb ik gevochten,
gezocht een
doelwit voor mijn
stollend bloed;
ik nam in trotse
wanhoop mee
een handvol leegten
als trofee.

Frank Martinus Arion: «‘Voor sommige dichters is elk gedicht dat zij schrijven, een hoogtepunt in hun leven; een hoogtepunt of een dieptepunt; in elk geval zijn de gevoelens, in hun poëzie tot expressie gebracht, óf zwart óf wit; (…). Deze dichters zingen of schreien; ze zijn een bron van lachende vreugde of ze dalen diep in de putten van verdriet. (…); de woorden krijgen óf de kracht van hamerslagen óf zij worden juichende tonen. Tot dit type dichters behoort naar mijn gevoel ook de Antilliaanse dichteres Oda Blinder.»

Curaçao bij nacht, nog aangevuld met het geïllustreerde prozagedicht ‘Wazig landschap’ en enkele in vertaling verschenen gedichten), is samengesteld en bezorgd door Klaas de Groot. Klaas de Groot (Leiden 1942) was in de jaren 80 van de vorige eeuw leraar Nederlands op Curaçao en Aruba. Hij publiceerde bij Uitgeverij In de Knipscheer de bloemlezingen Vaar naar de vuurtoren en Grenzenloos  en bezorgde voor deze uitgeverij samen met Aart G. Broek poëzie-uitgaven van Aletta Beaujon en Boeli van Leeuwen. Ook stelde hij  Because en andere gedichten van Carla van Leeuwen samen. Daarnaast schrijft hij regelmatig over met name Caraïbische literatuur in tijdschriften en op Caraïbisch Uitzicht.

Meer over Oda Blinder op deze site
Meer over Klaas de Groot bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Frank Martinus Arion op deze site
Meer over Henry Habibe op deze site

Zwarte emancipatie is gediend bij een krachtdadiger handelen.

Over ‘Je wordt zelf niet wit door anderen zwart te maken’ van Aart G. Broek op MdNL (Maatschappij der Nederlandse Letterkunde), 3 juli 2024:

Bij In de Knipscheer is het essaybundel ‘Je wordt zelf niet wit door anderen zwart te maken’ van Aart G. Broek verschenen. Een zwart-activistische elite verlangt een slavernijmuseum, bewustwordingscampagnes voor blanke Nederlanders over hun verwerpelijke rol in het slavernijverleden én een fonds van honderden miljoenen euro’s. Zo zou eindelijk een begin gemaakt worden met het herstel van de duistere nawerking van dat verleden. De heilsprofeten van deze eisen, hun slippendragers en wapenbodes bikkelen de geschiedenis af tot nog slechts de gefolterde zwarte slaaf resteert. Dit is een beschamende ontkenning van wat er door zwarte én witte mensen in eeuwen werd gepresteerd om de nazaten van slaven te emanciperen. De verleiding is gebleven om zich de verzorging van het moederland te wensen zoals de slaven aanspraak op de zorg van hun eigenaren maakten. De zwarte emancipatie is echter gediend bij een krachtdadiger handelen. Met die last van het verleden is wel degelijk te breken. Aart G. Broek onttrok zich aan zijn witte onschuld en privileges, omgordde zich met deugdelijk onderzoek en argumenten, port ermee in zwarte huichelarij, onwetendheid en emancipatie. Dit levert beschouwingen op die de titel rechtvaardigen: Je wordt zelf niet wit door anderen zwart te maken. Kortom, dit zijn essays om je – ongeacht de huidkleur – te bevrijden uit zwart-activistische ketenen.

Bron
Lees ook Aart Broek’s Engelstalige beschouwing ‘Calls for Slavery Reparations are Shameless’
Meer over ‘Je wordt zelf niet wit door een ander zwart te maken’
Meer over Aart G. Broek bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Het is  mogelijk  om te breken met de last van het verleden. Kritisch en betogend geschreven.» 

Over ’Je wordt zelf niet wit door anderen zwart te maken’ van Aart G. Broek voor Biblion, 24 juni 2024:

‘Je wordt zelf niet wit door anderen zwart te maken’ omvat essays over slavernij, emancipatie en activisme. Aart G. Broek behandelt de eisen van activisten voor een slavernijmuseum, bewustwordingscampagnes en een fonds om de gevolgen van het slavernijverleden te herstellen. Hij betoogt dat deze eisen van een wat hij omschrijft als zwart-activistische elite de geschiedenis reduceren tot alleen het beeld van de gefolterde zwarte slaaf, en daarmee de inspanningen van zowel zwarte als witte mensen om diens nazaten te emanciperen, negeren. Hij stelt dat de zwarte emancipatie beter gediend is bij krachtdadiger handelen en dat het mogelijk is om te breken met de last van het verleden. Kritisch en betogend geschreven. (…) Aart G. Broek is schrijver, columnist, socioloog en literatuurcriticus. Hij schreef vele boeken. Zijn werk wordt in meerdere landen uitgegeven.

Bron
Meer over ‘Je wordt zelf niet wit door een ander zwart te maken’
Meer over Aart G. Broek bij Uitgeverij In de Knipscheer

Lees Mei – Estafette Lezing  op 9 mei 2024

Lees Mei is een jaarlijkse ode aan de poëzie. De ‘Mei’ van Herman Gorter wordt op Hemelvaartsdag 2024 voor de 12de  keer in estafette voorgelezen door honderd lezers in de prachtige tuin van Dat Bolwerck in Zutphen. Kees ’t Hart zal Herman Gorter en ‘Mei’ inleiden als opening van Lees Mei 2024. De presentatie wordt verzorgd door theatermaker en schrijver Rinske Bouwman en vertaler Robert Dorsman. Tot de voorlezers van Lees Mei 2024 behoren ook dit keer diverse huidige en vroegere schrijvers en dichters bij Uitgeverij In de Knipscheer: Hans van Pinxteren, Richard Akihary, Rita Dulci Rahman, Karin Lachmising, Theo Meereboer, Ken Mangroelal, Aart G. Broek. Locatie De tuin van Dat Bolwerck, Zaadmarkt 112, 7201 DE Zutphen. Tijd: 12.00– 18.00 uur. Toegang: gratis. Info: info@datbolwerck.nl .

Klik hier voor de andere voorlezers.