Literair tijdschrift Extaze 32 ‘De onzichtbare schrijver’ [Jrg. 8, nr. 4]

Extaze32Extaze 32 – De onzichtbare schrijver
achtste jaargang nr. 4, december 2019 t/m februari 2020
redactie Cor Gout, Els Kort (vormgeving)
genaaid gebrocheerd, geïllustreerd, 96 blz.,
€ 15,00
presentatie 28 november 2019
ISBN 978-90-6265-789-6

Het thema van ‘Extaze 32 -De onzichtbare schrijver’, is gebaseerd op Sander Bax’ studie ‘De literatuur draait door’. Ook na het verschijnen van dat boek kreeg hij in de PR rond Ilja Leonard Pfeiffer’s ‘Grand Hotel Europa’ en Peter Buwalda’s ‘Otmars zonen’ bevestigingen van wat hij in zijn onderzoek had geconstateerd. Beide auteurs worden gepresenteerd als succesvol, in interviews wordt voortdurend gevraagd naar de band tussen hun werk en hun leven (ofwel: is het werk ‘authentiek’, is het ‘echt?) en in beide gevallen wordt het werk gerelateerd aan de buitentextuele (politieke) werkelijkheid waarnaar in de roman verwezen wordt. Net als Sander Bax in zijn essay ‘De regels van de literaire mediacultuur’ verduidelijkt Coen Peppelenbos in ‘Hier is mijn bloed’ diens waarnemingen (in Peppelenbos’ woorden: ‘veel van wat je in je leven hebt meegemaakt te gelde maken’ en ‘de autobiografische laag versterkt de authenticiteit) met voorbeelden: een interview van Wim Brands met L.H.. Wiener en een talkshowgesprek van Eva Jinek met Oscar van den Boogaard. Arie Storm stelt in ‘De noodzaak van eenzaamheid’ vast dat televisie een massamedium is en in haar vorm en inhoud niet bevattelijk voor subtiliteit, stilte en duisternis. Het medium tv is vreemd aan literatuur, ze zal altijd haar aandacht richten op schrijvers die meedoen aan het doorbreken van stilte en duisternis. Goede schrijvers en lezers zijn eenzame personen en vanuit hun diepste wezen slecht, asociaal en negatief. Elke poging om die eenzaamheid en dat gevoel voor het slechte te verminderen leidt af van wat literatuur is. Chrétien Breukers liet zich in zijn essay ‘In onwetendheid schuilt een wrede schoonheid’ inspireren door een, ook in dit nummer afgedrukte, column van Rosanne Hertzberger (NRC 12/7/19). In dat stuk vraagt Hertzberger zich af of boekhandels nog moeten blijven bestaan. Breukers ziet de logistiek van de boekhandel als een anachronisme en ‘de betere boekhandel’ als een tempel voor het ‘hoge en schone’. Het liefst zag Breukers dat de wurgende consensus over literatuur werd losgeschud door een nieuwe avant-garde van cultuurliefhebbers.

In dit nummer korte verhalen van Dorien Dijkhuis, Pieter Drift. Boudewijn van Houten. Arjen van Meijgaard, Christiaan Ronda, Inge Schollen. De gedichten zijn van Catharina van Daalen, Job Degenaar, Mattijs Deraedt, Philip Hoorne, Leen Korenhoff, Hanz Mirck, Bert Struyvé. Strip: Rob H. Bekker, Taconis Stolk. Het beeldend werk is van Andrei Roiter.

De presentatie van ‘Extaze 32’ vindt plaats op donderdag 28 november 2019. Locatie: Houtrustkerk, Beeklaan 535, Den Haag (hoek Houtrustweg). Parkeren kan gratis op het erf van de internationale school aan de overzijde. Aanvang: 20.15 uur precies. Deur open van 19.45 uur tot 20.10 uur, dus graag op tijd aanwezig zijn. Entree: € 10,00 met gratis consumptie in de pauze (alleen contant te betalen). Reserveren: redactie@extaze.nl. Presentatie: Cor Gout. Licht en geluid: Anton Simonis (Adesign).

Meer over presentatie Extaze 32
Lees ook het digitale supplement van ‘Extaze’
Meer over ‘Extaze’

5 september, Extaze in de Houtrustkerk, presentatie Extaze 31: ‘De eeuw van Gisèle’

ExtazeinHoutrustkerk31DefExtaze in de Houtrustkerk, 5 september 2019, 20.15-22.15 uur:
Tijdens de presentatie van ‘Extaze 31’ zal Annet Mooij haar licht laten schijnen over het werk en het leven van Gisèle van Waterschoot van der Gracht (1912-2013), en het reilen en zeilen binnen Castrum Peregrini onder de loep nemen. Oprichter van deze kring, Wolfgang Frommel, had van de Duitse dichter Stefan George een opvatting van pedagogie overgenomen (zie. Piet Gerbrandy houdt een voordracht over deze ‘pedagogische eros’. Onno Schilstra bespreekt de kunst van Gisèle aan de hand van geprojecteerde beelden, Martine van der Reijden draagt enkele van haar gedichten voor en Klaas Trapman sluit de avond af met een piano-uitvoering van Lamentations et Consolations opus 17 van Siergiej Bortkiewicz, waarvan de no. 1-6. De presentatie is in handen van Cor Gout, de techniek wordt verzorgd door Anton Simonis.

Programma ‘Gisèle Waterschoot van der Gracht en Castrum Peregrini’
20.15: Inleiding
20.20: Annet Mooij: voordracht over Gisèle, haar leven, haar werk
20.40: Onno Schilstra: voordracht met beeldprojectie over de kunst van Gisèle
21.00: pauze
21.20: Martine van der Reijden: gedichten
21.30: Klaas Trapman (piano), Cor Gout: Im Park
21.35: Piet Gerbrandy: lezing over de pedagogische eros
21.55: Klaas Trapman speelt Lamentations et Consolations opus 17 van Siergiej Bortkiewicz, waarvan de no. 1-6
22.15: Uitleiding

Locatie Houtrustkerk, Beeklaan 535, Den Haag (hoek Houtrustweg). Parkeren kan gratis op het erf van de internationale school aan de overzijde. Aanvang 20.15 uur precies. Deur open van 19.45 uur tot 20.10 uur,
dus graag op tijd aanwezig zijn. Entree € 10,00 (alleen contant te betalen). Reserveren redactie@extaze.nl
Meer over ‘Extaze 31’
Klik hier voor vergrote versie van affiche

16 mei, Extaze in de Houtrustkerk, presentatie Extaze 30: ‘Dagboek’

AfficheExtaze30-2Voor deze alweer 31ste presentatie van een nieuwe ‘Extaze’ (laten we het 0-nummer niet vergeten!) staat het publiek weer een gevarieerd programma te wachten met voordracht, film, beeldende kunst, poëzie en muziek. Het thema van de avond is ‘dagboek’. De eerste vragen die je hoogstwaarschijnlijk over dit genre zult stellen, zijn: waarom worden dagboeken geschreven en wat kun je er nu precies in lezen? Monica Soeting (samen met Mirjam Nieboer oprichtster van het Nederlands Dagboekarchief) zal deze vragen in haar lezing beantwoorden. Hein Aalders, hoofdredacteur van het literair-historisch tijdschrift ‘De Parelduiker’ en met Menno Voskuil bezorger van de nieuwe editie van ‘J. Slauerhoff Verzamelde Gedichten’, zal spreken over de dagboekschrijver Slauerhoff en niet nalaten dit onderwerp op te nemen in het bredere kader van de ‘Slauerhoff-kunde’. Jonas Bruyneel, dichter en schrijver, treedt voor de tweede maal op tijdens een Extaze-avond. Zijn eerdere performance met Peter Depelchin (samen optredend als ‘Boonyi’) oogstte veel succes. Ditmaal zal hij voor de pauze gedichten en na de pauze fragmenten uit zijn roman ‘Vijd’ declameren, hierbij begeleid door Klaas Tomme (gitaar) en Esther Coorevits (altviool), tezamen vormend het ensemble ‘Vijd’. De in Brussel woonachtige dichter Mattijs Deraedt zal gedichten voordagen op de van hem bekende wijze: melodisch en indringend. De beeldend kunstenaar van ‘Extaze 30’ is de Belgische Arpaïs Du Bois. Zij maakte voor deze avond een film over haar werk. Haar Nederlandse collega Harry Haarsma schreef een kort essay over beeldende dagboeken. Dit genre beoefent hij ook zelf, soms van dag tot dag, dan weer van onderwerp tot onderwerp en vaak ook van gedachte naar gedachte of van emotie naar emotie. Op een kort filmpje zie je hem bezig met het uitknippen van teksten en beelden voor een collage. Achter op het toneel zal hij een vitrine met enkele beeldende dagboeken plaatsen en tegen de muur een ‘dagboek-leporello’.
Locatie Houtrustkerk, Beeklaan 535, Den Haag (hoek Houtrustweg). Parkeren kan gratis op het erf van de internationale school aan de overzijde. Aanvang 20.15 uur precies. Deur open van 19.45 uur tot 20.10 uur, dus graag op tijd aanwezig zijn. Entree € 10,00 (alleen contant te betalen). Reserveren redactie@extaze.nl Presentatie Cor Gout. Licht en geluid Anton Simonis (Adesign).
Meer over ‘Extaze 30’
Klik hier voor vergrote versie van affiche

Programma n.a.v. F. Bordewijk’s Blokken

ExtazeinHoutrustkerk29DefPresentatie Extaze 29 (Blokken) in de Houtrustkerk, 7 februari 2019:
De Houtrustkerk in Den Haag zal op donderdagavond 7 februari de vormen, de kleuren en de geluiden van het modernisme aannemen. Een van de definities van dat begrip luidt: modernisme is een vorm van kritisch en esthetisch engagement met de moderniteit. Geen Nederlandse schrijver tussen de twee wereldoorlogen heeft de mogelijkheden van de technologie, het centralisme, het constructivisme en de manipulatie van een bevolking in zo’n grimmig perspectief geplaatst als F. Bordewijk in zijn korte roman Blokken. Deze dystopie uit 1932 liep vooruit op het totalitarisme van Italië en Duitsland. Er zijn weinig romans in de Nederlandse literatuur die de vormen, kleuren en geluiden waar we het in de eerste zin over hadden zo concreet hebben gemaakt en zo doelgericht in de vertelling hebben geplaatst als deze korte roman van Bordewijk. De presentatie van Extaze 29 draait rondom Blokken. De muziek in de Houtrusthal zal voornamelijk recht zijn, zonder franje. De mens in de vertellingen zal wat meer ding en het ding wat meer mens worden. Dichters en essayisten zullen ons naar verborgen zones brengen, verboden plaatsen waar het ongetemde, de rebellie zijn kansen waagt. We zien beelden van een kunstenaar die Blokken verhief tot een kijkervaring. De avond in de Houtrustkerk wordt strak, hoekig en trefzeker, rood en zwart van kleur en aanzwellend tot hard van klank. Maak het mee!
Klik hier voor locatie, programma, toegang en aanvangstijden
Klik hier voor affiche
Meer over Extaze 29

Literair tijdschrift Extaze 26 ‘Bijtende teksten’ [Jrg. 7, nr. 2]

VoorplatExtaze26-75Extaze 26 – Bijtende teksten
zevende jaargang nr. 2, juni 2018
Redactie Cor Gout, Els Kort (vormgeving)
Gebrocheerd, geïllustreerd, 112 blz.,
€ 15,00
Presentatie 7 juni 2018
ISBN 978-90-6265-508-3

Zoals in elk nummer wordt ook in dit nummer de inhoud bepaald door essays, gedichten, korte verhalen en beeld en no uitgebreid met interviews en recensies op het digitale supplement van Extaze. Sander Bax en Eline Peeters beschrijven hoe W.F. Hermans, ‘de venijnigste pennenstrijder die we in Nederland gehad hebben’, zijn polemieken vanuit het autonome literaire veld (gericht op literaire critici en schrijvers) uitbreidde met debatten die hij voerde in de publieke media, maar daarbij vasthield aan zijn positionering als autonoom auteur en de wetten van de massamedia aan zijn laars lapte: ‘Nee, het is een vertelgesprek van mijn kant’. In zijn essay over Lucebert plaatst Wim Hazeu kanttekeningen bij diens pro-nationaalsocialistische uitspraken die hij in particuliere brieven uitte, en bij zijn aanmelding bij de Arbeitseinsatz. Hij wijst dan op zijn huiselijke situatie, zijn avontuurzucht, zijn beïnvloedbaarheid, zijn liefde voor de Duitse literatuur. Het begrip dat Hazeu voor de jongeman opbrengt kent zijn grenzen, maar wel stelt hij vast dat Lucebert met zijn werk geantwoord heeft op die episode in de oorlog. Enigszins aansluitend op het bovenstaande is de passsage in Rutger H. Cornets de Groot’s essay ‘Dat niet zou mogen deren’, waarin hij Lucebert als voorbeeld noemt van een dichter die zich in zijn kritische gedichten niet verschuilt achter een gehekeld persoon (door middel van pastiche, parodie of karikatuur), maar aan de literatuur de oneigenlijke eis stelt een middel te zijn tot een buiten de literatuur gelegen doel. Dick Brongers analyseert in ‘Mefisto op de radio. Max Blokzijl, de verleider der wankelmoedigen’ de demagogische, opruiende taal in de wekelijkse praatjes van Max Blokzijl voor de radio: ‘Het nationaalsocialisme zit in de lucht. Deze leer is gekomen op het ogenblik, waarop de menschelijke samenleving er overrijp voor was.’ Leonor Faber-Jonker herinnert zich anekdotes, woordgrapjes, associaties en uitspraken, vaak over taal (‘eenvoud is macht’) van popdichter, punkdrummer en iconoclast Ton Lebbink, en herinnert zich haar eigen ‘bekering’ tot de punk: ‘De venijnige teksten van de Vibrators, The Stranglers en de Buzzcocks gaven me hetzelfde bevrijdende gevoel als de humor van de VPRO, het dragen van wijde zilveren broeken en verboden sigaretjes.’ Nico van Apeldoorn vertaalde politieke teksten van Boris Vian (1929–1959), oorlogspoëzie van Siegfried Sassoon (1886–1977) en gedichten tegen de slavenhandel van Robert Southey (1774–1843) en voorzag hun gedichten van een inleiding.

In dit nummer gedichten van Liesbeth Aerts, Job Degenaar, Maria van Oorsouw en Margriet Westervaarder en korte verhalen van Flip Filz, Rutger Heringa, Jochem F. Melis, Ward Mertens en Dirk Rodenburg. Het beeld (tekeningen) wordt verzorgd door Sebastiaan Schlicher.

De presentatie van Extaze 26 vindt plaats op donderdag 8 juni 2018. Locatie: Houtrustkerk, Beeklaan 535, Den Haag (hoek Houtrustweg). Parkeren kan gratis op het erf van de internationale school aan de overzijde. Aanvang: 20.15 uur precies. Deur open van 19.45 uur tot 20.10 uur, dus graag op tijd aanwezig zijn. Entree: € 10,00 (alleen contant te betalen). Reserveren: redactie@extaze.nl . Presentatie: Cor Gout. Licht en geluid: Anton Simonis (Adesign).
Lees meer supplement van ‘Extaze’
Meer over ‘Extaze’

Presentatie ‘Ontheemd’ (Extaze nr. 25) in de Houtrustkerk

ExtazeinHoutrustkerk25Def.inddVormgeving en foto Els Kort

Extaze 25 in de Houtrustkerk, donderdagavond 1 maart 2018:
Met: Richard de Brabander (vooRdracht), Peek Hijmans en het muzikaalproject ‘Dune Sessions’, Julie Scott (hun leven als Professional Nomadz), Brigitte Spiegeler (poëzie en beeld), Elisabeth Lockhorn (lezing over Andreas Burnier), Julie Scott en Maaike Peterse (muziek), Panopticum Berlin (tekeningen van Wim Hardeman en Onno Schilstra).
Locatie: Houtrustkerk, Beeklaan 535, Den Haag (hoek Houtrustweg). Parkeren kan gratis op het erf van de internationale school aan de overzijde. Aanvang: 20.15 uur precies. Deur open van 19.45 uur tot 20.10 uur, deuren sluiten om 20.10 uur. Entree: € 10,00 (alleen contant te betalen). Reserveren: redactie@extaze.nl
Presentatie: Cor Gout, licht en geluid: Anton Simonis (Adesign)
Meer over Extaze 25

Presentatie Extaze nr. 24 in de Houtrustkerk.

ExtazeinHoutrustkerk24B.inddExtaze 24 over ‘Fotografie’ in de Houtrustkerk, donderdagavond 2 november 2017:
De presentatie van Extaze 24 in de Houtrustkerk op 2 november a.s. gaat over fotografie. En foto’s zullen er te zien zijn: bij de lezing van Daan Rutten over W.F. Hermans en diens opvattingen over fotografie; bij de performance van het trio Boonyi, bestaand uit Jonas Bruyneel (muziek), zijn broer Hannes (foto’s) en Hans Depelchin (voordracht); verwerkt in Eric de Vries’ meeslepende korte film Photographies en aan de wanden van de kerk waar Eric de Vries een selectie uit zijn fotowerk heeft opgehangen. De gedichten die Hester van Beers voordraagt, laten zich lezen en beluisteren alsof het foto’s zijn – haar ogen die waarnemen en het moment kiezen om ‘af te drukken’. Ook in de voordracht van Peter WJ Brouwer zullen foto’s een belangrijke plaats innemen. Een bijzonderheid van deze avond is verder dat de veelzijdigheid van enkele optredenden aan het licht zal komen. Schrijver en journalist Jonas Bruyneel en schrijver en dichter Peter WJ Brouwer zullen hun kwaliteiten als pianist tonen, en fotograaf Eric de Vries zullen we leren kennen als filmmaker. Anton Simonis zal het geluid verzorgen en extra aandacht besteden aan het licht, zonder welke er geen fotografie is.

Locatie: Houtrustkerk, Beeklaan 535, Den Haag (hoek Houtrustweg). Parkeren kan gratis op het erf van de internationale school aan de overzijde. Aanvang: 20.15 uur precies. Deur open van 19.45 uur tot 20.10 uur, deuren sluiten om 20.10 uur. Entree: € 10,00 (alleen contant te betalen). Reserveren: redactie@extaze.nl
Presentatie: Cor Gout, licht en geluid: Anton Simonis (Adesign)
Meer over ‘Extaze 24’

Presentatie Extaze nr. 23 in de Houtrustkerk.

ExtazeinHoutrustkerk23Def.indd[ Affiche Els Kort ]
Extaze 23 over ‘Onbereikbaar’ in de Houtrustkerk, donderdagavond 14 september 2017:
Zes man/vrouw op het podium of achter de katheder van de Houtrustkerk in Den Haag maken voor het publiek het onbereikbare bereikbaar. ‘Hoe bereik ik mijn leerlingen/studenten?’ is de vraag die iedere docent in ieder type onderwijs zich stelt. Docent klassieke talen Anton Simons stelt de vraag iets bij: ‘Is het mogelijk mijn leerlingen te bereiken?’ Matthijs de Ridder presenteerde onlangs zijn boek De eeuw van Charlie Chaplin in Boekhandel Douwes in Den Haag. Het werd een happening. Tijdens de avond van de 14e september zal hij nogmaals ingaan op dit boek, maar daarbij de grondgedachte van zijn essay over Paul van Ostaijen in Extaze 23 betrekken. Eerst vertoont hij de beginscène van Chaplin’s City Lights, gevolgd door een aanstekelijke analyse, waaruit zal blijken dat voor Chaplin en de personages die hij in zijn films uitbeeldt de ‘juiste’ manier van leven onbereikbaar is. En datzelfde geldt voor de flamingant en experimenteel dichter Van Ostaijen. De Haagse dichteres Margriet Westervaarder draagt voor uit eigen werk en datzelfde doet Bert Vissers, die behalve dichter ook tekstschrijver, componist en zanger van de Nederlandstalige band Bender is. Naast enkele van zijn gedichten zal hij samen met Bender-bassist Jos Caspers nummers uit het Bender-repertoire ten gehore brengen. Mochten zij vergeten het prachtige ‘Tante’ van de cd Broos te spelen, laat het publiek hem daar dan zeker op wijzen. Een avond en een thematiek om bij te zijn.

Locatie: Houtrustkerk, Beeklaan 535, Den Haag (hoek Houtrustweg). Parkeren kan gratis op het erf van de internationale school aan de overzijde.
Aanvang: 20.15 uur precies. Deur open van 19.45 uur tot 20.10 uur, dus graag op tijd aanwezig zijn.
Entree: € 10,00 (alleen contant te betalen). Reserveren: redactie@extaze.nl
Presentatie: Cor Gout, licht en geluid: Anton Simonis (Adesign)
Meer over ‘Extaze 23’

Presentatie Extaze 22 in de Houtrustkerk Den Haag

ExtazeinHoutrustkerk22D.indd affiche: vormgeving Els Kort

Extaze 22 over ‘Beeldende kunst’ in de Houtrustkerk, donderdagavond 1 juni 2017:
Kunstenaar Ton Mars opent de avond met een lezing die is gebaseerd op het werk van de Duitse kunstenaar Hanne Darboven. Aan de hand van beelden zal hij laten zien hoe de nevenschikking van de zestienhonderd culturele vormen en beelden in haar ‘Kulturgeschichte 1880-1984’ een equivalent van de werkelijkheid vormen, een bloemlezing daaruit, die de bezoeker vrijlaat wat hij ziet naar eigen inzicht te beschouwen en een actualiteit te geven. De grotendeels geïmproviseerde muziek van het duo Motabar-Roessler roept beelden op die Carmen van Haren in haar deel van het concert zal benoemen. Carmen van Haren is dichter, zangeres, multi-instrumentalist en componist. Motabar-Roessler, inmiddels ook graag geziene gasten in het buitenland, hebben hun roots in het Instituut voor Sonologie in Den Haag. Sohrab Motabar (Iran) is een magiër met geluid en Leonie Troessler (Duitsland/USA) voegt daar intuïtief, vakkundig gitaarspel aan toe. Renée van Riessen kijkt als filosofe en dichter in beide disciplines ‘terug en vooruit’, zoals de titel van een van haar gedichten luidt. Els Kort regisseerde en monteerde de film De kunst is geen wedstrijd over het project van vijf studenten van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag die in opdracht van Extaze werk maakten/selecteerden voor Extaze 22 en het werk/werkproces ook filmden. Het werk van het vijftal Sam Andrea, Lucas van Eeden, Angie Korst, Gerolamo Lucente en Freerk Wilbers, dat in Extaze 22 publiceerde, zal ik de kerk te zien zijn. Aan het begin en het eind van de avond zal de naam van Pierre Janssen enkele malen vallen.

Locatie: Houtrustkerk, Beeklaan 535, Den Haag (hoek Houtrustweg). Parkeren kan gratis op het erf van de internationale school aan de overzijde.
Aanvang: 20.15 uur precies. Deur open van 19.45 uur tot 20.10 uur, dus graag op tijd aanwezig zijn.
Entree: € 10,00 (alleen contant te betalen). Reserveren: redactie@extaze.nl
Presentatie: Cor Gout, licht en geluid: Anton Simonis (Adesign)
Meer over ‘Extaze 22’