Over ‘Het eind van de kaart’ van Albert Helman voor NBD / Biblion, 14 mei 2019:
In 1955 heeft Helman deelgenomen aan een ontdekkingstocht in de binnenlanden van Suriname. Tijdens deze reis heeft hij een journaal bijgehouden, dat voor het eerst in 1980 gepubliceerd werd. Het is een boeiend boek geworden zowel om de beschrijvingen van de mensen met wie hij de tocht maakt, en van het landschap waardoor ze trekken, als om de beschrijving van de innerlijke veranderingen die zich bij hem voltrekken als gevolg van deze tocht door de wildernis. Een interessant werk van Helman, dat door de aard van het onderwerp vrij sterk afwijkt van zijn andere boeken.
Meer over Albert Helman bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Michiel van Kempen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Tag: albert helman
‘Verrassing!’ Een letterkundig colloquium over de voormalige Nederlandse koloniën
Doelenzaal Universiteitsbibliotheek van Amsterdam, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, vrijdag 26 april 2019:
Het colloquium wordt gehouden t.g.v. het 12 ½ jaar bestaan van de bijzondere leerstoel Nederlands-Caraïbische Letteren van Prof. Dr. M.H.G. van Kempen. Het programma omvat een 7-tal lezingen van 09.00 uur tot 18.00 uur. Dit vrij toegankelijke colloquium staat in het teken van de verrassing: in cultuurresearch komen onderzoekers altijd wel eens verschijnselen tegen die ze niet verwacht hadden, die contingent zijn of waarmee ze zich niet zo goed raad weten, theoretisch of praktisch: verrassende links, moeilijk te plaatsen figuren, tussenfiguren, teksten die zich totaal niet verhouden tot het gehele oeuvre van een auteur, correspondentie tussen mensen van wie je dat in de verste verte niet verwacht enz. Een grote groep actieve literatuurwetenschappers geeft een letterkundige of cultuurhistorische presentatie met een duidelijk raakvlak met de voormalige koloniën van Nederland. Aan het woord komen Judit Gera, Jacqueline Bel, Karin Amatmoekrim, Frans Blom, Aart G. Broek, Aminata Cairo, Cynthia Abrahams, Gabor Pusztai, Paul Bijl, Remco Raben, Wim Rutgers, Margriet van der Waal, Kees Snoek, Ellen de Vries, Lonneke Geerlings, B. Jos de Roo, Adrienne Zuiderweg, Yra van Dijk, Henriëtte Louwerse, J.Z. Herrenberg. Auteurs die aan bod komen in de diverse lezingen: Abdelkader Benali, Albert Helman, Anil Ramdas, Trefossa, Andreas Jelky, Wange van Balie, Pierre Lauffer, Willem Anker, E. Elias, Astrid H. Roemer, Tommy Wieringa. Uitgeverij In de Knipscheer is present met een boekentafel waarop onder meer de heruitgave van ‘Het eind van de kaart’ van Albert Helman met een nawoord van Michiel van Kempen.
Klik hier voor het programma
Albert Helman – Het eind van de kaart. Reisverslag
Albert Helman
Het eind van de kaart
reisverslag
nawoord Michiel van Kempen
gebrocheerd in omslag met flappen,
254 blz., € 19,50
ISBN 978-90-6265-760-5
oorspronkelijke uitgave 1980
heruitgave 2019
Het eind van de kaart is in alle opzichten een unicum in het toch al zo veelzijdige, grote oeuvre van Albert Helman.
Albert Helman (Lou Lichtveld) schreef het reisjournaal Het eind van de kaart in 1955, maar het boek zou pas 25 jaar later in 1980 verschijnen in de prestigieuze reeks egodocumenten Privé-Domein van Uitgeverij De Arbeiderspers. In 1955 waren hele stukken van de kaart van Suriname nog wit, oningevuld, onbekend, behalve in het hoofd van de bewoners van het diepe binnenland: inheemsen (Indianen) en marrons (nakomelingen van slaven die eeuwen geleden de plantages ontvlucht waren). Mensen die het binnenland in kaart probeerden te brengen, waren dus werkelijk pioniers, en Helman trok er ook zelf op uit hen aan het werk te zien, verkenningen die hij neerlegde in een tiental verhalen die later in Verdwenen wereld (1990) werden gebundeld. Maar bovenal is Het eind van de kaart een verkenning van zijn eigen psyche en zijn eigen fysieke onvolkomenheid in een omgeving waar hij is overgeleverd aan an¬deren. Helman laat zijn cynisme varen en geeft zich over aan ‘de magie van het oerland’.
Helmans reisverslag wordt tegenwoordig beschouwd als een van de allerbeste en leesbaar gebleven boeken van Albert Helman. Aan deze editie is een Nawoord toegevoegd van prof. dr. Michiel van Kempen.
Albert Helman (1903 -1996) heeft een uitgebreid oeuvre aan romans, verhalen, essays en toneelstukken op zijn naam staan. Begonnen als onderwijzer, componist, organist en muziekcriticus bewoog hij zich in de jaren dertig van de vorige eeuw steeds meer in de richting van polemische en sociaal en politiek uiterst strijdbare journalistiek. In Spanje vocht hij aan republikeinse zijde. Al in diverse romans en verhalen voor de oorlog gaf Helman blijk van interesse voor West-Indië, de Caraïbische regio. Na de tweede wereldoorlog was hij enige tijd minister in Suriname.
Van Albert Helman verschenen eerder bij Uitgeverij In de Knipscheer de verhalenbundels Verdwenen wereld en Peis noch vree, de romans Mijn aap lacht, Chieftains of the Oayapok!, De G.G. van Tellus, Zomaar wat kinderen, de poëziebloemlezing Mexico zingt en de ‘ecologische geschiedschrijving’ Kroniek van Eldorado (2 delen).
Over Albert Helman/Lou Lichtveld verscheen in 2016 van de hand van Michiel van Kempen de geprezen biografie Rusteloos en overal.
Meer over Albert Helman bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Michiel van Kempen bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Politiek, etniciteit, seksualiteit, ingeperkte vrijheid: het zijn vaste motieven in Vianens werk.» – Michiel van Kempen
(foto Els Kirst)
Over Bea Vianen (6 november 1935 – 6 januari 2019) in De Groene Amsterdammer, 23 januari 2019:
Bea Vianen zette als eerste vrouwelijke romanschrijver de Surinaamse letteren op de kaart als een literatuur die kon getuigen van kritisch zelfinzicht. Maar de scherpte van haar eerste romans loste gaandeweg op in het gruis van haar bestaan. Bea Vianen, geboren uit een gemengd-etnische relatie, groeide op in een omgeving van hindostanen en Javanen. Toen ze acht jaar was overleed haar moeder aan tuberculose en werd ze in een kostschool geplaatst. (…) Bea Vianen was een sensitieve vrouw die schreeuwde om onafhankelijkheid en vrijheid, gevormd door conflicterende religies en culturen, Nederland en het laat-kolonialisme en in heel die verwarrende kluwen verdwaald geraakt. ‘Sarnami, hai’ (Suriname, ik ben). Suriname is Bea Vianen. Michiel van Kempen is hoogleraar Nederlands-Caraïbische letteren aan de UvA.
Lees hier het artikel
Meer over Bea Vianen op deze site
Koninklijke Onderscheiding voor Franc Knipscheer
Over Uitgeverij In de Knipscheer in Persbericht Gemeente Haarlem, 1 oktober 2017:
De Haarlemse uitgever Franc Knipscheer (70) is benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Via zijn Haarlemse uitgeverij In de Knipscheer heeft Franc Knipscheer zich in sterke mate ingezet voor de verspreiding van de Nederlands-Caraïbische literatuur. Burgemeester Jos Wienen reikt hem op zondag 1 oktober de bijbehorende versierselen uit. De literatuur van Suriname, Curaçao, Aruba en Bonaire zou er compleet anders hebben uitgezien zonder de inzet van Franc Knipscheer. Reeds in de jaren ’70 gaf hij werken uit van Astrid Roemer, die vorig jaar nog werd onderscheiden met de P.C. Hooftprijs en van Edgar Cairo. Sindsdien lanceerde hij titels van tal van andere inmiddels niet meer weg te denken vertegenwoordigers van de Nederlands-Caraïbische literatuur. Voorbeelden zijn Boeli van Leeuwen, Albert Helman, Shrinivási, Michaël Slory, Elis Juliana en Nydia Ecury. Uitgeverij In de Knipscheer onderscheidt zich ook met werken van schrijvers die graag het literaire experiment zoeken en niet onderhevig zijn aan de mode van de dag. Met een passie voor het onaangepaste, het opstandige en het niet-voorspelbare. Ook op deze wijze heeft Franc Knipscheer in belangrijke mate bijgedragen aan de verrijking van de Nederlandstalige literatuur. Uitgeverij In de Knipscheer viert dit jaar haar veertigjarig bestaan.
Zie persbericht Gemeente Haarlem
Klik hier voor bericht Haarlems Dagblad
Klik hier voor Facebookreacties
Lees hier, hier en hier meer over 40 jaar Uitgeverij In de Knipscheer
In de Knipscheer-auteurs op Tong Tong Festival 2017
Van 25 mei t/m 5 juni vindt de 59ste editie plaats van dit jaarlijkse evenement (voorheen Pasar Malam Den Haag) op het Malieveld in Den Haag. Op vrijdag 26 mei houdt Janny de Heer om 15.30 uur in het Tong-Tong-Theater een lezing over haar jongste boek ‘Buitenbeentjes’ met getuigenissen van het noodgedwongen vertrek uit de Gordel van Smaragd. Op zaterdag 27 mei heeft Edy Seriese om 13.30 uur een vraaggesprek met Michiel van Kempen n.a.v. zijn biografie ‘Rusteloos en overal’ over Albert Helman in het Tong-Tong-Theater. Op vrijdag 2 juni heeft Jacqueline Bel om 15.30 uur een gesprek met Alfred Birney over zijn 30-jarig schrijverschap. Hun boeken zijn gedurende de Tong Tong Fair te koop in de boekenstand van Boekhandel Van Stockum en na afloop van de respectievelijke programma’s in de stand van Stichting Tong-Tong bij de ingang van het Tong-Tong-Theater.
Meer over de Fair en het festivalprogramma
Meer over ‘Buitenbeentjes’
Meer over ‘Rusteloos en overal’
Meer over Alfred Birney bij Uitgeverij In de Knipscheer
«De Indiaanse erfmassa van Albert Helman.»
Over ‘Verdwaalde bladen uit de biografie van Albert Helman’ door Michiel van Kempen in Nieuw Letterkundig Magazijn (jrg. 35 nr. 1), mei 2017:
Kort na het verschijnen van zijn biografie van Albert Helman ‘Rusteloos en overal’ (2016) ontdekte biograaf Michiel van Kempen nieuwe, onvermoede feiten over diens liefdesleven. (…) Albert Helman kreeg medio 1931 een buitenechtelijke baby op het moment dat hij zelf een jonge vader was van drie kinderen. (…) ‘Hard zijn, wreed zijn. Ik denk dat dat een erfenis is van die twee Indiaanse grootmoeders. (…) De schuldeloosheid – niet de onschuld – van de Indianen ligt ten grondslag aan dee Indiaanse erfmassa.’ (…) Helman vertelt dat zijn eigen vader, de vroom-katholieke Martinus Lichtveld, toen hij al tegen zijn pensionering aanliep, een buitenechtelijk kind heeft verwekt bij een Indiaanse vrouw. Dat moet zich ongeveer in 1934 hebben afgespeeld. (…) Helman geeft een rationele context aan het gebeuren: de Indiaanse erfmassa. Maar hoe hij dit alles emotioneel heeft ervaren – met in zijn achterhoofd de wetenschap dat hij zichzelf enkele jaren daarvóór aan hetzelfde vuur had gebrand – vertelt hij niet.’
Lees hier het artikel
Meer over Albert Helman op deze site
Meer over Michiel van Kempen op deze site
De Surinaamse presentatie van ‘Rusteloos en overal’
Op vrijdag 28 april wordt de biografie van Albert Helman, ‘Rusteloos en overal’, geschreven door Michiel van Kempen, met een uitgebreid programma ten doop gehouden in Paramaribo. Het eerste exemplaar wordt aangeboden aan dichter en oud-president Ronald R. Venetiaan. Het programma vindt plaats in IGSR (Universiteitscomplex) vanaf 19.00 uur precies.
Klik hier voor het programma
Zie ook
Meer over ‘Rusteloos en overal’
«Een belangrijk thema in het boek is magie.» – Ko van Geemert
Over ‘Duizend leugens bruidstaart’ van Diana Lebacs in Ñapa Literatuur (Amigoe), zaterdag 11 februari 2017:
Ik koos voor de bruidstaart als beeld voor verwachting, liefde en teleurstelling. (…) Je hebt witte magie die uitgaat van het spirituele, en zwarte magie, beter bekend als brua, die gericht is op wraak, afrekening, genoegdoening. Mijn opa was kruidendokter, kurandero, hij gaf ook consult. (…) In deze wereld ben ik opgegroeid. Niet dat ik dit onmiddellijk in mijn boeken verwerkte. Maar op een zeker moment, in 2008, ontmoette ik de schrijver Erich Zielinski. Hij zei tegen me: je zou die magisch-realistische kant op moeten gaan, lees ‘De doem van de maïs’ van Miguel Angel Asturias uit Guatamala, in 1967 kreeg hij de Nobelprijs voor literatuur. Ik deed dat en was verkocht. Die magie is onlosmakelijk verbonden met Zuid-Amerika, met Curaçao. Of ik daar nu echt zelf in geloof weet ik niet. Wel in intuïtie, ik verdiep me in boeddhisme, katholicisme. Er is meer dan deze harde wereld, ik geloof in spiritualiteit.
Lees hier het interview
Meer over Diana Lebacs op deze site
Biografie ‘Rusteloos en overal’ in Top-10 Nederlandse non-fictie 2016 van Ansiel
Het film- en boekenblog Ansiel, een van de belangrijkste recensie-sites in Vlaanderen, stelde uit het Nederlandstalige boekenaanbod van 2016 een Nederlandse non-fictie top-10 samen en nam daarin op de biografie ‘Rusteloos en overal’, de biografie over Albert Helman door Michiel van Kempen.
Klik hier voor het lijstje
Meer over ‘Rusteloos en overal’
Meer over Michiel van Kempen op deze site
Meer over Albert Helman op deze site