In de online-editie van De Limburger van 4 mei 2023 verhaalt Niek Bremen over de deportatie van Anna Maria ‘Settela’ Steinbach. Settela was een Joods meisje uit het Limburgse Buchten dat in mei 1944 in Westerbork op transport werd gezet naar Auschwitz, waar zij op 31 juli van dat jaar werd vergast. Het beeld van het 9-jarige meisje dat haar hoofd uit een veewagon steekt, is een van de meest indringende beelden van de Holocaust. De foto werd gemaakt door Rudolf Breslauer.
Lees hier zijn kortverhaal
Meer over Niek Bremen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Tag: Auschwitz.
«Adembenemend knap en liefdevol geschreven.» – Marianne Janssen
Over ‘Wat ons raakt’ van Niek Bremen op LeesKost , 9 februari 2022:
(…) De auteur is er wonderbaarlijk mooi in geslaagd in de huid te kruipen van een meisje dat droomt van een leven in vrijheid. Ze voelt zich ‘besmet’ door die zwarte J in haar persoonsbewijs, ze wil óók met vriendinnen op pad, plezier maken, lachen en de frisse wind in haar gezicht voelen. En ze denkt ook terug aan Erich, een Duitser die ze had ontmoet in augustus 1939. Hij had haar een drankje aangeboden. Hij was aardig geweest. Een goede Duitser, dacht ze toen. Dat moet toch kunnen? Maar toen kwam de bezetting. En nu moest ze onderduiken. (…) In dit boek staan meer verhalen. Maar het verhaal van Dini is zo adembenemend knap en liefdevol geschreven, dat ik het bij de recensie hierop houd. Want alleen al om dít verhaal is ‘Wat ons raakt’ het ruimschoots waard gekocht en gelezen te worden. Een prachtig boekje. Een schrijver met een warme pen, een auteur om meer van te lezen.
Lees hier de recensie ‘Auteur houdt Dini levend’
Kijk ook naar het interview door Peter de Rijk met Biek Bremen bij de presentatie
Meer over ‘Wat ons raakt’
Meer over Niek Bremen bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Ze zeggen toch dat je pas vergeten bent als ze je naam niet meer noemen.» – Niek Bremen
Op 31 januari 2022 werd in de Pletterij in Haarlem de verhalenbundel ‘Wat ons raakt’ van Niek Bremen gepresenteerd. Bij deze gelegenheid speelde de Haarlemse troubadour Fredie Kuiper twee nummers, werd een speciaal voor de presentatie geschreven inleiding op het boek door redacteur Willem Thies voorgelezen door presentator en uitgever Franc Knipscheer en werd de schrijver geïnterviewd door Peter de Rijk. Het kernverhaal gaat over een gefingeerd dagboek op basis van historische bronnen over het joodse meisje Dini Wolff dat weggevoerd wordt naar Auschwitz. Peter: Je hebt het meisje in het verhaal een gezicht gegeven. Je hebt haar weer tot leven gewekt. Niek: Ze zeggen toch dat je pas vergeten bent als ze je naam niet meer noemen. Peter: Je bent in het schrijven dat meisje geworden. Je schrijft heel mooi over een periode die heel lelijk is. Niek: Ik heb 30 jaar lang een loopbaanadviescentrum gehad. In mijn gesprekken over het werk heb ik vaak de mooie dingen in het leven, de toekomstverwachtingen benadrukt. Dat heb ik een klein beetje doorgetrokken in dit verhaal. Peter: Het is een boek waarin je elke keer weer een nieuw portret schetst. Je hebt duidelijk een sociaal boek willen schrijven . Het mooie is dat jij deze mensen het waard vindt om over te schrijven, allemaal. Niek: Ik vind eigenlijk dat ieder mens het waard is. Elk mens heeft een verhaal te vertellen.
Kijk hier naar de presentatie op YouTube. Fredie Kuiper begint op 24:09 op de tijdlijn.
Lees hier de inleiding van Willem Thies op ‘Wat ons raakt’
Meer over ‘Wat ons raakt’ op deze site
Meer over Niek Bremen bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Van een bijtende ironie naar koelbloedig realisme, waar de wanhoop met flitsen doorheen schiet.» – André Oyen
Over ‘Wat ons raakt’ van Niek Bremen op Ansiel ( België), 14 januari 2022:
(…) In deze doorleefde bundel ligt de focus vooral op het wel en wee van de joodse familie Wolff. (…) Het verhaal over de Joodse familie is deels gebaseerd op ware feiten en deels fictie. Bremen kruipt in de huid van dochter Dini en probeert zich in te denken hoe zij de oorlogsjaren heeft beleefd. Ze is 17 als de oorlog begint – en geeft haar een stem. Haar overdenkingen springen van een bijtende ironie naar koelbloedig realisme, waar de wanhoop met flitsen doorheen schiet. Hij tracht aan te voelen wat Dini gedacht zou kunnen hebben toen Nederland bezet werd door de Duitsers en zij met vader en moeder moest onderduiken. (…) In november 1943 werden ze verraden. Ruim twee maanden later volgde het transport naar Auschwitz. Daar vonden ze allen de dood. (…) ‘Tussen de raderen’ is wat mij betreft ‘het kroonverhaal’ maar ook de andere verhalen met uiteenlopende personages in al hun tekortkomingen en kwetsbaarheid zijn beklijvend. (…) Nick Bremen is een goed en gevoelig observator én denker die dat in prachtig proza weet te verwoorden.
Klik hier voor de recensie
Meer over ‘Wat ons raakt’
Meer over Niek Bremen bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Sedert die tijd heb ik nooit meer een stap in Duitsland gezet.»
Naschrift auteur bij recensie in De Limburger over ‘Wat ons raakt’ van Niek Bremen, 13 december 2021
De getuige die ik heb gesproken, kan na al die jaren nog steeds over 1943 vertellen: “Ik was dertien jaar, toen op de voordeur werd gebonsd. Ik rende naar de gang en maakte open. Vier mannen van de Sicherheitsdienst drongen het huis binnen. We waren verraden. Meteen liepen ze de trap op en haalden alle ondergedoken Joden uit onze woning. Mijn vader, die gemeentesecretaris in Oirsbeek was, moest machteloos toezien”. Ze pakt een foto. “Dat is hij.” Ik zie een trotse man, onberispelijk gekleed. Ze wacht even. “Dat was de laatste keer in mijn leven dat we elkaar zagen. Hij is naar Dachau vervoerd, de anderen naar Auschwitz. Sedert die tijd heb ik nooit meer een stap in Duitsland gezet. Met nog zoveel herinneringen aan die verschrikkelijke periode kan ik dat niet opbrengen.” Kijkend naar de cover van de verhalenbundel, zegt ze: “Ja, dat is duidelijk Dini.” Op dat moment denk ik aan de woorden van Gunther Demnitz, de bedenker van de Stolpersteine: “Je bent pas vergeten als ze je naam niet meer noemen”. Maar er staan nog meer verhalen in het boek. Luchtige verhalen, met een glimlach en een knipoog. Ik vertel over een verdwenen meisje, over vriendschap, over lotgenotencontact, over een mislukte loopbaan op de Oranje Nassau Mijnen in Heerlen, over studeren in Nijmegen… en over nog veel meer.
Klik hier voor artikel in De Limburger
Meer over ‘Wat ons raakt’
Meer over Niek Bremen bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Tragisch, bedrukkend, benauwend; woorden die door je hoofd flitsen bij het lezen van de aangrijpende geschiedenis van deze Joodse familie.» – Rob Cobben
Over ‘Wat ons raakt’ van Niek Bremen in De Limburger, 13 december 2021:
Mensen zijn fascinerend, vindt de Sittardse schrijver Niek Bremen. In zijn nieuwe boek – de verhalenbundel ‘Wat ons raakt’ – toont hij zich een scherp observator en beschrijft hij uiteenlopende personen in al hun kwetsbaarheid. Belangrijkste ingrediënt van de bundel: de kroniek van de joodse familie Wolff. (…) Het verhaal over de Joodse familie is deels gebaseerd op ware feiten en deels fictie. Bremen kruipt in de huid van dochter Dini en probeert zich in te denken hoe zij de oorlogsjaren heeft beleefd. Hij kijkt door de ogen van de jonge Sittardse – ze is 17 als de oorlog begint – en geeft haar een stem. Hij beschrijft wat Dini gedacht zou kunnen hebben toen Nederland bezet werd door de Duitsers en zij met vader en moeder moest onderduiken. Eerst bij een tante en later in Oirsbeek waar het gezin samen met andere Joden onderdak kreeg in het huis van gemeentesecretaris Gerard Fleischeuer. In november 1943 werden ze verraden. Ruim twee maanden later volgde het transport naar Auschwitz. Daar vonden ze allen de dood. Gerard Fleischeuer stierf in Dachau. (…) Tragisch, bedrukkend, benauwend; het zijn zomaar wat woorden die door je hoofd flitsen bij het lezen van de aangrijpende geschiedenis van de Joodse familie uit Sittard. De somberte maakt echter verderop in de bundel plaats voor een glimlach. (…)
Lees hier het artikel
Meer over ‘Wat ons raakt’
Meer over Niek Bremen bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Een menselijk verhaal zonder een woord te veel.» – Louis Smit
Over ‘Een Poolse saga een Poolse liefde’ van Barney Agerbeek voor NBD / Biblion, 12 augustus 2021:
Bundel van een dichter (Surabaya, 1948) die een lange loopbaan in de bankwereld had. Hij schreef een roman over een Javaanse vrouw die in Nederlands-Indië moet samenleven met een Europese man. Hij zegt dat hij er als Nederlandse indo nog een ziel bij kreeg door de ontmoeting met zijn vrouw, een Poolse. In deze bundel staan 19 gedichten, die gaan over de roerige geschiedenis van Polen vanaf het niet-aanvalsverdrag tussen de Sovjet-Unie en Duitsland uit 1939. Over Auschwitz, het IJzeren Gordijn, het verzet van Solidarnosc en de Poolse paus. De andere 16 zijn liefdesgedichten over de mengeling van ‘Rotterdam, Gdansk, Jakarta’. Mooi is hoe de dichter de communistische onderdrukking in Polen tastbaar weet te maken. Brieven werden geopend, telefoons afgeluisterd, voorzichtigheid was geboden. Geen saaie geschiedenisles in verzen, maar een menselijk verhaal zonder een woord te veel. De gedichten zullen in de smaak vallen bij wie geïnteresseerd is in Polen en Oost-Europa. Ze zijn ook herkenbaar voor wie een relatie had of heeft met een partner uit een andere cultuur. Interculturele wisselwerking is een actueel thema.
Meer over ‘Een Poolse Saga / Een Poolse Liefde’
Meer over Barney Agerbeek bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Prachtige bundel die zowel herinneringen uit het verleden van Polen als dat van de schrijver zelf verzamelt.» – André Oyen
Over ‘Een Poolse saga een Poolse liefde’ van Barney Agerbeek op Ansiel, 18 juli 2021:
(…) In deel 1 van de bundel ‘Een Poolse Saga’ staat de geschiedenis van Polen centraal – altijd een staat in verdrukking geweest. Maar wel een staat met trotse mensen: “liever strijdbaar sterven dan zonder trots te leven…” schrijft de dichter. We lezen over de fronten, de schuivende grenzen, het ijzeren gordijn, Duitsers, Russen, moordenaars en verkrachters en natuurlijk ook over de lichtpunten: over de aanbeden Zwarte Madonna (“Ze is er voor zwart en wit voor alle kleuren van de regenboog” schrijft de dichter) en over Solidarinosc. Maar dan toch altijd ook weer lezen we over een staat van verdrukking, van beklemming, over een bang zijn, over een bang bestaan. Dichter Agerbeek mengt in deel 1 de Poolse geschiedenis met dichterlijke observaties én met wijze levenslessen. Hij citeert de filosoof Theodor Adorno, die zegt dat het barbaars is om een gedicht over de Holocaust te schrijven en hoewel Agerbeek zijn mening niet deelt is hij er toch ook nooit in geslaagd een gedicht over de Holocaust te schrijven. Na bezoeken aan Auschwitz en Madjanek heef hij een verslag geschreven over zijn bezoeken en over zijn gesprek met een overlever. Agerbeek schrijft heel doorleefd over emoties die politieke gebeurtenissen in Polen oproepen. Afdeling 2 ‘Een Poolse Liefde’ reserveert hij voor persoonlijke herinneringen. ‘Een Poolse Saga Een Poolse liefde’ is een prachtige bundel die zowel herinneringen uit het verleden van Polen als dat van de schrijver zelf verzamelt.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Een Poolse Saga / Een Poolse Liefde’
Meer over Barney Agerbeek bij Uitgeverij In de Knipscheer
«De geschiedenis van Polen in loepzuivere poëzie.» – Pom Wolff
Over ‘Een Poolse Saga /Een Poolse Liefde’ van Barney Agerbeek op Pomgedichten, 28 juni 2021:
In deel een 19 gedichten in het hoofdstuk ‘Een Poolse Saga’ (de geschiedenis van Polen aan de orde in loepzuivere poëzie) (…) en dan nog deel twee met 16 gedichten in ‘Een Poolse Liefde’. Zeg maar rustig het verhaal over een unieke liefde – In 1971 ontmoette de jonge Barney Agerbeek zijn vrouw Elzbieta in Polen. Liefde op het eerste gezicht: “Als schoonheid zich toont staat de tijd stil.” schrijft de dichter en: “Ik versta de taal van je wimpers”. (…) We lezen over de fronten, de schuivende grenzen, het ijzeren gordijn, Duitsers, Russen, moordenaars en verkrachters en natuurlijk ook over de lichtpunten: over de aanbeden Zwarte Madonna en over Solidarinosc. (…). Ronduit indrukwekkend is dichters verstild eerbetoon in gedicht nummer 5. De tekst heet “Overleven. (…) Dichter Agerbeek meldt ons dat ook hij niet geslaagd is om een gedicht over de Holocaust te schrijven en verhaalt over zijn bezoeken aan Auschwitz en Majdanek. (…) Agerbeek weet de poëziebundel ‘Een Poolse Saga – Een Poolse Liefde’ méér te laten zijn dan een bundel met gedichten. We krijgen geschiedenis en poëzie, levenslessen en de liefde en dat allemaal op zijn Barney Agerbeeks: zo doorleefd dat wederom gesproken kan worden van een document humaine. Laten we in ieder geval deze recensie met “Haar” eindigen – ik zeg echt niet teveel als ik schrijf: Barney Agerbeek schreef weer eens een juweeltje: “Ze loopt in een gele zomerjurk / op blije benen op me af / Ik sta als in het paradijs / te genieten van een wonder”.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Een Poolse Saga. Een Poolse Liefde’
Meer over Barney Agerbeek bij Uitgeverij In de Knipscheer
De website bij ‘Schertsfiguur’ van Joost Pollmann is digitaal supplement bij het boek.
Voetnoot ‘De schuldige’ uit ‘Schertsfiguur’ van Joost Pollmann in Argus, jrg. 2, nummer 30. 15 mei 2018, p.17:
Als bundeling van zijn mémoires is ‘Schertsfiguur’ behoorlijk compact. Daarom is aan het boek een gelijknamige website toegevoegd, waar beelden, teksten en terzijdes een plek krijgen die relevant en/of amusant zijn. Klik bovenaan op ‘15 stukken’ en via de balletjes aan de rechterzijde kom je langs alle voetnoten. De tweewekelijkse krant Argus koos de digitale voetnoot bij het 6de verhaal in het boek ‘De schuldige’ om af te drukken in haar kolommen.
Klik hier voor de website
Klik hier voor het artikel in Argus
Meer over ‘Schertsfiguur’