Over ‘Oorlog aan de overkant’ van Sanne Biesheuvel op Boeken vinden hun lezers, 14 september 2022:
Je zou ieder kind van een Indiëveteraan de kostbare schat toewensen die Sanne’s vader voor haar achterliet op zolder. Dagboeken, drie nog wel en persoonlijke herinneringen. (…) Met de dagboeken is een rijke schat aangeboord om de jongeman uit een tuindersfamilie die als dienstplichtig soldaat naar de Insulinde werd gestuurd weer tot leven te wekken. En dat doet ze! Het is heel knap om als dochter, vrouw, je als schrijfster te verplaatsen in je vader en beschrijven hoe hij als jongeman emotioneel in het leven stond. (…) Dirk Biesheuvel geeft tijdens de keuring aan dat hij helemaal geen zin heeft om naar Indië te gaan omdat hij geen mensen wil doden. Deze opmerking was de aanzet tot zijn opleiding tot hospik, ziekenverpleger. (…) Hij was erop voorbereid mensen te verzorgen en helpen beter te maken maar als hospik kreeg hij de meest vreselijke wonden en verminkingen onder ogen. Talloze militairen werden levenloos de kazerne binnengedragen, allemaal slachtoffers van mijnen en hinderlagen. Tragisch duidelijk is beschreven hoe onmogelijk de situatie van de kampongbewoners was. (…) Ondanks de gewelddadige omstandigheden ontstonden vriendschappen tussen de bevolking en de Nederlandse soldaten. (…) Voor al die kinderen van Indiëveteranen die nooit spraken over hun belevenissen aan de Gordel van Smaragd is dit boek een must have. Het boek beschrijft het dagelijks leven in den vreemde, de omgang met elkaar en dat in oorlogstijd. De spanning, het geweld, maar ook liefde en vriendschap, de mores van het land, eten en drinken, de ontberingen, verlangen naar vrede, heimwee. Heimwee wanneer je gaat en heimwee wanneer je verlaat. Verwarde gevoelens neem je mee terug, gevoelens die je bij thuiskomst niet kwijt kunt en daarom doe je er het zwijgen maar toe. Velen namen hun ervaringen mee in het graf, zo niet de vader van Sanne die haar een doos met verhalen naliet. Vanaf zijn wolkje zal hij ze met trots herbeleven.
Lees hier of hier de hele recensie
Meer over ‘Oorlog aan de overkant’
Meer over Sanne Biesheuvel
Tag: Bersiap
«Voor mij persoonlijk één van de rijkste Nederlandstalige leeservaringen van het jaar.» – André Oyen
Over ‘Het geheime wapen’ van Janny de Heer op Lezers tippen lezers, 7 november 2019:
(…) In het dankwoord van ‘Het geheime wapen’ verklaart de auteur dat in dit boek een fictieve familie model staat voor vele mannen, vrouwen en die in Indië het oorlogsleed aan den lijve hebben ondervonden. Met andere woorden het levensverhaal van Cas en Elvira dat zich afspeelt tegen het decor van het Nederlands koloniale verleden vertegenwoordigt het leed van vele Nederlanders. (…) Het verhaal kent zijn start én einde in Suriname. We volgen Cas aldaar, maar ook in Nederlands-Indië en Nederland, waar hij zijn toekomstige echtgenote leert kennen. (…) We krijgen een kijkje in de tijd dat Nederland, Nederlands Indië en Suriname met elkaar verweven waren. (…) De cirkel lijkt rond wanneer Cas na loodzware jaren het levensgeluk met zijn gezin denkt terug te vinden op zijn geboortegrond. Maar het lot laat zich niet keren. (…) ‘Het geheime wapen’ is veel meer dan een familieroman. In het levensverhaal van Cas en Elvira kronkelt het Nederlands koloniale verleden. Uit alles in het boek blijkt dat dat Janny De Heer heel degelijke research heeft gedaan. Fictie en non-fictie zijn heel gedreven in mekaar verweven en schonken mij persoonlijk één van de rijkste Nederlandstalige leeservaringen van het jaar.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Het geheime wapen’
Meer over Janny de Heer bij Uitgeverij In de Knipscheer
Janny de Heer – Het geheime wapen. Roman
Janny de Heer
Het geheime wapen
Hoe de liefde standhoudt in een gestoorde wereld
roman
Suriname, Nederlands-Indië
gebrocheerd in omslag met flappen,
390 blz., € 23,50
ISBN 978-90-6265-778-0
eerste druk 2019
Is Het geheime wapen een vervolg op Buitenbeentjes (2017), haar vorige boek met verhalen van ‘vluchtelingen’ uit Nederlands-Indië? Je zou het bijna denken, want in Buitenbeentjes wordt al gesproken over een geheim wapen: de humor. Het geheime wapen, de roman, benadert een diepere hartstocht: de liefde. Liefde die standhoudt in een gestoorde wereld. Nederlands koloniale verleden, voorspoed, oorlog en armoede vormen het lot van de generaties geboren tijdens de beginjaren van de vorige eeuw.
De roman begint en eindigt in Suriname. De cirkel is rond wanneer Cas na loodzware jaren het levensgeluk met zijn gezin denkt terug te vinden op zijn geboortegrond. Daartussenin bevindt zich zijn levenswandel, behalve in Suriname, in Nederlands-Indië en in Nederland. Het is er tijdens zijn opvoeding ingepeperd en later als militair in het KNIL. Cas is gehoorzaam en plichtsbetrachting staat bij hem hoog in het vaandel, hij is trouw aan het moederland. Dit breekt hem allemaal op na de oorlog tijdens de Bersiap in Indië wanneer hij tegenover de collega’s van weleer komt te staan. Hij weet niet meer wie vriend of vijand is en in wanhoop schreeuwt hij het uit tegen zijn meerderen en richt zijn pistool: ‘Als jullie me nu niet naar Holland sturen, schiet ik je allemaal dood.’
Zijn levensloop beheerst een wereld van rijke historie maar ook een heftige geschiedenis waarin drama, passie en oorlogsgeweld zijn verweven in het huwelijk van een echtpaar dat in 1935 zo hoopvol aan de toekomst begon.
Janny de Heer woonde jaren op Curaçao en deed er historisch onderzoek, dat in 1999 resulteerde in haar debuut, Landskinderen van Curaçao, drie historische verhalen, in 2015 opnieuw uitgebracht onder de titel Yu di tera / Landskinderen. In Suriname verrichtte zij uitgebreid historisch onderzoek voor het schrijven van Gentleman in slavernij (2013), een roman over een Duitse immigrant in het 19de-eeuwse Suriname.
In 2016 verschijnt de roman De barones, een fascinerend verhaal van een door de oorlog ‘besmet’ vrouwenleven. Het geheime wapen is haar vijfde boek bij Uitgeverij In de Knipscheer.
Meer over Janny de Heer bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Pijnlijk verleden met begrip en warmte blootgelegd.» – André Oyen
Over ‘Buitenbeentjes’ van Janny de Heer op Ansiel, 17 juli 2017:
Dat de honger naar kennis over het koloniaal verleden ook in Nederland steeds toeneemt bewijst het overrompelende succes van ‘De tolk van Java’ van Alfred Birney. Het is normaal dat een jonge generatie zich wil informeren over het verleden, over een tijd waarover de ouderen soms liever niet spreken. Eén van de schrijvers die heel professioneel en door grondige research regelmatig een blik op het verleden gunt is Janny de Heer. (…) ‘Buitenbeentjes’ is een mooi uitgegeven boek waarin de schrijver met heel veel respect verhalen van vóór, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog in voormalig Nederlands-Indië optekent en ze tot een boeiend en aangrijpend geheel verweeft. De verhalen uit ‘Buitenbeentjes’ tonen heel veel gelijkenis met die van de asielzoekers, de vluchtelingen die nu in ons land komen en ook van nul af aan moeten herbeginnen en ook niet altijd op veel sympathie kunnen rekenen. Janny de Heer is een geroutineerde schrijfster die met heel veel vakkennis maar ook met begrip en warmte een stuk pijnlijk verleden blootlegt uit de Bersiap-periode (1945-1949).
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Buitenbeentjes’
Meer over Janny de Heer bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Een boek van survival.» – Peter de Rijk
Over ‘Buitenbeentjes’ van Janny de Heer in Literat-uur op Amsterdam FM-Radio, 3 april 2017:
Na de oorlog werd in Nederland niet begrepen hoe verschrikkelijk het ook in Nederlands-Indië is geweest omdat de Tweede Wereldoorlog daar naadloos overging in de Bersiap-periode, de onafhankelijkheidsoorlog. (…) Iedereen die in Indonesië gezeten heeft is ongelooflijk door Nederland in de steek gelaten. Jouw boek had ook ‘schande’ kunnen heten. Het geeft stem aan hen die gezwegen hebben.
Luister hier naar de uitzending [klik ‘Beluister 2e uur’ en schuif de brede donkergrijze tijdbalk onderin op 4:50] Als u de uitzending wilt bewaren kunt u hem downloaden door op het kleine logo te klikken links onder ‘Beluister 2e uur’. Literat-uur draait om de wereld van boeken, schrijvers en film. Met Bert van Galen en Peter de Rijk, live uitgezonden vanuit de OBA Amsterdam.
Meer over ‘Buitenbeentjes’
Janny de Heer – Buitenbeentjes
Janny de Heer
Buitenbeentjes
Getuigenissen van het noodgedwongen vertrek
uit de Gordel van Smaragd
Nederland, Nederlands-Indië, Indonesië
Paperback met flappen, 224 blz., € 19,50
Presentatie 31 maart 2017
ISBN 978-90-6265-928-9
In Buitenbeentjes zijn in tien zeer persoonlijke verhalen de belevenissen van destijds jongvolwassenen in de Bersiap-periode (1945-1949) in Nederlands-Indië, of van hun kinderen, bijeengebracht. Elk verhaal wordt verteld vanuit een ander perspectief: geboren in de archipel dan wel in het moederland, zelf jong militair dan wel kind van een planter, dominee, marineman of KNIL-militair. Samen completeren zij een geschiedenis waaraan niet te ontkomen viel.
Door de ogen van hen die het meegemaakt hebben ervaart de lezer de loop van de gebeurtenissen vóór, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog in voormalig Nederlands-Indië. Als op hun plaats gevallen puzzelstukjes openbaren zij de consequenties voor het hele volk aan beide kanten van de oceaan, zoals uiteengereten familiebanden. In de nieuwe republiek Indonesië waren Nederlanders, waaronder ook zij die daar al generaties lang waren geworteld, niet meer welkom. Patria stond niet te trappelen om de ontheemden met open armen te ontvangen en zocht argumenten om de Indische Nederlanders, de Indo’s, duidelijk te maken dat zij veel te oosters waren om in een westers land te kunnen gedijen.
Eenmaal in Nederland kon niemand zijn verhalen kwijt, misschien even in eigen kring maar algauw werd de beschuldigende vinger geheven, zoals de zoon van een marineman te horen kreeg: ‘Wat deden jullie daar ook, stelletje kolonialen?’ De beschreven episodes zijn niet alleen maar weergaves van enorme treurnis en verdriet, hoewel het verleden een enorme wissel op hun aller toekomst heeft getrokken. De overeenkomst en de kracht waaruit zij putten is de humor, hun geheime wapen. Nu de kinderen van toen er eindelijk zonder gêne over mogen praten, teneinde de verhalen voor hun kinderen en kleinkinderen te bewaren, gaat dat gepaard met een lach en een traan.
Van Janny de Heer (1955) verscheen in 2016 de roman De Barones, een fascinerend verhaal van een vrouwenleven dat zich afspeelt tegen het decor van de wederopbouw in het naoorlogse Nederland. Een tijd die zoveel mogelijkheden tot ontwikkeling bood, maar niet aan hen met de stempel ‘dat is er zo eentje van die fout was in de oorlog’. Een rode draad in het werk van Janny de Heer is het koloniaal verleden van Nederland. Zo debuteerde zij in 1999 met drie historische verhalen over Curaçao, in 2015 opnieuw uitgebracht onder de titel Yu di tera / Landskinderen. In 2008 verscheen Hey buddy de andere voet is voor jezelf, een biografie over Huib Wijnants, die als marineman in de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië o.a. de Japanse bezetting (internering, krijgsgevangenschap, dwangarbeid) meemaakte. In Suriname verrichtte zij uitgebreid historisch onderzoek voor het schrijven van Gentleman in slavernij (2013) een roman over een Duitse immigrant in het 19de eeuwse Suriname.
Meer over de presentatie
Meer over Janny de Heer bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Barney Agerbeek heeft een mooie, beeldende manier van vertellen.» – Dettie H. Hengeveld
Over ‘Schaduw van schijn’ van Barney Agerbeek op Leestafel, 6 juni 2013:
Barney Agerbeek vertrok in 1952 op vierjarige leeftijd met zijn ouders uit zijn geboorteland Indonesië naar Rotterdam. In mooie, licht weemoedige bewoordingen vertelt hij over zijn ouders. (…) Barney Agerbeek heeft een mooie, beeldende manier van vertellen. Hij kan zich goed inleven in elke situatie en beziet vooral de méns in al zijn facetten. Hij is mild in zijn oordeel. Zijn verhalen stralen warmte uit en zijn een plezier om te lezen. Tussen de verhalen door staat een klein aantal gedichten. Samen met de mooi verzorgde uitvoering van het boek vormt dit alles een prima geheel.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Schaduw van schijn’
«In alles in deze bundel merk je de behoefte van Agerbeek om zijn stempel op de literatuur te gaan drukken.» – Ezra de Haan
Over ‘Schaduw van schijn’ van Barney Agerbeek op Literatuurplein, 5 juni 2013:
Dat de auteur Indisch is blijkt uit vele verhalen in Schaduw van schijn, maar vooral in het autobiografische ‘Uiterlijk onbewogen’ dat uit de beschrijving van vijf dagen bestaat. In retraite in een klooster overdenkt de schrijver zijn leven. De stilte maakt van alles in hem los. Vooral de wrok over de behandeling van zijn familie, en daarmee alle Indonesiërs, na aankomst in Nederland. Het is knap hoe weinig tekst hij nodig heeft om duidelijk te maken hoe het in die dagen toeging. (…) Ieder verhaal in de bundel voegt een nieuw inzicht toe aan de schaduwwereld die Agerbeek heeft leren kennen. Vrijwel ieder verhaal is uniek en bomvol scherpe observaties.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Schaduw van schijn’