«Boek met een grootse boodschap: het leven is klote, maar laat je niet kisten. Ze schrijft ook groots.» – Michiel van Kempen

VoorplatVanzover-75Over ‘Van zo ver gekomen’ van Bernadette Heiligers op Caraïbisch Uitzicht, 18 oktober 2021:
(…) Curaçao als een benauwend universum, bepaald door herkomst, familiebanden, huidstint, haarsoort, geschiedenis en herkomst: dat is het decor waartegen Bernadette Heiligers haar nieuwe roman, ‘Van zo ver gekomen’, situeert. (…) Bernadette Heiligers weet veel van de cultuur van het eiland vaak subtiel aan te duiden, en dan met name het verfijnde net van waardering en depreciatie tussen allerlei eilandbewoners. Het neerkijken op de sandòms (de mensen van de Dominicaanse Republiek) die dan weer in rangorde boven de Afrikanen staan. De zogenaamde beschaving die de Nederlanders hebben gebracht en de betuttelende rol van de makamba’s die Bonaire overspoelen. De lethargie en gemakzucht van eilandbewoners. De rol van de soeurs (niet eens zo negatief getekend) en van de boeken die in het onderwijs gebruikt worden – met de ‘Max Havelaar’ als stevig contrapunt. De omwenteling die de revolte van mei ’69 op Curaçao teweegbracht – en die ook het startschot zal zijn voor het totale verval van zo’n zelfverklaarde elitefamilie als die van de Helbiers, fraai gespiegeld in het oprukken van de muurkanker in hun verziltende huis. Het is allemaal heel véél. (…) En toch laat ‘Van zo ver gekomen’ ook zien wat een geweldige schrijfster Bernadette Heiligers kan zijn. (…) Ze hanteert een krachtige stijl, ze schrijft sprankelende dialogen en heeft een enorm vermogen om dingen beeldend uit te drukken. In luchthartige zinnen verpakt ze veel pijn. Er is bijna geen bladzijde in het boek of er staat wel een gebeeldhouwde, schitterend geschreven zin op. (…) Bernadette Heiligers schreef een boek met een grootse boodschap: het leven is klote, maar laat je niet kisten. Ze schrijft ook groots. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Van zo ver gekomen’
Meer over Bernadette Heiligers bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Deze kleine roman is poëtisch geschreven. Een mooi verhaal, verfijnd van stijl.» – Marianne Janssen

VoorplatVanzover-75Over ‘Van zo ver gekomen’ van Bernadette Heiligers op LeesKost, 17 oktober 2021:
Als de dertienjarige Dominicaanse Ariana zwanger gemaakt wordt door haar vader en weigert een abortus te ondergaan, schopt haar moeder haar meteen na de geboorte van het kind de straat op. Ze wordt opgevangen door een straatarme visser die haar onderdak biedt en deelt wat hij bezit. Als hij haar vertelt van zijn familie op Curaçao waar ze zou kunnen werken, vertrekt Ariana met haar dochter – Dini genoemd naar visser Dionicio – naar het eiland. Ze gaat er illegaal werken als huishoudhulp en houdt haar dochter bij zich, tot ongenoegen van haar mevrouw en de stugge huishoudster Ena die haar het liefst de deur uit zou zetten. Maar dan, op een dag, gaat ze zwemmen en verdrinkt. De negenjarige Dini blijft achter en probeert zo goed ze kan Ariana’s taken over te nemen, ‘gratis natuurlijk, want anders was het kinderarbeid en daar deed mevrouw niet aan’. Tot haar taken behoort ook de verzorging van de bedlegerige ‘oom Rudy’. Hij is aardig tegen haar, was vroeger schoolmeester en leert haar van alles. Hij adviseert het meisje dringend later rechten te gaan studeren: ‘Je hebt juridische kennis nodig,’ zei hij steeds. Waarom vond hij dat toch zo belangrijk, uitgerekend voor dit kleine meisje? (…) Voor Dini ontvouwt zich gaandeweg een merkwaardige familiegeschiedenis die haar eigen verleden en heden in een heel ander daglicht plaatst. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Van zo ver gekomen’
Meer over Bernadette Heiligers bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een listig, vindingrijk spel met genres.» – Willem Thies

Opmaak 1Over ‘Irma. Een mikado van boze goden’ van Kees Broere in Pletterij, 11 oktober 2021:
‘Irma. Een mikado van boze goden’ is een veel-lagige roman, een matroesjka: een reeks van in elkaar passende poppen. Wát is de láátste pop, de pop uit één stuk, de naadloze pop? Je zou ‘Irma’ een surrealistische of magisch-realistische roman kunnen noemen; maar met evenveel recht een postmoderne roman. In de roman worden verschillende genres vermengd: één laag of genre is dat van de sterk geëngageerde roman: niet alleen maatschappelijk betrokken en urgent, maar veelal ook universeel filosofische vragen worden gethematiseerd en geproblematiseerd. Kun je iemand werkelijk kennen? (…) Wat is identiteit? Heeft die een kern of vele lagen? En wat als een laag meer naar binnen de laag daarbuiten ontkent of tenietdoet? Is de binnenste pop uit één stuk en naadloos, of bevat de laatst geopende pop enkel leegte, niets? Een andere laag is die van een misdaadverhaal, een detective, een thriller: een spannende te ontrafelen plot of intrige tegen de achtergrond van het geweld van de orkaan Irma en de aanslagen op de Twin Towers. Nóg een andere laag is die van een hedendaags sprookje, of het eerder genoemde magisch-realistische verhaal. Kees Broere speelt een listig, vindingrijk spel met genres. In ‘Irma’ volgt wending op wending op wending, pop ontspringt aan pop. Ik citeer: ‘Het is een spel. Een schaakspel. Wit begint, maar met de juiste zetten kan zwart evengoed winnen.’ Ja, het is een spel: een schaakspel én een mikadospel in één. Het vergt strategisch inzicht en vernuft, maar ook tact en delicate, voorzichtige vingers, én een dosis geluk: de stokjes moeten één voor één ontward worden, zónder de ándere in beroering te brengen, en dat op meerdere tafels. Als er een ander stokje gaat rollen, is het spel verloren. Broere toont zich in ‘Irma’ een simultaanmikadospeler én schaakspeler in één.
Lees hier de complete recensie
Meer over ‘Irma. Een mikado van boze goden’
Meer over Kees Broere bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een boek om te koesteren over een bijzondere man uit de koloniale geschiedenis.» – André Oyen

VoorplatMedardo-75Over ‘Medardo de Marchena – Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’ van Aart G. Broek op Ansiel, 11 oktober 2021:
(…) Medardo de Marchena was de buitenechtelijk zoon van de katholieke Afro-Curaçaose Anna Delfina Wiel en de Joodse Benjamin Abraham de Marchena. (…) Omstreeks 1920 verbleef hij in de Verenigde Staten waar hij in aanraking kwam met het gedachtengoed van Marcus Garvey (een van de pioniers in de strijd om burgerrechten voor de zwarte bevolking in de Verenigde Staten). De Marchena stond in de jaren dertig van de 20ste eeuw in Curaçao bekend als kritisch en revolutionair. Met zijn publicaties in het Papiaments probeerde hij het volk wakker te schudden voor zijn ongeschooldheid, onderdanigheid en lethargie als gevolg van onderdrukking door de toenmalige koloniale regering, de rooms-katholieke kerk en de Shell-raffinaderij. In 1929 publiceerde Medardo de Marchena een schotschrift waarin hij onstuimig uithaalde naar het koloniale bestuur, de rooms-katholieke missie en het internationale grootkapitaal op Curaçao. (…) Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd De Marchena vanwege zijn geschriften en denkbeelden aangemerkt als communist en een “gevaar voor de rust en veiligheid in het gebiedsdeel”. Hij werd verbannen naar Bonaire en verbleef van 1940 tot 1945 in het interneringskamp Playa Pariba, dat in eerste instantie bedoeld was voor Duitse onderdanen. (…) Medardo de Marchena schreef het schotschrift in het Papiaments, de creoolse moedertaal van hem en zijn mede-eilanders uit alle lagen van de bevolking. Onder de titel ‘Onwetendheid of De vorming van een volk’ verschijnt het felle betoog voor het eerst in Nederlandse vertaling. Aan dit pamflet gaat een uitgebreide inleiding vooraf, waarin Aart G. Broek een gedenkwaardig handelen uit de koloniale geschiedenis beschrijft. (…) Aart G. Broek laat de Nederlandse en Vlaamse lezers kennis maken met een bijzondere man uit de koloniale geschiedenis. Een boek om te koesteren.
Meer over ‘Medardo de Marchena. Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’
Meer over Aart G. Broek bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een vroeg voorbeeld van verzet tegen het Nederlandse koloniale bestuur op Curaçao.» – Dr. J. Kroes

VoorplatMedardo-75Over ‘Medardo de Marchena: staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’ door Aart G. Broek voor NBD / Biblion, 22 september 2021:
Een vroeg voorbeeld van verzet tegen het Nederlandse koloniale bestuur op Curaçao was P.M.M. Medardo de Marchena (1899-1968), die in 1929 een publicatie het licht liet zien met scherpe kritiek op Nederland, de Rooms-Katholieke Kerk en de missie en tenslotte het internationale grootkapitaal. Hij schreef dit in het Papiaments, de Creoolse moedertaal van Curaçao. In dit boek is een Nederlandse vertaling opgenomen met vooraf een uitgebreide inleiding over de situatie in de Nederlandse Antillen voor en na de Tweede Wereldoorlog. Tijdens de oorlog werd hij geïnterneerd op Bonaire, waar hij na zijn vrijlating bleef wonen. De
uitgave is uitvoerig verantwoord en voorzien van een literatuuroverzicht. Behoudens een portrettekening is de publicatie niet geïllustreerd.
Meer over ‘Medardo de Marchena. Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’
Meer over Aart G. Broek bij Uitgeverij In de Knipscheer

Gedicht van Walter Palm in vergaderzaal van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

WalterPalmOver ‘Bonaire’ van Walter Palm, 17 september 2021:
In een van de nieuwe vergaderzalen van het prestigieuze ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in Den Haag prijkt sinds kort het gedicht ‘Bonaire’ van Walter Palm. Het gedicht prijst de rust op het Bonaire. Het gedicht is gepubliceerd in zijn gedichtenbundel ‘Met lege handen ging ik slapen, met een gedicht werd ik wakker’ (In de Knipscheer; 2002 herdruk 2018). ‘Bonaire’ werd ook opgenomen in de door Klaas de Groot samengestelde bloemlezing ‘Vaar naar de vuurtoren. Eiland Isla Island Eilân. Gedichten over 12 eilanden van het Koninkrijk der Nederlanden’.

Bonaire

Flamingo’s beelden
rozezachte stilte uit.

Groen gekrijs van papegaaien
omlijst de rust.

Naast de schildpad
zwemt de tijd.

Op de zeepaarden
hobbelt een glimlach.

Plots opduikende
dolfijnen, een flits

van inspiratie.

Klik hier voor locatiefoto van Mike Bink
Meer over toegepaste kunst in dit ministerie
Meer over Walter Palm bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over ‘Met lege handen ging ik slapen, met een gedicht werd ik wakker’
Meer over ‘Vaar naar de vuurtoren’

Bernadette Heiligers – Van zo ver gekomen. Roman

VoorplatVanzover-75Bernadette Heiligers
Van zo ver gekomen

Nederlandstalige roman
Curaçao, Bonaire
Omslag Nancy Heldewier Vignon
gebrocheerd in omslag met flappen,
138 blz., € 18,50
ISBN 978-94-93214-49-1
eerste uitgave najaar 2021

De tienjarige, Dominicaanse Dini blijft na een tragisch ongeluk alleen achter bij een gezin op Curaçao. Haar moeder had illegaal voor ze gewerkt, in de hoop om vanaf die positie ‘uit de afvalbak te klimmen van mensen zoals wij’. Dini neemt het werk stilzwijgend over en probeert de gewoonten te leren van mensen die in haar ogen alles hebben. Niets is echter wat het lijkt. ‘Het duurde een poosje voordat ik begreep dat de scheidingslijn tussen goede en slechte mensen niet meer is dan een stippellijn.’
Vanuit die ervaring luistert Dini op latere leeftijd naar haar Bonairiaanse jeugdvriend Eldon, die zich hartstochtelijk tegen de snelle veranderingen op zijn eiland verzet. ‘Hoe anders was het hier voordat er gebouwen uit de grond schoten die als een lange, harde streep de natuurlijke verbinding brak tussen de mensen van het eiland en hun glinsterende baai.’
Terwijl Eldon in zijn eigen omgeving ontworteld raakt, vindt Dini een eigen koers om haar moeders droom te realiseren.

Mama wist zeker dat het allemaal zou meevallen. ’s Avonds lagen we in ons kamertje en vertelde ik haar wat ik die dag op school geleerd had. Een echt slaapkamertje was het niet; eerder een smalle inloop-pantry met een verroeste waterpomp die op de regenbak was aangesloten. We gebruikten dat water voor het bad- en toiletschuurtje dat we met de werkster van de familie mochten delen. Ena heette zij en ze had drie gezichten. Voor mij was ze lief, tegen mama deed ze boos, en als er iemand van de familie bij was, zag ze ons geen van beiden staan.
Ik wilde dolgraag bij Ena in de gratie blijven en hielp haar waar ik kon. Iedere avond bewoog ik de onwillige slinger van de pomp totdat ik drie grote emmers had gevuld. Bij het gehuil van het ijzer stelde ik me voor dat ik mijn heimwee aan stukken sneed en ze een voor een in de regenbak gooide.

Over eerdere werken van Bernadette Heiligers bij In de Knipscheer:
Pierre Lauffer. Het bewogen leven van een bevlogen dichter, Biografie, 2012:
‘De biografie die bewondert en toch niets verzwijgt. Onmisbaar voor iedere liefhebber van Caribische literatuur.’
Ezra de Haan op Literatuurplein

‘De biografie heeft diepgang, is uiterst evenwichtig en menselijk, met een degelijke en knappe onderbouwing.’
Margo Groenewoud voor Antilliaans Dagblad

Schutkleur. Roman, 2015:
‘Een zorgvuldig verteld, eerlijk en betrokken romandebuut met een prachtige literaire structuurvondst.’
Wim Rutgers voor Antilliaans Dagblad

‘Mooi maar ook messcherp proza.’
André Oyen voor Ansiel
Meer over Van zo ver gekomen
Meer over ‘Pierre Lauffer. Het bewogen leven van een bevlogen dichter
Meer over ‘Schutkleur

Kees Broere – Irma. Een mikado van boze goden. Roman

Opmaak 1Kees Broere
Irma. Een mikado van boze goden

roman
Nederland, Curaçao, Sint Maarten
gebrocheerd in omslag met flappen,
276 blz., € 19,50
ISBN 978-94-93214-36-1
eerste uitgave oktober 2021

Irma Weever, een Surinaams-Curaçaose vrouw, reist naar het Caribische eiland Sint Maarten. Zij is er vaker geweest, zowel privé als voor haar werk als jurist. De plek en de mensen zijn haar vertrouwd.
Maar dit keer zal alles anders zijn.

“De aankomst is precies op de geplande tijd. Op het strandje pal voor het begin van de landingsbaan ziet Irma een paar opgewonden badgasten de armen in de lucht steken. Alsof ze de kist vlak boven hen kunnen aanraken. Of als doodsaanzeggers naar beneden willen trekken.”

In Irma’s leven draait het steeds om de vraag naar gelijkwaardigheid en gerechtigheid. In haar professionele contacten. En in haar vriendschappen. Zoals met haar jeugdvriend Paul Fadel van Bonaire.
Op wie kan zij vertrouwen?

“Het is een spel. Een schaakspel. Wit begint, maar met de juiste zetten kan zwart evengoed winnen.”

Irma, een mikado van boze goden is de eerste Caribische roman van Kees Broere, correspondent van de Volkskrant op Curaçao. Bij Uitgeverij In de Knipscheer verscheen van hem in 2018 de roman Pom.

Over Pom:

«Een ontregelende, maar ook ontroerende roman.» – De Volkskrant
« Zijn geoefende pen wijst erop dat hij zelf ook veel plezier aan het schrijven beleefd moet hebben.» – Boekenbijlage

Meer over ‘Irma, een mikado van boze goden’
Meer over ‘Pom’
Meer over Kees Broere op deze site

Online bijeenkomst met Aart Broek over Medardo de Marchena

VoorplatMedardo-75Dutch Caribbean Book Club organiseert op zaterdag 31 juli 2021 een online bijeenkomst met dr. Aart G. Broek over zijn onlangs verschenen boek over Medardo de Marchena.
Op 1 juli 1863 maakte een proclamatie van koning Willem III formeel een einde aan slavernij op de Nederlands-Caribische eilanden. De slaven verloren de status van bezit en zouden gaandeweg volwaardige burgers worden. Ruim 65 nadien schreef Medardo de Marchena het schotschrift Ignorancia ó Educando un pueblo, waarin hij onomwonden stelde dat van de beoogde emancipatie niets terecht was gekomen. Het kwam De Marchena duur te staan. Gebrandmerkt als ‘staatsgevaarlijk’ bracht hij de oorlogsjaren door in een interneringskamp op Bonaire. Bent u geïnteresseerd en wilt u deelnemen aan deze online bijeenkomst? Dan kunt u zich vóór 30 juli aanmelden via: dutchcaribbeanbookclub@gmail.com. Daarna ontvangt u een link voor het bijwonen van de bijeenkomst. Aanvang 15.00 uur (NL) / 9.00 uur (ABC-eilanden). Organisatie Magda Lacroes van Dutch Caribbean Book Club.
Lees hier verder
Meer over ‘Medardo de Marchena. Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’
Meer over Aart G. Broek bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Het beeld van het koloniale verleden van Nederland kantelt.» – Aart G. Broek

VoorplatMedardo-75Over ‘Medardo de Marchena. Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’ van Aart G. Broek op Dossier Koninkrijksrelaties, 28 juni 2021:
Het beeld van het koloniale verleden van Nederland kantelt. De bijstelling rechtvaardigt het vernoemen van straten, lanen en pleinen naar Medardo de Marchena én dat de beeltenis van hem in marmer, brons en olieverf her en der opduikt. (…) Deze dwarsligger verdient meer aandacht. (… ) In 1929 publiceerde Medardo de Marchena het Papiamentstalig schotschrift ‘Ignorancia ó Educando un pueblo’. (…). Hierin haalt hij onstuimig uit naar het koloniale bestuur, de rooms-katholieke missie en het internationale grootkapitaal – met name de invloedrijke raffinaderij – op Curaçao. (…) Afgelopen week verscheen het pamflet, voorzien van een uitgebreide inleiding, voor het eerst in Nederlandse vertaling: ‘Onwetendheid of De vorming van een volk’. (…) Verzet vereiste leiderschap in het organiseren ervan. De Marchena kwam door de uitgave in beeld bij de inlichtingendienst op het eiland. Inspanningen om hem gevangen te zetten mislukten, omdat wetgeving over vrijheid van meningsuiting juridische hindernissen opwierp. Die verdwenen met het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. Medardo werd opgepakt vanwege de dreiging om een staatsgevaarlijk gedachtegoed uit te dragen. Hij bracht de vijf oorlogsjaren door in een interneringskamp op Bonaire. (…) Hij overleed op 15 mei 1968 op het eiland waar hij zich thuis was gaan voelen. (…)
Lees verder op Dossier Koninkrijksrelaties
Meer over ‘Medardo de Marchena. Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’
Meer over Aart G. Broek bij Uitgeverij In de Knipscheer