Over ‘Extaze 29-Blokken’ op Lezers tippen lezers, 4 april 2019:
(…) ‘Extaze 29’ heeft als thema ‘Blokken’ van F. Bordewijk en bevat 5 essays. ‘Blokken’ is een korte roman van uit 1931 en het is een dystopische toekomstvisie van een communistisch-totalitaire staat die elk individualisme meedogenloos onderdrukt. Het overgrote merendeel van de mensheid is oprecht gelukkig in de blokmaatschappij en hoewel de aard van de bestuursraad dictatoriaal is, wordt hij toch op democratische manier verkozen uit alle lagen van de maatschappij. De maatschappij kan dus worden beschreven als een extreme democratie waarin de waarden van het algemeen nut als hoogste goed worden aangeprezen. De ‘blokken’ uit de titel verwijzen naar de rationele rechtlijnigheid die de Staat in de architectuur en in de samenleving als geheel doorvoert. Elke ronde vorm (die doet denken aan de menselijke, irrationele vorm) wordt uitgebannen. (…) In dit nummer gedichten van Jeanet Kingma en Bert Struyvé en korte verhalen van Helge Bonset, J.I. Clément, Guido Eekhaut, Mark de Haan, Boudewijn van Houten en Rob Verschuren. Het beeld in ‘Extaze 29’ is van Viktor Hachmang die ook voor de verstripping van de roman ‘Blokken’ tekende. (…)
Lees hier het signalement
Meer over Extaze 29
Tag: Boudewijn van Houten
Literair tijdschrift Extaze 29 ‘Blokken’ [Jrg. 8, nr. 1]
Extaze 29– Blokken
achtste jaargang nr. 1, februari 2019
redactie Cor Gout, Els Kort (vormgeving)
gebrocheerd, geïllustreerd, 120 blz.,
€ 15,00
presentatie 7 februari 2019
ISBN 978-90-6265-759-9
Zoals in elk nummer wordt ook in dit nummer de inhoud bepaald door essays, gedichten, korte verhalen en beeld en nog uitgebreid met interviews en recensies op het digitale supplement van Extaze. Extaze 29 heeft als thema Blokken van F. Bordewijk en bevat 5 essays.
In haar essay ‘Verboden zones’ associeert Artien Utrecht ‘de verboden zone’ in Andrei Tarkowsky’s film Stalker met de totalitaire staat die F. Bordewijk beschrijft in zijn korte roman Blokken (1931). De rode draad in beide kunstwerken betreft fundamentele sociale botsingen die door de geschiedenis heen onopgelost zijn gebleven, zoals daar zijn: sociale ongelijkheid, de spanning tussen individualiteit en collectiviteit en die tussen secularisme en godsdienst.
Net als in Paul van Ostaijen’s toekomstgroteske ‘De stad der opbouwers’ (1932) zien we in Blokken hoe architectuur en ideologie met elkaar kunnen versmelten en hoe bouwcomplexen bepaalde denksystemen kunnen weerspiegelen, betoogt Thomas Pierrart in ‘Van Blokken tot brokken’.
Bij Herman van Bergeijk vinden we deze visie terug: door de scherpe staccato-achtige schrijfstijl wordt Blokken wel gezien als een novelle die de nieuwe zakelijkheid verbeeldde in de bouwkunst (sinds 1925 vanuit Duitsland tot in Nederland doorgedrongen). Maar, vervolgt hij, de afstandelijkheid van de reportage ontbreekt. De auteur neemt een standpunt in dat je anti-utopisch, sciencefictionachtig en romantisch-expressionistisch kunt noemen.
Leo Oorschot bevindt zich niet ver van deze visie waar hij schrijft dat Bordewijk zich lijkt te mengen in een architectenstrijd die in 1928 werd gevoerd tussen voorstanders van de collectivisatiebouw (bij Bordewijk: discipline, tucht, geschiedenisloosheid, individuloosheid en collectivisatiedrift) en esthetici die geen afstand wensten te nemen van de waarden van het fin de siècle.
Blokken, zo begint Boris van Meurs zijn verhandeling ‘Systeem, mens, ding’, is een boek over systemen en de rol van het individu daarin. In deze relatie lijken de dingen te worden teruggedrongen tot de ruimte van strikte functionaliteit. Maar kan het ding hier niet centraal gesteld worden? Is hun werking werkelijk altijd te voorspellen?
In dit nummer gedichten van Jeanet Kingma en Bert Struyvé en korte verhalen van Helge Bonset, J.I. Clément, Guido Eekhaut, Mark de Haan, Boudewijn van Houten en Rob Verschuren. Het beeld is van Viktor Hachmang.
De presentatie van Extaze 29 vindt plaats op donderdag 7 februari 2019. Locatie: Houtrustkerk, Beeklaan 535, Den Haag (hoek Houtrustweg). Parkeren kan gratis op het erf van de internationale school aan de overzijde. Aanvang: 20.15 uur precies. Deur open van 19.45 uur tot 20.10 uur, dus graag op tijd aanwezig zijn. Entree: € 10,00 (alleen contant te betalen). Reserveren: redactie@extaze.nl. Presentatie: Cor Gout. Licht en geluid: Anton Simonis (Adesign).
Lees ook het digitale supplement van ‘Extaze’
Meer over ‘Extaze’
Meer over F. Bordewijk / Blokken in ‘Om hart en vurigheid’
Literair tijdschrift Extaze 27 ‘Stad en ommeland’ [Jrg. 7, nr. 3]
Extaze 27 – Stad en ommeland
zevende jaargang nr. 3, september 2018
redactie Cor Gout, Els Kort (vormgeving)
gebrocheerd, geïllustreerd, 112 blz.,
€ 15,00
presentatie 13 september 2018
ISBN 978-90-6265-619-6
Zoals in elk nummer wordt ook in dit nummer de inhoud bepaald door essays, gedichten, korte verhalen en beeld en nog uitgebreid met interviews en recensies op het digitale supplement van Extaze. ‘Extaze 27’ bevat 6 essays. In zijn essay ‘Berlage: de stad als vorm’ betoogt Carel Weeber dat de invloed van de architect en stedenbouwkundige H.P. Berlage (1856–1934) in onze tijd heeft geleid tot een door de overheid gestuurde programmering van collectieve woningproductie en andere stedelijke voorzieningen, waardoor het grid (een veld, opgebouwd uit repeterende rechthoeken) als handige onderlegger voor een stedelijk patroon op de achtergrond is geraakt – met alle ongewenste gevolgen van dien. Hester van Gent stelt in ‘Boomstede’ vast dat stad en ommeland nooit van elkaar gescheiden waren, maar altijd al met elkaar verweven. Een gewas dat zich nooit iets van die vermeende scheiding heeft aangetrokken, is de boom, die overal in de stad te vinden is. Van Gent legt uit waarom stadsbewoners de boom altijd in hun omgeving hebben opgenomen en in het geweer komen wanneer bomen worden gekapt. In de chaotische, luidruchtige stad Berlijn is de vos binnengekomen, schrijft Ilona Verhoeven in ‘Ruige straten, wilde buren’. Door de onverschilligheid van de Berlijners tegenover de vos en de vele andere diersoorten in de stad gedijt de stadsnatuur. Leven en laten leven. Jack van der Weide beschrijft in ‘Willem van Genk gaat naar Moskou’ het leven van deze schizofrene outsiderkunstenaar, en memoreert diens vroeg geuite verlangen om een reis naar Moskou te maken. Zijn belangrijkste thema, macht en controle, zal met deze voorkeur te maken hebben gehad. In ‘Tussenland’ introduceert Jan-Hendrik Bakker het begrip ‘privélandschappen’. Dat zijn mentale landschapjes die vanuit de ‘echte’ wereld bij ons zijn binnengekomen en zich genesteld hebben in onze geest. Ze zijn gebonden aan de ervaring van een individu of hooguit van een paar personen. Bij het beeld van Rotterdam in een lachspiegel kun je je het Rommeldam van Marten Toonder voorstellen, vindt Manuel Kneepkens. Het geestelijk leven, de poëzie, de politiek, de wetenschap en de beeldende kunst zouden zeker geholpen zijn met de creativiteit (‘de list’) van Tom Poes. In ‘De nacht maakt alle katten grijs’ herbeleeft Léon Hanssen zijn bezoek in 1987 aan de historicus Golo Mann in het huis van diens vader, Thomas Mann, aan het meer van Zurich.
In dit nummer gedichten van Carla Bogaards, Aly Freije, Heidi Koren, Lisa Rooijackers, Merel van Slobbe en Bert Struyvé en korte verhalen van Femke Baljet, Annette van ’t Hull, Boudewijn van Houten, Hans Muiderman, Ishana Sayag en Adje Steijn. Het beeld is van Matilde Everaert.
De presentatie van Extaze 27 vindt plaats op donderdag 13 september 2018. Locatie: Houtrustkerk, Beeklaan 535, Den Haag (hoek Houtrustweg). Parkeren kan gratis op het erf van de internationale school aan de overzijde. Aanvang: 20.15 uur precies. Deur open van 19.45 uur tot 20.10 uur, dus graag op tijd aanwezig zijn. Entree: € 10,00 (alleen contant te betalen). Reserveren: redactie@extaze.nl. Presentatie: Cor Gout. Licht en geluid: Anton Simonis (Adesign).
Meer over presentatie Extaze 27
Lees ook supplement van ‘Extaze’
Meer over ‘Extaze’
Literair tijdschrift Extaze 25 ‘Ontheemd’ [Jrg. 7, nr. 1]
Extaze 25 – Ontheemd
zevende jaargang nr. 1, maart 2018
Redactie Cor Gout, Els Kort (vormgeving)
Gebrocheerd, geïllustreerd, 124 blz.,
€ 15,00
Presentatie 1 maart 2018
ISBN 978-90-6265-000-2
Literair tijdschrift Extaze viert haar 25ste editie met het extra dikke nummer ‘Ontheemd’ met 6 essays, 7 korte verhalen en 5 bijdragen van dichters. Essays. Onze cultuur lijdt aan een intens gevoel van ontheemding, doordat de culturele surrogaten die ons tekort opvullen van het ‘er alleen voor staan’ – te beginnen met de knuffel of het dekentje dat ons door de nacht helpt – niet meer functioneren. Mede vanuit dit inzicht van filosofe/psychoanalytica Julia Kristeva bouwt Kris Pint zijn vertoog In het spoor van de apen op. Richard de Brabander steunt in zijn essay Derrida’s klaagzang van de ontheemde op de Franse literair criticus en filosoof Jacques Derrida, die vaststelde dat de westerse metafysica zich baseert op een absoluut fundament: Goed, de Idee, de Rede, de Mens, de Natuur. Maar spreekt de woordvoerder van het Absolute voor iemand anders of voor zichzelf? Wat de toegang tot het Absolute mogelijk maakt, maakt het tegelijkertijd onmogelijk. De ervaring van aporie (niet-doorgang) is de ervaring van de ontheemding. In zijn essay Andreas Burnier tussen utopie en dystopie komt Jaap Goedegebuure te spreken over De droom der rede (1982), waarin Andreas Burnier onder haar eigen naam C.I. Dessaur de alles en iedereen dominerende rationaliteit plaatst tegenover de kwetsbare intuïtie, en in deze strijd de ‘totale’ androgyne mens verdedigt. Met betrekking tot dat laatste voegt Elisabeth Lockhorn zich in haar essay Andreas Burnier, een twintigste-eeuwse savante, bij Jaap Goedegebuure: Burnier is ontheemd in haar sekse, eigenlijk een jongen in een vreemd lichaam. Stijn Out onderwierp zich aan een digitale detox en leerde daaruit dat de rust van een omgeving een basis-ingrediënt is voor het kunnen ervaren van schoonheid (Thuiszijn in het digitale tijdperk, ingeleid door Cor Gout). Gerard Termorshuizen vertelt in Indische mensen in Den Haag 1930–1940, geportretteerd door Herman Salomonson, alias Melis Stoke over de moeite die het oud-Indischgasten kostte te wennen aan de nogal bekrompen Nederlandse gewoonten, verwend als ze waren door ‘het ruime leven’ in Indië. Korte verhalen van Solli Asemani, Boudewijn van Houten, Marcel Ozymantra, Michiel Ramakers, Kees Ruys, Dieuwke van Turenhout en Henriette van Wermeskerken, gedichten van Daniel Bras, Els de Groen, Brigitte Spiegeler, Christophe Vansteeland en Theo van der Wacht en beeld (Panopticum Berlin) van Wim Hardeman, Onno Schilstra.
De presentatie van ‘Extaze 25’ zal plaatsvinden op donderdag 1 maart 2018 in de Houtrustkerk in Den Haag (hoek Houtrustweg/Beeklaan). Lees ook nieuwe verhalen, gedichten, interviews en recensies op het digitale supplement van Extaze
Meer over ‘Extaze’
«Literaire delicatessen. » – André Oyen
Over ‘Extaze 15 – Verwantschap’ op Ansiel, 6 maart 2016:
‘Extaze’ is een literair kwartaalschrift, gemaakt door een Haagse redactie maar bestemd voor heel Nederland en België. Het wordt samengesteld uit literair (verhaal, gedicht, essay) en beeldend werk van Nederlandse en Belgische schrijvers en kunstenaars. De afzonderlijke nummers van ‘Extaze’ zijn niet strikt thematisch geordend, maar enige samenhang tussen de bijeengebrachte stukken is er wel. Het karakter van het nummer wordt versterkt door het werk van een beeldend kunstenaar. Literaire inhoud, beeldend werk en vormgeving zijn nauw met elkaar verbonden. De rode draad in dit nummer is het thema ‘Verwantschap’. (…) Isolde Sanders schreef met ‘Ophouden’ een schitterend en beklijvend verhaal over een nogal bizarre moeder-zoonrelatie. P.C. Hooftprijswinnaar 2016 Astrid H. Roemer laat ons proeven van een voorpublicatie van een nieuwe roman in wording en daar staan zoals gewoonlijk familie en andere verwantschappen uiterst centraal. Voor nieuwsgierige lezers in Nederland en Vlaanderen biedt deze aflevering van ‘Extaze’ weer een keuze aan literaire delicatessen.
Lees hier en hier de recensie
Meer over Extaze 15
Literair tijdschrift Extaze 15 ‘Verwantschap’ [Jrg. 4, nr. 3]
Extaze 15 – Verwantschap
vierde jaargang nr. 3
Genaaid gebrocheerd, geïllustreerd, 112 blz.
€ 15,00
8 oktober 2015
ISBN 978-90-6265-890-9
Extaze 15 wordt op donderdag 8 oktober 2015 gepresenteerd in De Haagse Kunstkring. Rode draad in dit nummer is het thema ‘Verwantschap’ en bevat essayistische bijdragen van Johanneke van Slooten over de verwantschap van componist, dirigent en essayist Pierre Boulez met de poëzie van Stéphane Mallarmé en René Char en de muzikaal georiënteerde schilderkunst van Paul Klee; van Thomas Langerak over leven en werk van de in Oost-Rusland geboren dichteres Svetlana Kekova, wier politieke houding steeds meer naar het nationalisme neigt; van Léon Hanssen over de verwantschap van Menno ter Braak met de Duits-Britse socioloog Norbert Elias; van Annemarié van Niekerk en Pieta van Beek over de verwantschap van het Afrikaans met het Nederlands en alle overige invloeden op de ontwikkeling van deze taal; van Cees Bronsveld over de antropologie van Claude Lévi-Strauss – waarbinnen ‘verwantschap’ een fundamenteel thema is – met de revolutionaire taalwetenschap van Noam Chomski.
Verder verhalen van Marcel van Eeden, Bram Esser, Boudewijn van Houten, Mohana van den Kroonenberg, Giuseppe Minervini, Isolde Sanders, Astrid H. Roemer en Niki van Zuylen en gedichten van Erika De Stercke, Dorien Dijkhuis, Svetlana Kekova, Renée van Riessen en Theo van der Wacht. Het beeld in dit nummer is van Nina Roos.
Lees ook nieuwe verhalen, gedichten (o.a. Astrid H. Roemer), interviews en recensies op het digitale supplement van Extaze:
Meer over Extaze
Meer over de presentatie
«Naar goede gewoonte ook in dit nummer sterke Korte verhalen.» – André Oyen
Over ‘Extaze 13 – Echt | onecht’ op Ansiel en op Iedereenleest.be, 2 juli 2015:
Extaze is een literair kwartaalschrift (…) bestemd voor heel Nederland en België en samengesteld uit literair en beeldend werk van Nederlandse en Belgische schrijvers en kunstenaars. (…) In een gesprek met Cor Gout analyseert en ontmaskert Maarten Doorman het begrip ‘echtheid’ als dubbelzinnig, maar hij vindt ook dat een cultuurfilosoof meer moet doen dan kritiseren. Het begrip herbergt daarvoor te veel mooie idealen, die hij onderschrijft en zinvol vindt. In ‘Waarom schrijven wij? Echter dan echt’ onderscheidt Boudewijn van Houten ‘schrijven’ van ‘echt schrijven’, en echte schrijvers van zelfbenoemde schrijvers. (…) Naar goede gewoonte ook in dit nummer sterke Korte verhalen van Lisette Erdtsieck, Hein van der Hoeven, Luuk Imhann, Christien Kok, Wim Noordhoek, Christian Oerlemans, Ellen van Pelt, Monika Sauwer en Elvira Werkman.
Lees hier en hier de recensie
Meer over Extaze 13
«Een mooi en veelzijdig literair tijdschrift.» – Thijs Kramer
Over ‘Extaze 13’ in Den Haag Centraal, 24 april 2015:
Vijf jaar Extaze, Haags literair tijdschrift gaat tegen tijdgeest in. (…) Een dapper plan dus van een stel Haagse literatuurfanaten om in 2010 een nieuw literair tijdschrift te beginnen. En het resultaat mag er zijn. Viermaal per jaar een mooi verzorgd tijdschrift van een kleine honderd bladzijden. Vanaf het eerste nummer heeft vormgeefster Els Kort een onderscheidende vorm te pakken. Samen met Cor Gout vormt ze de redactie. Daaromheen zwermt een groepje mensen dat regelmatig bijdragen levert. ‘Extaze’ plaatst veel stukken van Haagse schrijvers, maar is allerminst een puur Haagse bedoening. Neem het dertiende en jongste nummer dat als thema heeft ‘echt en onecht’. Er staat een bewerking in van een interview van Cor Gout met filosoof Maarten Doorman. Het is een mooi onderzoekend stuk waarin Doorman de authenticiteit onderzoekt in politiek, media, onderwijs, kunsten. Van Boudewijn van Houten is een essay geplaatst over schrijven en schrijvers. (…) Huub Koch schrijft een essay in de vorm van een kort verhaal (of andersom): ‘Vanaf mijn vroegste jeugd hebben twee dingen me gefascineerd: kunst en de dood.’ (…) Van een neiging tot lichtvoetigheid kun je de makers van Extaze niet betichten. Toch is het een mooi en veelzijdig literair tijdschrift.
Lees hier de recensie
Meer over Extaze 13
Presentatie van ‘Extaze 13’ in De Vereeniging op donderdag 2 april 2015
Affiche Els Kort, vergroot de afbeelding door te klikken.
Echt | onecht. Extaze in Sociëteit De Vereeniging, 2 april 2015:
Programma met medewerking van Huub Koch, Boudewijn van Houten, Pieter Boskma, Klaas Trapman (piano). Presentatie Cor Gout, licht en geluid Harold Verra.
Locatie: Sociëteit De Vereeniging, Kazernestraat 38b, Den Haag.
De zaal is open vanaf 19.45 uur (de deuren sluiten om 20.10 uur), het programma begint om 20.15 uur precies en loopt door (zonder pauze) tot 22.00 uur.
Entree: € 10,00 inclusief pauzedrankje
Meer over inhoud Extaze 13
Meer over Extaze in De Vereeniging
Meer over Extaze
Literair tijdschrift Extaze 13 ‘Echt / onecht’ [Jrg. 4, nr. 1]
Extaze 13 – Echt | onecht
vierde jaargang nr. 1
Genaaid gebrocheerd, geïllustreerd, 96 blz.
€ 15,00
april 2015
ISBN 978-90-6265-879-4
‘Extaze 13’ wordt op donderdag 2 april 2015 gepresenteerd in Sociëteit De Vereeniging in Den Haag. Rode draad in dit nummer is het thema ‘Echt | onecht’.
Essays
Jean-Jacques Rousseau’s verlangen naar natuurlijkheid en authenticiteit vind je terug in tal van hedendaagse levensgebieden. Net als bij Rousseau constateer je dat daar paradoxen optreden. In een gesprek met Cor Gout analyseert en ontmaskert Maarten Doorman het begrip ‘echtheid’ als dubbelzinnig, maar hij vindt ook dat een cultuurfilosoof meer moet doen dan kritiseren. Het begrip herbergt daarvoor te veel mooie idealen, die hij onderschrijft en zinvol vindt.
In Waarom schrijven wij? Echter dan echt onderscheidt Boudewijn van Houten ‘schrijven’ van ‘echt schrijven’, en echte schrijvers van zelfbenoemde schrijvers: ‘Schrijvers met een roeping, echte schrijvers, kon je vroeger op één hand tellen. Nu zijn er honderden zelfbenoemde schrijvers in ons taalgebied, toegejuicht door redactrices op alle uitgeverijen, dames die al moeite hebben een naam als Houellebecq te spellen.’
Peter de Bruijn, Fabian Stolk en Pieter Boskma herinneren zich de stormen die de publicatie van twee onbekende gedichten van Gerrit Achterberg veroorzaakten. Waren het ‘echte Achterbergjes’ die het tijdschrift Awater had gepubliceerd? De Bruijn en Stolk begonnen aan een onderzoek. Awater-redacteur Boskma hulde zich vooralsnog in stilzwijgen.
‘Visueel strateeg’ Huub Koch weigert de tegenstelling echt-onecht te problematiseren: ‘Het is hoe je de dingen waarneemt, hoe je ze ziet. We worden door duizenden prikkels gedwongen om de realiteit door een bepaalde bril te bekijken. Marketing heet dat. Of communicatie. De verborgen verleiders maken het moeilijk een grens te trekken tussen wat echt is en wat niet.
Korte verhalen van Lisette Erdtsieck, Hein van der Hoeven, Luuk Imhann, Christien Kok, Wim Noordhoek, Christian Oerlemans, Ellen van Pelt, Monika Sauwer en Elvira Werkman. Gedichten van Pieter Boskma, Kees ’t Hart, Jan Holtman en Jeanet Kingma. Beeld Anne-Mie Van Kerckhoven.
Meer over Extaze
Meer over Extaze in De Vereeniging