Tag: Brede Kristensen

«Het lijkt alsof de eilanden door de zee gescheiden zijn, maar de zee verbindt ook.» – Brede Kristensen

foto: Scott Rollins
Toespraak van Brede Kristensen bij de opening van de tentoonstelling ‘Een veld van eilanden’ in De Vishal op 16 mei 2025:

Édouard Glissant behoort niet tot de klasse ‘wereldberoemde dichters’, maar is in mijn ogen wel een uiterst originele dichter, maar vooral een uiterst originele denker of filosoof. Hij verdient meer aandacht dan hij doorgaans krijgt. Uniek is de wijze waarop hij dichten en denken combineerde. Poëzie betekent in wezen: iets wat in potentie bestaat, maar onzichtbaar/opaak is, zichtbaar maken. Dat kan zowel een voorwerp als een inzicht, een ervaring, een relatie of een persoon zijn. Maar in alle gevallen maakt poëzie iets zichtbaar doordat erover nagedacht is. Over iets nadenken oefent een poëtische functie en vice versa stimuleert poëzie ons denken. (…) In de Caribische mens leeft de Afrikaanse, Europese en Indiase mens, ieder op aparte wijze verminkt door slavernij, machtsmisbruik, ontheemding. (…) Hoe kijken we naar elkaar, hoe lezen we een gedicht, hoe kijken we naar kunst? Vaak als buitenstaander. Dan vinden we iets of iemand meer of minder interessant. Het levert ons enig ‘interest’ op, oftewel rente als resultaat van onze investering in de vorm van aandacht. Het verrijkt ons. Zo blijven we buitenstaanders. Glissant: vraag hoe de ander, die zich uitdrukt in taal, klank, teken, deel van mijn existentie wordt. Met die vraag relateren we onszelf aan de ander en wordt die ander deel van onszelf, met als gevolg dat we onszelf op een andere wijze gaan zien en ontdekken. Hij eindigt zijn lange gedicht over ‘een veld van eilanden’ met de woorden: “Ik maak mezelf tot zee waarin het kind zal dromen”.

De tentoonstelling ‘Een veld van eilanden’ is te bezichtigen van 17 mei t/m 22 juni 2025 in De Vishal, Grote Markt 20, 2011 RD Haarlem. Brede Kristensen is de auteur van ‘Caribisch enigma’, een bundel essays over Caribische literatuur.

Meer over ‘Een veld van eilanden’
Lees hier de toespraak van Brede Kristensen
Meer over ‘Caribisch enigma’
Meer over Brede Kristensen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over négritude / Aimé Césaire op deze site

«Cruciale rol van Curaçao in de dekolonisatie van Latijns Amerika.» – Brede Kristensen

Column van Brede Kristensen in Amigoe, 11 januari 2025:

(…) In het verleden heeft Curaçao een cruciale rol gespeeld in de dekolonisatie van Latijns Amerika. Voor Simón Bolívar was Curaçao een toevluchtsoord. Manuel Piar was een belangrijke generaal en zonder admiraal Luis Brion was weinig van Bolívar’s plannen terecht gekomen. Staande in die traditie zou Curaçao in serieuze overweging kunnen nemen de oppositie met Edmundo González en María Corina Machado te helpen hier een regering in ballingschap te vestigen. Dat zou, vlak voor de kust van Venezuela, een hart onder de riem van miljoenen Venezolanen zijn, die Maduro liever zien gaan dan komen. Uiteraard met instemming en loyale hulp van het Koninkrijk en de ministers van defensie en buitenlandse zaken plus de EU-buitenlandcommissaris. Het initiatief zou van onze Curaçaose regering moeten komen en in stilte worden uitgewerkt. (…)

Lees hier de column ‘Venezuela en Curaçao’
Meer over Brede Kristensen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Venezuela  op deze site
Zie ook Columns +

Lezing over 100 jaar Nederland als buurland van Venezuela.

Op woensdag 29 januari 2025 geeft de Curaçaose auteur Eric de Brabander in Theater de Vaillant een lezing onder auspiciën van de Dutch Caribbean Book Club over de politieke geschiedenis van Venezuela gedurende de afgelopen 100 jaar, de invloed daarvan op de relatie met Curaçao en op de Venezolaanse en Curaçaose literatuur, vanaf Juan Vicente Gomez (zie de roman ‘Urbina’) tot Maduro. Het grootste buurland van het Koninkrijk der Nederlanden is Venezuela en niet Duitsland zoals door de meeste Nederlanders gedacht wordt. In de tijd van Simon Bolivar was het land , Gran Colombia, veel groter, totdat het zich opsplitste in Venezuela, Colombia en Equador. Vanaf die opsplitsing is het land onophoudelijk het toneel geweest van staatsgrepen, dictatoriale episodes, afgewisseld met democratische, getekend door nepotisme en corruptie. Op dit moment, met de dictator Nicolas Maduro aan de macht, is het niet veel anders. Het programma vermeldt ook een optreden van pianist Alexander Kraft van Ermel. Uitgeverij In de Knipscheer is aanwezig met een boekentafel met werk van o.a. Eric de Brabander. Na afloop kan werk van Eric de Brabander aangeschaft worden en signeert Eric de Brabander zijn boeken. Locatie Theater de Vaillant, Hobbemastraat 120, 2526 JS Den Haag. Inloop vanaf 19.00 uur, aanvang 19.30 uur. Kaarten en vooraf aanmelden via Eventbrite .

Meer over Eric de Brabander bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Venezuela in de boeken van Uitgeverij in de Knipscheer

«Een condoleanceregister voor deze mislukte ‘vader des vaderlands’ is schokkend.» – Brede Kristensen

Column van Brede Kristensen in Amigoe, 27 december 2024:

Deze week kwam een einde aan 44 jaar waarin Desi Bouterse de Surinaamse politiek in gijzeling hield. Wat een opluchting voor veel Surinamers dat hij er niet langer is. Trouwe aanhangers zijn geschokt. Wie kan hem vervangen, vragen ze zich vertwijfeld af? Hopelijk niemand. (…) In 1980 pleegde hij samen met Roy Horb een staatsgreep. Dingen gebeuren nooit zomaar. Reden voor ontevredenheid was er zeker. De eerste Surinaamse regering van het onafhankelijke Suriname had er onder premier Henck Arron een potje van gemaakt. Daarnaast waren er ontwikkelingen in de regio, die Bouterse het gevoel gaven zich op de juiste weg te bevinden. In 1979 wierp Daniel Ortega het corrupte regiem van Anastasio Somoza in Nicaragua omver. Enkele maanden eerder wist de op Aruba geboren Maurice Bishop een staatsgreep in Grenada te plegen. Ook Grenada werd geteisterd door corrupt bestuur. (…) De kracht van het voorbeeld is enorm. (…) De staatsgreep in 1980 kon aanvankelijk op enige steun van de Surinaamse bevolking rekenen, maar toen bleek dat de militairen er niets van maakten, sloeg de stemming om. In maart 1982 werd een tegencoup gepleegd, die mislukte. Kort daarna vond een ontmoeting plaats tussen Bouterse en Bishop.  ‘Tegenstanders dienen resoluut te worden geëlimineerd’, hield Bishop hem voor. Precies wat Bouterse een half jaar later, begin december 1982 besloot te doen: 15 gruwelijke executies  (…). Een condoleanceregister voor deze mislukte ‘vader des vaderlands’ is schokkend. (…)

Lees hier de column ‘Model Bouterse? Over een einde en een nieuw begin’
Meer over Brede Kristensen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Desi Bouterse op deze site
Zie ook Columns +

«Lezen is de meest effectieve manier om af te rekenen met religieuze, nationalistische, ideologische, of digitale heilige huisjes.» – Brede Kristensen

Column van Brede Kristensen in Amigoe, 30 augustus 2024:

Naar aanleiding van  wat ik twee weken geleden schreef over het lezen van boeken, werd ik aangesproken door een kennis die het niet ermee eens was. ‘Boeken zijn echt uit de tijd’ hield hij me voor. ‘Wees niet verbaasd als over enkele jaren niemand meer een boek leest. We leven niet langer in de Middeleeuwen toen boeken heilig waren, we leven in een digitale wereld…….alles is digitaal geworden, informatie, denkwerk, ontmoeting….. zelfs ons persoonlijke profiel’. Ik hoorde het allemaal aan en begreep dat mijn ideeën over boeken en lezen door hem als achteruitstrevend werden bestempeld. Toen ik de volgende ochtend Facebook opende, was ik verbaasd dit bericht te lezen: “Toen Don Quichot de wereld introk, veranderde die wereld voor zijn ogen in een mysterie. Dat is de erfenis van de eerste Europese roman voor de hele daaropvolgende geschiedenis van de roman. De romanschrijver leert de lezer de wereld op te vatten als een vraag.”.  Volgens mij een citaat uit ‘Het boek van de lach en de vergetelheid’ (1978), een roman van de Tsjechische schrijver Milan Kundera. Het gesprek de dag ervoor en dit bijna gelijktijdige Facebookbericht ervoer ik als een geval van betekenisvolle synchroniciteit. (…) Lezen is de meest effectieve manier om af te rekenen met religieuze, nationalistische, ideologische, of digitale heilige huisjes, die als keurslijven werken waaruit we maar moeizaam ontsnappen. Boeken passen niet in heilige huizen. De kerk verbood het lezen van vele boeken. Dictaturen idem dito. De digitale dictatuur doet op originele wijze eveneens voorkomen alsof het lezen van boeken achteruitstrevend en dus overbodig is. (…)

Lees hier de column ‘De wereld een vraag’
Meer over Brede Kristensen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Zie ook Columns +

«Zolang er gelezen wordt, is er hoop.» – Brede Kristensen

Column van Brede Kristensen in Amigoe, 16 augustus 2024:

Vorige week werd de dag van het boek gevierd. Helaas verliezen boeken, boekwinkels, bibliotheken en lezers snel aan populariteit. Dat blijft niet zonder gevolgen voor maatschappij, politiek en ….zo wil ik beweren…. onze geestelijke gezondheid. Wie leest, moet zich verdiepen in de mening van een ander, de auteur. Wie een roman leest moet zich verdiepen in het leven van andere mensen, de romanpersonages. Dat is een fantastische oefening voor communicatie, democratie, mensenkennis en zelfkennis. Wat komt terecht van democratie als mensen zich niet in elkaar verdiepen, niet kunnen luisteren? Zonder luisteren komt goed overleg nooit tot stand. Wat komt er van onze persoonlijke ontwikkeling terecht indien we ons niet diepgaand spiegelen aan anderen, zoals aan personages in een roman? Lezen is een oefening in empathie. Deze week enkele notities van diverse mensen over het belang van boeken en lezen in ons leven. De volgorde van de citaten is zinvol bedoeld. (…)

Lees hier de column
Meer over Brede Kristensen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Zie ook Columns +

Jeroen Heuvel  – Op weg naar authenticiteit. Essays

Jeroen Heuvel
Op weg naar authenticiteit
Een liber amicorum in twee delen voor Jeroen Heuvel
samengesteld door Peter de Rijk en Scott Rollins
Curaçao, Nederland
omslagillustratie Jeroen Heuvel
gebrocheerd in omslag met flappen, 352 blz.,
+ fotokatern 8 blz.,
€ 24,50
eerste druk december 2023, januari 2024
ISBN 978-94-93214-34-7

Op weg naar authenticiteit is een liber amicorum in twee delen voor Jeroen Heuvel. Het aanvankelijke idee om een standaard liber amicorum voor hem te maken, lieten de samenstellers Scott Rollins en Peter de Rijk varen. Zij wilden hem zelf ook aan het woord laten met een omvangrijke selectie uit de honderden stukken die hij in de loop van pakweg de laatste kwart eeuw in verschillende Antilliaanse periodieken heeft gepubliceerd.

Geboren (uit Nederlandse ouders) en getogen op Curaçao is Jeroen Heuvel Curaçaoënaar in hart en nieren. Dit perspectief levert een scherpzinnige kijk op de recente ontwikkelingen van zijn geboorteland en hoe het zich verhoudt tot Nederland. Met zijn beheersing van het Nederlands en Papiamentu is hij de ideale vertaler van zijn cultuur. Naast beschouwingen over aspecten van de cultuur, taal, literatuur en geschiedenis van zijn geboorte-eiland Curaçao, zijn er een paar vertalingen en enkele prachtige sfeerverhalen van zijn hand opgenomen. Nog steeds levert Jeroen Heuvel regelmatig bijdragen aan het Antilliaans Dagblad. Ook heeft hij in het Papiaments en Nederlands gepubliceerd in het meertalig Curaçaose sociaal-culturele tijdschrift Kristòf. Zijn eerste journalistieke bijdragen die meermaals toneel (en soms lokale politiek) belichten, komen uit het dagblad Amigoe. Een flink aantal artikelen, veelal uit het Antilliaans Dagblad, is digitaal te lezen op de onvolprezen blogspot Caraïbisch Uitzicht van de Werkgroep Caraïbische Letteren.

In het eerste deel introduceert Jeroen Heuvel zichzelf door over (het werk van) anderen te schrijven, zoals Frank Martinus Arion, Barche Baromeo, Lucille Berry Haseth, Krijn de Best, Paul Brenneker, Maryse Condé, Rudolf Crispulo, Luis Daal, Colá Debrot, Ronald Donk, Nydia Ecury, Henk Egbers, Radna Fabias, Carel de Haseth, Rihana Jumalidin, Jan de Heer, Bernadette Heiligers, Pim Heuvel, Dorie Heuvel-Meijer, Ita Heuvel-Nicolas, Anton Koolhaas, Michiel van Kempen, Pierre Lauffer, Diana Lebacs, Boeli van Leeuwen, Tip Marugg, Ralf Mohren, Jules de Palm, Walter Palm, Rudi Plaate, Miguel Pourier, Scott Rollins, Lionel Romney, Jan-Willem Roozenboom, Wim Rutgers, Alfred Schaffer, Edsel Samson, Shrinivási, Tula, Erich Zielinski. In deel twee schrijven vrienden, familie en collega’s over Jeroen Heuvel: Elodie Heloise, Ita Heuvel-Nicolas, Michiel van Kempen, Brede Kristensen, Wim Rutgers, Clay Toppenberg, Lex Veerkamp.

Jeroen Heuvel (1957) werd geboren op Curaçao. Hij studeerde tot 1981 aan het Hoger Instituut voor Dramatische Kunsten, Studio Herman Teirlinck te Antwerpen. Hij kreeg zijn eerste rol in toneelstuk Naamloos… Naamloos, van Edsel Samson en speelde voorts diverse solovoorstellingen zoals Zwarte Pelgrim en Mijn Zuster de Negerin. Jeroen Heuvel baseerde toneelvoorstellingen op boeken van onder meer Derek Walcott, Maryse Condé, Tip Marugg en Boeli van Leeuwen en heeft bijgedragen aan tientallen theaterproducties in Nederland en op Curaçao. Hij ontpopt zich als storyteller van voornamelijk Caraïbische verhalen, vertaler en recensent. Daarnaast is hij tot aan zijn pensioen leraar Papiaments en literatuur. In zijn vrije tijd is hij al enkele decennia belangeloos belangenbehartiger van Uitgeverij In de Knipscheer, beheert voor de uitgeverij een boekendepot op Curaçao en vertegenwoordigt hij aldaar de uitgeverij op tal van lokale boekpresentaties.

Meer over Jeroen Heuvel bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Prachtig boek voor geïnteresseerden in de Caribische cultuur.» – Walter Palm

VoorplatEnigma-75Over ‘Caribisch Enigma’ van Brede Kristensen voor NBD/Biblion, 20 januari 2020:
Rode draad in het ‘Caribisch enigma’ van de socioloog en politicoloog Brede Kristensen is dat een dominante cultuur ontbreekt in de hyper-etnische Caribische samenleving die onder meer indiaanse, Europese, Afrikaanse, joodse en Indiase wortels heeft. In 21 korte hoofdstukken en enkele intermezzo’s komen drie gebieden aan de orde: aankomst, identiteit en realiteit. Idealistische dromen van nieuwkomers spatten uiteen op de klippen van de ondoorgrondelijke Caribische realiteit. De moeizame worsteling met de identiteit wordt geïllustreerd met ‘Het eind van de kaart’ van de kosmopolitische Albert Helman die diep in het oerwoud erkenning krijgt van zijn indiaanse wortels. Het magisch-realistisch karakter van de Caribische werkelijkheid illustreert hij met de roman ‘Bewolkt bestaan’ van Cola Debrot. ‘Caribisch enigma’ is een prachtig boek dat geïnteresseerden in de Caribische cultuur met zeer veel genoegen zullen lezen. Met een handig register op persoonsnamen. Zeer aan te bevelen.
Meer over Caribisch Enigma’ bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Brede Kristensen op bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Verzet blijft echter de gemene deler.» – Eric de Brabander

VoorplatEnigma-75Over ‘Caribisch enigma’ van Brede Kristensen in Antilliaans Dagblad, 29 februari – 1 maart 2020:
(…) In 1988 kwam ‘Het zilt van de passaten’ uit, tweede, geheel herziene en uitgebreide editie 2000. In dit boek beschreef Aart Broek in een vijftal essays de fascinerende Caribische literatuur en plaatste deze tegen de sociaal-culturele achtergrond van de Caribische regio in de loop van de afgelopen eeuw. Veel van de Caribische literatuur gaat over woede en verzet tegen onderdrukking en uitbuiting, dat komt in ‘Het zilt van de passaten’ duidelijk naar voren. Kristensen gaat hier in ‘Caribisch enigma’ uitgebreid op in. Woede was niet alleen gevolg van de slavernij. Aan de hand van het boek ‘Cooly Woman: The odyssey of indenture’ van de Guyanese schrijfster Gayutra Bahadur beschrijft Kristensen de martelgang van de koelies, uit India door ronselaars weggerukt om onder valse voorwendsels het werk van de voormalige slaven over te nemen. Het verlangen te herinneren wordt voortdurend belaagd door het verlangen te vergeten, schrijft Bahadur. Zo moet het inderdaad geweest zijn voor vele eilandbewoners, ooit aangespoeld tegen wil en dank. De kralenketting van Caribische eilanden die begint bij de meest westelijke punt van Cuba, 200 km oostelijk van Cancun, Mexico en zich vervolgens uitstrekt in zuidoostelijke richting tot en met Trinidad, een groot eiland dat tegen de kust van Venezuela lijkt te botsen, bracht tevens literatuur van gematigder aard voort. Verzet blijft echter de gemene deler. (…)
Lees hier het artikel in ‘Antilliaans Dagblad’
Meer over ‘Caribisch Enigma’ bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Brede Kristensen op bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Gedichten kleuren mooi tussen jazzmuziek.» – Paul Lips

VoorplatGrenstekens-75Over ‘Grenstekens’ van Scott Rollins in Haarlems Dagblad, 24 februari 2020:
Zo’n moment dat de letteren en welluidende muziek prachtig samenvallen, dat zouden we gerust ‘poëzie’ mogen noemen. (…) Scott Rollins is oorspronkelijk afkomstig van Long Island bij New York, kwam begin jaren zeventig naar Nederland om zijn horizon te verbreden en bleef hangen. Hij begon te vertalen, kwam al in 1976 in contact met de net opgerichte uitgeverij In de Knipscheer. ‘Klank is voor mij heel belangrijk in poëzie’, zegt hij over zijn eigen gedichten, en hoe hij vertalingen benadert. Ritme eveneens. ‘…De drum spreekt / het is een taal // Het is niet altijd / in de maat / het is net / erna of er / tussen in…’ In een ander gedicht vergelijkt hij het schrijven van poëzie met het vangen van een vis: …Nu moet ik dit gedicht van de haak halen / en schoonmaken voor het ontbijt…’.
Lees hier verder
Meer over ‘Grenstekens’
Meer over Scott Rollins bij Uitgeverij In de Knipscheer