Nawal el Saadawi overleden

Saadawi en WalkerDe Egyptische schrijver, arts en feministe Nawal el Saadawi (1931) is vandaag overleden. Ze werd 89 jaar. Zij werd in Nederland bekend door diverse titels over het thema vrouwenonderdrukking, zoals ‘De gesluierde Eva’, in 1980 uitgegeven door de Vlaamse uitgeverij Kritak en later verschenen als Rainbow Pocketboek van Uitgeverij Maarten Muntinga. Daarnaast was El Saadawi ook auteur van novellen, romans en reisverhalen. In die hoedanigheid vond zij onderdak bij Uitgeverij In de Knipscheer, tot eind jaren negentig actief als uitgever van vertaalde literatuur met een sterke vertegenwoordiging van vrouwelijke auteurs: Ama Ata Aidoo, Mariama Bâ, Marie Cardinal, Maryse Condé, Angela Davis, Buchi Emecheta, Nawal el Saadawi, Simone Schwarz-Bart, Alice Walker e.v.a. Nawal el Saadawi kwam in die jaren diverse keren naar Nederland, net als Alice Walker.

Wat me vooral is bijgebleven is een avond die de uitgeverij op 23 oktober 1992 organiseerde in de Aula van de Universiteit van Amsterdam. Van Alice Walker was net de roman ‘Het geheim van de vreugde’ verschenen over vrouwenbesnijdenis, een thema dat ook voortdurend werd aangekaart door Nawal el Saadawi. Die avond ontmoetten de beide auteurs elkaar voor het eerst. Het werd een memorabele avond, met ook nog een voordracht van Astrid Roemer en een gastoptreden van Gerda Havertong in een stampvolle zaal, met vooral Nederlandse, Surinaamse en jonge Somalische vrouwen die vragen mochten stellen aan de auteurs.

franc knipscheer, Haarlem

Lees hier het verslag in Trouw
Lees hier de open brief die Alice Walker in 2011 schreef aan Nawal el Saadawi
Lees hier het verslag van Astrid Roemer over haar eerdere ontmoeting met Alice Walker in 1990, gepubliceerd in Callaloo 1995
Meer over Nawal el Saadawi bij Uitgeverij In de Knipscheer

Buchi Emecheta – Als een tweederangs burger

buchi emechetaBUCHI EMECHETA
Als een tweederangs burger

Nigeria, Roman
Paperback, 250 blz., 11,50
ISBN 90-6265-466-5
Eerste druk 1981
Eerste druk als Reprise Literair 1999

Met haar autobiografische roman Als een tweederangs burger zette Buchi Emecheta op uitzonderlijke en krachtig wijze het verhaal van de zwarte, vrouwelijke asielzoeker in een westers land op de literaire kaart, door juist in een op de klassieke Europese leest geschoeide romanvorm de veelgelezen idealistische romantisering van de vrouw in die literatuur te ontkrachten.

«Het fascinerende van het boek met de vele spannende, treurige, grappige episodes is om te zien hoe een intelligente immigrant, volkomen zonder houvast in de voor haar nieuwe maatschappij rondglijdt en glipt.» – Vrij Nederland

Buchi Emecheta (Lagos, 1944) werd, als een van de twintig, door Anthony Burgess in diens befaamde erelijst van ‘Top Young Novelists’. Haar werk werd al in 1979 bekroond met de Joch Campbell Award, een gezaghebbende Engelse onderscheiding. Ze doceerde enige tijd sociologie aan de Universiteit van Calabar in Nigeria en is lid van de Britse Adviesraad voor gelijke burgerrechten.

Buchi Emecheta werd met Als een tweederangs burger in Nederland geïntroduceerd in ‘de Afrikaanse Bibliotheek‘. Sindsdien kwamen nog vijf romans van haar uit in Nederlandse vertaling, alsmede de autobiografie Het hoofd boven water. Alleen al van Als een tweederangs burger werden tot nu tot 62.500 exemplaren verkocht.

Buchi Emecheta – Kehinde en de geest van Taiwo

Buchi EmechetaBUCHI EMECHETA
Kehinde en de geest van Taiwo

Nigeria, Roman
Vertaling: Tilly Schel
Gebonden met stofomslag, 208 blz., € 17,90
ISBN 90-6265-401-0
Eerste druk 1994

Kehinde keert met haar man Albert en hun in Londen geboren en getogen kinderen terug naar Nigeria. In een voortdurende dialoog met Taiwo, haar tweelingzusje dat bij de geboorte is overleden, spiegelt Kehinde zich in haar verleden en haar toekomst.
In Nigeria huwt Albert een tweede vrouw en Kehinde besluit op eigen kracht terug te keren naar Engeland. Die kracht ontleent zij aan het herstelde contact met Taiwo en het verleden dat ze – over de grenzen van leven en door heen – met haar zusje deelt.

Kehinde en de geest van Taiwo is een roman waarin de essentie van Afrikaanse tradities inhoud geeft aan de verpersoonlijking van een vrije, zelfstandige vrouw. Kehinde staat er alleen voor, maar ze is vrij. Verzoend met haar mislukte huwelijk, met zichzelf en met haar omgeving bouwt ze aan een nieuw leven.
Opnieuw is Buchi Emecheta erin geslaagd de psychologische strijd van haar hoofdpersoon op een knappe en vooral menselijke manier literair gestalte te geven.

Buchi Emecheta (Nigeria, 1944) maakte grote naam met boeken Als een tweederangs burger, De prijs van de bruid, De zegeningen van het moederschap en Het hoofd boven water De specifieke Emecheta thema’s zijn ook in Kehinde en de geest van Taiwo aanwezig, waarbij de vrijheid van de vrouw en haar bewustwordingsproces op de scheidslijn van haar Nigeriaanse achtergrond en de invloed van het Westen de belangrijkste zijn.

De pers over Kehine en de geest van Taiwo
«Het proza van Emecheta heeft de glans van originaliteit. Haar onderwerpen hebben altijd te maken met overleven, waardoor haar verhalen aan gewicht winnen.» – John Updike in The New Yorker

«Een doel dat ik mezelf stel is het geven van een stem aan de Afrikaanse vrouw. Wie mijn boeken achter elkaar leest, krijgt een aardig beeld van Nigeria van de onafhankelijkheid tot nu toe. Niet dat ik bewust historisch schrijf. Je kunt het vergelijken met Engelse schrijfsters als Jane Austin en Emily Brontë. Uit hun boeken leerde ik de sociale geschiedenis van Engeland begrijpen.» – Buchi Emecheta, 1996

«Kehinde en de geest van Taiwo is een roman over het conflict tussen traditie en modernisering, over familiebanden en vrijheid van de vrouw.» – Haagsche Courant

«Haar bestaan is een aaneenschakeling van vernederingen geweest, maar Kehinde is er sterker door geworden. Na jaren in Londen te hebben gewoond, keert ze terug naar haar geboorteland Nigeria en ziet zich geconfronteerd met de hopeloze positie die haar en haar sekse-genoten is toebedeeld. Ze neemt er geen genoegen mee. Kehinde en de geest van Taiwo is als een glimlach van een oude leeuwin.» – Utrechts Nieuwsblad

Buchi Emecheta – Gwendolen

Buchi EmechetaBUCHI EMECHETA
Gwendolen
Nigeria, Roman
Vertaling: Irma van Dam
Paperback, 270 blz., 14.75
ISBN 90-6265-336-7
Eerste druk 1991

Gwendolen voelt zich al op achtjarige leeftijd, als haar moeder haar achterlaat bij haar oma in haar geboorteland Jamaica, door het leven afgewezen. Gedurende de jaren die volgen heeft ze alle reden om zich een verschoppeling te voelen. Ze lijdt armoede en wordt seksueel misbruikt door een huisvriend. En dan, als haar ouders haar onverwacht over laten komen naar Engeland, herhalen zich daar de problemen: ze moet zich afbeulen voor haar moeder, op school raakt ze geïsoleerd, ze wordt het slachtoffer van incest en ontvlucht zwanger haar ouderlijk huis. Maar wat het boek aangrijpend maakt, zijn niet de ellende en de teleurstellingen: het is het feit dat Gwendolen ondanks alles er niet aan gaat twijfelen dat zij meer van het leven mag verwachten – en ze treedt de verdrukkende omstandigheden dan ook met grote vertegenwoordigheid van geest tegemoet, met een mengeling van gezond verstand en vastberadenheid, die niet alleen haar reacties zeer lezenswaard maakt, maar die haar ten slotte door haar troosteloze jeugd heen loost.

Buchi Emecheta (Nigeria, 1944) maakt grote naam met boeken als Als een tweederangs burger, De prijs van de bruid en Vrouwenhandel. In Gwendolen speelt voor het eerst in plaats van een Afrikaanse vrouw een vrouw uit de zwartde ‘diaspora’ de hoofdrol.

De pers over Gwendolen
«Zonder meer meeslepend geschreven… Met name door de psychologische uitdieping van Gwendolen en haar ouders is dit Emecheta’s meest geslaagde roman.’» – NRC Handelsblad

«In Gwendolen beschrijf ik het verhaal van een zwart Westindisch meisje dat het slachtoffer is van incest. Het is zo’n beetje de situatie die Alice Walker beschrijft in De kleur Paars, maar in tegenstelling tot haar probeer ik het waarom van zo’n gebeurtenis te verklaren.» – Buchi Emecheta in De Tijd

«Schreef Buchi Emecheta tot nu toe vooral over de rol van de vrouw in de traditionele Nigeriaanse samenleving, Gwendolen gaat over een Jamaïcaans meisje dat opgroeit in Engeland en met incest te maken krijgt. Gwendolen keert zich noodgedwongen van haar familie af en gaat uiteindelijk met een wit vriendje haar eigen weg. Dat maakt het boek uiterst actueel.» – Surplus

«Gwendolen is een boek waar vaart in zit. Met krachtige pennenstreken tekent Emecheta het leven van zwarte migranten in het regenachtige Engeland, de vervreemding, de eenzaamheid.» – Haagsche Courant

«Gwendolen is welhaast een reportage waarin Emecheta Jamaïcanen laat vertellen over een leven in Jamaïca en in Engeland zonder valse sentimenten of uitgebreide bespiegelingen. In die zin is de roman noch Europees noch Afrikaans maar mooi ‘Emechetiaans’.» – Furore

«Emecheta’s nieuwe roman Gwendolen, waarin een meisje door haar oom seksueel geterroriseerd wordt, is universeel in de verwording van dreiging en doodsangst.» – NRC Handelsblad