Caraïbische literatuur – Uitgeverij In de Knipscheer

Elis Juliana – Hé Patu/Waggeleend

Elis Juliana
Hé Patu/Waggeleend
poëzie, tweetalig Papiaments/Nederlands
Curaçao / Nederlandse Antillen
gebrocheerd in omslag met flappen,
80 blz., € 17,50
eerste uitgave oktober 2011
tweede druk 2021
ISBN 978-90-6265-660-8

De Curaçaose kunstenaar Elis Juliana (1927) behoort met Luis Daal en Pierre Lauffer tot de ‘Grote Drie’ van de Antilliaanse dichtkunst in het Papiaments. ‘Antilliaanse dichtkunst’, want het zou niet juist zijn te beweren dat de bekendheid van Juliana als beeldend kunstenaar, dichter, schrijver en voordrachtskunstenaar zou ophouden bij de grenzen van Curaçao.
Het voornaamste doel van Elis Juliana is altijd geweest de mogelijkheden van zijn moedertaal, het Papiaments, tot op de bodem uit te zoeken en toe te passen in zijn werk. En daarin heeft hij zich, tot nu toe, een ware meester getoond, niet alleen in stilistisch opzicht, maar ook in de milde wijze waarop hij de Curaçaose mens in zijn beschrijvingen heeft geportretteerd. Hij schroomt niet deze mens te confronteren met zijn tekortkomingen en minder goede eigenschappen en stelt met de blik van een scherp observator de gemakzucht en de hypocrisie van zijn medemens aan de kaak. Maar hij doet dit zonder te kwetsen, zonder gebruik te maken van grove woorden, op een geestige manier en, bovenal, met een weldadig aandoende compassie.
Zijn vertolking van ‘Hé Patu’, staat, vooral bij de oudere Antilliaan, voor altijd in het gehoor gegrift. Dat is dan ook de reden waarom juist dít gedicht de bundel aanvoert onder de titel ‘Waggeleend’. En ‘Waggeleend’ zal ongetwijfeld het historisch patina krijgen dat nog steeds het gedicht ‘Atardi’ siert van Joseph Sickman Corsen, de dichter die aan de wieg heeft gestaan van de in het Papiaments geschreven poëzie.
Fred de Haas studeerde Frans, Spaans en Portugees. Hij was o.a. werkzaam in het onderwijs op de voormalige Nederlandse Antillen. Hij vertaalde werk van auteurs als Jorge Luis Borges en Pablo Neruda. Als muzikant (gitarist en zanger) bestudeerde hij de Zuid-Amerikaanse muziek en treedt hij sinds 1982 op met zijn muziekgroep Alma Latina.
Meer over ‘Hé Patu / Waggeleend’
Meer over Elis Juliana bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Gedicht ‘Castilië’ van Walter Palm opgedragen aan Boeli van Leeuwen.» – Klaas de Groot

Uit ‘Boeli van Leeuwen, gezien door Walter Palm’ op Caraïbisch Uitzicht, 21 maart 2015:
Het tweede deel van Een vreemdeling op aarde ‘Dialoog met Maria’ opent met een indringend beeld van Spanje. Die tien bladzijden zouden zo een eigen leven kunnen leiden in Geniale anarchie, de verzameling verhalen waarmee Van Leeuwen in 1992 voorgoed zijn schrijverschap bewees. Het stuk begint als een lofzang met de opsommende stijl die kenmerkend is voor van Leeuwen. Spanje is het ‘país de santos y de cantos’, het land van ‘stier en maagd, muilezel en gitaar. En het land van Basken en Catalanen, Galiciërs en Valencianen, Andalusiërs en Castilianen. (…) Spanje en de Spaanse poëzie zullen beslist onderwerpen geweest zijn tijdens het gesprek dat Walter Palm in 1977 had met Boeli van Leeuwen. (…) Het wat en het hoe van het gesprek bracht Palm ertoe het gedicht ‘Castilië’ aan Boeli van Leeuwen op te dragen. Het gedicht staat in de verzamelbundel Met lege handen ging ik slapen, met een gedicht werd ik wakker (2002). Het is een gedicht over droog en golvend land dat door de opeenvolging van beelden en de herhaling in de zinsopbouw de dichtershand van Walter Palm verraadt.
Lees hier het artikel mét het gedicht ‘Castilië’
Meer over ‘Met lege handen ging ik slapen, met een gedicht werd ik wakker’
Meer over ‘Een vreemdeling op aarde’

«Het is maar goed dat Jos de Roo de juiste lade heeft geopend.» – Klaas de Groot

Over het gedicht ‘Mas Roig’ van Boeli van Leeuwen op Caraïbisch Uitzicht, 17 augustus 2014:
(…) Uit verveling schreef Boeli kleine gedichtjes die hij aan de verpleegster te lezen bood. Zij was niet zo geïnteresseerd. Die versjes zijn in de prullenbak beland. Dit gebeurde ongeveer vijftig jaar geleden. (…) Maar gelukkig is er inmiddels een lang gedicht van Van Leeuwen te voorschijn gekomen. Jos de Roo plaatste op het Caraïbisch Uitzicht van 21.05.14 het verhalende gedicht ‘Mas Roig’, dat 184 versregels telt. Een deel van ‘Mas Roig’ zal worden opgenomen in de dissertatie waarop Jos de Roo op 12 september 2014 hoopt te promoveren. De titel van de dissertatie ‘Praatjes voor de West’ komt ook bij Van Leeuwen vandaan. De Roo wil in zijn proefschrift laten zien hoe groot de betekenis van de Wereldomroep was voor de ontwikkeling van de Antilliaanse en Surinaamse literatuur tussen 1947 en 1985. Het ‘praatje’ waarin Van Leeuwen het gedicht voorlas, werd door de Wereldomroep op 13 juli 1954 uitgezonden. (…) Het is maar goed dat dit ‘beeld’ niet in de prullenmand van de Wereldomroep is terecht gekomen en dat Jos de Roo de juiste lade heeft geopend.
Lees hier ‘Boeli van Leeuwen in Spanje’ door Klaas de Groot
Meer over ‘Mas Roig’
Meer over Boeli van Leeuwen

«Het leven is een groots en vreselijk mysterie.» – Jos de Roo

Over het gedicht ‘Mas Roig’ van Boeli van Leeuwen op Caraïbisch Uitzicht, 21 mei 2014:
Een verrassende vondst die ik deed in het draaiboekenarchief van de Wereldomroep is die van een onbekend gedicht van Boeli van Leeuwen. (…) Het gevonden gedicht was de laatste bijdrage aan de Wereldomroep van Van Leeuwen. De opname ervan vond plaats op 31 mei 1954 en het werd uitgezonden op 23 juli van dat jaar. De titel is ‘Masroig’, een plaats in Catalonië tussen rotsige bergen. Het gedicht heeft een chronologische opbouw: van de ochtend naar de avond. Het begint met een boer die ontwaakt; zijn vingers zijn verstijfd van het wroeten tussen de stenen om olijven en druiven te planten. In de ochtend gaat de boer met zijn muilezel het land ploegen. Daar vertelt de boer over de Spaanse burgeroorlog, die hij als een gevolg van de erfzonde ziet. ’s Avonds is er een processie, waar de mensen die de ik-figuur ’s morgens in de bergen had gezien in meelopen. Een analyse van het gedicht geef ik hier niet. Mijn bedoeling is dat iedereen over de tekst ervan kan beschikken.
Lees hier ‘Onbekend gedicht van Boeli van Leeuwen’ door B. Jos de Roo
Lees hier het gedicht ‘Mas Roig’
Meer over ‘Mas Roig’
Meer over ‘Boeli van Leeuwen