«Compact, ieder woord gewikt en gewogen. Geprezen om de zelfspot.» – Peter Bruyn

voorplatSneuKarmaOver ‘Sneu karma. Regenachtige reisverhalen’ van Joost Pollmann in Haarlems Dagblad, 19 juli 2021:
(…) Goed beschouwd gaat het minder om de ‘avonturen’ die de reiziger meemaakt de dan om de wijze waarop Pollmann het beschreven heeft. Compact, ieder woord gewikt en gewogen. Clichés en gemeenplaatsen ontwijkend. Liever één treffend voorbeeld dan een uitgebreide analyse om een bepaalde situatie te karakteriseren. (…) Her en der is ‘Sneu Karma’ reeds geprezen om de zelfspot waarmee de auteur zichzelf portretteert. (…) Hoe ‘economisch’ Pollmann ook schrijft, een kleine luxe of franje permitteert hij zich: Zijn regelmatige flirts met de wereldliteratuur. Nabokov, Eliot, Pamuk, Céline en tal van andere schrijvers komen voorbij. «Tja, dat is de wereld waarin ik leef. Die associaties met schrijvers zijn er voortdurend. En op een goed gekozen plek vind ik dat ook mooi. Toen ik terug kwam uit Afrika en met terugwerkende kracht die Angst voelde, toen voelde ik mij echt verbonden met Céline. De literatuur is mijn biotoop… .»
Lees hier de recensie
Meer over ‘Sneu karma’
Meer over Joost Pollmann bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Opmerkelijke vondst van de week – zomertip!» – Elisabeth Francet

voorplatSneuKarmaOver ‘Sneu karma. Regenachtige reisverhalen’ van Joost Pollmann, 12 juli 2021:
(…) In – ongelukkig genoeg – dertien verhalen vertelt Pollmann begeesterd en meeslepend over zijn (nu en dan beroepsmatige) trips naar alle hoeken van de wereld. (…) Op een zonnige meidag vertrok Pollmann fluitend en wel geëquipeerd per fiets uit de Franse Dordogne richting Zuid-Spanje. Aldra vormde zich boven zijn hoofd een donkergrijze watermassa die hem de hele tocht lang zou blijven achtervolgen. Hoe aanstekelijk beschrijft Pollmann zijn gesmoorde geestdrift, zijn machteloze woede en verongelijktheid tijdens die drijfnatte, maar zonder meer boeiende en toch wel heroïsche trip.
Fascinerend is Pollmanns verslag over zijn wedervaren in Lagos (Nigeria), alwaar hij een tentoonstelling over het beeldverhaal in Afrika zou opbouwen. (…) Herhaaldelijk dacht ik aan het hallucinogene werk van Paul Bowles, terwijl Pollmann in een combinatie van grimmigheid en fatalisme aan Céline dacht. (…) In Hannover treft de misère Pollmann onder meer in de vorm van ziekte. Wie wil weten hoe het is om zich dagenlang als in een koortsdroom door een stad te slepen, leze dit onvergetelijke verhaal. (…) Pollmann heeft de gave van de zelfrelativering, ziet makkelijk het absurde van de toestand in en zoekt onvermoeibaar naar een flard schoonheid om het leven draaglijk te houden. (…)
Elisabeth Francet is recensent bij Poëzietijdschrift Awater, bij Geendagzonderboek.com en bij Mappalibri
Lees hier de recensie
Meer over ‘Sneu karma’
Meer over Joost Pollmann bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Weergaloos goede stijl.» – Hans Puper

Opmaak 1 Over ‘Maskerade’ van Harry Vaandrager op MeanderMagazine, 11 januari 2017:
(…) Taal speelt een essentiële rol: de verhouding met het onzegbare bijvoorbeeld. Ada, een ander personage, schrijft daarover in haar brief die aan de vertelling vooraf gaat: ‘Er schijnen lieden te zijn, die daar levenslang over neuzelen. Anderen verhangen zich erom. Dichters krijgen er woorddiarree van. Overloop. Hoe miezerig, hoe kleinzielig. Is er een erfzonde, dan is dat de taal.’ Van dat geneuzel is ook dit boek gelukkig niet vrij; het had anders ongeschreven kunnen blijven. Zo zegt Ben – zie hieronder – bijna aan het slot: ‘Bob, ik kan niet anders dan verstillen. Stilte, het is het onvermogen om het onzegbare te benaderen. Ik heb een leven van zwijgen in te halen.’ Hij is de enige niet. (…) Een groots boek. De thematiek is van alle tijden, maar lijkt nieuw door de bijzondere vorm. De grote kracht van Vaandrager ligt echter in zijn weergaloos goede stijl.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Maskerade’
Meer over Harry Vaandrager op deze site

«Een wonderschoon, maar rauw boek.» – Ezra de Haan

VoorplatKnopper1-72Over ‘Het loopt het ademt het leeft’ van Helen Knopper op Literatuurplein, 1 september 2016:
Helen Knopper (1934) had al een volledig oeuvre geschreven toen ze uit zicht van de literaire pikorde raakte. Ze debuteerde in 1966 met de dichtbundel Emotioneel Esperanto en de roman Osmose. Een voor haar typerend begin want Knopper heeft altijd flink geproduceerd. Met grote regelmaat verscheen er weer poëzie, een verhalenbundel of een roman. Een onfatsoenlijk afscheid, een roman met sterk autobiografische kenmerken, werd unaniem geprezen. In de jaren negentig schreef ze een drieluik over dit decennium: De pretentie, De terugtocht, De bestemming. Ondanks goede recensies werd het daarna stil en raakte ze in de vergetelheid, een radiostilte die 18 jaar duurde. Met Het loopt het ademt het leeft is Helen Knopper weer helemaal terug in de Nederlandse letteren. Haar boek staat zelfs genomineerd voor De Halewijnprijs. Vriendschap is een ingewikkeld begrip. Soms verwatert het, soms levert het een voortdurende irritatie op. En toch houd je het in stand, wellicht uit gewoonte. In Het loopt het ademt het leeft beschrijft Helen Knopper haar tumultueuze vriendschap met Roos Bonheur, haar heksenketel. Ze was degene die goed kon luisteren, aandacht en troost schonk en vooral onbaatzuchtig was. Toch zijn de beschrijvingen van Roos’ mindere kant die we in deze ‘biografie van een vriendschap’ te lezen krijgen, genadeloos. (…) Wat mensen bindt, is voor de buitenstaander vaak een raadsel. Liefde, vriendschap, het ligt dicht tegen elkaar en de dunne lijn met haat wordt maar al te makkelijk gepasseerd. Helen Knopper schreef met haar laatste roman een wonderschoon, maar rauw boek. Ze slaagt erin je deelgenoot te laten zijn van die heerlijke, maar vaak ook onmogelijke jaren met Roos. Het is een roman over echte mensen die je voor eens en altijd duidelijk maakt dat ouderdom er niet toe doet. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Het loopt het ademt het leeft’

«Een heel indrukwekkend en doorleefd verhaal.» – André Oyen

VoorplatKnopper1-72Over ‘Het loopt het ademt het leeft’ van Helen Knopper op Ansiel, 19 juli 2016:
‘Het loopt het ademt het leeft’, de ‘biografie van een vriendschap’, is een terugblik op de jaren 1979-1995, toen de schrijfster optrok met Roos Bonheur, een nogal anarchistische figuur in de Amsterdamse Nieuwmarkbuurt. Domineesdochter Roos, die in de trant van haar held, de Franse driftkikker Céline, verklaarde dat ze ‘niks met mensen had’, ging haar eigen gang. De gereformeerde Knopper heeft dan wel haar schrijverschap, maar als ze na een bezoek aan Roos thuiskomt, valt haar op dat ze in een ‘kale bunker’ leeft en een tuthola is. (…) Roos’ haar leven werd ook door wanorde getekend; ze las, dronk, snoof, schreef slechte gedichten en verwaarloosde zichzelf, om op haar 64ste te overlijden in het souterrain waar haar bed stond. In dit boek tracht de auteur te ontdekken waarin de aantrekkingskracht bestond van deze vriendin (…) aan wie ze ondanks alles ook goede herinneringen bewaart. Want ze kenden ook diepgewortelde verbondenheid. (…)
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Het loopt het ademt het leeft’

«**** Een geslaagde comeback. Dit belooft nog wat. » – Arjan Peters

VoorplatKnopper1-72Over ‘Het loopt het ademt het leeft’ van Helen Knopper in De Volkskrant, 2 april 2016:
Tien jaar geleden maakte de ‘vergeten schrijfster’ Helen Knopper deel uit van de reeks portretten die journalist Joris van Casteren bundelde in ‘Zeg mijn lezers dat ik doorschrijf’. Die titel klonk vastberaden en triest, want het was twijfelachtig of we ooit iets van die noeste arbeid te zien zouden krijgen. Maar zie. Een paar maanden voor haar 82ste verjaardag viert Helen Knopper haar comeback met ‘Het loopt het ademt het leeft’, de ‘biografie van een vriendschap’, een terugblik op de jaren 1979-1995, toen de schrijfster optrok met Roos Bonheur, een dierbaar drankorgel in de Amsterdamse Nieuwmarktbuurt. (…) Beschamende situaties, tot vechten aan toe, kenmerkten deze vriendinnenschap. Maar ook diepgewortelde verbondenheid. Knopper overziet alles, tot en met jeugdfoto’s van Roos waarop haar lach ontwapenend scheve tandjes blootgeeft, vergelijkbaar met Audrey Hepburn toen die achter op de scooter zat bij Gregory Peck, in de film Roman Holiday. (…) Later had Hepbum ineens kaarsrechte krijtwitte rijtjes in haar mond. Een stuk minder, vindt Knopper, die in haar portret van Roos de flair van de tragiek laat winnen en de tuthola in zichzelf eronder krijgt. Het heeft even geduurd. Maar dit belooft nog wat.
Lees hier de recensie
Meer over ’Het loopt het ademt het leeft’

«Een prikkelende leeservaring, op zijn minst.» – Joop Leibbrand

Over ‘Koprot’ van Harry Vaandrager op MeanderMagazine, 30 april 2013:
In innerlijke monologen vertellen de teksten zichzelf in een aanhoudende stream of consciousness; staccato, hijgerig, met veel beknopte constructies. Het is een bijna eruptieve manier van schrijven, waarbij er in de stijl – en dat is duidelijk opzettelijk zo bedoeld – voortdurend iets wringt. Steeds is er wel een woord dat binnen de context van het taalveld detoneert. (…) Het leven is één grote stroom naar het einde en nog ver daar voorbij.

Lees hier de recensie

Meer over Koprot