«Hier schrijnt de zon en knipoogt de pijn.» – Matthijs Smits

Over Nachtvlinders door het kattenluik van Chawwa Wijnberg , 21 maart 2012 :
In haar werk duiken thema’s op die dikwijls wederkerend zijn. Vrouwen, haar grote liefde M., katten, Mam, het jodendom c.q. Jodin zijn en de zware erfenis. En – ik refereerde er al aan – de dood. Het alles geknutseld en gekneed in een wonderlijk en steeds wisselend mengsel van frivool tot loodzwaar.
En waar het frivool oogt, ligt er toch nog vaak een tweede bodem onder en waar het zwaar schijnt, glimt door een kier frivoliteit.

Matthijs Smits is oud-journalist van Financieel Dagblad.

Lees

Op 21 maart 2012 werd Chawwa Wijnbergs zesde bundel door Matthijs Smits gepresenteerd in De Drvkkery in Middelburg.

Zie

«‘Wie kan er een woord, een zin, zo hoera versieren dat er een gedicht ontstaat’? Dat kan Chawwa Wijnberg dus.» – Lejo Schenk

Over ‘Nachtvlinders door het kattenluik + cd Vrolijke gedichten’ van Chawwa Wijnberg door Lejo Schenk bij de presentatie, 29 maart 2012:

Dat plezier laat Chawwa Wijnberg zich ook in deze robuuste bundel niet ontnemen. Om dat te onderstrepen doet ze er dan ook een cd bij, waarop ze uit al haar werk een reeks lenige, met de taal dansende gedichten voorleest. Om de lezer te herinneren aan het plezier van het leven, de poëzie.
Lees meer

Chawwa Wijnberg – Nachtvlinders door het kattenluik + cd Vrolijke gedichten

CHAWWA WIJNBERG
Nachtvlinders door het kattenluik. + Chawwa Wijnberg leest Vrolijke gedichten

Nederland
Ingenaaid met flappen, 56 blz. + cd € 18,50
2012
ISBN 978-90-6265-694-3

de wereld is gevangen in een cirkel
leesletters en het gekrompen winterzicht

Herinneringen en gedachten over het verstrijken van de tijd vormen de voedingsbodem van Nachtvlinders door het kattenluik, de zesde dichtbundel van Chawwa Wijnberg.

Zoals in vrijwel al haar dichtbundels speelt het missen van de moeder en de kindertijd een belangrijke rol. Afscheid nemen valt de dichter zwaar. En zelfs voor het zover is, denkt ze eraan in De ouverture van het afscheid. De geliefde die achterblijft moet getroost.
Deze bundel gaat over de dorre winter van het leven, het eindstation, waarin Chawwa Wijnberg met oog voor alles wat haar geluk geeft ook de keerzijde belicht. In Ongeschreven brieven schrijft zij rechtstreeks Juffrouw D. (dood) aan. Ze durft de vragen te stellen die iedereen heeft maar niet stelt. Het levert unieke gedichten op die je bewust maken van dat wat leven is.

Waar gaan die tikken heen
die zo haastig uit de wekker vallen
je zou verwachten dat
er bergen tijd
gespaard, vergrijsd, gestapeld
op het kastje liggen

Chawwa Wijnberg leest Vrolijke Gedichten

Bij deze bundel hoort een cd waarop Chawwa Wijnberg vrolijke gedichten leest uit eigen werk, een bloemlezing van 25 gedichten uit haar vijf eerder verschenen dichtbundels Aan mij is niets te zien, Handboek voor de Joodse kat, Matses en monsters, Echo van de roos en Nerf en flanken.

Chawwa Wijnberg – Matses en monsters. Gedichten

CHAWWA WIJNBERG
Matses & monsters

Nederland / Poëzie
Paperback, 76 blz., 13,50
ISBN 90-6265-491-6
Eerste druk 2001

‘Ik probeer een ademhaling te schrijven, lucht tegen het stikken.’ – Chawwa Wijnberg in een interview in de PZC 2001.

Welke woorden kunnen beschrijven wat overlevenden van de holocaust nog dagelijks ervaren. Chawwa Wijnberg vond ze en schreef een bundel aangrijpende poëzie. In deze gedichten draait alles om dit ene thema. het is het onaanvaardbare, het onbespreekbare dat iedere keer weer om woorden vraagt. Telkens wanneer een lege plek of een brief datgene oprakelt wat nooit had mogen gebeuren, maar ook nooit vergeten mag worden.
Chawwa Wijnberg (1942) is beeldend kunstenaar en dichter. Ze was een onderduikkind. Haar vader zat in het verzet en werd in de oorlog gefusilleerd. Zij debuteerde in 1989 met Aan mij is niets te zien.

De pers over Matses en monsters
‘Zang en dans dus, tot op de laatste bladzijde. De poëzie van Chawwa Wijnberg is onontkoombaar uitnodigend. Wie haar leest gaat met haar mee op reis.’ – Paul Gellings

‘Deze bundel is meer; meer doorleefd, met meer verfijning en tederheid, maar ook harder.’ – Margriet Hogewind

Zoals de titel Matses & Monsters reeds doet vermoeden, wordt de lezer in de derde bundel van Chawwa Wijnberg geconfronteerd met de pijn en het lijden van de joden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het is het onaanvaardbare, het onuitspreekbare dat iedere keer weer om woorden vraagt, telkens wanneer een lege plek of een brief datgene oprakelt wat nooit had mogen gebeuren, maar ook nooit vergeten mag worden. Als enig kind van joodse ouders overleefde zij alleen met haar moeder, een oom en een tante de oorlog. In korte, heldere verzen tracht de auteur de pijn van dit verleden van zich af te schrijven. De gedichten willen een antwoord bieden op de vraag naar het waarom van dit lijden.

“(…) want als we het vergeten, begint het weer opnieuw (…)”, zingt Stef Bos in ‘Hier vertrok de trein’. Nadeel is dat wie in herhaling valt, de boodschap aan zijn neus ziet voorbijgaan. Deze bundel beschrijft bij momenten heel mooi de vreselijke oorlogsjaren, maar na een aantal bladzijden treedt verzadiging op.

“Morgen staat de krant vol honger / uitgebrand en weggefikt / morgen is de oorlog van soldaten / heer en meesters en hun jongens / morgen is de dag van generaals / morgen zal je sterven van de honger / slaap maar zacht / slaap is je galgenmaal”
(fragment uit ‘Morgen’).

Chawwa Wijnberg debuteerde in 1989 met de bundel ‘Aan mij is niets te zien’. – Yves Joris in Meander 196