«Fascinerende indiaanse erfenis.» – André Oyen

Over ‘De vloek van de familie Darkland’ van Craig Strete op Antwerpen Leest, oktober 2024:

Eindelijk heb ik nog eens een klassiek spookverhaal ‘De vloek van de familie Darkland’ gelezen. De Amerikaans-indiaanse schrijver Craig Strete verrast zijn lezers voortdurend met zijn magisch-realistische (SF-) verhalen in o.a. ‘Als al het andere faalt’ en ‘Doodsriten’ (resp. bejubeld door Jorge Luis Borges en Salvador Dalí). Bijna altijd speelt zijn indiaanse erfenis een rol in zijn literatuur, zo ook in ‘De vloek van de familie Darkland’. En dat vind ik fascinerend! Sees Jane Elkhart is half indiaans. Zij woont met haar witte moeder in de grote stad. Haar vader, haar indiaanse deel, is overleden toen zij nog maar een klein kind was. Zij kan zich weinig van hem herinneren. Van haar moeder mocht ze totaal geen contact met haar indiaanse familie hebben. Haar moeder heeft kortstondige relaties met vriendjes, die haar allemaal weer na verloop van tijd verlaten, en verwaarloost Sees Jane. Het vriendje dat ze deze zomer heeft, weet haar ervan te overtuigen Sees Jane de zomer door te laten brengen bij haar grootvader, de vader van haar vader, en haar nichtje. Grootvader Elkhart en nichtje Mary hebben een huis gehuurd aan een meer, bij de grond van de stam van haar vader. Het is een groot maar vervallen huis, en het is het enige huis aan deze kant van het meer. Aan de andere kant van het meer staan caravans, en bevindt zich een indiaanse winkel, waarboven de familievriend Jason Two Elks woont, die geregeld het meer over peddelt in zijn kano. Al van dag 1 komt Sees Jane komt er achter dat het spookt in het huis. Sommige kamers zitten op slot, en ze bespeurt een vreemde aanwezigheid. Een meisje op een schilderij lijkt tot leven te komen. Ze ontdekt dat er iets moet zijn gebeurd met de oude bewoners van het huis, een groot en gruwelijk geheim, dat er iets duisters heeft plaatsgevonden. Maar de grootvader, oud als hij is, is sterk en koppig – hij laat zich niet wegjagen. ‘De vloek van de familie Darkland’ is een bijzonder boeiend en goed geschreven boek vol magisch realisme. Wat mij persoonlijk in het boek aansprak was de fascinerende zoektocht van Sees Jane naar haar indiaanse roots, die Craig Strete heel fijnzinnig uitbeent!

Meer over ‘De vloek van de familie Darkland’
Meer over Craig Strete op deze site

«Een pionier stopt als pionieren niet meer nodig is.» – Elodie Heloise

foto: Bram Petraeus
‘Een uitgeverij die haar tijd ver vooruit was’ door Wouter Geerts in NRC, 9 augustus 2024:

Op 26 maart 2026, precies vijftig jaar na haar oprichting, houdt de Haarlemse uitgeverij In de Knipscheer op te bestaan. Dat maakte Franc Knipscheer (77), oprichter van de uitgeverij al in 2022 bekend. Nu, twee jaar later, worden de laatste boeken uitgegeven. De ‘kleurrijkste uitgever van Nederland voor avontuurlijke lezers’ pionierde met de introductie van niet-westerse literatuur in Nederland. Daarnaast gaf zij een podium aan veel debuterende Nederlandstalige schrijvers. (…) In de Knipscheer, opgericht als zelfstandige literaire uitgeverij, introduceerde de term ‘multiculturele literatuur’ in Nederland. Eind jaren tachtig verhuisde de uitgeverij van Haarlem naar Amsterdam. Nadat Jos Knipscheer zich wegens gezondheidsproblemen in 1993 terugtrok uit de uitgeverij en vier jaar later overleed, keerde Franc terug naar Haarlem om daar, samen met partner Anja en redacteur Peter de Rijk, de uitgeverij voort te zetten. Met die terugkeer liet In de Knipscheer de vertaalde literatuur los en begon zij zich steeds meer te richten op Nederlandse schrijvers afkomstig uit Suriname, Indonesië en de Antillen. (…) In de Knipscheer speelde vanaf haar oprichting een belangrijke rol in het verbinden van de literaire werelden van de Nederlandstalige gebieden. Volgens schrijfster Elodie Heloise, die in 2024 met ‘Blauwe Tomaten’ een plek verdiende op de longlist van de Libris Literatuurprijs, stonden diversiteit en inclusiviteit centraal bij de uitgeverij. (…) Ook volgens Peter Nijssen, hoofdredacteur van de Arbeiderspers, is In de Knipscheer een pionier geweest. „Je ziet dat vrijwel elke grote uitgever de afgelopen jaren in hun voetsporen is getreden”, zegt hij. Van Kempen gaat nog iets verder: „De uitgeverij heeft jarenlang de weg geplaveid voor buitenlandse schrijvers. Hun literatuur is inmiddels wijdverspreid over allerlei andere uitgeverijen.” (…) Met het verdwijnen van de uitgeverij neemt de onzekerheid voor schrijvers van niet-westerse literatuur toe, denkt Heloise. (…) Belangrijker vindt de schrijfster dat de overzeese literatuur inmiddels een gerespecteerde plek heeft gekregen in de Nederlandse literatuur. In die zin heeft ze vrede met de sluiting van In de Knipscheer: „Een pionier stopt als pionieren niet meer nodig is.”

Lees hier of hier het artikel van Wouter Geerts

«Klassiek spookverhaal over een familievloek, gruwelijke geheimen en Indianen meeslepend geschreven.»

Over ‘De vloek van de familie Darkland’ van Craig Strete voor Biblion, 2 juli 2024:
Een klassiek spookverhaal over een familievloek, gruwelijke geheimen en Indianen. De tiener Sees Jane Elkhart is half Indiaans, half blank. Haar Indiaanse vader is overleden toen ze nog een klein kind was en ze kan zich weinig van hem herinneren. Deze zomer mag ze van haar moeder voor het eerst een bezoek brengen aan haar grootvader en nichtje. Zij wonen in een groot en vervallen huis aan een meer, bij de grond van haar vaders stam. Al snel ontdekt Sees Jane dat er iets duisters in het huis heeft plaatsgevonden. Meeslepend geschreven. Vanaf ca. 15 jaar en ouder. Craig Strete (Fort Wayne, 1950) is een Amerikaanse jeugd-, toneel-, roman- en sciencefictionschrijver en dichter, en stamt af van de Cherokee. Hij staat bekend om het gebruik van Indiaanse thema’s in zijn werk.

Meer over ‘De vloek van de familie Darkland’
Meer over Craig Strete op deze site

«Een onderhoudend, spannend, bij vlagen grappig boek.» – Tim Donker

Over ‘De vloek van de familie Darkland’ van Craig Strete op Alles over boeken en schrijvers 15 februari 2024:

(…) De stadse Sees Jane Elkhart gaat voor het eerst de zomer doorbrengen bij haar opa, de vader van haar vader. Deze “grootvader Elkhart” is een Indiaan en elke zomer te vinden in een oud, groot, naargeestig huis waar een vloek op zou rusten. Natuurlijk is de oude man te koppig om aan de vloek te geloven of zich erdoor weg te laten jagen; en natuurlijk is de vloek verantwoordelijk voor de vele enge dingen die gebeuren daar in dat huis. Natuurlijk is er een eng schilderij aan de muur met een inmiddels dood meisje. Natuurlijk spookt het dode meisje daar nog rond. Natuurlijk zijn er heel veel kamers, natuurlijk zijn sommige daarvan op slot. En natuurlijk gaat het mis, heel erg mis. Want natuurlijk zijn de doden boos. (…) Wie een onderhoudend, spannend, bij vlagen grappig boek zoekt dat gedurende een middellange treinreis gemakkelijk uit te lezen is, doet aan ‘De vloek van de familie Darkland’ voorwaar geen slechte keus.

Lees hier de recensie
Meer over ‘De vloek van de familie Darkland’
Meer over Craig Strete op deze site

«****  ‘Voor echo’s van een vroeger leven hoeven we niet bang te zijn.’ Een aanradertje!» – Jan Stoel

Over ‘De vloek van de familie Darkland’ van Craig Strete op Bazarow 23 januari 2024:

‘De vloek van de familie Darkland’ van de Amerikaanse auteur Craig Strete (1950) is een echt spookverhaal dat je in de greep houdt vanaf de eerste zinnen tot aan de ontknoping. (…) Het grote thema in het verhaal is het zoeken naar je identiteit. Net zoals Strete daar zelf op zoek naar was is de hoofdpersoon in deze roman, Sees Jane, dat ook. “Sees beseft dat ze zich tussen twee werelden bevond en dat ze dus eigenlijk nergens was. Dat zou zo blijven totdat ze zichzelf gevonden had.” Strete koppelt dat fraai aan een verhaal waarin geesten die niet tot rust zijn gekomen zich manifesteren. “Geesten zijn echo’s van een vroeger leven en voor echo’s hoeven we niet bang te zijn.” (…) Op haar kamer hoort ze een raspend geluid onder haar bed. Iets raakt haar aan, maar er is niets onder haar bed. Wel heeft ze ineens een schram op haar gezicht. Het vormt het begin van een reeks huiveringwekkende en levensbedreigende verschijnselen, gebeurtenissen. Dat wordt ook onderkend door Jason Two Elks, de broer van de vriend van Mary. Sees ziet Jason wel zitten. “Je voelt hier de dood teveel,” zegt Jason tegen Sees. Dat is ook weer een mooie verbinding. Voor Indianen vormen dood en leven een hechte eenheid. De mens moet niet voor de dood vluchten. Die visie is in deze roman terug te vinden.
Lees hier de recensie
Meer over ‘De vloek van de familie Darkland’
Meer over Craig Strete op deze site

«Fascinerende zoektocht naar Indiaanse root heel fijnzinnig uitgebeend.» – André Oyen

Over ‘De vloek van de familie Darkland’ van >Craig Strete op Ansiel, 14 december 2023:
Eindelijk heb ik nog eens een klassiek spookverhaal ‘De vloek van de familie Darkland’ gelezen. De Amerikaans-Indiaanse schrijver Craig Strete verrast zijn lezers voortdurend met zijn magisch-realistische (SF-) verhalen in o.a. ‘Als al het andere faalt’ en ‘Doodsriten’ (resp. bejubeld door Jorge Luis Borges en Salvador Dalí). Bijna altijd speelt zijn indiaanse erfenis een rol in zijn literatuur, zo ook in ‘De vloek van de familie Darkland’. En dat vind ik fascinerend! Sees Jane Elkhart is half indiaans, half . Zij woont met haar witte moeder in de grote stad. Haar vader, haar indiaanse deel, is overleden toen zij nog maar een klein kind was. (…) Haar grootvader Elkhart en nichtje Mary hebben een huis gehuurd aan een meer, bij de grond van de stam van haar vader. (…) Aan de andere kant van het meer (…)  bevindt zich een indiaanse winkel, waarboven de familievriend Jason Two Elks woont, die geregeld het meer over peddelt in zijn kano. Al van dag 1 komt Sees Jane komt er al snel achter dat het spookt in het huis. (…)  Maar de grootvader, oud als hij is, is sterk en koppig – hij laat zich niet wegjagen. ‘De vloek van de familie Darkland’ is een bijzonder boeiend en goed geschreven vol magisch realisme. Wat mij persoonlijk in het boek aansprak was de fascinerende zoektocht van Sees Jane naar haar Indiaanse roots, die Craig Strete heel fijnzinnig uitbeent!
Lees hier de recensie
Meer over ‘De vloek van de familie Darkland’
Meer over Craig Strete op deze site

«Een intrigerende mix van harde actie, ‘fantasy’ en indiaanse wijsheid.» – L. Torn

Over ‘Het spel van Kat en Adelaar’ van Craig Strete voor NBD / Biblion, 18 juni 2011:
Een belangrijke inspiratiebron voor de Amerikaanse schrijver Craig Strete (1950) is zijn indiaanse afkomst. In de anti-oorlogsroman ‘Het spel van Kat en Adelaar’, een uitwerking van het gelijknamige verhaal in de bundel ‘Doodsriten’ (1990), spelen de indiaanse mythologie en denkwijze een belangrijke rol. Tijdens de nadagen van de Vietnamoorlog komt de indiaan Lifeseeker met een speciale missie aan in Saigon. Op verzoek van het hoogste militaire gezag moet hij achterhalen of het Amerikaanse leger nog in staat zal zijn om de oorlog te winnen. Als indiaanse ziener beschikt Lifeseeker over geheime krachten om de werkelijkheid te doorgronden en de onderliggende spirituele strijd te duiden. Met een adelaar als metgezel en geleid door visioenen begeeft hij zich naar het hart van de Vietnamese jungle. Daar vindt hij het antwoord op zijn missie, maar laat er zelf het leven bij. Dan verschijnt zijn tweelingbroer Deathseeker op het toneel. In een intrigerende mix van harde actie, ‘fantasy’ en indiaanse wijsheid houdt Strete de lezer een spiegel voor: zijn oorlog en imperialisme het waard om voor te leven en te sterven?
Meer over ‘Het spel van Kat en Adelaar’
Meer over Craig Strete bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een magische wereld van oorlog en emoties.» – drs. H.H. Puite

Over ‘Een mes in de geest’ van Craig Strete voor NBD/Biblion, 22 mei 2000:

Craig Strete (1950) is terecht bekend door het literaire werk dat hij op zijn naam heeft staan. Hij bouwt voort op zijn kennis van de Indiaanse culturen in zijn vaderland, de VS, waar hij ook zelf deel van uit maakt. Dit boek is al de twaalfde titel die door deze uitgever in het Nederlands is uitgebracht. Het verhaal speelt in wat nu het zuidwesten van de Verenigde Staten is, in een tijd waarin dit het domein was van verschillende Indiaanse stammen die nu bekend staan onder de naam Pueblo Indianen. Strete gebruikt elementen uit het geloof in magische krachten, belichaamd in Kachina’s in dit verhaal, om een magische wereld van oorlog en emoties te beschrijven, naar het voorbeeld van Shakespeare’s ‘Macbeth’. De stijl is ook een beetje Shakespeareaans: plechtstatig en dichterlijk. Op het omslag een afbeelding van een Kachinapop.
Meer over ‘Een mes in de geest’
Meer over Craig Strete bij Uitgeverij In de Knipscheer

Frans Lopulalan overleden

FransLopulalan1985 foto Els Kirst
De auteur van het tweede boek dat Uitgeverij In de Knipscheer in 1976 uitgaf, de Amerindiaanse auteur Craig Strete, placht zijn brieven (nog geen internet, nog geen fax) te ondertekenen met ‘Keep Walkin’ In Beauty’. Daar sprak een trots en fierheid uit die hij later door een van de personages in een van zijn romans liet verwoorden met ‘Ik ben niet bang te sterven, ik ben bang uit te sterven’. Die trots en fierheid, alsook de implicatie van het uitsterven, heb ik ook altijd toegedicht aan de Molukse schrijver Frans Lopulalan, die in 1985 aan één boek genoeg had om het leed en onrecht berokkend aan de generatie van zijn ouders onder woorden te brengen en onsterfelijk te maken: Onder de sneeuw een Indisch graf.

Er kwam in 1994 nog een tweede boek van hem uit, Dakloze herinneringen, aangekondigd als ‘notities van een schrijver tussen twee romans in’. Op het omslag daarvan is een postzegelgroot fotootje afgedrukt van een door Frans gedragen zonnebril. Als je daarop inzoomt is in de reflectie een manspersoon te ontwaren: zijn redacteur Jos Knipscheer, mede-oprichter van en -uitgever bij In de Knipscheer. Jos had zich toen al uit de uitgeverij vooral om gezondheidsredenen moeten terugtrekken en zou een paar jaar later overlijden. Frans, de schrijver, kon niet zonder Jos, de redacteur. Frans bleef de trom roeren met op het scherp van de snede geschreven, vaak ‘boze’ columns, maar die tweede roman is, en ik denk daarom, nooit gekomen.

Het beeld van Frans dat in mijn geheugen is gegrift is door mist omgeven: in 1986 zond omroep Ikon zonder filmische beelden en zonder tussenkomst van een interviewer een televisiegesprek uit van drie kwartier tussen twee jonge, volop rokende schrijvers, Frans Lopulalan en Ernst Jansz over hun beider Indische vaders, opgenomen in Literair Café De Engelbewaarder in Amsterdam. Dat kon toen nog. Gewoon op Nederland 1.

Frans Lopulalan (1953) is vanmiddag 28 oktober 2020 overleden in een hospice. Keep Walkin’ in Beauty, Frans.

franc knipscheer, Haarlem

Meer over Frans Lopulalan bij Uitgeverij In de Knipscheer

Craig Strete – De vloek van de familie Darkland

Opmaak 1Craig Strete
De vloek van de familie Darkland

roman
Amerika
oorspronkelijke titel The Angry Dead
vertaald uit het Amerikaans door Irma van Dam
gebrocheerd in omslag met flappen
240 blz., € 22,00
eerste uitgave 2023
ISBN 978-90-6265-976-0

De Amerikaans-indiaanse schrijver Craig Strete verrast zijn lezers voortdurend. Met zijn magisch-realistische (SF-) verhalen in o.a. Als al het andere faalt en Doodsriten (resp. bejubeld door Jorge Luis Borges en Salvador Dalí), met zijn realistische rock-’n-rollroman Twee spionnen in het huis van de liefde, met zijn bekroonde jeugdromans zoals Grootvaders reisdoel, met zijn avonturenroman De roep van stormbrenger, met zijn ‘Shakespeareaanse’ historische roman Het mes in de geest, met zijn (anti-)oorlogsroman Het spel van Kat en Adelaar, met zijn detectiveroman De dronken detective, maar ook met zijn poëzie (o.a. met Jim Morrrison) en toneelstukken. En bijna altijd speelt zijn indiaanse erfenis een rol in zijn literatuur, zo ook in De vloek van de familie Darkland.

De tiener Sees Jane Elkhart is half indiaans, half blank. Zij woont met haar moeder in de grote stad. Haar vader, haar indiaanse deel, is overleden toen zij nog maar een klein kind was. Zij kan zich weinig van hem herinneren. Haar moeder heeft kortstondige relaties met vriendjes, die haar allemaal weer na verloop van tijd verlaten, en verwaarloost Sees Jane. Het vriendje dat ze deze zomer heeft, weet haar ervan te overtuigen Sees Jane de zomer door te laten brengen bij haar grootvader, de vader van haar vader, en haar nichtje. Sees Jane heeft hen nooit eerder ontmoet, haar moeder heeft dit al die jaren niet toegestaan. Grootvader Elkhart en nichtje Mary hebben een huis gehuurd aan een meer, bij de grond van de stam van haar vader. Het is een groot maar vervallen huis, en het is het enige huis aan deze kant van het meer. Aan de andere kant van het meer staan caravans, en bevindt zich een indiaanse winkel, waarboven de familievriend Jason Two Elks woont, die geregeld het meer over peddelt in zijn kano.

Sees Jane komt er al snel achter dat er iets niet deugt in het huis. Sommige kamers zitten op slot, en ze bespeurt een aanwezigheid. Een meisje op een schilderij lijkt tot leven te komen. Ze ontdekt dat er iets moet zijn gebeurd met de oude bewoners van het huis, een groot en gruwelijk geheim, dat er iets duisters heeft plaatsgevonden. Maar de grootvader, oud als hij is, is sterk en koppig – hij laat zich niet wegjagen.

De vloek van de familie Darkland is een klassiek spookverhaal. Als de doden niet tot rust komen, als de doden boos zijn, zijn de levenden in hun nabijheid niet veilig. Gaandeweg ontdekken de bewoners van het huis dat er iets moet zijn waarvoor zelfs de boze doden bang zijn. Een krachtmeting volgt. Zal de familievloek eindelijk kunnen worden doorbroken, of zal deze strijd op leven en dood tot de ondergang leiden?
Meer over Craig Strete op deze site