«De Gorbatsjov van Cuba.» – Walter Palm

WalterPalmRecensie over Che Guevara’s ‘Met gloedvolle revolutionaire groet. Brieven 1947-1967’ in Antilliaans Dagblad, 27 augustus 2022:
In de jaren zestig prijkte in menig studentenkamer een poster met de iconische foto van Che Guevara en nog steeds zie je het gezicht van deze legende op T-shirts en in het straatbeeld van de eenentwintigste eeuw. Er gaat nog steeds een enorme aantrekking en uitstraling van hem uit. De onlangs gepubliceerde brieven van Che Guevara in Met gloedvolle revolutionaire groet. Brieven 1947-1967 bieden, voor zover brieven daartoe in staat zijn, een boeiend inzicht in het leven en denken van deze bijzondere man. (…) Een intrigerende vraag is hoe deze Argentijnse huisarts zo kon radicaliseren dat hij duizenden kilometers van zijn geboorteland verwikkeld raakte in een guerrilla op Cuba. (…)

Lees hier of hier de hele recensie

Walter Palm (Curaçao, 1951) is een expert op het terrein van integratiebeleid. Vanaf 1982 tot aan zijn pensionering in 2017 was hij werkzaam bij de directie van de rijksoverheid die belast is met integratiebeleid. In de loop der jaren heeft hij zestien ministers mogen adviseren. Met meer dan dertig jaar ervaring op het terrein van integratiebeleid wordt hij na zijn pensionering regelmatig geïnterviewd als expert op het gebied van integratie. Ook publiceert hij vaak over dit onderwerp. Daarnaast maakte Walter Palm naam als dichter in het Papiaments, het Engels en het Nederlands. In 2019 publiceerde Uitgeverij In de Knipscheer zijn essay ‘Het sluipend gif van islamofobie – 1989-2019’. In voorbereiding voor uitgave in najaar 2022 is de titel ‘De vele gezichten van mijn pen’, zijn memoires als dichter en essayist.
Meer over Walter Palm bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Provocerend stuk zou in de theaterwereld ongetwijfeld heel wat stof doen opwaaien.» – An Van Hecke

VoorplatSpeech-75Over ‘Speech van de dode moeder’ van Carlos A. Aguilera op MappaLibra, 31 maart 2020:
De monoloog ‘Speech van de dode moeder’ werd voor theater geschreven, maar is ook als kortverhaal goed leesbaar. (…) De titel is wat misleidend: de moeder lijkt niet dood, integendeel, ze staat springlevend op het podium. Ze blikt terug op haar leven, waaruit je inderdaad kan afleiden dat ze vanuit de dood spreekt. Haar discours richt zich tot twee poppen die de vader en de zoon voorstellen. Verder is er nog de kat die ook als pop op de scène wordt opgevoerd. (…) Met deze monoloog van amper vijftig bladzijden heeft Aguilera een duidelijk statement willen maken en stelt hij ons voor het dilemma: blijven we passief achter zoals de vader en de zoon, of willen we onze vrijheid heroveren met het risico onszelf te verliezen in de waanzin, zoals de moeder? ‘Speech van de dode moeder’ is een provocerend stuk waarmee Aguilera de lezer wakker schudt. (…) Het zou mooi zijn als een Nederlandstalig theatergezelschap het stuk oppikt om het ook in ons taalgebied op te voeren. Het zou in de theaterwereld ongetwijfeld heel wat stof doen opwaaien.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Speech van de dode moeder’

«Verpletterende en afstompende invloed van een dictatoriaal systeem.» – Frank Bron

VoorplatSpeech-75Over ‘Speech van de dode moeder’ van Carlos A. Aguilera op La Chispa, 12 mei 2020:
‘Speech van de dode moeder’ is een monoloog van waanzin en politiek-filosofische beschouwingen, gelardeerd met stukjes complottheorie van de Cubaan Carlos A. Aguilera. Het is vrij logisch om in Carlos Aguilera’s ‘Speech van de dode moeder’ een aanklacht tegen de Cubaanse dictatuur te zien. Aguilera (1970) is immers geboren in Havana en mag sinds 2007 zijn vaderland niet meer in, nadat hij zich in 2003 verzet had tegen de arrestatie van 75 schrijvers en intellectuelen aldaar. Toch is het te gemakkelijk om aan te nemen dat de speech van de dode moeder gericht is tegen de leiders van de Communistische Partij van Cuba. (…) Want waarom zou een Cubaan alleen over Cuba kunnen schrijven? En trouwens, is ‘Speech van de dode moeder’ wel een boek? (…) Tegelijkertijd is het zowel een uitgeschreven monoloog als een eenakter. (…) Maar ook als je het boekje leest als een toneelstuk dat zich overal kan afspelen, blijft het een vreemd stuk. Bij de introductie blijkt dat drie van de vier personages poppen zijn. Slechts de moeder is ‘echt’, maar wat is echt? En waarom is ze ‘dood’? Speelt het verhaal zich slechts af in haar verbeelding? Of is ze dermate getraumatiseerd door de amputatie van een van haar voeten en het mislukken van haar droom om een pruikenmuseum te beginnen dat ze doorgedraaid is? Het stuk is, volgens de inleiding, zowel een psychologisch drama als een komedie. (…) Kortom, is dit boekje wel een weergave van een monoloog van een doorgedraaide, gefrustreerde vrouw die zich van alles inbeeldt, of confronteert Aguilera ons allemaal met soms pijnlijke kanten van ons wereldbeeld? (…) Aguilera toont ons in de Speech de verpletterende en afstompende invloed die een dictatoriaal systeem heeft op een samenleving. (…)
La Chispa is een journalistiek platform over Latijns Amerika.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Speech van de dode moeder’

«Surrealistische tekst die veel ruimte openlaat voor interpretatie.» – Drs. H.H. Puite

VoorplatSpeech-75Over ‘Speech van de dode moeder’ van Carlos A. Aguilera voor NBD/Biblion, 5 februari 2020:
Carlos A. Aguilera (Havana, 1970) werd in Cuba en daarbuiten bekend door zijn poëzie en performances. (…) Een lange monoloog vol woede en verbittering uitgesproken door een boze vrouw ten overstaan van twee levenloze mannen en een eveneens levenloze kat, die het gezag moet voorstellen. De vrouw die in deze monoloog aan het woord is, wordt in de titel als ‘dode moeder’ aangeduid. Ze richt zich tot haar echtgenoot en haar zoon, die beiden door een pop worden voorgesteld en dus niks terug kunnen zeggen of zelfs maar kunnen reageren. Ze is beschuldigend naar de echtgenoot, de vader van haar zoon en vol verwijten naar een heerser. Die heerser wordt aangeduid met ‘die Russische tweelingbroers’ en is aanwezig in de vorm van een eveneens levenloze kat. De kat vertegenwoordigt de broers, het gezag en is het eerste doelwit van de woede van de vrouw. Het is een vreemde, surrealistische tekst die veel ruimte openlaat voor interpretatie, maar zeker erg ongemakkelijk zal zijn voor de machthebbers in Cuba. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Speech van de dode moeder’

Nanne Timmer leest fragment uit ‘Speech van de dode moeder’

VoorplatSpeech-75Fragment ‘Speech van de dode moeder’ van Carlos A. Aguilera op YouTube, 17 januari 2020:
Bij de presentatie van de theatermonoloog ‘Speech van de dode moeder’ van de Cubaanse auteur Carlos A. Aguilera in Theater Mozaïek in Amsterdam op 8 september 2019 droeg vertaalster Nanne Timmer een fragment van tien minuten voor waarvan op 17 januari 2020 een fragment van 01:41 is gepubliceerd op YouTube.

Kijk hier naar het videofragment
Meer over ‘Speech van de dode moeder’

«Veel leesplezier in echt Caribische roman.» – Nico van der Zee

Opmaak 1Over ‘Versteende liefde’ van Jacques Thönissen in Amigoe (Aruba), 23 november 2019:
(…) ‘Versteende liefde’ is een echt Caribische roman, een verhaal waarbij de hoofdpersonen het hele Caribische gebied doorkruisen. Magisch-realisme is de term die goed bij dit boek past. (…) Het is het verhaal van de relatie tussen de twee hoofdrolspelers: de Cubaanse Gabriela en de Arubaan Marlon. Gabriela is van Indiaanse komaf en is met een atletiekploeg op bezoek in Nederland. Marlon woont in Nederland, werkt als tolk Spaans en wordt zo bij het bezoek van de Cubanen betrokken. (…) Als ze aan elkaar voorgesteld worden, komt ineens de naam Wyona bij Marlon op. Zo noemt hij haar ook, zij noemt hem Indjanito. Wyona blijkt de echte indiaanse naam van Gabriela te zijn, Indjanito is de naam die de grootvader van Marlon voor hem gebruikte. De relatie tussen Wyona en Marlon kent een parallel. Honderden jaren geleden, in de tijd van de boekaniers, werd op Cuba de indiaanse jongen Ayuro verliefd op zijn stamgenote Yaruna. (…) Er rust een vloek op de familie van Yaruna. Iedere eerstgeboren dochter zal voor haar twintigste sterven. (…) Het laat zich raden dat Wyona uit de familie van Yaruna stamt, ook een eerstgeboren dochter is en dat haar twintigste verjaardag nadert. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Versteende liefde’
Meer over Jacques Thönissen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«We worden in het oog gehouden door alwetende internetbedrijven als Google of Facebook.» – Daan Pieters

VoorplatSpeech-75Over ‘Speech van de dode moeder’ van Carlos A. Aguilera op Tzum, 29 december 2019:
(…) ‘Speech van de dode moeder’ is een theatermonoloog waarin slechts één personage aan het woord komt: de moeder zelf. Zij blijkt een waanzinnige vrouw te zijn die uitgebreid haar beklag doet tegen de zoon en de vader, twee wil- en stemloze personages. (…) Al snel blijkt dat ze zelf aan achtervolgingswaanzin lijdt en bijvoorbeeld in katten spionnen ziet. (…) Toch heeft de moeder nog momenten van helderheid, bijvoorbeeld wanneer ze het volgende verzucht: ‘Iemands droom vernielen is net zoiets als diegene verpletteren als een kakkerlak.’ Dat is geen banale opmerking, want in feite is het afpakken van iemands dromen dé essentie van onderdrukking. Of ze haar strijd tegen de Staat zal winnen, valt te betwijfelen, maar ze heeft wel haar statement gemaakt. (…) Moeten we dit boek lezen als kritiek op het regime? Volgens vertaler Nanne Timmer zou het jammer zijn om het daartoe te reduceren, al lijkt het voor de hand te liggen om in de moeder een figuur te zien die zich verzet tegen de almachtige Cubaanse staat, zeker als je als lezer de reflex hebt om de ‘Russische tweeling’ waarvan sprake bijvoorbeeld te associëren met Guevara en Castro. Het gevaar dreigt inderdaad dat je met oogkleppen gaat lezen en blind wordt voor de andere aspecten van dit boek. (…) Meer nog dan door de Staat worden we bijvoorbeeld in het oog gehouden door alwetende internetbedrijven als Google of Facebook, en waarom zou deze tekst bijvoorbeeld niet in die optiek kunnen worden geïnterpreteerd? (…) Het is een boek dat de lezer eigenlijk uitnodigt om niet in dezelfde val als de moeder te trappen en ook andere interpretaties te overwegen.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Speech van de dode moeder’

«Elke poging tot categoriseren in bestaande genres wordt onderuitgehaald.» – Nanne Timmer

VoorplatSpeech-75Nanne Timmer over ‘Speech van de dode moeder’ van Carlos A. Aguilera in Terras # 17, december 2019:
Nanne Timmer, bezorger van de Nederlandstalige editie ‘Speech van de dode moeder’ van Carlos A. Aguilera, stelt in haar essay ‘Theater vertalen en vertolken’ hoe ideaal het is “ dat ik mijn moeder kan vragen de rol van de moeder uit het toneelstuk ‘De speech van de dode moeder’ van de Cubaanse schrijver Carlos A. Aguilera te vertolken om zo wat vertaalproblemen op te lossen.” En: “Dat stuk is te lezen als theatertekst, maar ook als novelle. Die dode moeder probeert haar zoon en haar man duidelijk te maken dat ze nooit een Russische kat in huis hadden moeten halen. Russische katten zijn de ergste, het zijn spionnen die werken voor de Staat.” En: “Aguilera is vooral schrijver, pas in tweede instantie dramaturg. ‘Speech van de dode moeder’ is dan ook vooral een leesstuk, een monoloog, het heeft zelfs iets van een lang absurdistisch prozagedicht dat elke poging tot categoriseren in bestaande genres onderuithaalt.”
Lees hier het essay ‘Theater vertalen en vertolken’
Meer over ‘Speech van de dode moeder’

«Een pikant brok theaterproza.» – André Oyen

VoorplatSpeech-75Over ‘Speech van de dode moeder’ van Carlos A. Aguilera op Lezers tippen lezers, 16 december 2019:
(…) Op het eerste gezicht zou ‘Speech van de dode moeder’ de unitaire crisis van de burgerlijke orde kunnen vertegenwoordigen: (…) is de kat een symptoom van de haat van de moeder voor de staat of is de kat een enkelvoudige en meervoudige aanwezigheid van enige concrete aanwezigheid van de staat? Als de moeder degene is die tijdens het werk spreekt, zijn de andere twee familieleden degenen die de vervreemde onverschilligheid van die crisis belichamen. We kunnen dan Speech lezen als het tegenverhaal dat de onmogelijkheid verklaart van een bepaald staatsverhaal waarin een brug van de oude totalitarismen van het Oosten, bestuurd door het unipartisme en de buitenkant van het burgerleven, tot consensus wordt getrokken van het hedendaagse democratische leven, machteloos van een gemeenschappelijke politieke gedachte. Een pikant brok theaterproza.
Lees hier het signalement
Meer over ‘Speech van de dode moeder’

«De geschiedenis van indianen uit het Caraïbische gebied komt ruim aan bod.» – C.H. Gajadin

Opmaak 1Over ‘Versteende liefde’ van Jacques Thönissen voor NBD / Biblion, 2 december 2019:
Wyona, een atlete uit Cuba, ontmoet de Arubaan Marlon op een sportveld in Limburg. Het blijkt liefde op het eerste gezicht die eveneens getuigt van een eeuwenlange band tussen die twee. Wyona vertelt hem over een genetische vloek waardoor zij binnen een jaar zal sterven. Dan begint hun zoektocht naar verloren magische stenen die zich afspeelt op verschillende plaatsen. Een goedaardige heks stuurt hen aan vanuit Cuba. De geschiedenis van indianen uit het Caraïbische gebied komt ruim aan bod. Het verleden en het heden zijn spannend met elkaar vervlochten. Liefde overwint het kwaad is een toepasselijke term voor dit boek. Thönissen (1939) woont op Aruba en heeft diverse romans geschreven.
Lees hier het signalement
Meer over ‘Versteende liefde’
Meer over Jacques Thönissen bij Uitgeverij In de Knipscheer