«Zeer de moeite waard voor de lezer die niet bekend is met het wel en wee op de Nederlands Caraïbische eilanden.» – Eric de Brabander

Over het werk van Ronny Lobo op Literatuurgeschiedenis, 24 oktober 2023:

Ronny Lobo werd in 1954 geboren op Curaçao waar hij ook opgroeide. Ronny’s Surinaamse ouders hadden zich ruim voor Ronny’s komst op Curaçao gevestigd, waar Ronny’s vader als chemicus voor de Shell ging werken. Ronny Lobo zelf studeerde in 1978 als architect af aan de Technische Universiteit van Delft in Nederland. Hij keerde terug naar Curaçao en werkte als architect voor de lokale overheid en bij een bestaand architectenbureau voordat hij in 1985 met zijn eigen architectenbureau begon. In 1991 won hij een prijs met een ontwerp voor sociale woningbouw, en een jaar later ontving hij voor zijn architectonisch werk de belangrijkste culturele prijs van Curaçao, de Cola Debrotprijs. In de roman ‘Bouwen op drijfzand’ smeedt Ronny Lobo zijn liefde voor de Nederlands-Caraïbische eilanden en zijn liefde voor de architectuur samen met het liefdesleven van zijn personages. (…) Ter verbeelding van de titel werd voor de foto op de omslag een mislukt project uit de jaren zestig gekozen op een van de mooiste plekken op het eiland. De natuur waar het project gerealiseerd moest worden was ongeschonden en lag aan een prachtige binnenbaai. Op deze idyllische plek verrezen plots spookachtige heipalen voor de bouw van een hotel. De bouw werd gestaakt na de opstand van 30 mei 1969, die Willemstad in brand zette. Tot op de dag van vandaag zijn de betonnen palen, die als kreeftenpoten uit de modder, het drijfzand steken, te zien.(…) ‘Tirami sù’  is een vervolg op Lobo’s eerste boek. Het verhaal over identiteit, over kleur, over afkomst leverde een meerlagige roman op. (…) Ronny Lobo’s derde roman, ‘De bouwval’ is een familiegeschiedenis over sociale stijging, over het overschrijden van grenzen, het betalen van een morele prijs, over illusies en ontgoocheling. (…) In de drie door Lobo geschreven romans is een ontwikkeling te zien van de architectuur naar de sociale, raciale en politieke dilemma’s op de Nederlands Caraïbische eilanden. (…)

‘Literatuurgeschiedenis’ is een initiatief van Koninklijke Bibliotheek en Taalunie en gericht op bovenbouw van het voortgezet onderwijs.

Lees hier het artikel
Meer over ‘Bouwen op drijfzand’
Meer over ‘Tirami sù’
Meer over ‘De bouwval’
Meer over Ronny Lobo bij Uitgeverij in de Knipscheer

Ronny Lobo op OOGST

9J7A2541 InDeKnipscheer Oogst 2048px Foto: André Homan

Op 20 november 2022 werd in Podium Mozaïek voor de 10de keer sinds 2011 door Uitgeverij In de Knipscheer een grote Caraïbische boekpresentatie georganiseerd. Als eerste kwam Ronny Lobo op het podium. Hij kwam voor deze presentatie speciaal over uit Curaçao omdat zijn jongste roman ‘De bouwval’ midden in de corona-lockdown verscheen. In zijn presentatie gaf Lobo de verbanden aan tussen zijn drie tot nu verschenen romans: ‘Bouwen op drijfzand’, ‘Tirami sù’ en ‘De bouwval’.
Lees hier zijn verhaal
Luister hier naar zijn bijdrage van 0.18:06 tot 0.33:55
Meer over ‘Oogst 2022’
Meer over ‘De bouwval’
Meer over Ronny Lobo bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Ik laat mijn hoofdpersoon selectief zijn geheugen verliezen.» – Ronny Lobo


De Epiloog [8] staat online. Op 3 augustus 2021 was de bekroonde Curaçaose architect en romanschrijver Ronny Lobo (1954) te gast bij interviewer Peter de Rijk in de achtste aflevering van het live boekenprogramma De Epiloog vanuit Pletterij Haarlem. R: Sommige mensen zien in je boek ‘De bouwval’ een sleutelroman. Je personages doen vaak aan bekende mensen op Curaçao denken. L: Ik heb personages gemaakt van meerdere figuren uit de gemeenschap. Curaçaose politici worden makkelijk, soms voor een habbekrats eigenlijk, meegenomen in een verhaal van corruptie. R: Een nieuwe politica gebruikt de bouw van een ziekenhuis om de verkiezingen te winnen. Er wordt met dat nieuwe gebouw geschoven als een speeltje waarvoor wijken moeten worden afgebroken. L: Dat steekt mij als architect enorm. Maak in ieder geval een goed gebouw en dat is dan wat niét gebeurt… Wat mij interesseerde was het betrekkelijke van goed en kwaad. Bouwprojecten komen vaak het meeste tot stand bij corrupte politici om zichzelf te kunnen profileren. R: Waar we het nog niet over gehad hebben is de briljante twist: de hoofdpersoon lijkt alles voor elkaar te hebben en dan wordt hij gepakt terwijl zijn eigen vrouw van niets weet. L: Je moet door de mand kunnen vallen. Wat er dan bijkomt is dat hij mentaal niet goed eindigt. Ik laat hem selectief zijn geheugen verliezen. R: Ja, dat vind ik heel goed gevonden. Die ontluistering bij de familie laat je ook zien. Het is een boek dat ook voor Nederlandse lezers een eyeopener kan zijn.
Kijk en luister hier of hier naar De Epiloog 8
Meer over ‘De bouwval’
Klik hier voor meer over De Epiloog

3 augustus ’21 – De Epiloog [8] met Ronny Lobo

Opmaak 1Op 3 augustus 2021 richt De Epiloog de spotlight op Ronny Lobo. Het programma wordt live gestreamd, maar kan ook door belangstellenden worden bijgewoond in de Pletterij (Lange Herenvest 122, 2011 BX Haarlem). Ronny Lobo, geboren op Curaçao uit Surinaamse ouders, is architect en schrijver. Midden in coronatijd verscheen ‘De bouwval’. De roman heeft de wereld van de architectuur op Curaçao als decor en is een confronterende roman over moreel verval, fraude en corruptie. In een fel conflict komen de advieswereld, de bouwwereld en de politiek ‘handjeklap’ samen. De bouwfraude is van ongekende omvang met tentakels vanuit de lokale bouwwereld naar Nederland.

De Epiloog is een wekelijkse livestream/podcast waarin In de Knipscheer-redacteur Peter de Rijk een-op-een in gesprek gaat met een schrijver van een recente, bijzondere roman. Soms zijn dat auteurs van Uitgeverij In de Knipscheer, soms van andere uitgeverijen. De Epiloog wordt live gestreamd en technisch mogelijk gemaakt door de Pletterij, centrum voor debat en cultuur in Haarlem. Aanvang livestream 16.00 uur stipt. Zaal open 15.30 uur. Einde 17.00 uur. Toegang is gratis, maar wel vooraf boeken via website Pletterij of via telefonische reservering op 023 542 35 40.
U kunt de livestream volgen op de homepage van debat- en cultuurpodium Pletterij, op hun Facebook-pagina of op hun Youtube-kanaal. Op het moment van de uitzending openen zich op deze drie platforms vensters met de livebeelden. Een inlogcode is niet nodig. Op beide laatstgenoemde media kunt u de uitzending later ook terugzien.
Meer over ‘De Epiloog’
Klik hier voor de aankondiging op de website van de Pletterij
Meer over ‘De bouwval’
Meer over Ronny Lobo bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Het leest als een trein, een schokkend relaas.» – Marjo van Turnhout

VoorplatBouwval-75Over ‘De bouwval’ van Ronny Lobo op Leestafel, december 2020:
(…) Willem kan uitgezonden worden naar Curaçao, voor een jaar of twee. Het jonge gezin, dat al snel met een derde kind uitgebreid gaat worden, vertrekt naar het land waarvan ze eigenlijk niet eens wisten waar dat ligt en waar ze langer zullen blijven dan die twee jaar. Willem weet zich daar al snel bijna onmisbaar te maken. Hij ziet heel goed hoe het er aan toe gaat op het eiland en past zich uitstekend aan. Wat gesjoemel hier, een beetje omkopen daar. (…) Hij krijgt een eigen bouwbedrijf: Algemeen Bouwbedrijf Curaçao, het ABC. Ondanks idealistische politici, die zich tegen corruptie willen verzetten, is dat nu juist hetgeen dat welig tiert, als er een nieuw ziekenhuis gebouwd moet worden. Want niet alle politici hebben schone handen. Er zijn feesten met wulpse dames, nachtclubs, geheime afspraken. (…) Als Willem het niet meer aankan, wordt zoon Theo uit Nederland teruggeroepen. Hij is verbijsterd als hij in de administratie duikt en ook nog eens een dubbele boekhouding ontdekt. Het boek beschrijft letterlijk een bouwval, maar ook figuurlijk: Willem stort in elkaar, en Theo weet niet meer wie zijn vader eigenlijk is. (…) Het leest als een trein, een schokkend relaas. Het is een fictieve roman, maar voor wie meer van deze wereld af weet is er waarschijnlijk een heleboel herkenning. (…) Maar ook zonder dat je er mee bekend bent is het duidelijk genoeg dat hier een groot deel berust op de werkelijkheid. Helaas. Intussen is er nog een kleine verhaallijn over de rol van de vrouw. (…) Het past – helaas – bij de rest van het verhaal. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘De bouwval’
Meer over Ronny Lobo bij Uitgeverij in de Knipscheer

«Begenadigde verteller: zinsbouw en woordkeus sluiten naadloos aan bij de beschreven situatie.» – Kees de Kievid

VoorplatBouwval-75Over ‘De bouwval’ van Ronny Lobo op Boekenbijlage, 2 december 2020:
(…) Niet alleen de bouwactiviteiten nemen een deel van het boek voor hun rekening, ook de politiek komt aan de orde. Het is niet aannemelijk dat alle fictionele gebeurtenissen samen vallen met die in de werkelijkheid. Gelukkig niet wat Curaçao betreft, maar wel mogen we aannemen dat Lobo veel stof uit de realiteit put. Maar misschien nog wel belangrijker in de roman is de geschiedenis van het gezin van Willem de Wilde. (…) Beroepsmatig gaat het voor de wind; al snel is er een bloeiend aannemersbedrijf ontstaan. Dat zal voornamelijk komen doordat Willem zich naadloos aansluit bij de Curaçaose gewoonten, maar die zijn lang niet altijd koosjer! En dat geldt ook voor zijn privéleven. (…) Het zal de lezer al snel duidelijk worden dat al deze zaken naar een catastrofe zullen leiden. (…) De drama’s in de familie en de toestanden op het eiland zijn door Lobo samengevoegd tot een intrigerend geheel. Het is heel goed denkbaar dat Lobo met zijn roman een waarschuwende vinger wil opsteken. Een waarschuwing aan personen die de verleiding van malversaties niet kunnen weerstaan, maar ook aan de samenleving en politiek op Curaçao, dat het op deze manier niet kan. Wat de stijl betreft is de auteur een begenadigde verteller. Zinsbouw en woordkeus sluiten naadloos aan bij de beschreven situatie. Enige onderkoeldheid mag daaraan niet ontzegd worden, wat de leesbaarheid zeker bevordert. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘De bouwval’
Meer over Ronny Lobo bij Uitgeverij in de Knipscheer

«Confronterend, vlot en boeiend geschreven roman over moreel verval, fraude en corruptie.» – E. Mutter

VoorplatBouwval-75Over ‘De bouwval’ van Ronny Lobo voor NBD/Biblion, 21 oktober 2020:
Derde roman van Ronny Lobo (1954), een uit Surinaamse ouders op Curaçao geboren architect. In 1992 ontving Lobo de Cola Debrotprijs voor Architectuur, maar daarnaast is Lobo een getalenteerde romanschrijver. ‘De bouwval’ is een bewogen en turbulente familiegeschiedenis over het gezin van Willem de Wilde. Een volksjongen uit de Jordaan die zich zonder veel opleiding op Curaçao opwerkt tot een geslaagde aannemer en tot de notabelen behoort van de eilandsamenleving. Hij is getrouwd met de rijke Amsterdamse juweliersdochter Monique en samen met hun drie kinderen vormen ze een voorbeeldige familie in kerk en samenleving. In een kleine koloniale samenleving liggen in het bedrijfsleven echter fraude en corruptie op de loer. En ook de op het oog zo voorbeeldig levende De Wilde bezwijkt voor deze verleidingen. Dure prestigieuze bouwprojecten worden met gemeenschapsgeld en ontwikkelingsgelden betaald. Zonder al te veel scrupules werkt De Wilde mee aan deze malversaties. ‘De bouwval’ is een confronterend, vlot en boeiend geschreven roman over moreel verval, fraude en corruptie.
Meer over ‘De bouwval’
Meer over Ronny Lobo bij Uitgeverij in de Knipscheer

«Bouwwerken die tot bouwvallen verworden. Letterlijk en figuurlijk.» – Brede Kristensen

VoorplatBouwval-75Over ‘De bouwval’ van Ronny Lobo op Caraïbisch Uitzicht, 5 oktober 2020:
(…) Als het ging om gebeurtenissen lang geleden, zou dit een historische roman kunnen worden genoemd die een waar gebeurde geschiedenis uit een ver verleden op fictieve wijze tracht te verbeelden. Maar de gebeurtenissen hebben zich kortgeleden voorgedaan. We kunnen het dus als ‘documentaire fictie’ bestempelen. Een mengeling van ware gebeurtenissen en eigentijdse werkelijkheden worden bewust vervormd, niet alleen om te voorkomen dat mensen zich onheus bejegend voelen, maar ook om te ontsnappen aan de plicht feiten te vermelden en nuances aan te geven die de aandacht van de centrale boodschap van de schrijver afleiden. Aangevuld met fictieve verhaalelementen ontstaat zo een verhaal dat gelijkenis vertoont met de feitelijke werkelijkheid, maar zonder pretentie ermee samen te vallen. Een verhaal waaruit lering kan worden getrokken. Dat doet deze roman in hoge mate. We krijgen een spiegel voorgehouden die laat zien dat exclusieve netwerken en gebrek aan transparantie zeer bevorderlijk zijn voor corruptie en verval. De hoofdpersoon, aannemer Willem de Wilde die eindigt als een bouwval, is de belichaming van deze boodschap. Er wordt momenteel van alles bedacht om integriteit in bestuur en maatschappij te bevorderen. De effecten zijn minimaal. Al lezend begon ik te denken dat een geloofwaardige ‘spiegel-roman’ als deze wellicht een probaat middel is om integriteit te bevorderen. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘De bouwval’
Meer over Ronny Lobo bij Uitgeverij in de Knipscheer

«Een ‘geselecteerde werkelijkheid’ wordt gestructureerd en gemodelleerd tot de ‘universele waarheid’.» – Wim Rutgers

VoorplatBouwval-75Over ‘De bouwval’ van Ronny Lobo in Antilliaans Dagblad, 12 september 2020:
(…) Hoofdpersoon van de roman is Willem de Wilde, die met zijn vrouw Monique en kinderen in de jaren zeventig naar Curaçao is uitgezonden om daar voor zijn Nederlandse bedrijf onder meer een groot aantal volkswoningen en uiteindelijk een modern nieuw hospitaal te realiseren. (…) Het gaat Willem voor de wind en hij maakt een sprookjesachtig snelle carrière. (…) Met de politici onderhoudt hij een innige band. Zijn bedrijf sponsort politieke partijen. (…) Naast bouwfraude door financieel gerommel in aannemingsprocedures, is de lokale politiek een tweede verhaallijn, een politiek die zowel corrupt blijkt als afhankelijk is van het grote geld dat de verkiezingscampagnes sponsort. (…) De derde verhaallijn in de roman is de wereld van accountancy en consultants, zoals Luuk Steenborg. (…) Hij slaagt erin de opdracht voor de bouw van het nieuwe hospitaal, via een paar douceurtjes aan de premier binnen te harken. (…) De bouw van het nieuwe ziekenhuis vormt een splijtzwam in politiek en samenleving door de keuze tussen het terrein van de oude Amstel bierfabriek of een renovatie en uitbreiding van het oude hospitaal in Otrobanda. In dit felle conflict komen in de roman de advieswereld, de bouwwereld en de politiek ‘handjeklap’ samen. (…) De bouwfraude is van ongekende omvang met tentakels vanuit de lokale bouwwereld naar Nederland (…) In De bouwval wordt ‘een geselecteerde werkelijkheid gestructureerd en gemodelleerd’ tot de ‘universele waarheid’ dat hebzucht en eigenrichting nooit lonen, met een impliciet pleidooi dat tegenover geldzucht en de daaruit voortvloeiende corruptie een sociale levenshouding prevaleert.
Lees hier de recensie
Meer over ‘De bouwval’
Meer over Ronny Lobo bij Uitgeverij in de Knipscheer

«Confronterende roman over sociaal aanzien, corruptie en het betalen van een hoge morele prijs.» – André Oyen

VoorplatBouwval-75Over ‘De bouwval’ van Ronny Lobo op Lezers tippen lezers, 1 augustus 2020:
(…) De op het eerste gezicht zo degelijke Willem kan ook niet weerstaan aan macht en geld. Net als vele mensen in koloniale gebieden wordt er ook door Willem in Curaçao gefraudeerd dat het een lieve lust is. (…) Willem heerst als een katholieke potentaat in zijn gezin, maar houdt er voor zichzelf nauwelijks christelijke waarden op na. Zijn vrouw volgt geheel in het kader van de tijdsgeest de wensen en grillen van haar man, zonder zich al te veel vragen te stellen maar waarvoor ze later wel duur zal moeten betalen. ‘De bouwval’ is een heel confronterende roman over sociaal aanzien, corruptie en het betalen van een hoge morele prijs voor geestelijk bouwen of drijfzand.
Lees hier de recensie
Meer over ‘De bouwval’
Meer over Ronny Lobo bij Uitgeverij In de Knipscheer