Boeli van Leeuwen – Ver weg dichtbij. Columns

VoorplatVerWegDichtbij75Boeli van Leeuwen
Ver weg dichtbij
Columns voor de Wereldomroep

Bezorgd door Dr. B. Jos de Roo
Curaçao – Nederland
Genaaid gebonden met manchet,
144 blz., € 17,90
Eerste editie 2017
ISBN 978-90-6265-970-8

Niet ‘De rots der struikeling’ was in 1959 het debuut van origineel prozawerk van de bekende en geliefde Curaçaose schrijver Boeli van Leeuwen. Dat vond al plaats in 1951 met columns voor de Wereldomroep die werden uitgezonden onder de titel ‘Praatjes voor de West’. Tussen 10 december 1951 en 23 juli 1954 heeft de Wereldomroep in de West-Indische uitzending 37 columns van Boeli van Leeuwen uitgezonden. De typoscripten van 29 ervan vond Jos de Roo terug in het draaiboekenarchief. De columns zijn dus het eerste oorspronkelijke verhalend proza van Boeli van Leeuwen. Vrijwel alle elementen eruit spelen een rol in zijn verdere oeuvre, zoals zijn speurtocht naar het verloren paradijs en de bijzondere aard van de Curaçaoënaar. Jos de Roo’s conclusie is dat ze een beslissende rol hadden gespeeld in de ontwikkeling van Van Leeuwen als schrijver. De Roo gaat op deze verbanden zeer uitgebreid in in zijn indrukwekkende analyse van het oeuvre van Boeli van Leeuwen in zijn standaardwerk ‘Praatjes voor de West; De Wereldomroep en de Antilliaanse en Surinaamse literatuur 1947 – 1958’ dat in 2015 verscheen. De gekozen titel van deze bundel ‘Ver weg dichtbij’ geeft aan dat Van Leeuwen weliswaar ver weg was van zijn publiek, maar dat hij zich er geestelijk mee identificeert. Tegelijk drukt deze titel uit wat Van Leeuwen herhaaldelijk in zijn bijdragen betoogt: dromen zijn de allerreëelste uitdrukking van de waarheid.

«Ook in die beginjaren van zijn schrijverschap was Van Leeuwen scherp, origineel, diepgravend en verrassend.» – Brede Kristensen in Amigoe

«Ze zijn typisch Boeli van Leeuwen en doen soms denken aan zijn verhalenbundel Geniale anarchie.» – Ezra de Haan op Literatuurplein

Ter gelegenheid van de Caraïbische boekpresentatie ‘The Twain Shall Meet’ op 3 september 2017 verscheen Verweg dichtbij als een kleine vóóredite in paperback met ISBN 978-90-6265-977-7. De nadien uitgebrachte gebonden editie wordt evenwel als de definitieve uitgave beschouwd.

Meer over Boeli van Leeuwen op deze site
Meer over ‘Praatjes voor de West’
Meer over de presentatie

«Ik ga, na al die jaren, álles van Van Leeuwen lezen.» – Chrétien Breukers

BoelivanLeeuwen8‘Van boek naar boek: Boeli van Leeuwen’ op Weblog van Chrétien Breukers, 3 mei 2017:
Ik herinner mij een gesprek met Jos Knipscheer. Eind jaren tachtig (van de vorige eeuw). Het ging over de romans van Tip Marugg en Boeli van Leeuwen. Volgens mij was Marugg net genomineerd voor een grote prijs. Dat vond Jos Knipscheer weliswaar terecht, maar toch beviel het hem niet dat Van Leeuwen niet genomineerd was. (…) Drie boeken las ik van Boeli van Leeuwen: Schilden van leem, De rots der struikeling en De eerste Adam. Jaren had ik niet aan hem, of aan zijn werk gedacht, tot gisteren. (…) Ik bekeek het slotstuk van de trilogie: De indiaan baarde een neger ( hier is een en ander terug te zien ) en haalde de boeken van Van Leeuwen tevoorschijn. Ik hoorde de stem van Knipscheer weer mopperen. (…) Gisteravond herlas ik Schilden van leem bijna helemaal. In één ademtocht, desgewenst. Ik ga, na al die jaren, alles van Van Leeuwen lezen. Het is zo ver. Lezen is iets vreemds: je springt van boek naar boek, zonder plan of systeem, en hoe je precies bij schrijvers terechtkomt, of om welke reden: het blijft een raadsel.
Lees hier het betreffende blog
Meer van Chrétien Breukers op deze site
Meer over Boeli van Leeuwen op deze site

Onbekende verhalen van Boeli van Leeuwen

VoorplatRooPraatjes_Opmaak 1.qxdOver ‘Praatjes voor de West’ van Dr. B. Jos de Roo in Universiteit van Aruba op 15 maart 2016:
Niet ‘De rots der struikeling’ was in 1959 het debuut van origineel prozawerk van de bekende en geliefde Curaçaose schrijver Boeli van Leeuwen. Dat vond al plaats in 1951 met columns voor de Wereldomroep die werden uitgezonden onder de titel ‘Praatjes voor de West’. Jos de Roo vond 28 van deze onbekende verhalen terug in het archief van de Wereldomroep. In zijn proefschrift onder dezelfde titel analyseerde hij deze verhalen. Zijn conclusie was dat ze een beslissende rol hadden gespeeld in de ontwikkeling van Van Leeuwen als schrijver. Diens motieven komen daar al voor zoals zijn speurtocht naar het verloren paradijs en de bijzondere aard van de Curaçaoënaar. De Roo zal op deze verhalen ingaan en laten zien hoe de motieven zich verder ontwikkelen in zijn werk. Voor wie dacht het werk van Van Leeuwen al te kennen, zal het een kennismaking zijn met onbekende werken. Grote delen zullen voor het eerst worden voorgedragen door Machtild Thodé-de Wit. Voor wie het een eerste kennismaking is zal het naar meer doen smaken. Jos de Roo is bekend van talloze publicaties over Caribische literatuur en als programmamaker bij de Wereldomroep. In 2014 promoveerde hij aan de Universiteit van Amsterdam. Het Antilliaans Dagblad noemde hem ‘een literaire schatgraver’, de Amigoe vond het hoofdstuk over Boeli van Leeuwen ‘doorwrocht’. Bij de promotie werd zijn onderzoek door de promotiecommissie ‘baanbrekend en vernieuwend’ genoemd.

Locatie: Zaal A, Universiteit van Aruba, J.E. Irausquinplein 4. Aanvang 7.30 pm. Toegang gratis.
Meer over ‘Praatjes voor de West’
Meer over Boeli van Leeuwen op deze site

«Boeli van Leeuwen mag niet worden vergeten.» – Job van Schaik

Vreemdeling op aardeOver ‘Een vreemdeling op aarde’ van Boeli van Leeuwen in Dagblad van het Noorden/Leeuwarder Courant, 6 november 2015:
Nu ik het opnieuw gelezen heb, begrijp ik weer iets beter waarom het oeuvre van Van Leeuwen me zo aanspreekt: het is – afgezien van de grote stilistische en compositorische kwaliteiten – op een heel vanzelfsprekende manier tegelijk uitbundig aards-lichamelijk en diepreligieus-filosofisch. Dat is een combinatie die je in de Nederlandse literatuur nauwelijks tegenkomt (alleen bij die andere grote Curaçaose schrijver, Tip Marugg, vind je hetzelfde). In de romans van Van Leeuwen wordt altijd groots gedacht en geleefd. Naast een heftig gevoelsleven tref je een intellectuele diepgang die zeldzaam is in de schone letteren. Maar de filosofische en religieuze bespiegelingen zijn altijd heel concreet; er wordt een verhaal van gemaakt. Het denken is ingebed in het leven. En dat leven is voor de personages in zijn werk doorgaans een worsteling, met op de achtergrond altijd de dood als diepste waarheid. De mens is in eenzaamheid op aarde geworpen, gedoemd om te verlangen naar een paradijselijke staat van zijn, die voor altijd verloren is gegaan.
Lees hier of hier de recensie
Meer over ‘Een vreemdeling op- aarde’

«Verrassend boek, knappe constructie.» – Walter Palm

Opmaak 1Over ‘Tirami sù’ van Ronny Lobo in Antilliaans Dagblad, 5 november 2015, en op Caraïbisch Uitzicht, 6 november 2015:
De vraag naar de biologische vader is een terugkerend thema in Antilliaanse romans. In Tirami sù van Ronny Lobo staat opnieuw dit thema centraal. Even lijkt het erop dat Tirami sù de kant uitgaat van Mijn zuster de negerin van Cola Debrot, maar in tegenstelling tot Mijn zuster de negerin, dat druipt van zwaarmoedigheid, blijft de toon in Tirami sù licht en luchtig als een Curaçaose wals. Drama’s over vaderschap worden weggewuifd onder het genot van een tiramisù. (…) Tirami sù is te beschouwen als een vervolg op de roman Bouwen op drijfzand dat van dezelfde auteur is verschenen in 2013. Hoofdpersoon in Bouwen op drijfzand is de architect Kenzo Schmidt. (…) Een belangrijk verschil tussen Tirami sù en Bouwen op drijfzand is dat in Tirami sù Elroy en Silvana de hoofdpersonen zijn en niet Kenzo. Dat heeft ook als consequentie dat er geen architectonische uitweidingen plaatsvinden zoals in Bouwen op drijfzand. Architectuur komt in Tirami sù wel op een andere manier tot uitdrukking namelijk in de knappe constructie van deze roman.
Lees hier en hier de recensie + hier
Meer over ‘Tirami sù’
Meer over ‘Bouwen op drijfzand’

«Het zou zo maar kunnen dat Boeli van Leeuwen een van de meer houdbare schrijvers in het Nederlandse taalgebied is, met een compact maar vrijwel puntgaaf oeuvre.» – Menno van der Beek

boelivanleeuwen23[ portret Nicolaas Porter ]

Over Boeli van Leeuwen op Wapenveld en op Caraïbisch Uitzicht, 28 september 2015:
Schrijvers, grote schrijvers dan, en sommige kleinere met een paar hele grote boeken ook, zijn profeten, waar we zuinig op moeten zijn. En als we de moeite genomen hebben ze op de boven beschreven wijze een denkbeeldig touw om de enkels te binden, dan moeten we ook, als het moment daar is, niet aarzelen, gezamenlijk aan dat touw te gaan hangen. (…) En dan moeten wij dus bereid zijn een man als Boeli van Leeuwen naar buiten te slepen, als hij, net zeven jaar na zijn dood maar zesentwintig jaar na zijn laatste roman, in vergetelheid lijkt te liggen. (…) En hij moet speciaal naar buiten gesleept worden door wie wel eens van een Bijbel is geschrokken, want van al onze schrijvers die het waard zijn te volharden op onze boekenplanken is Boeli de man die zich op superieure wijze van de theologie en het losgezongen Bijbelvers bedient, en er zijn boeken nog beter mee maakt. Al kan zijn vrij strooien met heilige tekst mede een reden zijn, dat het touw in elk geval door de streng-seculiere kritiek in Nederland is losgelaten. Ik ga niet betogen dat er een schrijvende christen gered moet worden. Maar wel, dat er een groot kunstenaar gehoord moet worden.
Lees hier en hier het artikel
Meer over Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer

Ilse Marrevee*Curaçao. Geschiedenissen

MarreveeILSE MARREVEE
Curaçao. Geschiedenissen

Nederlandse Antillen. Geschiedenissen
Ingenaaid, groot formaat met 80 kleurenfoto’s/illustraties
Omslag met foliedruk en flappen
Imprint: Stichting Elisabeth, 2004
Tweede ongewijzigde oplage 2015
174 blz., van € 59,95 voor € 29,95
ISBN 978-90-7780-801-6

Acht bewoners van het eiland Curaçao met verschillende achtergrond vertellen in Curaçao Geschiedenissen over hun familiegeschiedenis, leven en ideeën. Aan het woord komen antropologe Rose Mary Allen, dichter/performer Gibi Bacilio, ondernemer en consul honoraire van India Ram Boolchand, directeur haven Willemstad Agustin Diaz, hoogleraar multiculturaliteit en sociale cohesie Valdemar Marcha, bestuurslid van het Joods Cultureel Historisch Museum Michèle Russel-Capriles, oud-president van het hof, oud-gouverneur, hoogleraar, voorzitter Stichting Economische Ontwikkeling, Jaime Saleh en pianist, componist en topambtenaar Wim Statius Muller. Via de individuele verhalen wordt het verhaal en de actualiteit van het eiland verteld.
Aan de orde komen onder meer de volgende thema’s: migratiestromen, cultuur van de volksklasse, nanzi-verhalen, calypso, West-Indische Compagnie, blanke protestanten, plantages, Afrikaanse oorsprong, geschiedenis en actualiteit joodse gemeenschap, geschiedenis en actualiteit Libanese gemeenschap, geschiedenis en actualiteit Indiase gemeenschap, slavernij, slavenopstanden, Tula, positie katholieke kerk, sociale verhoudingen, cultuur van de angst, 30 mei 1969, ontwikkeling van de Curaçaose muziek, de wals, de tumba, de tambu, Vrije Zone, off-shore, Papiaments, sociaal-economische ontwikkelingen.
Als intermezzo’s tussen de verhalen zijn van schrijver Boeli van Leeuwen fragmenten uit De rots der struikeling, Een vreemdeling op aarde, Schilden van leem en Geniale anarchie opgenomen.

«Een album met familieverhalen vertelt de geschiedenis van Curaçao: slavernij, politiek gedoe en vrolijk potverteren. Authentieke geschiedenissen zijn het geworden met boeiende, nog maar weinig getoond beeldmateriaal. Gelardeerd met puntige citaten uit het rijke oeuvre van Boeli van Leeuwen.» – Trouw

«Zo is de ingekleurde prentbriefkaart (ca.1930) met bananenverkopers een van de vele interessante illustraties uit Curaçao Geschiedenissen.» – NRC
Ilse Marrevee, Curaçao Geschiedenissen, Rose Mary Allen, Gibi Bacilio, Ram Boolchand, Agustin Diaz, Valdemar Marcha, Michèle Russel-Capriles, Jaime Saleh Wim Statius Muller, Boeli van Leeuwen, De rots der struikeling, Een vreemdeling op aarde, Schilden van leem, Geniale anarchie,

Werk van Albert Helman, Boeli van Leeuwen en Eric de Brabander in 2014-colleges ‘Surinaamse en Antilliaanse literatuur’ van prof. Michiel van Kempen

MichelvanKempenOp vrijdag 7 februari begint de nieuwe collegereeks Caraïbische dromen – De literatuur van Suriname en de voormalige Nederlandse Antillen die prof. Michiel van Kempen geeft aan de Universiteit van Amsterdam. Op vrijdag 21 februari komt het werk van Albert Helman aan bod. Op vrijdag 25 april houdt Jos de Roo de lezing ‘Praatjes voor de West, de invloed van de Wereldomroep op jonge schrijvers in het Caraïbisch gebied’. Een aantal radiopraatjes van Boeli van Leeuwen is door Jos de Roo bezorgd in de publicaties over Boeli van Leeuwen: Aangaande Boeli en Met liefde behandelen. Op vrijdag 16 mei 2014 komt prof. Wim Rutgers (Universiteit van de Nederlandse Antillen) over voor een gastcollege over Het hiernamaals van Doña Lisa van Eric de Brabander.

Meer over ‘Colleges Surinaamse en Antilliaanse literatuur’
Meer over Albert Helman bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Boeli van Leeuwen
Meer over ‘Het hiernamaals van Doña Lisa’
Meer over Michiel van Kempen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Deze werkwijze is Boeliaans. Dat weten we nu, na al zijn romans.» – Klaas de Groot

BoeliPortretHermanvanBergen75dpiAquarel Herman van Bergen

Klaas de Groot bij overhandiging nalatenschap Boeli van Leeuwen, 15 december 2013:
In de literaire nalatenschap van Boeli van Leeuwen trof mij in het bijzonder de aanwezigheid van een exemplaar van het poëtisch debuut van Van Leeuwen. ‘Tempels in woestijnen’ heet die bundel, gepubliceerd in 1947. (…) Hoe Van Leeuwen al meteen in zijn vroegste werk aanwezig is, blijkt uit het gedicht ‘Soldaten’. Aan het eind van het eerste kwatrijn staat: ‘en mijn droom verschijnt’. Dan volgt er een visioen. Deze werkwijze is Boeliaans. Dat weten we nu, na al zijn romans. Tekenend in dit verband is het feit dat de eerste vijf woorden van het eerste gedicht al helemaal Van Leeuwen zijn. Een krachtig begin van een machtig schrijverschap.

Lees hier de toespraak van Klaas de Groot

Lees hier het verslag op Caraïbisch Uitzicht

Opening expositie in en overdracht van de literaire nalatenschap van Boeli van Leeuwen aan Letterkundig Museum.

BoelivanLeeuwenMaak op 15 december nader kennis met een belangrijke representant van de Nederlandstalige literatuur van de Caribische eilanden. De literaire nalatenschap van mr. dr. W.C.J. (Boeli) van Leeuwen (1922–2007) wordt toevertrouwd aan het Letterkundig Museum in Den Haag. Op 15 december a.s. zal het Letterkundig Museum de zorg voor deze bijzondere aanwinst onderstrepen met de opening van een bescheiden expositie uit de nalatenschap. De jurist Van Leeuwen kreeg op zijn geboorte-eiland Curaçao en in Nederland vooral bekendheid als literair auteur. Zijn boeken worden nog steeds herdrukt door uitgeverij In de Knipscheer, zoals de romans De rots der struikeling (1959), Schilden van leem (1985) en Het teken van Jona (1988), essays als in De taal van de aarde (1997) en de verzameling columns Geniale anarchie (1990).

Lees hier en hier de uitnodiging

Meer over Boeli van Leeuwen