Eric de Brabander – Urbina. Roman

VoorplatUrbina-75.jpgEric de Brabander
Urbina
roman
Curaçao, Venezuela
gebrocheerd in omslag met flappen,
238 blz.,  € 22,00
eerste druk oktober 2023
ISBN 978 94 93214 84 2

Willemstad, Curaçao – 8 juni 1929. Kapitein Borren is zich net aan het opmaken om een avondje vroeg naar bed te gaan op het moment dat de telefoon gaat. Een opgewonden en angstige stem vraagt hem diréct naar het Waterfort te komen.
‘Wat is er dan?’
Hij krijgt geen antwoord meer.
‘Telefoniste, waar komt dit gesprek vandaan?’
‘Uit het fort, meneer,’ klinkt het verschrikt.

De Venezolaanse revolutionair Rafael Simón Urbina (1897-1950) zaait dood en verderf bij zijn overval op het Waterfort, waarmee hij zijn niet-aflatende strijd tegen dictator Juan Vincente Gómez in zijn thuisland wil bekostigen. De buit – wapens en geld – valt echter tegen. Met zijn manschappen eenmaal terug op Venezolaanse bodem, loopt ook déze couppoging weer op een mislukking uit. Maar Urbina toont veerkracht en is onvermoeibaar. Welke ideologie drijft hem toch? En welke teisterende leegte wil hij vullen? ‘Urbina had alle gestolen vuurwapens, uiteraard zonder patronen, in die hut op een hoop laten gooien. Hij stapte de hut binnen met een Nederlandse vlag die hij voor de verbijsterde gevangenen aan stukken scheurde. Hij mikte de lappen stof op de grond en beval: “Poetsen! Ik wil die wapens brandschoon hebben! Zo niet, dan laat ik jullie overboord zetten.”’

Urbina is meer dan een historische roman. Het is intrigerende en pakkende ‘faction’: historische feiten door fictie ingekapseld. Ook Urbina’s wapenbroeders, sympathisanten en vijanden krijgen in dit boek met verve hun particuliere rollen toebedeeld. En niet in de laatste plaats de Nederlandse regering, die haar kolonie in de West vakkundig in een spagaat weet te brengen. Venezolaanse aardolie wordt grootschalig geraffineerd op Curaçao, waar Venezolaanse dissidenten couppogingen smeden om 80 mijl zuidwaarts ten uitvoer te brengen. En begon in 1812 ook Simón Bolívar niet zijn revolutie vanuit Curaçaose ballingschap?   Dictator Juan Vincente Gómez stelt de vraag die gesteld moet worden: ‘Hoe is het mogelijk dat die Hollanders op Curaçao het toestaan dat een heel leger zich op hun eiland vormt met als doel mij omver te werpen?’

Met Urbina breidt de Curaçaose schrijver  Eric de Brabander (1953) zijn toch al bont geschakeerde oeuvre uit met een boek dat onvermoed actueel is voor de Zuid-Caraïbische regio. Ook nu weer, anno 2023, kent Venezuela een misdadig regime en herbergt Curaçao veel Venezolaanse dissidenten en vluchtelingen. Het grootste buurland van het Koninkrijk der Nederlanden blijft nog altijd een grillige regionale rol spelen.

Van De Brabander verschenen eerder bij Uitgeverij In de Knipscheer Het hiernamaals van Doña Lisa (roman 2009), Hot Brazilian Wax en het Requiem van Arthur Booi (roman  2011), De supermarkt van Vieira (roman 2013), Het dilemma van Otto Warburg (roman 2016), De vergankelijkheid der dingen (roman 2018), Avila Beach Hotel in 5 korte verhalen (verhalen 2020), Het geluid van naderend onweer (verhalen 2021) en Handen wassen (roman 2022). Van Het hiernamaals van Doña Lisa verscheen in 2021 een vertaling in het Papiaments (E bida infinito di Doña Lisa) en van De supermarkt van Vieira eveneens in 2021 een Engelstalige uitgave: Vieira’s Supermarket

«Ik ben een Zuid-Amerikaans schrijver, eentje die in het Nederlands schrijft.» – Eric de Brabander

Eric1Interview met Eric de Brabander in Arts en Aut0 (magazine, jrg. 87, nr. 7/8) juli/augustus 2021:
(…) De Brabander geniet bekendheid als auteur. Hij schreef een verhalenbundel, vijf succesvolle romans waarvan er twee werden vertaald in het Engels en Papiaments en hij was coauteur van twee kinderboeken. Momenteel werkt hij aan een lijvige roman. Zijn Haarlemse uitgever In de Knipscheer hoopt dit boek eind volgend jaar te kunnen presenteren als de eerste grote Caribische roman na ‘Dubbelspel’ van Frank Martinus Arion uit 1973. (…) Inspiratie vindt De Brabander op elke straathoek – een jeugdherinnering, een onderzoeksonderwerp van een collega, een verhaal dat een stokoude Venezolaanse apotheekhoudster hem vertelde – de setting is vaak een historische context. (…) Soms krijgt de tandarts een inval voor zijn roman-in-wording als hij over de behandelstoel gebogen zit. “Terwijl de verdoving moet inwerken, tik ik mijn ingeving snel in om het later uit te werken. Thuis trek ik me dan weer heerlijk terug in de wereld die ik zelf schep.” (…)
Lees hier of hier het interview van Annemarie Bergfeld
Meer over Eric de Brabander bij Uitgeverij In de Knipscheer

Eric de Brabander – E bida infinito di Doña Lisa. Novela

VoorplatLisa-75Eric de Brabander
E bida infinito di Doña Lisa

novela
Curaçao
tradukshon na Papiamentu Lucille Berry-Haseth
vormgeving omslag Cleo Maxime
274 pág., € 18,50
ISBN 978-94-93214-15-6
yanüari 2021

Het hiernamaals van Doña Lisa is de eerste roman Van Eric de Brabander (Curaçao, 1953). Hij studeerde tandheelkunde in Nederland, werkte enige tijd aan een universiteit in New York en keerde daarna definitief terug naar Curaçao. Het hiernamaals van Doña Lisa verscheen in 2009. Daarna volgden in Hot Brazilian Wax of het Requiem van Arthur Booi in 2011, De supermarkt van Vieira in 2013, Het dilemma van Otto Warburg in 2016 en De vergankelijkheid der dingen in 2018.

Van Het hiernamaals van Doña Lisa verschijnt in januari 2021 bij Uitgeverij In de Knipscheer een Papiamantstalige editie, E bida infinito di Doña Lisa, in een vertaling van Lucille Berry-Haseth. Het hiernamaals van Doña Lisa gaat overigens later ook in het Amerikaans verschijnen bij Peter Lang Publishing in de bekende reeks Founding Fictions of the Dutch Caribbean (Post Colonial Studies) onder de redactie van Olga E. Rojer (vertaling) & Joseph O. Aimone.

Lucille Berry-Haseth (Curaçao, 1937) is taaldeskundige van het Papiaments, met name in de semantiek van deze, haar moedertaal. Zij heeft zich tevens weten te onderscheiden als redacteur, dichter en vertaler (uit het Nederlands, Engels en Spaans naar het Papiaments). Zij heeft drie Papiamentstalige dichtbundels op haar naam staan, was nauw betrokken bij het onderzoek naar de geschiedenis van het literaire Papiaments, resulterend in de driedelige studie van Aart G. Broek Pa saka kara (1999), en neemt deel aan een omvangrijk project dat leidt tot de uitgave van een verklarend Papiaments woordenboek. Voor haar werk ontving zij in 2014 de Cola Debrotprijs.

Inmiddels is ook de derde roman van Eric de Brabander, De supermarkt van Vieira uit 2013, in een Amerikaanse vertaling van Scott Rollins verschenen bij Dorrance Publishing Pittsburgh: Vieira’s Supermarket.

Klik hier voor de omschrijving van ‘E bida infinito di Doña Lisa’
Meer over ‘Het hiernamaals van Doña Lisa’
Meer over Lucille Berry-Haseth op deze site
Meer over Eric de Brabander bij Uitgeverij In de Knipscheer

Eric de Brabander – De vergankelijkheid der dingen. Roman

VoorplatVergankelijkheid75Eric de Brabander
De vergankelijkheid der dingen

roman
Curaçao
gebrocheerd in omslag met flappen,
272 blz., € 19,50
ISBN 978-90-6265-750-6
eerste druk november 2018

Grenchen, Zwitserland, december 1918. Wanneer ’s lands beste uurwerkmaker Thomas Fischer gevraagd wordt een klokje passend te maken voor een nieuw model polshorloge, betwist hij de haalbaarheid daarvan. Toch kómt dat polshorloge er, een Favre-Leuba. En de wijzers van één exemplaar beginnen een bijkans magisch-realistisch verhaal bij elkaar te tikken.

In De vergankelijkheid der dingen is de mens een speelbal van de tijd, op het letterlijke af. De verhalen, deelverhalen, buitelen over en langs elkaar heen in een tijdsbestek van een eeuw, in een gebied grofweg gesitueerd tussen Zwitserland en Colombia en Curaçao. De Brabander laat zijn personages los zoals gemakzuchtige ouders hun kinderen in een aftands pretpark. Je kijkt ernaar en schudt het hoofd, maar verkneukelt je heimelijk bij wat het noodlot misschien nog in petto heeft. Het glaswerk van het horloge fungeert als raamwerk van de vertelling. De Favre-Leuba gaat van hand tot hand, of eigenlijk van pols tot pols: van pensionado tot antiekhandelaar, van drugsdealer tot schoonmaakster. De tijd als parasiet, als scherprechter. Wanneer stopt bij wie het tikken? En waarom?

De vergankelijkheid der dingen rijgt diverse levens aan elkaar zoals een rozenkrans kralen. Het ene kraaltje wat groter, wat gepolijster dan het andere, en in het tikkend doorschuiven van al die kraaltjes ontvouwt zich een bijzonder literair tijdspad.

Eric C. de Brabander (1953) debuteerde in 2009 met Het hiernamaals van Doña Lisa. Daarna volgden in Hot Brazilian Wax of het Requiem van Arthur Booi in 2011 en De supermarkt van Vieira in 2013 en Het dilemma van Otto Warburg in 2016. De vergankelijkheid der dingen is zijn vijfde roman.

Meer over Eric de Brabander op deze site

«Wat een lef om deze wreedheden zo schokkend neer te pennen.» – Ronny Lobo

voorplatwarburg75Over ‘Het dilemma van Otto Warburg’ van Eric de Brabander in De Ware Tijd Literair, zaterdag 23 juni / zondag 24 juni 2018:
(…) Het verhaal gaat over een Duitse Nobelprijswinnaar van Joodse afkomst die als wetenschapper in Duitsland de Tweede Wereldoorlog overleeft, tot verbazing van zijn collega’s die de gruweldaden van Hitler ontvluchtten. Vanzelfsprekend waren ze achterdochtig over Otto’s mogelijke betrokkenheid bij experimenten op gevangenen in concentratiekampen. (…) De eerste link naar Curaçao wordt op pag. 17 gemaakt door een verwijzing naar een toetje Soufflé Glacé au Curaçao, waar waarschijnlijk onze beroemde likeur in zat. Daarna nogmaals via Sarah die met haar achtjarige dochter het concentratiekamp overleeft. Ze besluit te emigreren naar haar zus Rebecca die zich met haar man in de jaren dertig vanuit Polen op het eiland vestigde. Voordat ook Tito, die in Parijs studeerde met een beurs van Trujillo, op Curaçao terechtkomt, werkt hij als ontwikkelingsarts in Centraal-Afrika. (…) Het boek beslaat ruim driehonderd jaar geschiedenis van Europa en het Caribisch gebied en zelfs Centraal-Afrika, vanaf de Franse poging om Curaçao te veroveren in 1678 tot het heden. ‘We zijn hier allemaal ergens in het verleden op dit eiland aangespoeld,’ zegt Tito bij de aanhef van een toast. Het is Eric de Brabander gelukt om vele thema’s, levensfilosofieën en de moraal van de mens op boeiende wijze met elkaar te vervlechten en het verleden met de toekomst te verbinden. Het boek is zoals Esther het zelf zegt op pag. 243: ‘een verkenningstocht door de menselijke historie van de afgelopen eeuw’.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Het dilemma van Otto Warburg’
Meer over Eric de Brabander op deze site
Meer over Ronny Lobo op deze site

Bruna en de boeken van Eric de Brabander.

BrunaEric2-10-15Over de romans van Eric de Brabander in Bruna Curaçao, 4 juni 2017:
Winkelketen Bruna heeft ook een ‘filiaal’ op Curaçao, vooral gericht op de toerist uit Nederland. Het is bijzonder te merken dat die Nederlanders in de Curaçaose context gemakkelijker een Nederlandse roman willen lezen van een Curaçaoënaar dan zij dat zouden doen in Nederland. Natuurlijk, de romans van de grote drie van de Curaçaose literatuur, Frank Martinus Arion, Tip Marugg en Boeli van Leeuwen en in wat mindere mate ook van Erich Zielinski (allen overleden) vinden of hebben hun weg ook wel naar de Nederlandse lezer in Nederland gevonden, maar hun opvolgers, zoals Eric de Brabander, zijn nog bezig hun vaste plek in de Nederlandse boekhandel te veroveren. De ons gemailde foto laat zien hoe prominent de in Nederland minder bekende Nederlandse literatuur op Curaçao kan zijn. In de display ziet u op de plekken 1 t/m 4 achtereenvolgens de volgende romans van Eric de Brabander: ‘Het dilemma van Otto Warburg’, ‘De supermarkt van Vieira’, ‘Hot Brazilian Wax’, ‘Het hiernamaals van Dona Lisa’. Op een gedeelde 5de rij ‘Dubbelspel’ van Frank Martinus Arion en ‘De koloniale speeltuin’ van Miriam Sluis.
Klik hier voor grotere afbeelding
Meer over ‘Het dilemma van Otto Warburg’
Meer over ‘De supermarkt van Vieira’
Meer over ‘Hot Brazilian Wax’
Meer over ‘Het hiernamaals van Dona Lisa’

«Een verhaal over dictatuur en vrijheid, collaboratie en verzet.» – Wim Rutgers

voorplatwarburg75Over ‘Het dilemma van Otto Warburg’ van Eric de Brabander op Caraïbisch Uitzicht, 20 februari 2017:
(…) ‘Het dilemma van Otto Warburg’ bestaat uit vier delen, waarin personages voorkomen die allemaal door gruwelijke ervaringen in hun leven onuitwisbaar getekend zijn. (…) De ruimte strekt zich uit naar Zweden, Duitsland, Centraal Afrika en de Dominicaanse Republiek, maar elke verhaallijn eindigt op Curaçao. (…) De roman werpt (…) de vraag op of wetenschap en politiek los staan van elkaar, of dat ook de wetenschapper verantwoordelijkheid dient te dragen rond zijn experimenten en de eventuele resultaten daarvan. De door Warburg geclaimde waardenvrijheid kan en zal in deze roman tot afschuwelijke resultaten leiden, namelijk tot de abjectheid van medische experimenten die in de Tweede Wereldoorlog op concentratiekamp gevangenen werden uitgevoerd. (…) Naar het einde van de roman verbreedt dit probleem van medische ethiek zich tot een algemene vraag naar de relatie tussen menselijkheid en moraliteit, waar personages die in hun leven verschrikkelijke ervaringen hebben opgedaan de rest van hun leven mee blijven worstelen, of ze willen of niet. (…) In welke mate mag een wetenschapper een individuele mens laten lijden ten bate van de mensheid in het algemeen? (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Het dilemma van Otto Warburg’
Meer over Eric de Brabander op deze site

«Een grote scheppingsdrang en een enorme durf.» – Jan Brokken

voorplatwarburg75Over ‘Het dilemma van Otto Warburg’ van Eric de Brabander in Huize de Pinto, 12 oktober 2016:
Ik vraag me af waarom ik niet heb zien aankomen dat Eric de Brabander de grote thema’s zelf zou gaan beschrijven, in zijn romans Het hiernamaals van Dõna Lisa, Hot Brazilian Wax en De supermarkt van Vieira. En waarom hij me telkenmale maar weer vroeg naar dat dagenlange interview dat ik met Gabriel García Marquez maakte, en waarin hij herinneringen ophaalde aan Willemstad. Of waarom hij opeens alle boeken van Alvaro Mutis wilde lezen nadat ik hem verteld had over de verpletterende indruk De boeken van de onstuimige zuidenwind op me gemaakt hadden. Het is allemaal terug te vinden in die boeken van hem, want als er nu twee schrijvers zijn die passen bij het temperament van Eric de Brabander dan zijn het García Márquez en Mutis. (…) Na die drie romans dacht ik dat Eric de Brabander een echte Caribische schrijver zou worden met een Caribische thematiek. In zijn vierde roman, Het dilemma van Otto Warburg, verbreedt hij zijn onderwerp echter aanzienlijk, duikt hij de geschiedenis in en stuit hij op universele dilemma’s. En dat vind ik getuigen van een grote scheppingsdrang en een enorme durf.
Meer over ‘Het dilemma van Otto Warburg’
Meer over Eric de Brabander op deze site

Eric de Brabander – Het dilemma van Otto Warburg. Roman

voorplatwarburg75Eric de Brabander
Het dilemma van Otto Warburg

Roman
Curaçao
Gebrocheerd in omslag met flappen
284 blz., € 19,50
oktober 2016
ISBN 978-90-6265-934-0

‘Wij zijn hier allemaal ergens in het verleden op dit eiland aangespoeld,’ zegt de uit de Dominicaanse Republiek afkomstige Tito d’Estrées wanneer hij het glas heft op een feestelijk etentje ter kennismaking met zijn toekomstige geliefde. Het lot heeft hem en een Poolse moeder met dochter naar Curaçao gebracht, dan nog een Nederlandse kolonie, om daar een nieuw bestaan op te bouwen.

Het dilemma van Otto Warburg verenigt de Europese en de Caribische geschiedenis van de twintigste eeuw in romanvorm: een wetenschapper verricht baanbrekend kankeronderzoek in Duitsland. De moeder en dochter overleven de verschrikkingen van Buchenwald en vestigen zich op Curaçao, om hun leven weer in eigen hand te nemen. Een jonge arts breekt zijn specialistenstudie af en is ooggetuige van onmenselijke wreedheden in Frans postkoloniaal Afrika. Deze zoon van een aanhanger van de Dominicaanse dictator Trujillo neemt na een geweldsincident de wijk uit Parijs waar hij zijn specialistenstudie volgde, om in ballingschap te gaan op datzelfde Curaçao.

In schokkende details schetst Het dilemma van Otto Warburg een beeld van de Duitse Endlösung in de Tweede Wereldoorlog. Tevens laat de roman het onverholen racisme en de bloedige onderdrukking zien onder het Trujillo-bewind in de Dominicaanse Republiek.

De tegenstelling tussen wetenschap en morele verantwoordelijkheid, menselijke wreedheid en slachtofferschap wordt in deze roman op een ingenieuze wijze ten tonele gevoerd. Kunnen macht en moraal wel samengaan? Wordt de mens niet bepaald door de darwinistische survival of the fittest?

Het dilemma van Otto Warburg, een boek om langzaam te lezen, weg te leggen en nog lang over na te denken.

Eric C. de Brabander (1953) debuteerde in 2009 met Het hiernamaals van Doña Lisa. Daarna volgden Hot Brazilian Wax en het Requiem van Arthur Booi in 2011 en De supermarkt van Vieira in 2013. Het dilemma van Otto Warburg is zijn vierde roman.

Meer over ‘Het dilemma van Otto Warburg’
Meer over Eric de Brabander op deze site

«Genieten van de ‘rode draad’ én de rijkdom aan details.» – Wim Rutgers

VoorplatSupermarktKlein72Over de drie romans van Eric de Brabander in Kristòf, 22 december 2014:
‘De supermarkt van Vieira’ vertelt het historische verhaal van de kaping van het luxueuze Portugese passagiersschip Santa Maria door een aantal Portugese dissidenten die daarmee publieke aandacht vragen vóór en protesteren tégen de dictatuur van de Spaanse dictator Franco en de Portugese dictator Salazar. Hoofdpersoon João leeft met een persoonlijke schuld door het ‘per ongeluk’ doden van een Angolese dwangarbeider en met de woede dat zijn vader door het fascistische bewind is vermoord. Hij sluit zich bij de kaping aan om een dubbele rekening uit het verleden te vereffenen. Zo lees ik deze roman als een verhaal van schuld en boete oftewel misdaad en wraak. Maar in zekere zin is er ook sprake van schuldeloze schuld als in een klassiek drama, want terwijl João zijn schuld delgt en zich wreekt, maakt hij zich opnieuw schuldig ten opzichte van zijn eigen gezin dat hij voor de rest van zijn leven in de steek laat.
Lees hier het artikel
Meer over ‘De supermarkt van Vieira’
Meer over Eric de Brabander bij Uitgeverij in de Knipscheer