Tag: dekolonisatie

Aart G. Broek – Schaamrood. Essay

VoorplatSchaamrood75Aart G. Broek
Schaamrood
Aantekeningen over angst, agressie en ambitie
Essay
Gebrocheerd met flappen, 164 blz.
€ 18,50
Eerste druk 2017
ISBN 978-90-6265-972-2
Presentatie september 2017

‘Schaamrood’ is een noodzakelijke en welkome aanvulling op ‘De terreur van schaamte’ en ‘Dwarsliggers’, waardoor een intrigerende trilogie is ontstaan. Met deze aantekeningen doorzoekt de sociaal wetenschapper Aart G. Broek opnieuw de reikwijdte van schaamte: het pijnlijke gevoel dat we krijgen wanneer we worden vernederd en dreigen opnieuw te worden vernederd. Dat kweekt angst en agressie én soms juist ambities. Het vorsen en wroeten vinden plaats aan beide zijden van het Koninkrijk der Nederlanden. Wrokkende jihadspijtoptanten, bestuurlijk gajes bij geprivatiseerde overheidsbedrijven en de gure kritiek op Zwarte Piet voegen zich bij de revolte van mei ’69 op Curaçao, het politieke denken van Frank Martinus Arion, de vileine afstraffing van Medardo de Marchena op Bonaire en de carnavaleske sinterklaasviering op een zonovergoten eiland in de Caribische Zee.

De zoektocht van Broek levert beschouwingen op, waarin soms uitgesproken controversiële zienswijzen worden verdedigd en gevoeligheden schaamteloos worden benoemd. Zwarte Piet symboliseert verdraagzaamheid waar dreadlocks de dictatuur verheerlijken. Jihadspijtoptanten zijn als het lontje van een kruitvat, waar we een lucifer bij houden. Voorkom klokkenluiden, word een dwarsligger. Rolmodellen voeden agressie. Dekoloniseren is geen roulette; het Koninkrijk der Nederlanden kent vier landen: dat moet er dan ook één worden. Hoogtijd voor moslims om de hand in eigen boezem te steken. Tot zondebok bestempelen snoert de mond, internering is wel zo effectief. De herdenking van slavernij voedt racisme en vereist verschuiving naar groter verband. Schaamteloos besturen verdient zonder meer de voorkeur. Door succes zal wraak zoet blijken.

Aart G. Broek specialiseerde zich in communicatiewetenschap, (historische) sociologie en, meer recentelijk, criminologie. Hij promoveerde op een onderzoek naar de propagandapraktijk van de rooms-katholieke missie op de Benedenwindse Antillen. Hij woonde twintig jaar op Curaçao, werkte er als docent, projectuitvoerder en interim-manager. Sinds zijn terugkomst in Nederland ontwikkelde hij zich tot organisatie- en beleidsadviseur inzake conflict-, agressie- en veiligheids¬vraagstukken. Broek publiceerde onder meer ‘Het zilt van de passaten; Essays over Caribische cultuur’ (2000), ‘De kleur van mijn eiland; Ideologie en schrijven in het Papiaments sinds 1863’ (2006), ‘De terreur van schaamte; Brandstof voor agressie’ (2007), ‘Geboeid door macht en onmacht; De geschiedenis van de politie op de Nederlands-Caribische eilanden’(2011) en ‘Dwarsliggers; Tegenspraak onder schaamteloos leiderschap’ (2013).

Meer over Aart G. Broek op de site

«Een buitengewoon boeiende biografie van een indrukwekkende figuur.» – Ko van Geemert

Opmaak 1Over ‘Rusteloos en overal. Het leven van Albert Helman’ van Michiel van Kempen in Parbode, 2 november 2016:
Van Kempen schetst het leven van deze ‘Renaissance-mens’, deze ‘eerste schrijver uit de Nederlandse West’, zoals biograaf Van Kempen Helman noemt. Het moet voor Van Kempen een enorme opgave zijn geweest dit leven te beschrijven, waarmee hij in 1989 voorzichtig begon: Helman publiceerde circa 130 boeken, schreef onder zo’n vijftig pseudoniemen. Maar dat niet alleen: Lichtveld/Helman was ook prominent katholiek, componist, wetenschapper, journalist, diplomaat, politicus, minister, verzetsman. Hij nam deel aan de Spaanse Burgeroorlog, het revolutionaire Mexico van Cárdenas en maakte enkele Latijns-Amerikaanse coups van nabij mee. Hij speelde een rol in het verzet tegen de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog, maakte deel uit van het Nederlandse Noodparlement en was betrokken bij het naoorlogse dekolonisatieproces van Suriname. Een zeer veelzijdig mens dus. Hij sloot vriendschap met vele kunstenaars, onder wie Marsman, Slauerhoff, Béla Bártok, Joris Ivens, George Orwell, Pablo Casals, Frida Kahlo, Yehudi Menuhin. (…) Van Kempen laat ook Lichtvelds privéleven niet onbesproken: zijn twijfels, zijn verhouding met vrienden, vrouwen, kinderen. Kortom, we hebben hier een buitengewoon boeiende biografie in handen van een indrukwekkende figuur. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Rusteloos en overal’
Meer over Michiel van Kempen op deze site
Meer over Albert Helman op deze site

Gesprek met Michiel van Kempen, biograaf van Albert Helman

Opmaak 1Over ‘Rusteloos en overal. Het leven van Albert Helman’ van Michiel van Kempen op Amsterdam FM-Radio, 24 oktober 2016:
In een geanimeerd gesprek voor het programma Kunst & Cultuur van Amsterdam FM Radio in de OBA vertelt biograaf Michiel van Kempen over het leven van Albert Helman, over zijn tijd in de Spaanse Burgeroorlog, over zijn verblijf te midden van de Spaanstalige avant-garde in Mexico, over zijn terugkeer naar Nederland in 1939, zijn rol in het verzet in de Tweede Wereldoorlog en zijn directe inzicht daarna dat de koloniën van Nederland niet te behouden zouden zijn, over zijn loopbaan als diplomaat en politicus en over zijn schrijverschap dat een oeuvre omvat van 130 boektitels, en in alle gevallen over het begrip vrijheid in de ruimste zin dat hij van begin tot eind hoog in het vaandel droeg. Luister hier naar de uitzending [start op circa 08.00 op de tijdbalk].
Meer over ‘Rusteloos en overal’
Meer over Michiel van Kempen op deze site
Meer over Albert Helman op deze site

Ryszard Kapuscinski – De Keizer – Macht en ondergang van Ras Tafari

Ryszard Kapuscinski
De Keizer. Macht en ondergang van Ras Tafari
Polen, Ethiopië, reportage
gebrocheerd, 256 blz., € 19,50
ISBN 90-6265-178-8
1e druk 1984
7e druk 2009

Briljant portret van de laatste dagen van Haile Selassie en zijn waanzinnig middeleeuws hof.

In De Keizer geven ooggetuigen – bedienden, ambtenaren en hoogwaardigheidsbekleders – een beeld van het leven aan het hof van Haile Selassie, die met grote vaardigheid een archaïsche samenleving bijna 50 jaar lang door de twintigste eeuw loodste: hij regeerde zijn volk zonder wetten en begrotingen – en wist door zijn feilloos instinct aan de macht te blijven. De mensen van zijn hofhouding, die na de revolutie zijn ondergedoken of zich hebben vermomd, vertellen over de intriges, de vele ongeschreven wetten die ieder moest kennen en naleven, en over het fascinerende proces van ineenstorting van een der oudste rijken op aarde.

«De Poolse journalist Ryszard Kapuscinski (1932-2007) heeft hele generaties beroepsgenoten overal ter wereld geïnspireerd. Met zijn schrijfstijl, een mengeling van journalistiek en literatuur, maar vooral met zijn vermogen om de menselijke maat terug te halen in alles en iedereen verzwelgende historische gebeurtenissen.

Kapuscinski was de chroniqueur van de Derde Wereld. In de jaren zestig en zeventig reisde hij voor het Poolse nieuwsagentschap PAP jarenlang door Azië, Latijns-Amerika, maar vooral door Afrika. Hij deed verslag van de dekolonisatie en, vooral, van de enorme chaos daarna. Hij was getuige van 27 staatsgrepen en revoluties en werd vier keer ter dood veroordeeld. Het boek dat hem internationale faam bracht was De Keizer (Cesarz) uit 1978, over de val van de Ethiopische keizer Haile Selassie.» – NRC Handelsblad

«Een reportage die meer beschrijft dan de feiten, het is een meesterwerk.» – De Volkskrant

Michiel van Kempen – Plantage Lankmoedigheid

MICHIEL VAN KEMPEN
Plantage Lankmoedigheid
Nederland / Roman
Paperback, 254 blz., € 15,75
ISBN 90-6265-446-0
Eerste druk 1997

De onderwijzeres Indra probeert haar leven op te bouwen los van haar Miss-achtige verschijning, archeoloog Doctor Bernhard offert aan zijn ambities graag zijn principes op, en ook de historicus Arno Spitzers blijkt er een verborgen agenda op na te houden. Zamuel Brabande is de oude nationalist die in zijn verleden blijft wroeten, terwijl de van energie barstende Amalia Bougezpas telkens nieuwe uitdagingen zoekt.

Allen zoeken hun weg in een jonge staat onder de tropenzon, maar hun levens scheren langs elkaar heen zonder elkaar werkelijk te raken. Zij hebben maar één ding met elkaar gemeen: ze leven in de schaduw van de mythische Schildpad en de groene Legerleider en proberen zich met wisselend succes te wapenen tegen het verval en de verwarring. Zo maken zij deel uit van een maatschappij die wanhopig naar samenhang zoekt. De roman gaat dan ook en vooral over de dilemma’s van de dekoloniserende samenleving, over vooruitgang en stilstand, idealisme en corruptie.
Plantage Lankmoedigheid is het meeslepende en caleidoscopische verhaal van een aantal levens tegen het decor van het Suriname van de jaren tachtig.

Michiel van Kempen (1957) verbleef een vijftal jaren in Suriname en woont tegenwoordig in België. Hij schreef verschillende boeken over Surinaamse literatuur, o.m. De geest van Waraku (1993) en Woorden op de westenwind (1994), en stelde bloemlezingen samen als Hoor die tori (1990) en de Spiegel van de Surinaamse poëzie (1995). Plantage Lankmoedigheid is zijn romandebuut.

De pers over Plantage Lankmoedigheid
Ik las het boek gefascineerd. Het is namelijk ook een sleutelroman. Het verhaal vindt zijn climax in de moord op Arno Spitzers. Pas in het relaas van diens laatste uur komt de titel naar voren: zijn moordenaars dwingen hem tot een uitvoerige boedelbeschrijving van de voormalige plantage Lankmoedigheid. – John Jansen van Galen in Het Parool

Plantage Lankmoedigheid geeft een beeld van de jaren tachtig in Suriname, zoals Van Kempen ze heeft beleefd. De portretten van de figuren zijn levendig en de constructie doortimmerd, want ze geeft samenhang waar die in werkelijkheid ontbreekt. – Jos de Roo in Trouw

Een onthutsende kijk op Surinames menselijke samenleving. Plantage Lankmoedigheid is goed geschreven, met vaart verteld, met de ironie als voertuig. – Wim Rutgers in Amigoe