In memoriam Jit Narain in De Groene Amsterdammer (rubriek Het einde), 13 maart 2024:
De dichter, arts en landbouwer Jit Narain creëerde in zijn poëzie de ruimte voor zijn Brits-Indische voorouders en de Surinaamse hindoestanen tussen wie hij leefde. (…) Met zijn lyriek gaf hij de hindoestanen ook hun symbolische plaats in de natie Suriname. (…) De etnische waakzaamheid verliet hem nooit. Niet gezien worden was voor hem een doorgegeven verdriet, dat was begonnen bij de neerbuigende houding van conservatieve hindoe-priesters en de talen waarmee zij over de hoofden van de mensen heen spraken. Door de stedelingen werd dat gevoel versterkt, en in Nederland – na zijn ‘tweede migratie’ – werd het er niet beter op en kreeg het verdriet de sociologische naam ‘discriminatie’. Het leven van de hindoestaan zag hij als doorsijpeld met het zweet van de landbouw, de tranen van het verlaten Bharat (India) en de vervreemding in Nederland. Hij zag wat verplaatsing met kinderen deed: ‘Mijn taal begrijp je, je zult die niet spreken.’ (…) Vanaf 1977 verschenen er uitgaven in een literaire taal die in geschreven vorm voorheen niet bestond, van auteurs als Chitra Gajadin, Raj Ramdas, Rabin Baldewsingh en in hun kielzog later Cándani en Raj Mohan. Maar qua diepgang en taalvirtuositeit moesten zij allen hun meester erkennen in Jit Narain. (…) Op zondag 25 februari 2024 is Jit Narain gecremeerd, niet ver van zijn huis op houtstapels aan de Saramacca. Die rivier komt uit in de grote oceaan die het continent van zijn Indiase voorouders verbindt met zijn geboorteland en met het land aan de Noordzee dat hem zijn tweede taal bezorgde. Sarnámi en Nederlands, de talen waarin hij zoveel prachtigs heeft nagelaten.
Lees hier het I.M. in De Groene Amsterdammer of hier
Meer over Jit Narain bij Uitgeverij In de Knipscheer
Tag: discriminatie
«Roman over een liefde waaraan van alle kanten geknabbeld wordt door de wrede Curaçaose maatschappij. » – Eric de Brabander
Over ‘Het huis van de dans’ van Chesley Rach in Antilliaans Dagblad, 18 juli 2022:
(…) Eliza, een welgestelde joodse jonge vrouw wordt verliefd op Benedicto, een Curaçaose jongen van ‘lagere komaf’. Wat hen bindt is de liefde voor de dans, de tumba, mazurka, danza, Curaçaose wals maar ook de klassiek Europese. De ouders van Eliza verzetten zich uit raciale en sociale overwegingen heftig tegen het voorgenomen huwelijk en zetten Eliza uit huis. Ze wordt liefdevol opgenomen door de eenvoudige familie van Benedicto en maakt daar kennis met de puur menselijke omgangsvormen die gebaseerd zijn op liefde, acceptatie en wederzijds respect. Samen beginnen de twee een dansschool die gedurende het hele boek de stabiele factor blijft terwijl het eiland Curaçao, getekend door economische vooruitgang, rijkdom en armoede, racisme en standsverschil, voortraast naar de eenentwintigste eeuw. (…)
In het artikel bespreekt Eric de Brabander ook werk van Thomas Rueb, Amalia de Tena, Joseph Roth en Emma van Meyeren.
Lees hier het artikel
Meer over ‘Het huis van de dans’
Kijk en luister hier naar interview met Chesey Rach
Meer over Chesley Rach bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Een familiegeschiedenis als metafoor voor de geschiedenis van het eiland.» – Wim Rutgers
Over ‘Het Huis van de Dans’ van Chesley Rach in Antilliaans Dagblad, 11 juli 2022:
Eliza weigert een verstandshuwelijk en kiest voor de eenvoudige Benedicto, die ze ontmoet op een feest en die een begenadigd danser blijkt te zijn. De ‘levensdans’ tussen de twee jonge mensen neemt een aanvang als de ouders van Eliza de door haar gekozen partner resoluut weigeren en haar het huis uitzetten. (…) Hun harmonieuze dans is de apotheose van hun extatische relatie. Dans en muziek overwinnen en overtreffen vermeend standsbesef en doen discriminatie op kleur te niet. (…) Een uitgebreid vertelde familiegeschiedenis van vier generaties wordt verbonden met de geschiedenis en ontwikkeling van het eiland vanaf de jaren dertig tot en met de jaren tachtig van de vorige eeuw. (…) ‘Het huis van de dans’ is een romantisch verhaal, inhoudelijk als een verhaal van liefde, maar ook stilistisch en structureel is de roman sterk romantisch, (…) waarbij gaandeweg het verhaal dat wat in het begin duidelijk leek toch veel gecompliceerder is dan eerste gedacht. (…) Zoals dat in romantische verhalen gebruikelijk is, treedt de oude grootmoeder, die nog in slavernij geboren is, op als de wijze vrouw met voorspellende gave, die op cruciale momenten de regie neemt en een juiste keuze adviseert aan haar kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen. (…) ‘Het huis van de dans’ is inmiddels de derde roman van Chesley Rach. Zijn werk kent inhoudelijk een grote variatie en bewijst met dit verhaal opnieuw zijn grote verteltalent.
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Het huis van de dans’
Kijk en luister hier naar interview met Chesey Rach
Meer over Chesley Rach bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Zal een breed publiek aanspreken.»
Over ‘Het Huis van de Dans’ van Chesley Rach voor NBD / Biblion, 30 juni 2022:
Een roman over liefde en sociale ongelijkheid. Het boek volgt het verhaal van Benedicto Mingelis en Eliza Sollazo. Benedicto is een eenvoudige, Curaçaose jongeman die op de plantage van zijn ouders woont. Eliza is van rijke Joodse afkomst en met haar familie gevlucht uit Nederland voor het opkomende nazisme. Het tweetal ontmoet elkaar op een deftig huisfeest en hun ontluikende liefde stuit op verzet vanuit de familie van Eliza. Dan beginnen ze een dansschool op de plantage van Benedicto en volgt hun complexe leven samen. Het boek is in prettige, toegankelijke stijl geschreven. ‘Het huis van de dans’ zal een breed publiek aanspreken.
Lees hier de aanschafinformatie van NBD/Biblion
Meer over ‘Het huis van de dans’
Kijk en luister hier naar interview met Chesey Rach
Meer over Chesley Rach bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Een kleurrijk en bruisend boek.» – André Oyen
Over ‘Het Huis van de Dans’ van Chesley Rach op Ansiel (BE), 22 mei 2022:
(…) In ‘De terugkeer van Ricardo Bonifacio’ was de dans al een heel belangrijk element en nu in de nieuwe roman ‘Het Huis van de Dans’ is de dans bijna een hoofdpersonage. (…) ‘Het Huis van de Dans’ is een mooi en goed geschreven liefdesverhaal waarin ook een sterk historisch beeld, met alle verandering van dien, wordt geschetst. Mensen leerden leven met sociale segregatie met al het verdriet dat dit met zich meebracht. Anderzijds bracht die sociale segregatie ook soms een mooie solidariteit te weeg. ‘Het Huis van de Dans’ is ook een kleurrijk en bruisend boek waarin een zuiderse sfeer primeert.
Lees hier het signalement op ‘Ansiel’
Meer over ‘Het huis van de dans’
Kijk en luister hier naar interview met Chesey Rach
Meer over Chesley Rach bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Op Curaçao werd de voornaam van de vrouw van de plantage-eigenaar vaak de achternaam van de vrijgemaakte slaven.» – Chesley Rach
De eerste aflevering van De Epiloog jaargang 2022 staat online. Op 29 april 2022 was schrijver Chesley Rach (Curaçao) de gast van interviewer Peter de Rijk in het live boekenprogramma De Epiloog vanuit Pletterij Haarlem naar aanleiding van de net verschenen nieuwe roman van Chesley Rach ‘Het huis van de dans’. Peter de Rijk (P): Je achternaam intrigeert me. Chesley Rach (Ch): De voornaam van de vrouw van de plantage-eigenaar werd vaak de achternaam van de vrijgemaakte slaven. Rach komt waarschijnlijk van Rachel Gomperts. P: De oma van de hoofdpersoon Benedicto heeft de slavernij nog meegemaakt en je laat zien hoe kort dat verleden achter ons ligt. Ch: Zij was de oppas van het dochtertje van haar ‘meester’ dat thuis onderwijs kreeg en zij leerde dankzij dat thuisonderwijs zelf lezen en schrijven en kon het vervolgens doorgeven aan de kinderen op de plantage. P: Benedicto, de donkere jongen van de plantage, krijgt zijn vrijheid dankzij de dans, en wordt bij een optreden bij een joodse familie meteen verliefd op de dochter des huizes Eliza, een danslerares. En dan komt al snel racisme en discriminatie om de hoek kijken. Ch: Ja, zij wordt om die reden uit huis gezet. Zij heeft de wereld gezien, zij komt uit Europa en ze is een intellectueel. En ze slaat uiteindelijk een andere weg in. P: ‘Het huis van de dans’ is een bijzonder boek, je meest historische roman ook, en het vormt een soort epos. Ch: Ja, Carmen, een personage uit mijn eerste roman ‘De terugkeer van Ricardo Bonefacio’ vertelt in die roman over haar grootouders – en dat zijn Benedicto en Eliza uit ‘Het huis van de dans’.
Kijk en luister hier naar De Epiloog van 29 april 2022
Meer over ‘Het huis van de dans’
Meer over Chesley Rach bij Uitgeverij In de Knipscheer
Klik hier voor meer over De Epiloog
«Fascinatie voor Edgar Allan Poe omgezet in schitterende vertelling.» – Kees de Kievid
Over ‘Mallura’ van Clyde Lo A Njoe op Boekenbijlage, 21 augustus 2021:
Het overlijden in het Washington College Hospital op 7 oktober 1849, van de in eigen land en tijdsperiode, miskende auteur is Edgar Allan Poe (Boston 1809-Baltimore 1849), is met raadselen omgeven. Wat is de doodsoorzaak en wat is er gebeurd in de dagen voordat men hem in deplorabele toestand op straat aantrof? (…) Vanuit allerlei disciplines is er (wetenschappelijk) onderzoek gedaan, maar definitieve conclusies werden er niet getrokken. Dat geldt ook voor de, naar mijn weten, enige roman (Matthew Pearl: ‘The Poe Shadow’ – 2006) waarin twee koppels speurders geen uitsluitsel gaven over de mysterieuze dood van Poe. Zou het nu dan eindelijk gaan gebeuren in de nieuwe roman ‘Mallura’ van Clyde R. Lo A Njoe? Hij geeft zeker blijk een eminent kenner van het leven en werk van Poe te zijn. Daar moet grondige research hebben plaatsgevonden. Zelfs een zekere mate van fascinatie. (…) De personen in zijn roman hebben werkelijk geleefd en zijn allen op een of andere manier bij het leven en het werk van Poe betrokken geweest. Zijn twee protagonisten, de speurders Mallura en Dempsey zijn wel uit zijn brein afkomstig. (…) Buiten een schitterende vertelling, in taal passend bij de beschreven tijdsperiode, over de speurtocht en het leven van Edgar Allen Poe, moeten we bewondering hebben voor hoe de auteur zijn fascinatie omzet in een roman. Een boek dat je niet alleen moet lezen, maar vooral voelen!
Lees hier de recensie
Meer over ‘Mallura’
Meer over Clyde Lo A Njoe bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Ze behoort overduidelijk tot de toplaag van wat de Nederlandse literatuur van deze tijd te bieden heeft.» – Kees de Kievid
Over ‘De catalograaf’ van Diana Tjin op Boekenbijlage, 24 juni 2020:
Diana Tjin heeft er een schijnbaar eenvoudig verhaal van gemaakt. Duidelijk herkenbaar zijn de thema’s discriminatie en het zoeken naar eigen identiteit erin terug te vinden. (…) De gelaagdheid van ‘De catalograaf’ blijkt pas na een diepgaandere analyse. Er is sprake van drie verschillende lagen in de observaties. De eerste is natuurlijk hoe de alleswetende verteller de familie van Edgar, en hemzelf in het bijzonder observeert. Dat is de oppervlakkige laag. Daarnaast (eigenlijk er tussendoor) observeert Edgar zichzelf. (…) De derde observatie, de meest diepliggende, is die van de auteur op zichzelf. De alleswetende verteller observeert als het ware de auteur. (…) Bij dit alles hanteert Diana een prettige boeiende stijl die het vergemakkelijkt met de personages mee te leven. (…) Het unieke in één verhaal laten samengaan van deze elementen vormt de voornaamste kracht van dit boek. Daarmee heeft Diana duidelijk gemaakt dat haar eerste twee romans geen toevalstreffers waren. Ze behoort overduidelijk tot de toplaag van wat de Nederlandse literatuur van deze tijd te bieden heeft. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘De catalograaf’
Meer over Diana Tjin bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Soulmuziek sleept Surinaamse tiener door pubertijd heen.» – Anita Zijlstra
Over ‘Een Bijlmerliedje’ van Diana Tjin op Leeskost, 2 april 2019:
In hun oude buurt in Amsterdam waren ze het enige gekleurde gezin. In de Bijlmermeer vallen ze niet op, hoopt Sheila als ze met haar ouders en drie broers naar de pas opgeleverde flat Dennenrode verhuizen.
(…) Sheila, net begonnen op de middelbare school, ziet het daar in die nieuwe wijk wel zitten. (…) Sheila sluit nieuwe vriendschappen maar moet ook knokken de oude te behouden. Want lang niet iedere vriendin mag na school bij haar komen in die ‘enge’ buurt. Langzaam vindt Sheila haar weg in de nieuwe wereld, waarin zij zich ontwikkelt van schuchtere brugpieper tot een zelfbewuste jonge vrouw. (…) En ook ervaart de puber dat het, ondanks ze nu in multiculturele wijk woont, nog lang niet gedaan is met discriminatie, seksuele intimidatie en het verschil tussen arm en rijk. Het is de muziek die haar indirect helpt volwassen te worden. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Een Bijlmerliedje’
Meer over Diana Tjin
«In helder proza schetst Diana Tjin een tijdsbeeld.» – Jannie Trouwborst
Over ‘Een Bijlmerliedje’ van Diana Tjin op Mijn Boekenkast, 16 november 2018
(…) De jaren zeventig herleven in deze coming-of-age roman over een Surinaams meisje dat opgroeit in een warm gezin in de Bijlmer. In dat gezin (vader, moeder, drie broers en een zus), maar ook in de omgeving, speelt soulmuziek een belangrijke rol. Sommige van de in het verhaal genoemde titels zullen wellicht bekend in de oren klinken, maar voor de volledigheid heeft Diana Tjin achterin het boek een lijst opgenomen met alle songs die een rol spelen in het boek. De opgroeiende kinderen uit het gezin vinden in de teksten van de songs een weerklank van hun gevoelens: twijfel, hoop, boosheid of verlangen. (…) In fragmentarische hoofdstukken, vrijwel chronologisch gerangschikt, maken we mee hoe Sheila zich ontwikkelt van timide brugklasser op het gymnasium tot een zelfbewuste jonge vrouw. Stapje voor stapje schildert Diana Tjin in helder proza hoe Sheila ontdekt wie ze is en wat ze wil. Een verhaal over vriendschappen die onder druk komen te staan, over verliefdheden, over het zoeken naar erkenning als een meisje met een Surinaamse achtergrond, over het aftasten van de door haar ouders opgelegde grenzen. Maar ook over haar verzet tegen discriminerende taal, over het besef van klassenverschil en de ergernis over leugens en afwijzing. (…)
Waar Karin Amatmoekrim met ‘Het Gym’ in de eerste plaats een belangrijk thema (discriminatie) onder de aandacht wilde brengen, wil Diana Tjin vooral een tijdsbeeld schetsen (opgroeien in De Bijlmer in de jaren zeventig). Zo bekeken zijn ze allebei geslaagd in hun opzet. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Een Bijlmerliedje’
Meer over Diana Tjin