«Fraaie eerbetoontjes aan leermeesters en vrienden.» – Lodewijk Verduin

VoorplatGoedegebuure-75Over ‘Door de jaren heen lezen’ van Jaap Goedegebuure in Tirade, 21 maart 2022:
‘Van veel boeken die je hebt gelezen weet je na enige tijd nauwelijks meer waarover ze gingen. Andere – maar dat zijn er veel minder – hebben sporen getrokken door je bestaan. Als je ze weer eens uit de kast haalt, kun je meteen zeggen waar, wanneer en onder welke omstandigheden je ze voor het eerst las, en wat ze met je deden.’ (…) De bepalende boeken nestelen zich niet alleen in je geesteswereld, maar haken zich ook vast aan de plekken die je bezocht en de hoofdstukken die je in je autobiografie onderscheidt. Het zijn in zekere zin de piketpaaltjes die je levenspad afbakenen en je, wanneer je over je schouder kijkt, kunnen vertellen hoe je bent geworden wie je bent. Dat is precies wat Jaap Goedegebuure (1947) doet in het zojuist verschenen ‘Door de jaren heen lezen. Over boeken en schrijvers’ (2022), waaruit het bovenstaande citaat afkomstig is. (…) In kort bestek komt een heel leven voorbij. (…) Uitzonderlijk aan dit egodocument is de hoge mate van bescheidenheid die Goedegebuure aan de dag legt. Liever dan pronken met zijn eigen verdiensten besteedt hij aandacht aan de mensen die hem op zijn weg hebben bijgestaan. (…) Dat resulteert in dit geval in een aantal fraaie eerbetoontjes aan leermeesters en vrienden. (…)
Lees hier ‘Een handdruk’ uit Tirade
Meer over ‘Door de jaren heen lezen’
Meer over Jaap Goedegebuure op deze site

«Andermaal een hele artistieke en verzorgde uitgave van Extaze.» – André Oyen

coverE31voorOver ‘Extaze 31 – De eeuw van Gisèle’ op Lezers tippen lezers, 19 november 2019:
Het onderwerp van Extaze 31 zijn de thema’s die voorkomen in Annet Mooij’s bijzondere boek ‘De eeuw van Gisèle. Mythe en werkelijkheid van een kunstenares’, waarin de omstreden literaire kring Castrum Peregrini een belangrijke plaats inneemt. In haar essay beschrijft Annet Mooij hoe Gisèle d’Ailly-van haar leven een kunstwerk maakte waarbij ze fictie en verfraaiing niet schuwde. Een verfraaiing die biografe Mooij doorprikte. (…) In 1939-40 verbleef Gisèle regelmatig in Bergen, waar haar ouders naartoe verhuisd waren. Hier kwam ze in contact met Adriaan Roland Holst, E. du Perron en de Duitse dichter Wolfgang Frommel. In 1940 betrok ze een atelier in Amsterdam. Samen met Frommel verborg ze gedurende de oorlogsjaren in haar huis aan de Herengracht vijf Joodse kunststudenten. Voor haar hulp bij het onderduiken ontving ze in 1998 de Yad Vashemonderscheiding. Onno Schilstra herkent deze situatie in een kleine gouache, getiteld ‘De Aspirant’ (tevens de titel van zijn essay), die hij aantrof in Gisèle’s atelier: drie personen staan, dicht bij elkaar, te smoezen, terwijl een vierde schuchter en nieuwsgierig toekijkt. Castrum Peregrini was het geesteskind van Wolfgang Frommel. Van de Duitse dichter Stefan George had hij een opvatting van pedagogie overgenomen die inhield dat oudere mannen jongens moesten uitkiezen om ze in te wijden in de geheimen van de poëzie en het leven. Plato’s ‘Symposion’ diende als een van de voorbeelden van deze relatie. Piet Gerbrandy belicht hoe Sokrates de priesteres Diotema volgt in haar opvatting dat erotiek, mits op de juiste wijze bedreven, tot diepe filosofische inzichten leidt. (…) Arjen Mulder interpreteert het tweede deel van Stefan George’s gedicht ‘In der Stern des Bundes’. Niet de jongen is hier degene die in de liefdesinitiatie getraumatiseerd raakt, het is de dichter zelf die door de overgave aan zijn godheid voorgoed is veranderd. (…)
Lees hier het signalement
Meer over Extaze 31
Meer over literair tijdschrift Extaze

«Een nummer dat je literaire vleugels kan geven om je vakantie aan zee of in het water het nodige aroma te geven.» – André Oyen

VoorplatExtaze17-18-75Over ‘Extaze 17/18 – Water-Zee’ op Ansiel, 29 mei 2016:
De redactie van dit prachtig literair tijdschrift tracht verrukking en verwondering op te roepen door de kracht van het woord en de verbeelding. En deze pogingen van de Extaze-redactie levert telkens een boekwerk af dat je heel gulzig proeft en waardeert. Zwakke nummers ben ik persoonlijk nog niet tegengekomen, maar de absolute hoogvlieger was toch wel het Frans Kellendonknummer dat een huiveringwekkend mooi literair eerbetoon was. ‘Extaze 17/18’ is uitzonderlijk een dubbelnummer waarin Water-Zee duidelijk dominant aanwezig, zowel in essay, kortverhaal als gedicht. Er wordt gemijmerd en gefilosofeerd over diverse items gaande van het zeemanslied van de Deense Lale Andersen tot de poëzie van Slauerhoff met immer en altijd water/en of zee op de achtergrond. (…) Een nummer dat je literaire vleugels kan geven om je vakantie aan zee of in het water het nodige aroma te geven.
Lees hier de recensie
Meer over Extaze

«De prestatie van Lutgard Mutsaers valt dan ook moeilijk in woorden vast te leggen.» – Ezra de Haan

VoorplatRoepdervertenOver ‘Roep der verten. Krontjong van roots naar revival’ van Lutgard Mutsaers op Literatuurplein.nl, 12 november 2014:
‘Roep der verten’ is een heerlijk boek dat tot lezen of doorbladeren uitnodigt. Tientallen illustraties, steevast uniek materiaal, en mooie anekdotes vullen pagina na pagina. Eindelijk lees ik eens iets over het lied ‘Terang boelan’, een lied dat iedereen kent, al was het alleen al door de pijnlijke scène in de film ‘Soldaat van Oranje’. Mutsaers levert de tekst, de vertaling en het achtergrondverhaal. In 1915 staat de eerste, geromantiseerde krontjongende Indo op de planken in Nederland. (…) Het begrip krontjong werd door de Hollandse amusementsmuziek omarmd, zij het in de vorm van liedjes die over Indië gingen en geschreven werden door Pisuisse en Max Blokzijl. Een voorbeeld daarvan is het lied ‘Krontjong One-Step’ uit de muzikale revue ‘De Jantjes’. En ook de literatuur bevat krontjong. In ‘Het land van herkomst’ van E. du Perron lezen we over de muziek en de vertolkers ervan; op de radio was het te horen en in de film te zien. Krontjong was overal. (…) De prestatie van Lutgard Mutsaers valt dan ook moeilijk in woorden vast te leggen. Immens is de hoeveelheid informatie die ‘Roep der verten’ bevat. Ondanks al die informatie blijft het een heerlijk leesboek, bol van historisch materiaal en vol met bijna vergeten geschiedenis. Gelukkig heeft de auteur alles vastgelegd in dit kloeke boek waarin het heden en verleden van een unieke muzieksoort samenkomen. Voor iedereen met Indische roots en/of liefde voor krontjong is dit een onmisbaar standaardwerk.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Roep der verten’