Historicus Rob de Wijk ontvangt eerste exemplaar ‘Voor het Volk’ bij Douwes in Den Haag.

VoorplatVoorhetVolk1_Opmaak 1.qxdOp donderdagmiddag 6 oktober 2016 wordt vanaf 16.00 uur ‘Voor het Volk’ van Els de Groen gepresenteerd in Boekhandel Douwes:
Voor het Volk is een essay dat met 40 foto’s van bekende fotografen uit Oost en West 30 jaar Europese geschiedenis beslaat, te beginnen in 1983, in de vorm van 25 column-achtige hoofdstukken, geschreven door oud-Europarlementariër Els de Groen. Zij is het essay gaan schrijven n.a.v. de herdenking van de val van de Muur, november 2014. Na haar samenwerking met de Russische schrijver Uspenski in de jaren tachtig en talloze reizen door Oost-Europa in de jaren ‘90, werd er in 2003 druk op haar uitgeoefend zich kandidaat te stellen voor het Europees Parlement. Ook deze termijn als MEP (2004-2009) komt in het essay aan bod. Na haar mandaat, met Oost-Europa als prioriteit, heeft zij het reizen voortgezet en ook het schrijven weer opgepakt. Voor het Volk behandelt een periode waarin populisten en nationalisten zich verzetten tegen de grensoverschrijdende aanpak en benadering van internationale kwesties. Dus is het ook een boek over de onmacht van muren.

Het eerste exemplaar wordt in ontvangst genomen door Prof. Dr. Rob de Wijk. Hij is oprichter en directeur van het HCSS (The Hague Centre for Strategic Studies), historicus en deskundige op het gebied van de Internationale Betrekkingen. Hij was o.a. geruime tijd verbonden aan Instituut Clingendael in Den Haag.

Els de Groen, Boekhandel Douwes en Uitgeverij In de Knipscheer nodigen u uit hierbij aanwezig te zijn. Els de Groen zal een korte inleiding houden. U bent van harte welkom. Meld uw komst vooraf (maar uiterlijk 3 oktober!) op info@boekhandeldouwes.nl; dan wordt u op de gastenlijst geplaatst. Locatie: Boekhandel Douwes Herengracht 60, 2511 EJ Den Haag. Toegang vrij.

Meer over ‘Voor het Volk’
Meer over Els de Groen op deze site

Els de Groen – Voor het Volk

VoorplatVoorhetVolk1_Opmaak 1.qxdEls de Groen
Voor het Volk

Essay
Paperback, 176 blz.,
met 40 foto’s van bekende fotografen uit Oost en West
€ 16,50
Eerste uitgave oktober 2016
ISBN 978-90-6265-939-5

Talrijk zijn de leiders die beweren het volk te dienen. Hun vijand is de ander, hun wapen is de angst, hun oplossing is een muur. Zoals ooit de Muur in Berlijn en nu de rollen scheermesjesdraad overal in Europa. Maar wie zijn dat volk waarvoor ze zeggen op te komen? Homogene naties zijn allang een fictie. In een globaliserende wereld wordt de bevolking steeds diverser. Dat vergt beleid en visie. Geen hek! Vandaag klinkt opnieuw de roep om beschermende grenzen en muren. Maar schuilen gaat niet meer, stelt De Groen. ‘Van een vestingvolk zijn we vlaktebewoners geworden, kwetsbaar op een manier die niet meer te harnassen valt. Deden we vroeger ons best ons van anderen te onderscheiden, nu worden we gedwongen te zoeken naar overeenkomsten.’ Met Voor het Volk levert Els de Groen met krachtige 25 columnachtige hoofdstukken een bijdrage aan (het begin van) een inhoudelijke discussie over hoe-nu-verder in een tijd van populisme, terreur en oorlogsgeweld.

Els de Groen raakte gefascineerd door het onbekende en ontoegankelijke Oosten. Toen, begin jaren tachtig, werd ze nog geplaatst in de categorie ‘nuttige idioten’. Die benaming werd voor haar een geuzennaam. Ze reisde 30 jaar door Rusland en de landen van Oost-Europa. Ze schreef er een groot aantal boeken over die ter plekke veel aftrek vonden. Haar kritiek op de Europese Unie kwam haar te staan op de uitnodiging ‘het dan zelf maar te komen oplossen’. Van 2004 tot 2009 was ze lid van het Europees Parlement. In oktober 2015 verscheen van haar hand Nuttige Idioten met als laatste ontwikkelingen Charlie Hebdo, de strijd in Oekraïne en de ramp met vlucht MH 17. De stormachtige ontwikkelingen sindsdien, zoals de aanslagen in Parijs en Brussel, de vluchtelingenstroom en het Oekraïnereferendum in Nederland, vroegen om een uitgebreide editie – voor het eerst geïllustreerd met kenmerkende foto’s van bekende fotografen uit Oost en West – die nu het licht ziet onder de titel Voor het Volk.
Meer over ‘Voor het Volk’
Meer over Els de Groen op deze site

Els de Groen houdt inleiding over ‘Nuttige idioten’ als opstap voor Oekraïnedebat

Opmaak 1

Op 30 maart 2016 werd in de Haarlemse Pletterij een debat gehouden over het Referendum associatieverdrag Oekraïne tussen ‘nee-stemmer’ Tuur Elzinga en ‘ja-stemmer’ Alexander Rinnooy Kan. Hieraan voorafgaand liet oud-Europarlementariër Els de Groen naar aanleiding van haar recent verschenen boek ‘Nuttige idioten’ in vogelvlucht 30 jaar ‘Oost-Europese’ geschiedenis de revue passeren. Ze lardeerde haar overkoepelende verhaal over ‘nieuw nationalisme in Europa’ met foto’s (die overigens niet in de boekuitgave zijn opgenomen).
Kijk hier op YouTube naar inleiding Els de Groen en debat tussen voor- en tegenstander van het associatieverdrag Oekraïne
Meer over ‘Nuttige idioten’ op deze site

30 maart in Haarlem: debat over Europees nationalisme en Oekraïnereferendum

Debat 30 maart_Opmaak 1.qxdPletterijdebat over Nieuw nationalisme in Europa en over Referendum associatieverdrag Oekraïne met Els de Groen, Tuur Elzinga en Alexander Rinnooy Kan, 30 maart 2016:
Voor de pauze houdt Els de Groen (oud-Europarlementariër) een inleiding plus Q&A, de lijn volgend van haar publicatie ‘Nuttige idioten’, over hedendaags groeiend populisme en nationalisme tot aan het Oekraïne-referendum: ‘Tijdens de Koude Oorlog stond er in West-Berlijn een soort vliegtuigtrap bij de Muur. Je kon naar boven klimmen om over de rand te kijken en naar Oost-Europeanen te zwaaien. De vraag is: willen we dat weer, een muur om Europa, en een muur om landen afzonderlijk. Dat wordt ook een muur om onszelf. Alleen het gas mag nog binnen, het gas van Gazprom. Dat roept een luguber beeld op, maar is een terechte associatie.’ (…) ‘Zowel in Oost als West groeien extreemrechtse partijen als kool (niet zelden met steun van voormalig links). Wat al die partijen gemeen hebben, is dat ze goed gedijen in een klimaat van frustraties. Om die frustraties uit te vergroten wordt de angst aangewakkerd en om die angst concreet te maken worden veroorzakers aangewezen: Roma, Joden, Turken, immigranten, homo’s, vluchtelingen. Met het andere, het vreemde, wordt ook het eigene beklemtoond.’ (…) ‘Maar de wereld is geen tafelvoetbal met elftallen in twee kleuren. Alle nationalistische tendensen, uit welke hoek ze ook komen, zijn onverantwoordelijke simplificaties. Ze leiden tot paranoia en staan constructieve aanpakken in de weg.’
Na de pauze volgt het debat over de voor en tegens van het associatieverdrag (referendum 6 april) met D66-Eerse Kamerlid Alexander Rinnooy Kan en SP-Eerste Kamerlid Tuur Elzinga. Presentatie en debatleiding is in handen van Annemieke Windt, verslaggever bij het Haarlems Dagblad en een van de vaste debatleiders van de Pletterij.

Locatie: Pletterij, Lange Herenstraat 122, 2011 BX Haarlem
Aanvang 20.00 uur. Toegang € 3,00 / tot 25 jaar € 1,50. Reserveren is gewenst, via reserveren@pletterij.nl of bel 023 542 35 40.

Meer over ‘Nuttige idioten’

«Je begint de vluchtelingencrisis beter te begrijpen.» – André Oyen

Opmaak 1Over ‘Nuttige Idioten. Voor, na en door de Muur’ van Els de Groen op Ansiel, 22 maart 2016:
Els de Groen is een Nederlandse schrijfster, publiciste en journaliste. Ze was van 2004 tot 2009 lid van het Europees Parlement en maakte deel uit van de fractie De Groenen/Vrije Europese Alliantie. De naam ‘Nuttige idioten’ werd begin jaren ’80 in Nederland gegeven aan mensen zoals schrijfster Els de Groen, die veel naar het Oostblok reisden. (…) ‘Nuttige idioten’ beslaat ruim dertig jaar, waarin de rode draad de chronologie is én een pleidooi voor verkenning en volledige opening van zaken. In het oosten is het de staatspropaganda, in het westen kleuren zakelijke belangen veel informatie. (…) Door de vluchtelingenstroom, de rol van Rusland in Syrië en het referendum over het associatieverdrag met Oekraïne, staat de Oost-West relatie nog hoger op de agenda. Maar ook de rol van Europa roept herhaaldelijk vragen op. (…) Els de Groen beschrijft ook de veranderingen in 1989-1990, de eis van de deelrepublieken om autonomie, het pijnlijke uiteenvallen van de SU in Rusland en 14 kleinere landen. (…) Het uiteenvallen van Joegoslavië, het nationalisme, de etnische schoonmaak (lees: de genocide op Albanezen, moslims en Roma) na het overlijden van Tito vindt ze een regelrechte ramp.
Ze vertelt ook over Bulgarije (…): een heel grote corruptie, een genadeloos vervuilde natuur, getto’s, armoede, massaal misbruik van Westers geld na de toetreding tot de E.U. Ze meldde dat allemaal aan het Europees Parlement, maar haar meldingen bleven zonder gevolg. Als je deze essays aandachtig leest begin je de reactie van de Oost-Europese leiders op de vluchtelingencrisis beter te begrijpen.
Lees de recensie hier en hier
Meer over ‘Nuttige idioten’

«Het boek verdient wel een positievere titel.» – Jef Abbeel

Opmaak 1Over ‘Nuttige idioten’ van Els de Groen in Hermes, maart 2016:
De naam ‘Nuttige idioten’ werd begin jaren ’80 in Nederland gegeven aan mensen zoals schrijfster Els de Groen, die veel naar het Oostblok reisden. Het boek verdient wel een positievere titel, want het bevat heel wat nuttige informatie. De schrijfster trok meer dan twintig jaar lang door de Sovjet-Unie en de landen van Oost-Europa. Ze beschrijft hoe ze in de jaren ’80 in Moskou ontvangen (en in ’t oog gehouden) werd door de Schrijversbond, hoe het eten eruit zag, hoe leeg de winkels waren, hoe de kranten zwegen over de ramp in Tsjernobyl (1986) en hoe onwetende soldaten de boel moesten opkuisen, hoe moeizaam de contacten verliepen en hoe die schrijvers zich voelden en gedroegen wanneer ze tijdens Gorbatsjovs perestrojka in Nederland op bezoek mochten komen. Ze beschrijft ook de veranderen in 1989-1990, niet alleen in de USSR/Rusland, maar ook in andere Oost-Europese landen.
Hermes is het Tijdschrift van de Vlaamse Vereniging leraren Geschiedenis Mavo PAV Cultuurwetenschappen (nummer 59, jaargang 20).
Meer over ‘Nuttige idioten’

«Een uiterst informatief boek.» – Ezra de Haan

Opmaak 1Over ‘Nuttige idioten’ van Els de Groen op Literatuurplein, 23 februari 2016:
Interessant aan Nuttige idioten is vooral hoe het aan de ene kant een ver verleden lijkt te beschrijven: de tijd dat Oost en West door een muur van elkaar gescheiden waren, maar ook die van nu: de tijd waarin Oost en West door een onzichtbare muur van elkaar gescheiden zijn. Je krijgt het idee dat er, los van een korte periode van toenadering, weinig is veranderd. […] Door gebruik te maken van al haar eigen ervaringen en, niet te vergeten, de nodige humor, schetst De Groen de ontwikkelingen sinds het vallen van de muur. Haar nuchterheid is daarbij kenmerkend. […] Els de Groen komt erachter dat de imperialistische vijand van weleer is ingeruild voor meer ‘traditionele’ vijanden: de zigeuners, de joden en de immigranten. De Groen gaat zich verdiepen in de Balkan, wederom een complex deel van de wereld. Ook Bulgarije trekt haar aandacht. […] In 2004 wordt De Groen een Member of European Parliament. […] Vijf jaar maakt De Groen deel uit van het circus dat Europa heet. […] In 2009 gaat Els de Groen ‘op het langste reces dat ze ooit zal hebben.’ Ze verlaat het parlement na jaren voor de rechten van de Roma te hebben gestreden. Waarschijnlijk had ze geen beter moment kunnen kiezen. Een paar jaar later laait de koude oorlog op. Poetin weet keer op keer het westen met zijn acties te verrassen en te verbijsteren. […] Wie zich soms afvraagt, zoals ik, hoe de huidige politiek zo ver uit de hand heeft kunnen lopen, moet Els de Groen raadplegen. Ze was er vaak bij of weet er genoeg van af. Nuttige idioten is daarmee een uiterst informatief boek voor degene die meer wil weten dan de karige quote op zijn IPhone.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Nuttige idioten’

«Tsunami vol van ontmoetingen, bespreekgevallen, affaires, zelfreflectie en zelfspot.» – Mari van Rossem

Opmaak 1Over ‘Nuttige idioten’ van Els de Groen in Brabants Dagblad:
“In ‘Nuttige Idioten’ gaat het om meer dan alleen de Oost-West relatie. De twee grote ideologieën van de 20e eeuw zijn namelijk mislukt: het communisme ging ten onder aan bureaucratie en corruptie, het kapitalisme worstelt met een groeiende kloof tussen arm en rijk en met financiële en ecologische crises. Er is dus behoefte aan een derde weg, maar populisme en nationalisme verhinderen dat proces. Die eerstgenoemde -ismen zijn brokstukken uit het verleden, geënt op muren, slagbomen en het benoemen van zondebokken. Ze gaan voorbij aan het feit dat de wereld door het internet -dat alle mogelijke muren deletet- volstrekt veranderd is.”
Lees hier het artikel
Meer over ‘Nuttige idioten’

«Met kennis van zaken geschreven.» – Jef Abbeel

Opmaak 1Over ‘Nuttige idioten’ van Els de Groen voor Biblion, 23 januari 2016:
De titel verwijst naar mensen die, zoals de schrijfster, veel naar het Oostblok reisden. Ze beschrijft haar ontvangst in Moskou door de Schrijversbond, lege winkels, dat kranten zwegen over de Tsjernobyl-ramp (1986), hoe moeizaam contacten verliepen en hoe die schrijvers zich voelden en gedroegen als ze hier op bezoek kwamen. Ze beschrijft de veranderingen in 1989-1990, het uiteenvallen van de USSR, de breuk met de Russische schrijvers, de snelle revival van de orthodoxe kerk na de val van het communisme. Ze betreurt het uiteenvallen van Joegoslavië, het nationalisme, de etnische schoonmaak (de genocide op Albanezen, moslims en Roma). Ze vertelt dat Bulgarije, net zoals de DDR, concentratiekampen had. En over corruptie, vervuilde natuur, getto’s, massaal misbruik van westers geld na de toetreding tot de EU. Ze meldde dat allemaal aan het Europees Parlement. Er volgde geen reactie. Ze vertelt over de verwoestingen in Irak en de gevolgen van 500 ton ‘depleted’ uranium uit de oorlogen van 1991 en 2003. Ze eindigt met de oorlog in Oekraïne en de moord op Boris Nemtsov (27 februari 2015), omdat hij kritiek uitte op de Russische inbreng. Met kennis van zaken geschreven. Met weinig lichtpuntjes: het onbegrip tussen west en oost is, ondanks de val van de Muur, overeind gebleven.
Meer over ‘Nuttige idioten’

Debat naar aanleiding van ‘Nuttige idioten’ van Els de Groen in SPUI25

Opmaak 1Op 16 december 2015 van 17.00 – 18.30 uur organiseert SPUI25 een lezing met debat (in samenwerking met Uitgeverij In de Knipscheer en de Faculteit der Geesteswetenschappen) onder de titel ‘De Muur is weg, leve de muur! Over nationalisme en Euroscepsis in Oost-Europa’.
Op de recente heropleving van nationalisme in Centraal- en Oost-Europa, en de roep om via grensmuren en -hekken “Europa” tegen bedreigingen van buitenaf te verdedigen is de laatste tijd nogal eens met onbegrip, ongenoegen en irritatie gereageerd. Maar soms ook met instemming. Hoe moeten we de huidige heropleving van nationalisme in Centraal- en Oost-Europa begrijpen? Een analyse door drie (ervarings)deskundigen: ex-Europarlementariër Els de Groen, onderzoeker Huub van Baar en NRC-correspondent Roeland Termote.
Waarom bestaat er in Centraal- en Oost-Europa zoveel weerstand tegen de opname van vluchtelingen? En hoe verhoudt deze ontwikkeling zich tot de relatie tussen Oost- en West-Europa en haar recente geschiedenis? Waar vinden Oost- en West-Europa elkaar en waar lijken ze eerder uit elkaar te drijven? Aanleiding voor het debat is mede de verschijning van Nuttige idioten. Voor, na en door de Muur, het nieuwste boek van voormalig Europarlementariër Els de Groen. Hierin kijkt ze terug op dertig jaar ervaring met de Oost-West relatie in Europa en reflecteert ze op de muur van onbegrip tussen Oost- en West-Europa die volgens haar nooit écht is geslecht.
Over deze en aanverwante zaken zullen Els de Groen, NRC-correspondent Roeland Termote en onderzoeker Huub van Baar elk vanuit hun eigen perspectief een korte, persoonlijke beschouwing geven. Vervolgens gaan ze met elkaar in gesprek onder leiding van gespreksleider en Oost-Europakenner Carlos Reijnen. Er is ook tijd voor vragen uit het publiek.

Els de Groen is schrijfster en was van 2004 tot 2009 lid van het Europees Parlement, voor de fractie De Groenen/Vrije Europese Alliantie. Ze is de auteur van verschillende boeken, vertaald in 13 talen. Haar nieuwste boek Nuttige Idioten. Voor, na en door de Muur verscheen dit najaar bij uitgeverij In de Knipscheer.
Roeland Termote is correspondent Centraal- en Oost-Europa voor NRC Handelsblad en heeft uitgebreid verslag gedaan van de vluchtelingencrisis en andere politieke ontwikkelingen in de regio.
Huub van Baar is universitair docent Politieke Theorie aan de Universiteit van Giessen (Duitsland) en tevens als Senior Research Fellow verbonden aan de afdeling Europese Studies van de UvA. Hij is gespecialiseerd in grens-, migratie- en minderhedenpolitiek in Europa, Centraal- en Oost-Europa in het bijzonder.
Carlos Reijnen (moderator) is universitair docent Oost Europese Studies bij de afdeling Europese Studies aan de UvA. Hij is gespecialiseerd in Europese integratie en Centraal- en Oost-Europese geschiedenis en politiek.
Locatie: Spui 25-27, 1012 XM Amsterdam. Toegang is gratis maar aanmelden is verplicht.
Klik hier voor de aankondiging van SPUI25
Meer over ‘Nuttige idioten’