Jeroen Heuvel  – Op weg naar authenticiteit. Essays

Jeroen Heuvel
Op weg naar authenticiteit
Een liber amicorum in twee delen voor Jeroen Heuvel
samengesteld door Peter de Rijk en Scott Rollins
Curaçao, Nederland
omslagillustratie Jeroen Heuvel
gebrocheerd in omslag met flappen, 352 blz.,
+ fotokatern 8 blz.,
€ 24,50
eerste druk december 2023, januari 2024
ISBN 978-94-93214-34-7

Op weg naar authenticiteit is een liber amicorum in twee delen voor Jeroen Heuvel. Het aanvankelijke idee om een standaard liber amicorum voor hem te maken, lieten de samenstellers Scott Rollins en Peter de Rijk varen. Zij wilden hem zelf ook aan het woord laten met een omvangrijke selectie uit de honderden stukken die hij in de loop van pakweg de laatste kwart eeuw in verschillende Antilliaanse periodieken heeft gepubliceerd.

Geboren (uit Nederlandse ouders) en getogen op Curaçao is Jeroen Heuvel Curaçaoënaar in hart en nieren. Dit perspectief levert een scherpzinnige kijk op de recente ontwikkelingen van zijn geboorteland en hoe het zich verhoudt tot Nederland. Met zijn beheersing van het Nederlands en Papiamentu is hij de ideale vertaler van zijn cultuur. Naast beschouwingen over aspecten van de cultuur, taal, literatuur en geschiedenis van zijn geboorte-eiland Curaçao, zijn er een paar vertalingen en enkele prachtige sfeerverhalen van zijn hand opgenomen. Nog steeds levert Jeroen Heuvel regelmatig bijdragen aan het Antilliaans Dagblad. Ook heeft hij in het Papiaments en Nederlands gepubliceerd in het meertalig Curaçaose sociaal-culturele tijdschrift Kristòf. Zijn eerste journalistieke bijdragen die meermaals toneel (en soms lokale politiek) belichten, komen uit het dagblad Amigoe. Een flink aantal artikelen, veelal uit het Antilliaans Dagblad, is digitaal te lezen op de onvolprezen blogspot Caraïbisch Uitzicht van de Werkgroep Caraïbische Letteren.

In het eerste deel introduceert Jeroen Heuvel zichzelf door over (het werk van) anderen te schrijven, zoals Frank Martinus Arion, Barche Baromeo, Lucille Berry Haseth, Krijn de Best, Paul Brenneker, Maryse Condé, Rudolf Crispulo, Luis Daal, Colá Debrot, Ronald Donk, Nydia Ecury, Henk Egbers, Radna Fabias, Carel de Haseth, Rihana Jumalidin, Jan de Heer, Bernadette Heiligers, Pim Heuvel, Dorie Heuvel-Meijer, Ita Heuvel-Nicolas, Anton Koolhaas, Michiel van Kempen, Pierre Lauffer, Diana Lebacs, Boeli van Leeuwen, Tip Marugg, Ralf Mohren, Jules de Palm, Walter Palm, Rudi Plaate, Miguel Pourier, Scott Rollins, Lionel Romney, Jan-Willem Roozenboom, Wim Rutgers, Alfred Schaffer, Edsel Samson, Shrinivási, Tula, Erich Zielinski. In deel twee schrijven vrienden, familie en collega’s over Jeroen Heuvel: Elodie Heloise, Ita Heuvel-Nicolas, Michiel van Kempen, Brede Kristensen, Wim Rutgers, Clay Toppenberg, Lex Veerkamp.

Jeroen Heuvel (1957) werd geboren op Curaçao. Hij studeerde tot 1981 aan het Hoger Instituut voor Dramatische Kunsten, Studio Herman Teirlinck te Antwerpen. Hij kreeg zijn eerste rol in toneelstuk Naamloos… Naamloos, van Edsel Samson en speelde voorts diverse solovoorstellingen zoals Zwarte Pelgrim en Mijn Zuster de Negerin. Jeroen Heuvel baseerde toneelvoorstellingen op boeken van onder meer Derek Walcott, Maryse Condé, Tip Marugg en Boeli van Leeuwen en heeft bijgedragen aan tientallen theaterproducties in Nederland en op Curaçao. Hij ontpopt zich als storyteller van voornamelijk Caraïbische verhalen, vertaler en recensent. Daarnaast is hij tot aan zijn pensioen leraar Papiaments en literatuur. In zijn vrije tijd is hij al enkele decennia belangeloos belangenbehartiger van Uitgeverij In de Knipscheer, beheert voor de uitgeverij een boekendepot op Curaçao en vertegenwoordigt hij aldaar de uitgeverij op tal van lokale boekpresentaties.

Meer over Jeroen Heuvel bij Uitgeverij In de Knipscheer

«In deze ‘novel of childhood’ is de hoofdpersoon de personificatie van de ontwikkeling van een samenleving.» – Wim Rutgers

VoorplatDeEed75Over ‘De eed’ van Henry Toré in Antilliaans Dagblad, 6 december 2020:
Met de kleine roman ‘De eed’ (2020) voegt Henry Toré (Curaçao 1940) het eiland Bonaire toe aan de Curaçaose schrijvers die de actuele drugsproblematiek in hun romans tot hun thema gemaakt hebben, zoals Diana Lebacs, De langste maand (1994), Erich Zielinski, De engelenbron (2003), Joseph Hart, Verkiezingsdans (2013) en Kruispunt (2015) en Rudolf Crispulo, Piká ‘i mi pueblo (2014). (…) De uitvoerige proloog bevat het einde van het verhaal, de erop volgende hoofdstukken zijn als flash back verteld. Deze beschrijven het treurige einde van de hechte vriendschap tussen de twee Bonairiaanse jongens Oi en Lucien. (…) Hoofdpersoon Oi komt uit een aanzienlijk gezin en werpt zich op als leider, maar is tevens een dromer die graag mediteert en grote bewondering heeft voor de revolutionaire Latijns–Amerikaanse priesters en hun bevrijdingstheologie. Lucien is door zijn geheel andere achtergrond realistischer en zelfs sceptischer. (…) Oi blijkt in Nederland een vriendin gevonden te hebben (…) met wie hij trouwt. Dan krijgt het verhaal plotseling een onverwachte wending. (…) Na een jaar verpleging op Curaçao keert Oi op zijn eiland terug, en zijn we als lezer chronologisch bij de proloog van het verhaal beland, waarin Oi onomkeerbaar slachtoffer is geworden van drank en drugs. (…) Maar het echte slot staat in de ‘proloog’ en dat blijft voorbehouden aan de lezer.
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘De eed’

Scott Rollins – Grenstekens. Gedichten

VoorplatGrenstekens-75Scott Rollins
Grenstekens

gedichten
Nederland
gebrocheerd in omslag met flappen, 84 blz.
€ 18,50
ISBN 978 90 6265 788 9 NUR 306
eerste druk 2020

Het opzoeken en exploreren van grenzen vormt het centrale thema van Grenstekens. De bundel voert de lezer langs water en land, leven en dood, werkelijkheid en droom, heden en verleden, stad en platteland. De gedichten zijn exercities in het vertalen van de wereld in beelden en woorden. Zij verkennen landschappen in Noord en Zuid-Amerika, Europa, Australië, Nieuw-Zeeland en de Cariben.

(…)
De schubben van de eerste vis tekenen
rillijnen van opwinding en plezier
De wolken in het steeds blauwer blauw
lijken net opgeklopte slagroom want er
zijn vele handbewegingen in deze droom

Nu moet ik dit gedicht van de haak halen
en schoonmaken voor het ontbijt.

De bundel besluit met de extra afdeling Een verzameld gedicht. In 1995 werd door Bridges op een fotoaffiche onder de titel A Collected Poem het oorspronkelijke gedicht in het Nederlands (Landschap van verlangen) en het Engels (Landscape of Desire) bijeengebracht met vertalingen in het Frans, Duits, Spaans, Portugees, Bahasa Indonesia, Welsh, Tsjechisch, Italiaans, Zweeds, Fins, Hongaars, Pools, Noors, Iers-Gaelisch, Russisch, Hebreeuws, Grieks, Urdu, Arabisch en Chinees. Voor deze uitgave werd daar een versie in een 23ste taal, het Tamazight (Berbers), aan toegevoegd.

«Scott Rollins heeft een zeer eigen schrijfstijl. Geïnspireerd door de schoonheid van de natuur heeft hij elegische gedichten geschreven die lang in je gedachten blijven hangen. Elke gedicht is gedistilleerd tot zijn essentiële kern. Rollins is een dichter die zich bezighoudt met vorm, maar de vorm dicteert niet de poëzie, maar de poëzie de vorm. Een begaafd dichter.» – Ben Dutton in Blogging the Classics

«Ik houd van zijn aandacht voor de vorm; die kom je nog maar zelden tegen. Het is al met al een zeer karakteristieke verzameling gedichten die ik aan veeleisende vrienden zal tippen.» – James Hamilton-Paterson

Dichter, vertaler, schrijver en muzikant Scott Rollins (1952) is geboren in New York en woont in Nederland sinds 1972. Hij begon in 1975 met het tijdschrift Dremples en was later uitgever van Bridges Books en het muzieklabel Otrabanda Records. Voor uitgeverij In de Knipscheer vertaalde hij o.m. werk van Hugo Pos, Albert Helman, Leon de Winter, Erich Zielinski, Eric de Brabander, Rob Verschuren, Brigitte Spiegeler. In 2001 gaf hij bij Uitgeverij In de Knipscheer de spoken word-cd (incl. booklet) After the beeb uit. Grenstekens is zijn Nederlandstalige debuut als dichter.

Meer over Scott Rollins bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Naar een betere toekomst?» – Wim Rutgers

Wim-Rutgers-2-620x930Over ‘Littérature Néerlandophone contemporaine des îsles Caraïbes d’Aruba, de Bonaire et de Curaçao’ in Septentrion [jrg. 46, no. 2], juni 2017:
Essay van prof. dr. G.W. Rutgers (buitengewoon hoogleraar aan de Universiteit van Curaçao) over de jongste Caraïbische letteren met aandacht voor onder anderen Els Langenfeld, Henriette de Mezquita, Eric de Brabander, Clyde Lo-A-Njoe, Jacques Thönissen en van Walter Palm, Carel de Haseth, Joseph Hart, Bernadette Heiligers, Erich Zielinski. Van de 5 laatstgenoemden werd aansluitend aan het essay werk (fragmenten) in Franse vertaling opgenomen.
Lees hier het essay
Lees hier het gedicht VII uit ‘Zolang er kusten zijn’ van Carel de Haseth
Lees hier gedicht uit ‘Met lege handen (…)’ van Walter Palm
Lees hier een romanfragment uit ‘Kruispunt’ van Joseph Hart
Lees hier een romanfragment uit ‘Schutkleur’ van Bernadette Heiligers
Lees hier een romanfragment uit ‘De Engelenbron’ van Erich Zielinski

Bruna en de boeken van Eric de Brabander.

BrunaEric2-10-15Over de romans van Eric de Brabander in Bruna Curaçao, 4 juni 2017:
Winkelketen Bruna heeft ook een ‘filiaal’ op Curaçao, vooral gericht op de toerist uit Nederland. Het is bijzonder te merken dat die Nederlanders in de Curaçaose context gemakkelijker een Nederlandse roman willen lezen van een Curaçaoënaar dan zij dat zouden doen in Nederland. Natuurlijk, de romans van de grote drie van de Curaçaose literatuur, Frank Martinus Arion, Tip Marugg en Boeli van Leeuwen en in wat mindere mate ook van Erich Zielinski (allen overleden) vinden of hebben hun weg ook wel naar de Nederlandse lezer in Nederland gevonden, maar hun opvolgers, zoals Eric de Brabander, zijn nog bezig hun vaste plek in de Nederlandse boekhandel te veroveren. De ons gemailde foto laat zien hoe prominent de in Nederland minder bekende Nederlandse literatuur op Curaçao kan zijn. In de display ziet u op de plekken 1 t/m 4 achtereenvolgens de volgende romans van Eric de Brabander: ‘Het dilemma van Otto Warburg’, ‘De supermarkt van Vieira’, ‘Hot Brazilian Wax’, ‘Het hiernamaals van Dona Lisa’. Op een gedeelde 5de rij ‘Dubbelspel’ van Frank Martinus Arion en ‘De koloniale speeltuin’ van Miriam Sluis.
Klik hier voor grotere afbeelding
Meer over ‘Het dilemma van Otto Warburg’
Meer over ‘De supermarkt van Vieira’
Meer over ‘Hot Brazilian Wax’
Meer over ‘Het hiernamaals van Dona Lisa’

«Het carnaval van Ricardo Bonifacio.» – Ko van Geemert

Opmaak 1Interview met Chesley Rach over ‘De terugkeer van Ricardo Bonifacio’ in Ñapa Literatuur (Amigoe), 11 maart 2017:
En dan verscheen een paar maanden geleden uit het niets een roman. ‘Ik teken en schilder eigenlijk al veel langer dan dat ik schrijf, maar dat schilderen heb ik lang niet meer gedaan. Het schilderij dat op het omslag van het boek staat, dateert uit 1994. Ik begon rond die tijd met een drietal verhalen over uiteenlopende onderwerpen, maar het verhaal over Ricardo Bonifacio boeide mij het meest. Daar ben ik mee doorgegaan. Het was een figuur die ik bedacht had, een jongen die in een wijk op Curaçao opgroeit en allemaal avonturen beleeft, om mijn kinderen verhaaltjes te vertellen voor het slapen gaan toen ze nog klein waren. Mijn oudste dochter merkte als tiener een keer op dat ze benieuwd was hoe het de kinderen uit de verhalen vergaan was. Toen was het zaadje geplant.’
Lees hier het interview
Meer over ‘De terugkeer van Ricardo Bonifacio’

Ulises Segura genomineerd voor ANV Debutantenprijs 2017

VoorplatSeguraDe nominatiejury van de ANV Debutantenprijs, de jaarlijkse prijs voor het beste oorspronkelijk Nederlandstalige fictiedebuut, heeft voor de editie van 2017 uit 80 inzendingen elf boeken op de longlist geplaatst, waaronder de verhalenbundel ‘De mooie mond van Bobby Cespedes’ van de Vlaamse auteur Ulises Segura. Op 7 april a.s. wordt bekendgemaakt welke drie boeken worden genomineerd voor de prijs door de juryleden Casper Markesteijn, Jelle van Riet, Kees Snoek, Esther Op de Beeck, Arjan Peters. In eerdere jaren werden drie auteurs uit het fonds van Uitgeverij In de Knipscheer genomineerd: Erich Zielinski, Ruth San A Jong en Ilona Verhoeven. Over ‘De mooie mond van Bobby Cespedes’ van Ulises Segura schreef o.a. Rob Schouten in Trouw: ‘De bevolking van Segura’s korte verhalen bestaat uit alternatievelingen, zwervers, gelukszoekers of mensen in precaire situaties die praten over hun soms visionaire werkelijkheid. (…) Ze zijn als het ware de hallucinogenen in het verder tamelijk nuchtere en samenhangende literaire klimaat van onze generatie, maar als correctie op al die goed doortimmerde, kritische, psychologisch verantwoorde bouwsels van tegenwoordig laten ze de andere, meer verrassende, onduidelijker kant van de realiteit zien.’ Dit debuut van Ulises Segura verscheen als eerste deel in de Extazereeks van Uitgeverij In de Knipscheer, een serie debuten van talentvolle auteurs die eerder in het literaire tijdschrift Extaze publiceerden. In de reeks verschenen inmiddels ook de prozadebuten van Annette van ’t Hull en Rob Verschuren.
Meer over de ANV Debutantenprijs 2017
Meer over ‘De mooie mond van Bobby Cespedes’ van Ulises Segura

«Een belangrijk thema in het boek is magie.» – Ko van Geemert

Opmaak 1Over ‘Duizend leugens bruidstaart’ van Diana Lebacs in Ñapa Literatuur (Amigoe), zaterdag 11 februari 2017:
Ik koos voor de bruidstaart als beeld voor verwachting, liefde en teleurstelling. (…) Je hebt witte magie die uitgaat van het spirituele, en zwarte magie, beter bekend als brua, die gericht is op wraak, afrekening, genoegdoening. Mijn opa was kruidendokter, kurandero, hij gaf ook consult. (…) In deze wereld ben ik opgegroeid. Niet dat ik dit onmiddellijk in mijn boeken verwerkte. Maar op een zeker moment, in 2008, ontmoette ik de schrijver Erich Zielinski. Hij zei tegen me: je zou die magisch-realistische kant op moeten gaan, lees ‘De doem van de maïs’ van Miguel Angel Asturias uit Guatamala, in 1967 kreeg hij de Nobelprijs voor literatuur. Ik deed dat en was verkocht. Die magie is onlosmakelijk verbonden met Zuid-Amerika, met Curaçao. Of ik daar nu echt zelf in geloof weet ik niet. Wel in intuïtie, ik verdiep me in boeddhisme, katholicisme. Er is meer dan deze harde wereld, ik geloof in spiritualiteit.
Lees hier het interview
Meer over Diana Lebacs op deze site

«Prettige en ontspannende leesuurtjes.» – Els Willems

Over ‘Onder de watapana. Arubaanse verhalen’ van Jacques Thönissen op WelkBoek, 5 november 2016:
Verhalen die je in de sfeer van Aruba brengen. Een wereld van magie, Arubaans natuurschoon maar ook de realiteit van alledag, zoals bijvoorbeeld de drugssmokkel en de verblijfsvergunningen. Door de variatie in lengte en de onderwerpen in deze bundel had ik een paar prettige en ontspannende leesuurtjes.

Lees hier de recensie
Meer over ‘Onder de watapana’
Meer over Jacques Thönissen bij Uitgeverij In de Knipscheer

Rights Catalogue 2016

voorplat75In de Knipscheer’s Rights Catalogue 2016
40 years of publishing since 1976: Literature – History – Music

Introductions Wim Rutgers
Translations Scott Rollins
Frankfurt Book Fair 2016
Gebrocheerd, 76 pages, € 5,00
ISBN 978-90-6265-944-9
Niet in de boekhandel

Ter gelegenheid van de Frankfurter Buchmesse 2016 stelden Scott Rollins en Franc Knipscheer een catalogus samen met Engelstalige informatie over met name een gedeelte van de Nederlandstalige Caribische literatuur (Suriname en v/h Nederlandse Antillen) uit het fonds van Uitgeverij In de Knipscheer. De catalogus bevat drie inleidingen van Wim Rutgers, voor dit doel in het Engels vertaald: ‘Short History Dutch Caribbean Literature’, ‘Living and Reading: Erich Zielinski: the double meaning of age’, ‘An Island at a Crossroads – [Joseph Hart:] Literature at a Crossroads’. Dit keer ‘Caribische’ aandacht voor Albert Helman, Hugo Pos, Boeli van Leeuwen, Erich Zielinski, Eric de Brabander, Bernadette Heiligers, Ruth San A Jong, Hans Vaders, Joseph Hart, Carel de Haseth, Janny de Heer, Els Langenfeld, Aart G. Broek, 40 Years of Surinamese Music in the Netherlands, alsmede voor Els Launspach, Pim Wiersinga, Els de Groen, Wim Verbei, Lutgard Mutsaers, Dirk W. de Jong.
Zie voor Engelstalige informatie over de Papiamentse literatuur in ‘The Colour of my Island’
Zie voor ‘het Afrikaanse diasporafonds’ [ = ]