Erika Dedinszky ‘Dichter van de dag’ op Laurens Jz Coster

Redacteur Raymond Noë maakt voor het blog Laurens Jz. Coster elke werkdag een keuze uit een poëziebundel van een Nederlandstalig dichter. ‘Dichter van de dag’ is op deze 26ste januari 2024 Erika Dedinszky  (1942-2022). Noë kiest voor het gedicht  ‘Mozes’ (fragment), in 1984 gepubliceerd in de vijfde jaargang van het literair tijdschrift ‘De Tweede Ronde’. Uitgeverij In de Knipscheer kiest voor ‘IJstijd’ uit haar bundel ‘De ijstijd begint met de kou’, Uitgeverij In de Knipscheer, 1980. Dit gedicht werd ook geselecteerd door Klaas de Groot in zijn bloemlezing ‘Grenzenloos; 40 jaar Knipscheer Poëzie’ (2018).

ijstijd

dit wordt de eeuw van ’t grauw
de tijd wringt
los en al losser zit ’t vlees om ’t bot
de bomen dragen armbanden van rubber
vooruitzichten beslaan
en zelfs ’t licht smaakt wee als sperma, en lauw

je raakt verdoofd gewend tevreden
je verloor immers spel na spel
en spelers aan spelers
met als slijmerige inzet: jouw Leed jouw Verleden
en irriterend ben je nou als ’n schaamluis met z’n
miljarden miniatuurdroppels van schier onoverwinnelijke neten
en steeds weer is ’t antwoord: naaien, in plaats van strelen
en spreken, in plaats van praten
en kijken, en niet zien
een ijstijd begint met kou
in het vlees de loop de lach de ogen
in zinsbouw en stedenbouw
de ijstijd begint met de kou

Meer over Erika Dedinszky bij Uitgeverij In de Knipscheer
Lees ‘In Memoriam’
Lees ‘Vergeten dichter’
Meer gedichten van In de Knipscheer-auteurs op Laurens Jz Coster

Erika Dedinszky – Vers vuur. Over zigeunerliteratuur uit Hongarije.

ERIKA DEDINSZKY
Vers vuur
Over zigeunerliteratuur uit Hongarije
Vertaling Erika Dedinszky
Globe Pocket, 216 blz.,
ISBN 90-6417-076-2
Eerste uitgave 1982

Over zigeuners weet men hier doorgaans weinig meer dan dat ze rondtrekken, in gesloten gemeenschap leven en vrij strenge tradities eerbiedigen. Hun anders-zijn heeft hun dan ook eeuwenlange vervolging en discriminatie opgeleverd.
In haar baanbrekende boek Vers vuur behandelt Erika Dedinszky uitvoerig waar de zigeuners vandaan komen, waar ze zich vestigden, hoe ze samenleven en hoe veelomvattend hun cultureel leven is. Uitermate boeiend in haar schets zijn de uiteenzettingen over de man-vrouw-verhoudingen in een zigeunergemeenschap, over de opvoeding van kinderen, problemen in verband met het onderwijs en hun contacten met de niet-zigeuner-gemeenschap. Ook vraagstukken rond de integratie in een maatschappij als de Hongaarse worden nader bekeken.
Erika Dedinszy legt de nadruk op Hongarije, omdat daar een ware revival van een authentieke zigeunerliteratuur aan de gang is. Ze verrijkt haar boek met een selectie uit – deels nog nergens eerder gepubliceerde – zigeunervolksliteratuur: hun poëzie, proza en liederen. Deze literaire verkenning wordt geïllustreerd met foto’s die het leven van de verschillende stammen in het tegenwoordige Hongarije documenteren. Ze besluit met een gesprek met Menyhért Lakatos, een leidinggevende figuur bij de opleving van de zigeunercultuur en een der voormannen in de internationale zigeunerbeweging.
Meer over Erika Dedinszky

Miklós Veress – Muziekstukken. Poëzie

MIKLOS VERESS
Muziekstukken
Oorspronkelijke titel Porhamu
Hongarije, poëzie
Vertaling Erika Dedinszky
Paperback 32 blz.
ISBN 90-6265-78 3
Eerste editie in Mandalareeks 1981

Miklós Veress kreeg voor zijn eerste dichtbundel, Erdök a vadaknak (Een bos voor de wilde dieren, 1972) meteen de Attila Józefprijs, de hoogste literaire onderscheiding in Hongarije. Sindsdien wordt zijn werk, ook internationaal, beschouwd als een mijlpaal in de jongste Hongaarse poëzie. Muziekstukken bevat een door Erika Dedinszky gemaakte en vertaalde selectie uit de bundel Porhamu (Stuifas, 1978). Veress komt erin naar voren als een groot dichter, die izjn surrealistische verbeeldingswereld glashelder weet te ordenen in direct aansprekende, overtuigende poëzie.

Miklós Veress (1942) studeerde Hongaars en filosofie en werkte aanvankelijk als vertaler (hij is de vaste vertaler van de Russische dichter Jesenin), recensent en journalist. Sinds enige jaren is hij hoofdredacteur van het avantgardetijdschrift Mozgó Vilag (Wereld in beweging). Aan het hoofd van een delegatie van dat tijdschrift was hij in 1979 voor het eerst in Nederland, in het kader van het One World Poetry Festival.

Erika Dedinszky – De ijstijd begint met de kou

Erika Dedinszky
De ijstijd begint met de kou
Nederland, gedichten
Paperback; 80 blz.
ISBN 90-6265-047-3
Eerste druk 1980

«Elke tijd krijgt de poëzie die het verdient.»

De ijstijd begint met de kou is, na Gyógyfüvek, beszélö állatok (1973) en Kornoeljeboom (1975) haar derde eigen dichtbundel. De erin opgenomen gedichten werden geschreven tussen 1975 en 1979. Enkele gedichten en reeksen verschenen eerder in tijdschriften als De Gids en Mandala.

Erika Dedinszky is Hongaarse van geboorte. Ze kwam in 1957 naar Nederland. Sinds het begin van de jaren zeventig houdt ze zich actief bezig met de verbreiding van Hongaarse cultuur-uitingen in Nederland en met de verbetering van de culturele betrekkingen tussen beide landen. Ze schrijft en vertaalt zowel in het Hongaars als in het Nederlands. Vertalingen van moderne Hongaarse poëzie verschenen in diverse literaire tijdschriften, en in de bloemlezing De toren van het zwijgen (1977) en in Cantata profana, een keuze uit het werk van Sándor Csoóri (1979)
Meer over Erika Dedinszky