Aly Freije – Een engel aan de deur. Gedichten

VoorplatEngelAly Freije
Een engel aan de deur

gedichten
Nederland
fotografie omslag Annemarie van Buuren
gebrocheerd in omslag met flappen,
58 blz., € 17,50
ISBN 978-94-93214-18-7
eerste uitgave september 2021

In haar dichtbundel ‘Door het vanggat’ en de novelle ‘De vloeivelden in’ ging Aly Freije op zoek naar de impact van ontheemd raken en cirkelde ze rond de betekenissen van leven met verlies. In deze nieuwe gedichten in Een engel aan de deur dringt ze daar dieper in door. In de spanning tussen spreken en zwijgen stuit ze op de draagwijdte van gemis en rouw. In flarden van stiltes duiken stemmen op. Tussen de polen van verwondering en wanhoop dwaalt ze door aangetaste landschappen, stuit op sporen, is ze op zoek naar een zeker evenwicht.

Wat doet het meisje aan een keukentafel
dat over ijsschotsen de overkant wil halen.
Ze trotseert gezichten, spreekt de honden toe, zingt
zigzagt langs scherpe randen, waagt de sprong…

Veel is in beweging, de fantasie stuwt voort, paarden draven, voertuigen versnellen, een luchtbed verandert in een watervliegtuig. En altijd zijn er de vogels, de gevleugelden die boodschappen overseinen.

Aly Freije publiceerde in 2009 de Groningstalige poëziebundel Wondpoeier, uitgeverij kleine Uil. Daarna volgde Nederlandstalig werk bij uitgeverij In de Knipscheer, in 2016 de poëziebundel Door het vanggat en in 2018 de novelle De vloeivelden in. Poëzie van haar hand verscheen in literaire tijdschriften als Het Liegend Konijn, Krakatau, Brakke Hond, Extaze, Gierik & Nieuw Vlaams Tijdschrift (G), Meander en Tzum. Ze trad vooral veel op noordelijke podia op, o.a. bij Dichters in de Prinsentuin, Explore the North, Het Grote Gebeuren en Grasnapolsky.

De pers over haar eerder werk:
«Overrompeld worden door een gedicht. Wie de bundel ‘Door het vanggat’ leest zal deze ervaring meermalen meemaken (…). Wat Freije doet, is een mentale ruimte openen, een ruimte in je geest, waarin je dingen kunt ervaren die de feitelijke werkelijkheid te boven gaan.» – Nels Fahner in het Friesch Dagblad

«Het afgelopen jaar waren er heerlijke eerstgeborenen zoals het romantisch-zwarte ‘Door het vanggat’ van Aly Freije.» –Ellen Deckwitz in De Morgen

«‘De vloeivelden in’ is een prachtig, indringend en aangrijpend prozadebuut(…). Op zeer poëtische en beeldende wijze weet Aly Freije het opgroeien van een uitzonderlijk meisje in de periferie van Nederland te beschrijven. Haar taalgebruik is prachtig, de natuurbeschrijvingen vaak adembenemend en de subtiele wijze waarop ze de ontwikkeling van de hoofdpersoon en haar innerlijke strijd beschrijft is uiterst bewonderenswaardig.» – Theo Jordaan in Alles over boeken en schrijvers

«Ik heb nog nooit gedichten over stiltes gelezen met zoveel geluiden en lawaai.» – Tonnus Oosterhoff

Meer over ‘Een engel aan de deur’
Meer over Aly Freije bij Uitgeverij In de Knipscheer

Cor Gout – Bik. Roman

VoorplatBik-75Cor Gout
Bik

roman
Nederland
genaaid gebonden, 168 blz., geïllustreerd,
€ 23,50
ISBN 978 94 93214 21 7 NUR 301
Eerste uitgave 1 juni 2021

Bik is een roman over Berlijn aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog, over Den Haag in oorlogstijd, de wijk Kortenbos, over de wederopbouw van Nederland, over een man met weke eigenschappen, maar vooral over een liefde die beschadigd en besmet is. Of lijkt. Hartstocht is zo sterk als een bunker: je houdt de vijand buiten, maar binnenin kan het verstikkend zijn.

In het nazistische Berlijn van 1937 ondergaat Hagenaar Bik een vernederende ervaring in de liefde. Hij denkt het te kunnen verteren door zich te transformeren in ‘een andere man’: nieuw kapsel, nieuwe kleding, nieuw elan. Maar kan zijn persoonlijkheid deze nieuwe mal van uiterlijkheden wel vullen? Zijn ‘amour fou’ voor Irmina houdt hem in Berlijn. Wanneer hij echter de duistere kant van deze geraffineerde dame ontdekt, keert hij terneergeslagen terug naar Den Haag, dat inmiddels bukt onder de terreur van de nazi‘s. Ook Bik gaat gebukt, tot diep in vredestijd erna, maar niet zozeer onder wat je na een oorlog zou verwachten.

Bik is het debuut van Cor Gout als romanschrijver. Hiervoor schreef hij korte verhalen, gedichten, teksten bij een prentenboek en bij een leporello, boeken over muziek, songteksten, verzameld en vertaald in het Frans, en een verhandeling over een filosofisch onderwerp. Tien jaar lang (2011–2019) gaf Cor Gout samen met Els Kort (vormgeving) leiding aan het literair tijdschrift Extaze. Behalve schrijver en muzikant is Gout neerlandicus en filosoof.
Meer over Cor Gout bij Uitgeverij In de Knipscheer

Cor Gout – 19 x Dans, smalle man, dans

VoorplatDans-75Cor Gout
19 x Dans, smalle man, dans
Verhalen

Nederland
illustraties Harrie Geelen
vormgeving Els Kort
genaaid gebonden in halflinnen band, met foliedruk op rug
in 4 kleuren geïllustreerd, 185 x 215 mm, 72 blz.,
€ 24,50
ISBN 978 90 6265 798 8 NUR 303, 646
eerste uitgave juni 2020

Na ‘19 x Bella en de 20e is zoek’ (2017), negentien ‘sliertgedichten’ over een meisje uit de provincie die in de grote stad in een ‘dienstje’ treedt, is Cor Gout met 19 x Dans, smalle man, dans in dezelfde jaren vijftig en in Den Haag gebleven. In onopgesmukt proza beschrijft hij de herinneringen van de jonge Tom aan zijn vader, die hem op zijn achtste jaar ontviel. Samen met de tekst brengen de prenten van Harrie Geelen de herinneringen van Tom tot leven.

Harrie Geelen, echtgenoot van Imme Dros, is illustrator, schrijver, animator en componist. Hij schreef jeugdseries, regisseerde eigen films en verzorgde nasynchronisaties. Als prozaschrijver publiceerde hij recentelijk de in twee banden verschenen trilogie ‘De weg naar Voorgoed’ (2018) en ‘Voorgoed weg’ (2019), waarin hij de ultieme andere wereld tot leven heeft gebracht uit ‘zijn’ tv-serie ‘Kunt u mij de weg naar Hamelen vertellen, meneer?’ (1972–1976).

Cor Gout is neerlandicus, filosoof, schrijver en muzikant. Naast zijn literaire werk schreef hij songteksten en libretto’s voor muziektheaterstukken. Tien jaar lang (2010–2019) stond hij aan het hoofd van het literair-filosofisch tijdschrift Extaze. Voorafgaand aan de ‘19 x’-bundels bracht Uitgeverij In de Knipscheer drie verhalenbundels van hem uit: ‘Noirette’ (2003), ‘De stilte die volgt op het woord’ (2008) en ‘Korenblauw’ (2015), de poëziebundel ‘De muziek van het huis’ (2012) en samen met anderen: ‘Tien muziekmomenten die mijn leven hebben veranderd’ (2018). Een roman is in voorbereiding.
Meer over ‘19 x Bella en de 20e is zoek’
Meer over ‘Noirette’
Meer over ‘De stilte die volgt op het woord’
Meer over ‘Korenblauw’
Meer over ‘De muziek van het huis’
Meer over ‘Tien muziekmomenten die mijn leven hebben veranderd’
Meer over ‘Extaze’

Theo Monkhorst – Huis Huid. Gedichten

VoorplatHuisHuid30075Theo Monkhorst
Huis Huid

gedichten
Nederland
gebrocheerd in omslag met flappen,
42 blz., € 15,00
eerste druk 2019
ISBN 978-90-6265-771-1

In Huis Huid beschrijft de dichter in zesentwintig gedichten zijn biotoop waarin hij met zijn huis samenvalt. De ene keer richt hij zich tot zijn muze Mirabel, geleerde, zongestoofde, andere keren spreekt hij schilders aan waarvan het werk de muren van zijn kamers bekleden, schrijft hij een ode aan zijn planken vloeren en eeuwenoude marmeren gangen, nodigt uit mee te gaan naar de donkere kruipruimten waar dictators geen toegang hebben, biedt vluchtelingen voor korte tijd onderdak en richt zich tot schrijvers die het labyrint van zijn bibliotheek bewonen en componisten waarvan de muziek hem doordringt.
De ontroering van de geschiedenis blijkt uit het portret van mensen die ooit in het huis leefden en alle eeuwenoude materialen afkomstig van overal die het huis en alles daarin vormgeven. Samen met zijn muze gaat hij tenslotte juichend ten onder in het door bomen overwoekerde huis.

Als daarna de boom die in mij wortelt
door dit huis groeit, takken
door zijn dak de zon zoeken,
zoals zijn wortels in mijn lijf
de duisternis, waar wormen leven,
het veilig is en doden naast mij slapen,
zal ik je niet meer missen Mirabel
en jij mij niet, want je bent begraven
in dit vers zoals ik in aarde.

De Haagse schrijver Theo Monkhorst publiceerde romans, poëzie en toneelstukken. Zijn werk werd opgenomen in literaire tijdschriften zoals Extaze, Hollands Maandblad, De Poëziekrant, Meander Magazine en tijdens de Poëziedagen in Watou (België). Hij was columnist van de Haagse Courant. Bij Uitgeverij In de Knipscheer verschenen in 2016 de roman De blijmoedige leugenaar en in 2018 de dubbelroman De zegen van weemoed die onderdeel is van een trilogie waarvan het derde deel in 2020 verschijnt.
Meer over ‘Huis Huid’
Meer over Theo Monkhorst bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een monumentje.»

Opmaak 1Over ‘Grenzenloos. 40 Jaar Knipscheer Poëzie’ van Klaas de Groot op Paperback Radio, 25 juni 2019:
Klaas de Groot las maandenlang gedichtenbundels om tot de juiste selectie te komen voor zijn bloemlezing ‘Grenzenloos’. Reden ertoe was het veertigjarig bestaan van uitgeverij In de Knipscheer in 2016. Niet alleen uit alle gepubliceerde dichtbundels maar ook uit alle in literaire tijdschriften van de uitgeverij gepubliceerde poëzie werd gekozen. Mandala, De Held en Extaze bleken fuiken voor talent. ‘Grenzenloos’ bevat 160 dichters en 190 gedichten. Peter de Rijk praat met de samensteller van de bloemlezing over de keuze van de gedichten en het portret van de Nederlandse poëzie dat het boek geeft. Het interview werd live uitgezonden op woensdag 9 januari 2019 van 14.00 tot 15.00 vanaf de vierde etage van Boekhandel Scheltema Amsterdam.
Luister hier naar de uitzending
Meer over ‘Grenzenloos’
Meer over Klaas de Groot bij Uitgeverij In de Knipscheer

«De auteur verwoordt ook heel knap hoe een schrijfproces iemands leven helemaal op zijn kop kan zetten.» – André Oyen

Opmaak 1Over ‘Bang voor de liefde’ van Niek Bremen op Lezers tippen lezers, 13 juni 2019:
De Tweede Wereldoorlogtrauma’s spelen ook in de Nederlandstalige literatuur regelmatig op. Het zijn onverwerkte herinneringen die zowel in non-fictie als in fictie opduiken. Ook in ‘Bang voor de liefde’ dat het verhaal vertelt van Andreas von Hechtel, die opgroeit in een Duits gezin in Amsterdam, na de Tweede Wereldoorlog zitten heel wat pijnlijke naweeën van het nazisme en de Tweede Wereldoorlog verweven. Zijn ouders hebben hem tot zijn groot onbegrip altijd als een stuk vuil behandeld. Door zijn traumatische jeugd is hij niet in staat gevoelens van liefde te ontwikkelen. Zijn besef van de eigen kwetsbaarheid maakt hem zwijgzaam en wantrouwend. Alleen met Maurits, zijn enige vriend, onderhoudt hij contact en durft hij echt praten. De plotse dood van zijn moeder, die het nog een beetje voor hem opnam, verandert zijn leven volkomen. Die avond wordt Andreas iets opzienbarends onthuld over zijn verleden en zijn achtergrond; maar een reconstructie is nog niet mogelijk, er zijn te veel hiaten. Later, op het sterfbed van zijn vader, krijgt hij uiteindelijk een brief, die een nieuw licht werpt op zijn bestaan, en veel verklaart, zoals onder andere de haat van zijn vader, maar dat hem ook met afschuw vervult. De ontdekking van zijn ware identiteit en de moeizame verhouding met zijn ouders lopen als een rode draad door het leven van Andreas. Hij besluit op Texel zijn herinneringen op papier te zetten en in een roman te verwerken. Op dat eiland maakt hij kennis met bijzondere mensen waar hij een goede band mee krijgt. Als Maurits bij hen komt logeren, neemt zijn leven een totale en absurde wending. Alle abstracte gesprekken krijgen concrete contouren, alle stukjes van de puzzel vallen in mekaar. ‘Bang voor de liefde’ is een heel intelligent boek dat heel duidelijk aantoont hoe de trauma’s die het nazisme veroorzaakt nog altijd voortwoekeren. De auteur verwoordt ook heel knap hoe een schrijfproces iemands leven helemaal op zijn kop kan zetten. Een debuut dat beklijft!
Lees hier de recensie
Meer over ‘Bang voor de liefde’
Meer over Niek Bremen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Onthutsend verhaal over een traumatisch na-oorlogsverleden.»

Opmaak 1Over ‘Bang voor de liefde’ van Niek Bremen op Paperback Radio, 22 mei 2019:
‘Bang voor de liefde’ is het debuut van Niek Bremen als romanschrijver. Eerder verschenen de nodige verhalen in literaire tijdschriften als Extaze. ‘Bang voor de liefde’ vertelt het verhaal van Andreas Hechtel, een jongen die na de oorlog opgroeit in een Duits gezin te Amsterdam. Hij is duidelijk getraumatiseerd en heeft hierdoor zijn verdere leven problemen met iedere vorm van liefde. De dood van zijn moeder onthult veel over het heden en het verleden. Pas wanneer ook zijn vader sterft, komt middels een brief, de waarheid op tafel. Het ontregelt hem dermate dat slechts het noteren van die kennis en de emoties die het oproept hem tot rust kunnen brengen. Hechtel verlaat Limburg en verhuist naar Texel om er een roman over te schrijven. Maar ook daar ligt het verleden bij iedereen op de loer. Peter de Rijk ging op 24 april 2019 dieper in op de oorsprong van dit onthutsende verhaal in een live-interview met de auteur voor Paperback Radio in Boekhandel Scheltema Amsterdam.
Luister hier naar de uitzending van 24 april 2019
Meer over ‘Bang voor de liefde’
Meer over Niek Bremen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een zeer artistieke en originele editie van Extaze.» – André Oyen

VoorplatExtaze29-75Over ‘Extaze 29-Blokken’ op Lezers tippen lezers, 4 april 2019:
(…) ‘Extaze 29’ heeft als thema ‘Blokken’ van F. Bordewijk en bevat 5 essays. ‘Blokken’ is een korte roman van uit 1931 en het is een dystopische toekomstvisie van een communistisch-totalitaire staat die elk individualisme meedogenloos onderdrukt. Het overgrote merendeel van de mensheid is oprecht gelukkig in de blokmaatschappij en hoewel de aard van de bestuursraad dictatoriaal is, wordt hij toch op democratische manier verkozen uit alle lagen van de maatschappij. De maatschappij kan dus worden beschreven als een extreme democratie waarin de waarden van het algemeen nut als hoogste goed worden aangeprezen. De ‘blokken’ uit de titel verwijzen naar de rationele rechtlijnigheid die de Staat in de architectuur en in de samenleving als geheel doorvoert. Elke ronde vorm (die doet denken aan de menselijke, irrationele vorm) wordt uitgebannen. (…) In dit nummer gedichten van Jeanet Kingma en Bert Struyvé en korte verhalen van Helge Bonset, J.I. Clément, Guido Eekhaut, Mark de Haan, Boudewijn van Houten en Rob Verschuren. Het beeld in ‘Extaze 29’ is van Viktor Hachmang die ook voor de verstripping van de roman ‘Blokken’ tekende. (…)
Lees hier het signalement
Meer over Extaze 29

Terug te zien: Kristien De Wolf in Haarlem

BoekenweekPletterijHet programma ‘Boekenweek 2019 in de Pletterij’ draaide zondag 24 maart vooral om de presentatie van ‘Ava Miller en ik’, het tweede boek van Kristien De Wolf. Twee auteurs die zouden optreden in het programma (Peter Lenssen uit Heerlen en Dieuwke van Turenhout uit Breda) moesten vanwege ernstige problemen op het spoor in Brabant hun reis afbreken en onverrichterzake naar huis terugkeren. Kristien De Wolf uit België en gastauteur Karin Lachmising uit Amsterdam waren er wel. De ontstane hiaten in het programma werden gevuld door ingelaste geïmproviseerde verrassingsoptredens van onder het publiek aanwezige en aan In de Knipscheer gerelateerde auteurs: Maria van Oorsouw (in Extaze en ’10 voor 10’), Klaas de Groot (over ‘Grenzenloos’), Ezra de Haan (over ‘De Zwijguren’), Hans van Pinxteren (over Arthur Rimbaud). U kunt op onderstaande link het programma alsnog meebeleven. Met de rode stip links onder in het beeld kunt u voor- en achteruit schuiven. Karin Lachmising komt voor het eerst in beeld op 3:40 (en verder aantal keer tussendoor alsook de afsluiting op 2:03:00), Ezra de Haan op 10:50, Klaas de Groot op 25:00, Hans van Pinxteren op 38:15. Ook de pauze (48:15) is gestreamd… De tweede helft begint dan op 1:14:35 met Maria van Oorsouw waarna Kristien De Wolf aan bod komt vanaf 1:22:30.
Klik hier voor de livestream
Klik hier voor ‘Boekenweek 2019 in de Pletterij’
Meer over ‘Ava Miller en ik’

Literair tijdschrift Extaze 29 ‘Blokken’ [Jrg. 8, nr. 1]

VoorplatExtaze29-75Extaze 29– Blokken
achtste jaargang nr. 1, februari 2019
redactie Cor Gout, Els Kort (vormgeving)
gebrocheerd, geïllustreerd, 120 blz.,
€ 15,00
presentatie 7 februari 2019
ISBN 978-90-6265-759-9

Zoals in elk nummer wordt ook in dit nummer de inhoud bepaald door essays, gedichten, korte verhalen en beeld en nog uitgebreid met interviews en recensies op het digitale supplement van Extaze. Extaze 29 heeft als thema Blokken van F. Bordewijk en bevat 5 essays.

In haar essay ‘Verboden zones’ associeert Artien Utrecht ‘de verboden zone’ in Andrei Tarkowsky’s film Stalker met de totalitaire staat die F. Bordewijk beschrijft in zijn korte roman Blokken (1931). De rode draad in beide kunstwerken betreft fundamentele sociale botsingen die door de geschiedenis heen onopgelost zijn gebleven, zoals daar zijn: sociale ongelijkheid, de spanning tussen individualiteit en collectiviteit en die tussen secularisme en godsdienst.

Net als in Paul van Ostaijen’s toekomstgroteske ‘De stad der opbouwers’ (1932) zien we in Blokken hoe architectuur en ideologie met elkaar kunnen versmelten en hoe bouwcomplexen bepaalde denksystemen kunnen weerspiegelen, betoogt Thomas Pierrart in ‘Van Blokken tot brokken’.

Bij Herman van Bergeijk vinden we deze visie terug: door de scherpe staccato-achtige schrijfstijl wordt Blokken wel gezien als een novelle die de nieuwe zakelijkheid verbeeldde in de bouwkunst (sinds 1925 vanuit Duitsland tot in Nederland doorgedrongen). Maar, vervolgt hij, de afstandelijkheid van de reportage ontbreekt. De auteur neemt een standpunt in dat je anti-utopisch, sciencefictionachtig en romantisch-expressionistisch kunt noemen.

Leo Oorschot bevindt zich niet ver van deze visie waar hij schrijft dat Bordewijk zich lijkt te mengen in een architectenstrijd die in 1928 werd gevoerd tussen voorstanders van de collectivisatiebouw (bij Bordewijk: discipline, tucht, geschiedenisloosheid, individuloosheid en collectivisatiedrift) en esthetici die geen afstand wensten te nemen van de waarden van het fin de siècle.

Blokken, zo begint Boris van Meurs zijn verhandeling ‘Systeem, mens, ding’, is een boek over systemen en de rol van het individu daarin. In deze relatie lijken de dingen te worden teruggedrongen tot de ruimte van strikte functionaliteit. Maar kan het ding hier niet centraal gesteld worden? Is hun werking werkelijk altijd te voorspellen?

In dit nummer gedichten van Jeanet Kingma en Bert Struyvé en korte verhalen van Helge Bonset, J.I. Clément, Guido Eekhaut, Mark de Haan, Boudewijn van Houten en Rob Verschuren. Het beeld is van Viktor Hachmang.

De presentatie van Extaze 29 vindt plaats op donderdag 7 februari 2019. Locatie: Houtrustkerk, Beeklaan 535, Den Haag (hoek Houtrustweg). Parkeren kan gratis op het erf van de internationale school aan de overzijde. Aanvang: 20.15 uur precies. Deur open van 19.45 uur tot 20.10 uur, dus graag op tijd aanwezig zijn. Entree: € 10,00 (alleen contant te betalen). Reserveren: redactie@extaze.nl. Presentatie: Cor Gout. Licht en geluid: Anton Simonis (Adesign).
Lees ook het digitale supplement van ‘Extaze’
Meer over ‘Extaze’
Meer over F. Bordewijk / Blokken in ‘Om hart en vurigheid’