Over ‘Geen weg terug’ van Iraida van Dijk-Ooft in Parbode, oktober 2016:
Het verhaal wordt niet chronologisch verteld, maar fragmentarisch, in 25 hoofdstukken, gedateerd van 1962 tot 2014. (…) Op z’n minst twee thema’s zijn in dit boek te onderscheiden. Ten eerste: het verleden werkt door in het heden, waarbij hier ook winti een rol speelt. Voor velen was het onder water lopen van hun geboortegrond een ramp. Iraida van Dijk-Ooft in het Nawoord: ‘Heilige plekken en begraafplaatsen bleven niet gespaard van verdrinking. De aan een plaats gebonden goden en de graven van dierbaren moesten met spoed, zelfs zonder een laatste eerbetoon, worden achtergelaten. Hun geesten waren gedoemd onrustig rond te blijven dwalen.’ In de tweede plaats: incest en de aantrekkingskracht die heel jonge meisjes blijkbaar uit kunnen oefenen op oude(re) mannen. Het zijn verzwegen facetten in het leven van deze toch al getroffen familie.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Geen weg terug’
Tag: Geen weg terug
«Een mooie roman.» – Marjo van Turnhout
Over ‘Geen weg terug’ van Iraida van Dijk-Ooft op Leestafel, 24 augustus 2016:
Het is 50 jaar geleden dat de Afobakadam gesloten werd, en er een meer ontstond. Gaandeweg blijkt dat dit feit een grote rol heeft gespeeld in het leven van de ouders van Alex. (…) Alex’ ouders woonden in Dembeston, dat dus ook onder water verdween. Met de heilige plekken en de begraafplaatsen, tot grote verbijstering van de bewoners. Hoe konden de geesten nu ooit nog de plek vinden waar zij begraven waren? God bleek niet in staat te helpen. Evenmin als de Winti of de geesten van hun voorouders. (…) Het is een deel van de geschiedenis van Suriname, mij tot op heden onbekend, waarbij ook de minder fraaie kanten van het leven daar verteld worden. Geen weg terug is er voor de bewoners van dorpjes als Dembeston, maar ook geen weg terug is er voor iemand als Alex, product van een cultuur met foute kanten. Een mooie roman, met een juiste mix van een historische achtergrond en een persoonlijk leven.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Geen weg terug’
«Letterlijk aangrijpend.» – Peter de Rijk
Over ‘Geen weg terug’ van Iraida van Dijk-Ooft voor Amsterdam FM-Radio, 15 augustus 2016:
Iraida van Dijk-Ooft debuteerde recent als schrijver meteen met een roman, ‘Geen weg terug’, omdat het verhaal dat zij moest vertellen te groot was voor een verhaal: de gevolgen van de bouw van een stuwdam in Suriname een halve eeuw geleden. In een gesprek met Peter de Rijk en Guus Bauer vertelt zij openhartig over Suriname en haar roman die zowel in Suriname als in Nederland positieve aandacht kreeg.
Luister hier naar de uitzending
Meer over ‘Geen weg terug’
«Boeiend en herkenbaar.» – Diana Menke
Over ‘Geen weg terug’ van Iraida Van Dijk-Ooft in De Ware Tijd-Literair, 23-24 juli 2016:
Vergeet je afkomst niet. Weet wie je bent. Respecteer je cultuur. Dat geeft Iraida van Dijk-Ooft de lezers mee in haar debuutroman ‘Geen weg terug’. Het verhaal is fictief, maar gebaseerd op de historische gebeurtenissen in de periode 1962 tot 1964 in het district Brokopondo. Na de bouw van de Afobakadam begon het Brokopondostuwmeer zich met water te vullen en het woongebied van duizenden marrons werd overspoeld door het water. Het stuwmeer ontnam hen alles wat hun bekend was: hun woongebied, de grond van hun ouders en voorouders, hun tradities en leefgewoontes. ‘Geen weg terug’ geeft een beeld van het leven in de dorpen voordat het water kwam en over het haastige vertrek. (…) In de Surinaamse literatuur is (…) zeer weinig geschreven over deze verplichte transmigratie en de impact daarvan op de mensen. Met ‘Geen weg terug’ van Iraida van Dijk-Ooft lijkt daar verandering in te komen. (…) ‘Geen weg terug’ is zeker de moeite waard om te lezen, het verhaal is boeiend en herkenbaar. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Geen weg terug’
«Ze toont er overtuigend mee aan welke grote kracht literatuur heeft.» – Chandra van Binnendijk
Over ‘Geen weg terug’ van Iraida Van Dijk-Ooft in De Ware Tijd-Literair, 23-24 juli 2016:
‘Geen weg terug’ laat zich lezen als een spannend boek, bijna als een detective. Want de clou van het verhaal geeft zich niet gemakkelijk prijs. (…) Iraida van Dijk-Ooft heeft veel van haar teksten in deze roman in korte, bijna staccato-achtige zinnen geschreven. Dat maakt de inhoud bijna nog beklemmender. Haar boek is in alle aspecten een totaal Surinaamse roman, dat is onmiskenbaar qua geschiedenis, taalgebruik, namen, mensen en natuur. Maar binnen deze lokale context spelen er diepmenselijke thema’s die van alle tijden zijn en door alle culturen lopen: liefde en verraad, hebzucht en machtsmisbruik, schuld en boete, onbaatzuchtigheid en wraak. Dat maakt het boek dus ook universeel wat de innerlijke belevingswereld betreft. (…) Een waardevolle roman en een aanwinst voor Suriname.
Lees hierhier de recensie
Meer over ‘Geen weg terug’
«Sporadisch duiken er toch nieuwe namen op in het Surinaamse schrijverslandschap.» – Pieter van Maele
Over o.a. Karin Lachmising en Iraida van Dijk-Ooft in Trouw, 18 mei 2016:
Terwijl Astrid H. Roemer morgen de prestigieuze P.C. Hooftprijs voor letterkunde in ontvangst neemt, verkeert de literaire wereld in haar geboorteland Suriname in crisis. Er zijn amper schrijvers, amper lezers, en er is amper literair vuur. (…) Karin Lachmising: ‘Ik heb veel respect voor de auteurs uit de jaren zestig en zeventig, maar op zich was dat vanuit literair oogpunt een makkelijke tijd. Er was één duidelijke vijand, de witte man. Hoe geweldig is het niet om als schrijver een kolonisator te hebben, te kunnen schrijven over de zucht naar vrijheid en zo grote massa’s ter been te brengen? Nu die staatkundige onafhankelijkheid is verwezenlijkt, moeten we nog van zoveel andere dingen vrijkomen. We moeten vooral leren vrijkomen van onszelf, we moeten durven met elkaar het conflict aan te gaan en de gevestigde orde te veranderen. Als ik een alomvattend thema moet noemen waar de Surinaamse literatuur mee aan de slag moet gaan, dan is dat het wel.’ (…) Iraida van Dijk-Ooft: ‘Het klinkt ontzettend idealistisch, maar zelfs in zulke tijden van grote twijfel heeft de literatuur een taak te vervullen. Het zal mij niet lukken het systeem te veranderen. Dat is ook niet mijn bedoeling. Ik wil door te schrijven wat veranderen bij de mens, al is het maar bij één lezer. Ik wil Surinamers doen inzien dat we in deze multi-etnische samenleving veel te veel langs elkaar heen leven, we leven erop los, zonder na te denken over het waarom. Wat zijn de oorzaken van onze angsten, ons verdriet, ons gebrek aan zelfvertrouwen? Daar wil ik het over hebben. Mij maakt het niet uit dat ik niet aan de wieg zal staan van een massabeweging. Als er bij iemand maar een vonkje is.’
Lees hier het artikel/interview
Meer over Karin Lachmising
Meer over Iraida van Dijk-Ooft
Meer over Astrid H. Roemer
«Indringende debuutroman van Surinaamse schrijfster.» – Walter Palm
Over ‘Geen weg terug’ van Iraida van Dijk-Ooft voor Biblion, 3 maart 2016:
Als in 1964 het water van de Surinamerivier stijgt als gevolg van de aanleg van de Brokopondodam waarschuwt de overheid de bewoners van het aan deze rivier gelegen dorp Dembeston dat zij moeten vertrekken. Maar de bewoners weigeren in eerste instantie in te gaan op het aanbod voor alternatieve huisvesting, want de overheid wordt gewantrouwd en dat een dam de machtige Surinamerivier zou kunnen temmen, wordt niet geloofd. Het drama van het wassende water laat zich raden. Béate, de moeder van de hoofdfiguur Alex, is geboren in Dembeston. Béate is voortgekomen uit de incestueuze relatie van Maisa (Béate’s moeder) en Maisa’s vader (Melviel). Nadat Béate in een pleeggezin is opgenomen, wordt Alex geboren uit de relatie van Béate met haar pleegvader. Vanwege de incestzaak vervloekt Malientje, de echtgenote van Melviel, haar man en zijn gehele nageslacht, en dat blijft niet zonder gevolgen. Maisa verdrinkt, Béate pleegt zelfmoord en Alex blijft hulpeloos achter op het Brokopondomeer als aan het eind van de dag de motor van zijn boot weigert te starten. Al met al een indringende debuutroman van de Surinaamse schrijfster (1974). Met bronnen en woordenlijst.
Meer over ‘Geen weg terug’
«Bewondering voor dit debuut.» – Els van Swol
Over ‘Geen weg terug’ van Iraida van Dijk-Ooft op Literair Nederland, 20 januari 2016:-
Met het fragmentarische, en niet-chronologisch opgeschreven verhaal staat de schrijfster (…) in de recente traditie van de Surinaamse literatuur. Het is Astrid H. Roemer, winnares van de P.C. Hooftprijs 2016, die deze fragmentarische aanpak ook bezigde en daarmee brak met de traditionelere stijl van in Nederland bekende Surinaamse auteurs als Cynthia McLeod, Bea Vianen en Ellen Ombre. Waar ze niet mee breekt, is de aandacht voor de tradities van Suriname, zoals geestverering en dergelijke. Blijft de vraag naar de op het eerste gezicht grammaticale onhandigheden en een zekere stroefheid in de eerste twee hoofdstukken. (…) Dit taalgebruik, dit taaleigen – want dat is het – blijkt gaandeweg niet alleen het voertuig van het verhaal, maar ook de uitdrukking ervan; die eerste twee hoofdstukken waren alleen maar een ouverture om ons in die taal, in het drama dat volgt te trekken. Een taal, die niet alleen is geworteld in Suriname, maar ook in alle hevigheid, soms door punten tussen elk woord te zetten, uitdrukking geeft aan de heftigheid van het verhaal en de moeite die het kost om het te vertellen. Als je dit beseft, rest alleen meer bewondering voor dit debuut. En schaamte dat je als Nederlander toch nog zo ver van de Surinaamse vertelcultuur blijkt af te staan.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Geen weg terug’
«Een grootse roman.» – André Oyen
Over ‘Geen weg terug’ van Iraida van Dijk-Ooft op Ansiel en op Lezerstippenlezers, 20 januari 2016:-
Met haar debuutroman ‘Geen weg terug’ wil Iraida van Dijk een heel moeilijke periode die het Suriname volk moest doorleven, aankaarten. Het boek schetst de periode van 1962 tot 2014, een belangrijke moment voor Suriname, met name voor al die bewoners van het gebied dat later een stuwmeer werd. (…) De auteur verweeft historische feiten met fictie in een grootse roman die een stuk patriarchaat blootlegt, waarmee we bijvoorbeeld ook geconfronteerd werden in het werk van Alice Walker, Toni Morrison en Astrid H. Roemer, en dat generaties lang giftige sporen nalaat. Een bijzonder goed gestileerd boek dat door zijn tijdschakeringen de lezer ook de evolutie van het landelijk Suriname laat beleven.
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Geen weg terug’
«* * * * Met passie en een enorm inlevingsvermogen.» – Rabin Gangadin
Over ‘Geen weg terug’ van Iraida van Dijk-Ooft op Hebban, 16 januari 2016:
Op 4 februari 1957 sloten de Surinaamse Overheid en de Alcoa/Suralco na tien maanden van gesteggel en parlementair-gedelibereer een overeenkomst die gelabeld werd met het opschrift: ‘Letter of Intent’. Deze Letter of Intent omvatte de wil van beide partijen om te komen tot de ontwikkeling van een waterkrachtcentrale in de Suriname rivier, nabij Brokopondo. (…) Tot hier het technisch- en planologisch vernuft waarbij er volstrekt geen rekening is gehouden met de ecologische gevolgen ervan. De Surinaamse debutante Iraida van Dijk-Ooft vertelt in haar roman ‘Geen weg terug’ met passie en een enorm inlevingsvermogen hoe de Marrons uit het dorp Dembeston, dat voorgoed onder de watermassa ligt bedolven, van hun grond en uit hun huis werden verdreven. (…) De schrijfster heeft een zeer zware en ingewikkelde taak op zich genomen door over een bepaalde realiteit van Suriname te durven schrijven welke velen onopgemerkt aan zich voorbij hebben zien gaan. Diep verankerd in de Surinaamse natuur, nauw verbonden met de aarde reikt de schrijfster ons ook de sleutel aan voor een verlossing. Zij schildert met een overdaad aan wrede en rauwe bijzonderheden, met een anatomische precisie en een wellustig zwelgen in kleur, houding en kreten, een bikkelharde miskende realiteit van Suriname.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Geen weg terug’