Tag: guadeloupe

Maryse Condé – Kolonie De Nieuwe Wereld

MARYSE CONDÉ
Kolonie De Nieuwe Wereld
Guadeloupe, Roman
Vertaling: Rosa Pollé
Gebonden, 300 blz. € 20,–
ISBN 90-6265-436-3
Eerste druk 1997

Aton probeert zijn leven opnieuw in dienst te stellen van de Zonnegod, wiens zoon hij zegt te zijn, en het geloof in de uiteindelijke terugkeer naar het Beloofde Land Egypte levend te houden. Maar de kiem van verdeeldheid is in kleinste kring al gezaaid: zijn vrouw is hem in Guadeloupe ontrouw geweest met een blanke. De sekte groeit nog wel, met twee Duitsers en met ee nviertal vluchtelingen uit Haïti, maar langzaamaan komt Aton tot het besef dat de verhuizing van de kolonie naar Egypte een utopie is en ziet hij voor zijn sekte nog maar één oplossing.

Kolonie De Nieuwe Wereld is een prachtig gecomponeerde roman waarin Maryse Condé de diversiteit van de vereerders van de Zonnegod, hun onderlinge liefdes en ruzies, van alle kanten belicht en tevens haarscherp de aanvankelijke macht van hun leider en hun uiteindelijke verdeeldheid van de commune toont – als was het een blauwdruk van de tragiek van de Zuid-Amerikaanse en Caribische wereld zelf.

Opnieuw is Maryse Condé erin geslaagd een universeel thema te plaatsen in haar eigen Caribische regio en te verwerken tot een zeer leesbare, volstrekt eigentijdse roman.

Aton is net uit de gevangenis in Guadeloupe ontslagen, waar hij, op beschuldiging van teleurgestelde sekteleden van zijn eens bloeiende commune, een straf heeft uitgezeten wegens vermeend seksueel misbruik van vrouwen en kinderen. Met zijn vrouw en kinderen en nog twee getrouwe volgelingen vertrekt hij naar Colombia. De bewoners van Santa Maria vinden de nieuwkomers – die slechts gekleed gaan in lendendoek, wilde rasta-achtige haren dragen en bizarre rituelen uitvoeren – nogal vreemd en hangen bij wijze van spot aan het hek rond het terrein het bordje Kolonie De Nieuwe Wereld.

De pers over Kolonie de Nieuwe Wereld
«De beschrijving van een sekte die Maryse Condé geeft is adembenemend. De beklemmende sfeer van de broeierige kolonie ‘De Nieuwe Wereld’ in het Colombiaanse Santa Maria doortrekt het verhaal van het begin tot het eind. Hoe fantastisch de figuren ook zijn. Maryse Condé weet ze als doodgewone mensen te laten overkomen.» – Trouw

«Romans over vereerders van de Egyptische Zonnegod, hun onderlinge liefdes en ruzies (Proviniale Zeeuwse Courant), die men ook kan zien als een parabal van de kwalen waaraan de kleine Caribische eilanden te lijden hebben: de altijd sluimerende raciale problemen. Goed gecomponeerd en boeiend geschreven.» – NBD

«De boeken van de Guadeloupse schrijfster Maryse Condé hebben altijd iets bovennatuurlijks, iets metafysisch en Kolonie De Nieuwe Wereld is geen uitzondering.» – Theo de Rooy

«Bij Condé krijgt het straatrumoer onderdak in een meeslepend verhaal. Bij haar krijgt het nuanceringen mee, wort het ontdaan van het alledaagse politieke zwart-wit denken. In Kolonie De Nieuwe Wereld wordt duidelijk waarom zovelen de regio trachten te ontvluchten – in religieus fanatisme of door het vliegtuig te pakken.» – Algemeen Dagblad

Maryse Condé – De open plek. Bloemlezing

MARYSE CONDÉ
De open plek
Caribisch gebied, Bloemlezing
Vertaling: Fred de Haas
Pocket, 231 blz. 7,50
ISBN 90-6265-740-0
Oorspronkelijke uitgave Tim tim? Bois Sec!, 1980 & De open plek, 1984
Eerste druk als Globe Pocket 1996

Bloemlezing van de literatuur uit de Franse Cariben. Met een nieuw hoofdstuk door Kathleen Gyssels.

«Een voortreffelijke inleidende bloemlezing.» – Mineke Schipper in NRC Handelsblad

Maryse Condé geeft in De open plek een verhelderend overzicht van het ontstaan van de literatuur in het Caribisch gebied en over de verschillende literaire vormen – van de mondeling overgeleverde literatuur tot en met het essay. Maryse Condé illustreert deze geschiedenis met werk van 29 schrijvers van de Franse Antillen en Frans Guyana, onder wie Simone Schwarz-Bart, Aimé Césarie, Frantz Fanon en Eduard Glissant, in een thematisch geordende bloemlezing: er zijn stukken over slavernij en discriminatie, over de woonomgeving en de stad, over verzet en door de blanken hardhandig gebroken stakingen.

Door deze opzet is De open plek een verrassende bundel die zowel de drang tot aanpassing en erkenning laat zien die leidde tot het schrappen van elke ‘zwartheid’ in de taal en zelfs tot het kiezen van een Frans pseudoniem, als de trots op het feit dat Joséphine, de vroegere keizerin van Franktrijk, afkomstig was uit Fort-de-France op Martinique.

«Waardevol en informatief.» – Leeuwarder Courant

Simone Schwarz-Bart – Je knappe kapitein. Eenakter

978-90-6265-426-0Simone Schwarz-Bart
Je knappe kapitein
Guadeloupe
Vertaling Eveline van Hemert
Nawoord Kathleen Gyssels
Gebonden in stofomslag, 64 blz., € 11,50
ISBN 978-90-6265-426-0
maart 1996
Winkelprijs opgeheven.

Zoals zo veel andere auteurs van de Caribische archipel (Derek Walcott, Maryse Condé) begrijpt Simone Schwarz-Bart (Guadeloupe) dat het theater meer dan de roman in staat het lokale publiek te bereiken. Je knappe kapitein (Ton beau capitaine) richt zich heel duidelijk tot de bevolking van Guadeloupe en die ‘minderheid’ die er in steeds groteren getale haar toevlucht zoekt: de Haïtianen. De zetten helemaal niet als ‘knappe kapitein’ voet aan wal op hun adoptie-eiland, maar eerder als meelijkwekkende drenkelingen, wier overvaart herinnert aan de ‘Middle Passage’ van hun voorvaders.

Zo vergaat het Wilnor die zijn vrouw Marie-Ange verliet voor een baan in Guadeloupe op zoek naar een El Dorado. En dat is ook het idyllische beeld dat hij zijn achtergelaten echtgenote voorspiegelt, uit angst dat zij zich te veel om hem bekommert. In werkelijkheid is hij echter een hongerige miserabele ‘outsider’, alleen goed genoeg om suikerriet te kappen onder de brandende zon.

Zijn schrijnende eenzaamheid en afzondering probeert Wilnor te verdrijven door cassettes te sturen aan Marie-Ange. De cassette blijkt echter al gauw een ontoereikend communicatiemiddel voor de geliefden: de sten alleen volstaat niet om de afstand die heb scheidt, te overbruggen. Wanneer Marie-Ange opbiecht hem bedrogen te hebben, verbergt Wilnor zijn diepe droefheid en ontroostbare wanhoop in zang en dans – en in goedkope rum.

De uitgave van deze prachtige tekst uit 1987 completeert het uiterst kleine, maar bijzondere oeuvre van Simone Schwarz-Bart in Nederlandse vertaling. Zij debuteert in 1968 met de zeer aparte roman Een schotel varkensvlees. Logboek van een Antilliaanse vrouw, die samen met haar man André Schwarz-Bart schreef. In 1972 verschijnt haar met de Prix Fémina bekroonde bestseller Wind en zeil, in 1979 gevolgd door haar grote en grootse roman Horizont.

Meer over Simone Schwarz-Bart

Maryse Condé – De laatste koningszoon

MARYSE CONDÉ
De laatste koningszoon
Guadeloupe, Roman
Vertaling: Eveline van Hemert
Gebonden, 282 blz. € 20,–
ISBN 90-6265-415-0
Eerste druk 1995

Op Guadeloupe vereert een Antilliaanse familie hun voorvader die lang geleden de koning was van het Afrikaanse land Dahomey. Zijn portret prijkt als decennia lang boven het buffet. Door de jaren heen is er een ware cultus ontstaan en zijn afstammelingen blijven zijn naam eren met een exotisch ritueel dat in de loop der tijden echter meer lachwekkend dan heilig geworden is.

Tegen deze kleurrijke achtergrond speelt het verhaal van Spéro en zijn Amerikaanse vrouw Debbie. Spéro is kunstenaar, en de achterkleinzoon van de Afrikaanse koning. Zijn afstamming blijkt tot op heden een grote invloed op zijn persoonlijke leven te hebben, maar zijn intellectuele vrouw verwijt hem dat hij niet op de hoogte is van de ‘echte’ zwarte geschiedenis.

Met veel warmte en humor vertelt Maryse Condé het verhaal van een familie waarvan het verleden op allerlei manieren uitwerking heeft op het heden. Door de ingenieuze structuur, waarbij de gebeurtenissen in het heden worden afgewisseld met flashbacks en notities uit het verleden, leidt Spéro’s zoektocht langzaamaan naar de wortels van zijn bestaan.

Maryse Condé (1937, Guadeloupe) verwierf grote faam met haar epos over Afrika Ségou, dat in Nederland een gigantische bestseller werd. Voor Tituba. De zwarte heks van Salem kreeg zij de Grand Prix littéraire de la Femme en voor Het valse leven de Prix Anaïs Nin de l’Académie française.
In 1993 werd Maryse Condé als eerste vrouw voor haar gehele oeuvre bekroond met de prestigieuze Amerikaanse Puterbaugh Prize voor Frans- en Spaanstalige literatuur.

De pers over De laatste koningszoon
«Met deze roman voegt Condé zich bij de grote zwarte Amerikaanse romanschrijfsters Alice Walker en Toni Morisson.» – Daniele Mazingarbe

«Zowel een zwarte familiekroniek als een scherpe sociale satire. Een aaneenschakeling van fraaie verhalen.» – Vrij Nederland

«Het verlangen naar Afrika als mythisch houvast wordt in mootjes gehakt. De roman klopt als een jong hart.» – Algemeen Dagblad

«Twee benamingen zijn van toepassing op deze geschiedenis van Maryse Condé: kostelijk en subliem. Een geestig en knap geschreven verhaal dat, zoals goede literatuur hoort te doen, toch tot nadenken stemt over de werkelijkheid.» – Le Monde

Maryse Condé – Het valse leven

MARYSE CONDÉ
Het valse leven
Guadeloupe, Roman
Vertaling: Eveline van Hemert
Gebonden met stofomslag, 400 blz. € 22,50
ISBN 90-6265-389-8
Eerste druk 1994

Albert… hoe oud was hij toen? ongeveer twaalf… stond huilend in een hoek naar zijn vader te staren, en de mensen dachten dat hij huilde uit berouw omdat hij zijn vader zo vaak kwaad had gemaakt. Ze hadden geen idee dat de kleine jongen zich een eed zwoer. Dat hijn iet zo zou leven en sterven als Mano. Hij zou weggaan van de plantage. Ergens anders een nieuw leven beginnen

Albert houdt zijn woord: na jaren net als zijn vader op een suikerplantage te hebben gewerkt, vertrekt hij op een dag van Guadeloupe naar Panama, als kanaalarbeider. Daarmee begint een soms heroïsche, soms tragische, soms komische strijd tegen ‘het valse leven’, die we in dit boek over een spanne van vier generaties kunnen meebeleven. Albert wordt de stichter van een familie die in veel opzichten geslaagd is, maar toch verscheurd raakt, doordat ieder zich op eigen wijze probeert te wapenen tegen de valse streken van het leven. De imponerende daadkracht is moeilijk te scheiden van een wanhoop die hen drijft tot bezeten arbeid, tot roekeloos politiek activisme, of tot een vlucht in hersenschimmen, in een pose of in de dood…

Van alle twisten die de Caribische samenlevingen nog steeds verdelen, legt Maryse Condé in deze wonderlijke familiegeschiedenis de wortels bloot. De geschiedenis van de familie Louis is tevens die van de moeizame integratie van zwarte Antillianen in Frankrijk endie van de vorming van een sociale bovenlaag op de Antillen.

Maryse Condé (1937, Guadeloupe) publiceerde tal van romans, verhalen, toneelstukken en essays. Haar magistrale epos Ségou werd een internationale bestseller, en zoals Ségou geprezen is als de grote roman over Afrika, zo wordt Het valse leven nu al de Antilliaanse roman genoemd.

In Het valse leven neemt Maryse Condé de lezer mee van de stranden van Guadeloupe naar de modderige aarde van Panama, en van San Francisco’s Chinatown naar de betere buurten van La Pointe. Vol humor en genegenheid boekstaaft ze een familie die langzaam en met veel moeite opklimt op de maatschappelijke ladder.

Hoe kan zij het bloed van haar familie verloochenen? Het bloed van haar overgrootvader Albert, met zijn mooie tanden waarmee hij de hele wereld wel leek te kunnen opeten, die ging werken in Panama en die rijk werd, maar tenslotte ontdekte dat je voor geld niets kunt kopen. Dat van haar arme grootvader Jacob, die gekluisterd zat aan de planken vloer van zijn winkel; van haar oudoom Jean, de patriot, held en martelaar, wiens rijke bloed de bodem van Guadeloupe had doordrenkt. En tenslotte dat van haar moeder, diede wonden likte van al haar nederlagen en zich opvrat vanwege alle desillusies en uiteindelijk vluchtte naar de andere kant van de wereld.

Coco, de vertelster van deze familiegeschiedenis, verloochent haar bloed niet, maar ze maakt de dingen ook niet mooier dan ze zijn: ze is opzoek naar de waarheid over het leven van haar familieleden, en naar de redenen waarom die zo lang voor haar verborgen is gebleven.

De pers over Het valse leven
«Een verhaal van bijbels allure, een fantastisch epos, wreed en teder, dat vier generaties omvat. Een saga waarin de herinnering helder, dichterlijk en met liefde vorm krijgt.» – La femme actuelle

«Een omvangrijk en weergaloos boek.» – De Groene Amsterdammer

«Het mooiste boek dat van Condé in het Nederlands is verschenen.» – NRC Handelsblad (1994)

«Het valse leven is een weergaloze koestering van de regio en haar mensen. De roman heeft een enorme reikwijdte en diepgang. Dit is de Cariben in de twintigste eeuw.» – Aart G. Broek

«Na Derek Walcott en Toni Morisson mag de Nobelprijs voor literatuur nu dus ook naar Maryse Condé.» – EGO

«Het valse leven is een weergaloze koestering van de regio en haar mensen. De roman heeft een enorme reikwijdt en diepgang. Dat is de Cariben in de twintigste eeuw.» – Amigoe (Curaçao)

«Opnieuw is er van Maryse Condé een magistrale roman verschenen. En opnieuw maakt deze Caribische auteur de geschiedenis van een volk tastbaar aan de hand van lotgevallen van een familie die over de hele wereld uitwaaiert. Maar ditmaal is de uitvalsbasis niet het continent Afrika – zoals in het ambitieuze epost Ségou – maar haar geboorte-eiland Guadeloupe. Het valse leven is een genot om te lezen. Condé is in staat om in één zin een complex maatschappelijk proces haarscherp te projecteren op het gedrag van een personage.» – Onze Wereld

Maryse Condé – De pelgrimage van Veronica

MARYSE CONDÉ
De pelgrimage van Veronica
Guadeloupe, Roman
Vertaling: José Rijnaarts
Pocket, 248 blz. 7,50
ISBN 90-6265-706-0
Oorspronkelijke uitgave Heremakhonon/Wacht op het geluk 1980
Eerste druk als Globe Pocket 1992

«Ik ga niet meer terug naar Ségou. Ik wil niet dat de mensen me in deze toestand zien. Ik lees, wat moet ik anders? Ik lees mandingo-heldendichten. Die voorouders waren misschien de mijne – en dan ben ik geen bastaard. Lezen. Ik moet proberen te lezen.»

De Antilliaanse Veronica gaat naar een Afrikaans land om les te geven en tegelijk ‘de voorouder’ te zoeken. Ze denkt hem te vinden in Ibrhima Soray, de minister van Defensie. Maar als deze minnaar een opstond van haar studenten hardhandig de kop indrukt beseft ze haar vergissing.

«Het knappe van de roman is dat Veronica’s ontdekking al in haar jeugd besloten ligt. Herinneringen daaraan en haar belevenissen in Afrika spiegelen elkaar.» – Trouw

Maryse Condé (Guadeloupe, 1937) maakte wereldnaam met haar monumentale romancyclus over Afrika, Ségou, dat in 1990 maandenlang de Nederlandse boeken-toptien aanvoerde. Met haar romans Tituba, de zwarte heks van Salem, Tocht door de mangrove, Het valse leven, De laatste koningszoon en De pelgrimage van Veronica (dat eerder verscheen onder de titel Heremakhonon/Wacht op het geluk) wordt zij tot de groten van de Caribische literatuur gerekend.

Maryse Condé – Tocht door de mangrove

MARYSE CONDÉ
Tocht door de mangrove
Guadeloupe, Roman
Vertaling: Eva van Steen
Paperback, 240 blz. € 16,50
ISBN 90-6265-348-0
Eerste druk 1991

Francis Sancher, een excentrieke en levensmoede Cubaanse schrijver, heeft zich in het gehucht Rivière au Sel op Guadeloupe gevestigd. Daarheeft hij een huis geërfd dat bekend staat als spookhuis. Desondanks voelt een aantal kleurrijke dorpsbewoners zich tot hem aangetrokken, maar geen van hen dringt werkelijk tot hem door en niemand weet precies waardoor hij zo gekweld wordt. Als Francis plotseling onder raadselachtige omstandigheden overlijdt, komen deze vrienden bijeen voor de nachtwake. Hun gedachten en herinneringen vormen samen een prachtig caleidoscopisch beeld van een dorpsgemeenschap op de Antillen, met z’n angst voor het occulte, z’n roddelcircuit en z’n outcasts.

Tocht door de mangrove is een ‘Caribische’ roman, geschreven in een beeldrijke maar altijd heldere taal, van Maryse Condé (Guadeloupe, 1937)) die wereldfaam maakte met haar monumentale romancyclus over Afrika Ségou.

De pers over Tocht door de mangrove:
«Als de hoofdfiguur op geheimzinnige manier overlijdt komt heel het dorp samen voor de dodenwake. Een spannende, bijna thrillerachtige verkenning naar de identiteit van de mysterieuze dode.» – Marita De Sterck

«Een schitterend beeld vaneen dorpsgemeenschap. Condé maakt iedere dorpsbewoner voor de duur van een hoofdstuk hoofdpersoon en laat de lezer binnendringen in diens wereld. Een bijzonder en sfeerrijk boek.» – Haagsche Courant

«Het personage van de derderangs auteur droomt ervan om Guadeloupe te verlaten. Hij wil de lucht van andere mensen en andere landen inademen. Eersterangs auteur Maryse Condé doet dat al een schrijversleven lang.» – Vrij Nederland

Simone Schwarz-Bart – Horizont. Roman

Simone Schwarz-Bart
Horizont
Oorspronkelijke titel Ti Jean l’Horizon
Vertaling Hetty Renes
Guadeloupe
Paperback 312 blz.,
ISBN 90-6265-114-3
Eerste uitgave 1983

In de roman Horizont legt Simone Schwarz-Bart verhalen en legendes van haar volk vast, die tot nog toe alleen in de orale overlevering leefden. De gebeurtenissen spelen zich deels af in de hedendaagse werkelijkheid van haar geboortegrond Guadeloupe, deels zijn zij ontleend aan oude Afrikaanse sprookjes – en in beide gevallen worden ze gezien en verwoord op een wijze die totaal verschilt van het blanke wereldbeeld.
Het verhaal – waarvan de schrijfster zelf zegt dat het ‘gelezen kan worden als een avonturenroman, een liefdesverhaal, een sprookje over tovenarij of een science-fictionroman’ – volgt de omzwervingen van een traditionele heldenfiguur van de creoolse volksvertellingen. Zijn ontdekkingsreis voert hem naar Afrika, waar hij de kloof ervaart tussen de vrij gebleven Afrikaanse broeders en de Caribische negers die door de slavernij zijn besmet, naar Europa, waar hij voor het eerst blanken ontmoet die geen meesters zijn maar om hun bestaan moeten vechten zoals iedere gewone zwarte, en naar het Dodenrijk, waar hij de lezer kennis laat maken met het beeld van de dood als een rustpauze tussen verschillende levens.

Met deze culturele speurtocht van haar held, die vervat is in een bijzonder rijk en veelzijdig proza, heeft Simone Schwarz-Bart een geslaagde poging ondernomen tegelijkertijd oude overleveringen van haar volk op schrift te bewaren en een roman te componeren die in de moderne Caribische en Franstalige literatuur een vooraanstaande rol speelt.

«Een van de meest originele en dichterlijke romanverbeeldingen van de laatste jaren in de Franse literatuur… een zwarte Odyssee.» – De Volkskrant
Meer over Simone Schwarz-Bart

Maryse Condé – Heremakhonon / Wacht op het geluk. Roman

Maryse Condé
Heremakhonon / Wacht op het geluk
Oorspronkelijke titel Hérémakhonon
Vertaling José Rijnaarts-van Dongen
Guadeloupe
Paperback 220 blz.,
ISBN 90-6265-043-0
Eerste uitgave 1980

In Heremakhonon / Wacht op het geluk laat Maryse Condé ons kennismaken met de jonge vrouw Veronica, die afkomstig is van de Antillen, in Frankrijk gestudeerd heeft en in een niet met name genoemd Afrikaans land een baan als lerares aanvaardt. Veronica komt niet alleen naar Afrika om les te geven, maar vooral ook om er achter te komen wie ze zelf is en wat ze met de Afrikanen gemeen heeft. ‘In ben gekomen om een land te vinden dat niet wordt bevolkt door negers (…) maar door zwarten. Dat wil, wat duidelijker geformuleerd, zeggen dat ik op zoek ben naar wat er over is van het verleden.’ De realiteit van het zich in de stroomversnelling van de dekolonisatie bevindende Afrika blijkt echer een heel andere te zijn. In plaats van de aloude waarden treft Veronica slechts folklore en ondoorgrondelijke politieke intriges aan. Het verleden bestaat niet meer. De droom van een op ras gebaseerde culturele identiteit blijkt een illusie. Vrijheid en persoonlijk geluk zijn alleen mogelijk door hardnekkig elk radicaal standpunt te weigeren.

Maryse Condé, gebeuren in 1937 in Pointe-à-Pitre op Guadeloupe, wordt, sinds de publicatie van deze debuutroman in 1976, tot de groten van de Caribische literatuur gerekend.
Meer over Maryse Condé