Over ‘Speech van de dode moeder’ van Carlos A. Aguilera in Ñapa (Amigoe), 26 oktober 2019:
(…) Ik moet zeggen dat Aguilera ons met een fraai stuk originele literatuur heeft verrast. Beslist niet voor de poes. Ontnuchterend ook. Ons beeld van Cuba wordt ingrijpend gewijzigd. Het is vooral heel veel meer Sovjet-toestanden dan we dachten. Al lezend betrapte ik mezelf ineens erop te denken dat ik hier een Russisch verhaal aan het lezen was. Een van die ontelbare verhalen die clandestien waren gedrukte en ondergronds circuleerden. Ze werden aangeduid met de term samizdat. Vladimir Boekovski kenmerkte deze literatuur als: ‘ik schrijf zelf, ik redigeer zelf, ik censureer zelf, ik geef zelf uit, ik verspreid zelf en ik zit er zelf een straf voor uit’. Dit is Aguilera’s ‘Speech van de dode moeder’ ten voeten uit. Dit is de dode moeder zelf, die in haar waanzinnige protest tot leven komt. Met recht zou dit het ‘wonderbaarlijke’ mogen worden genoemd, ‘lo real maravilloso’, zoals Alejo Carpentier het verwoordde. De uitgave van dit korte werkje is des te interessanter om de inleiding die vertaalster Nanne Timmer schreef. Timmer plaatst de tekst tegen de achtergrond van de Cubaanse politieke realiteit en laat ook zien dat de betekenis ervan verder reikt dan de kusten van Cuba. Ze denkt ook aan de huidige liberale staat die via internet ons leven in de gaten houdt. Internet, als de kat van Aguilera. Het controlerende oog dat zich net als een spiedende kat zijn intrek neemt in onze geest. In ons is en ons onze vrijheid ontneemt. Wie zo indringend bespieding ondergaat, wordt paranoïde. Dat zien we in Cuba gebeuren, dat zien we met de moeder gebeuren die overal ‘het gevaar’ ziet opdoemen. Staat ons dit lot te wachten wanneer de invloed van het spiedende internet blijft toenemen? Geen slecht idee om Aguilera te gaan lezen.
Nieuwsgierig naar de hele recensie? Belangstellenden uit Nederland kunnen de oorspronkelijke versie aanvragen bij indeknipscheer@planet.nl
Meer over ‘Speech van de dode moeder’