«Een roman waarvan je enkel kunt dromen.» – Ezra de Haan

Opmaak 1Over ‘Zena’s arena’ van Pim Wiersinga op Elders Literair, 20 januari 202:
(…) Met Zena’s arena schreef Pim Wiersinga een roman waarvan je enkel kunt dromen, een boek waarin je even een periode in het verre verleden kunt beleven alsof je er zelf bij bent. Nergens komt alle kennis die nodig was om het boek te schrijven opzichtig aan het licht, en tegelijkertijd snap je als lezer dondersgoed dat deze auteur hele bibliotheken tot zich moet hebben genomen om zo helder over de antieke wereld te kunnen vertellen als hij doet. Dat is het ware meesterschap. (…) Pim Wiersinga lijkt nergens in dit boek voor terug te deinzen. Verhandelingen over filosofie, toneel, godsdienst, roddel en achterklap, kortom, vrijwel alles wat speelde in het Alexandrië, de tweede stad van het Romeinse Rijk, van 410 na Christus. (…) Zena’s arena is zonder meer het best gecomponeerde boek dat Pim Wiersinga (“Fictie is de herinnering aan wat nooit is gebeurd”) schreef. Eindelijk verschijnt er weer eens een boek dat qua kennis, originaliteit, taal en verhaal toont wat literatuur nu eigenlijk is: op de toppen van je kunnen schrijven en verbijsterend mooi proza creëren.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Zena’s arena’
Meer over Pim Wiersinga bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Prachtige hommage aan een groot dichter.» – André Oyen

VoorplatVriesland-75Over ‘Gekozen gedichten’ van Victor E. van Vriesland op Ansiel, 27 december 2022:
Victor E. van Vriesland (Haarlem, 27 oktober 1892 – Amsterdam, 29 oktober 1974) was een Nederlands dichter, criticus, vertaler en voorzitter van de (internationale) PEN-club. Van Vriesland stamde uit een welgesteld joods koopmansgezin, dat naar Den Haag verhuisde toen hij zes was. (…) Van Vriesland raakte in het interbellum bevriend met talloze Nederlandse literaire en artistieke grootheden, zoals Dick Binnendijk, J.C. Bloem, Menno ter Braak, Hendrik Marsman, Adriaan Roland Holst en Charley Toorop. (…) Hij wilde bovenal een dichter zijn, maar groeide na de Tweede Wereldoorlog uit tot ‘het geweten van de Nederlandse letterkunde’ en zelfs tv-persoonlijkheid. De poëzie bleef hij niettemin beschouwen als de kern van zijn bestaan. Al sinds de jaren dertig van de vorige eeuw was hij een veelbesproken, ongrijpbare figuur, een aristocratische bohemien, een bon vivant, die zichzelf ooit eens omschreef als een ‘opgewekte pessimist’. In zijn poëzie was hij vaak naar binnen gericht, in het sociaal-maatschappelijke leven naar buiten. (…) Voor mij persoonlijk is deze bloemlezing een prachtige hommage aan een groot dichter. (…)
Meer over ‘Gekozen gedichten’
Meer over Rob Groenewegen

«Gevecht tegen boosheid.» – Franc Knipscheer

Yasmine Foto Massoud Memar
Rede bij de uitvaart van Saya Yasmine Amores op Caraïbisch Uitzicht, 13 augustus 2021:
Op 12 augustus 2021 vond in besloten kring de uitvaart plaats van Saya Yasmine Amores. Bij die gelegenheid sprak haar uitgever Franc Knipscheer de volgende tekst. (…) Yasmine kon boos zijn, grof zelfs, hatelijk, maar ook: hartelijk en meelevend en niet zelden ontzettend lief. Dat was wel eens verwarrend voor degenen die met haar omgingen. Een zekere sociale onhandigheid was haar niet vreemd. Ze gaf haar mening onomwonden, en die had een eigen toon en die was vrijwel altijd oorspronkelijk. En dat werd vaak als ‘ondiplomatiek’ ervaren. Yasmine Amores heeft zeker geprobeerd te vechten tegen de boosheid die een deel van haar leven, schrijversleven, bepaalde. Misschien heeft ieder van ons dat wel eens ondervonden. Haar naamsverandering van Asha naar Yasmine (ze stuurde zo trots het koninklijk besluit in 2013 rond) was deel van de beteugeling van die boosheid-die-pijn-is. Het moest het afscheid zijn, het op afstand zetten, van de trauma’s uit haar jeugd-als-Asha. Ze moest daarmee afrekenen, en afrekenen gaat ten koste van anderen. Ook als Yasmine worstelde ze met die gemoedstoestand, omdat de omvang en impact van haar eigen biografie zich stukje bij beetje bleef openbaren. (…) Woorden kunnen alles: liefkozen en pijnigen. Niet alleen anderen, maar ook jezelf. Haar zachte kant is misschien om die reden zichtbaarder in haar schilderijen die schoonheid en puurheid toonden; lieflijk ogen de meeste, veel bloemen, een en al kleur. Ze bezweren het gevaar, het ongemak, zoals de afbeelding van een lege korjaal (leeg? waarom?) in een eindeloze zee op haar vorig jaar verschenen dichtbundel ‘Het verdriet van de fluit’. (…)
Lees hier of hier de rede
Meer over ‘Het verdriet van de fluit’
Meer over Saya Yasmine Amores/Cándani bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Nooit meer los van Indië.» – Rob Molin

VoorplatTanimbar75Over ‘De Tanimbar-legende’ van Aya Zikken op Literair Nederland, 16 oktober 2017:
Uit ‘het bewogen leven’ van Aya Zikken zoals haar biograaf Kees Ruys het kenschetst, valt Nederlands-Indië niet weg te denken. Die binding heeft zij gemeen met vele andere belangrijke schrijfsters zoals Hella Haasse, Maria Dermoût en Beb Vuyk. Aya Zikken groeide op in het interbellum waarvan een duidelijke neerslag zit in haar bekendst geworden roman De Atlasvlinder (1958). Zeer biografisch getint is ook het pas heruitgegeven De Tanimbar-legende (1992) die zich in een latere periode in Nederlands-Indië afspeelt. Het boek opent met een kort voorwoord van de auteur waarin zij stelt dat kinderen ‘hun ouders net zomin’ kennen ‘als ouders hun kinderen […] Wel hebben ze een beeld van elkaar. In deze roman gaat het om dat heel persoonlijke beeld.’ (…) Bij monde van de uit Holland kersvers gearriveerde werktuigbouwkundige Jasper vertelt Aya Zikken vol ‘Dichtung und Wahrheit’ de geschiedenis van zichzelf, gesitueerd op het Molukse Kei Doela en Tanimbar, ver van het centraal gelegen Java en andere grote eilanden. Van krijgsgeweld is in dit deel van de zogenoemde gordel van smaragd niets te bespeuren. Niettemin beseft Jasper dat het einde van een tijdperk nadert. Het door de wol geverfde duo kolonialen, de controleur Haantjes en de onderwijzer Johannes Morse op wie Jasper dagelijks is aangewezen, sluiten vaak de ogen voor de realiteit. Zij zijn verankerd in hun vertrouwde Nederlands-Indië en in koloniale belangen. Jasper daarentegen ziet dat de bevolking die belangen niet langer wenst te dienen. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘De Tanimbar-legende’
Meer over ‘Alles is voor even’

«Zikken laat voelen dat het verleden onherstelbaar weg is.» – Jan-Hendrik Bakker

VoorplatTanimbar75Over ‘De Tanimbar-legende’ van Aya Zikken in Den Haag Centraal, 29 juni 2017:
In ditzelfde voorjaar waarin Alfred Birney de Libris Literatuur Prijs won met een monumentale roman over de misdaden van zijn indo-vader in de koloniale oorlog tegen de Indische bevolking, verscheen er ook een heruitgave van Aya Zikkens roman ‘De Tanimbar-legende’. Ook die gaat over de naderende onafhankelijkheid van een Nederlandse kolonie. (…) Wat decennialang verbloemend ‘de politionele actie’ heette, was in werkelijkheid een harde en wrede onderdrukkingsoorlog waarin velen onschuldig zijn vermoord. Langzaam dringt, mede dankzij de literatuur, dat besef nu door. De kracht van deze vertelling is de driehoek tussen drie Nederlandse mannen, waarin verwachtingen over een toekomst die niet meer zal komen en kampervaringen tijdens de Japanse bezetting een hoofdrol spelen. (…) Kees Ruys schreef een instructief nawoord in deze uitgave van de roman alsmede een korte typering van het schrijverschap van Zikken, een markante maar niet zo gekende persoonlijkheid uit de Nederlandse literatuur.
Lees hier de recensie
Meer over ‘De Tanimbar-legende’
Meer over ‘Alles is voor even. Het bewogen schrijversleven van Aya Zikken. Biografie’

«Ik gun u een mooie prijs en of erkenning hiervoor.» – HanneClaire Fluri

Over ‘Alles is voor even – het bewogen schrijversleven van Aya Zikken’ van Kees Ruys in een e-mail aan In de Knipscheer, 17 juli 2013:
Dag meneer Ruys,
Vandaag heb ik uw biografie over Aya Zikken uitgelezen. Ik had nog nooit iets van haar gelezen, wel van Hella Haasse, Maria Dermoût, M. Ferguson en anderen. Nu wil ik alles van haar lezen. (…) U hebt een imposant, boeiend en inspirerend werk neergezet, in mijn ogen. Prachtig geschreven, op een bescheiden manier. Ik gun u een mooie prijs en of erkenning hiervoor. Misschien hebt u die trouwens al gekregen, ik houd dat niet meer bij. U hebt mij een schrijfster voorgespiegeld, naar wie ik nu nieuwsgierig ben en die ik tegelijkertijd heel goed meen te kennen. (…) Ik heb een diep respect voor haar gekregen zonder een boek van haar te hebben gelezen en ze is me nader gekomen dan de schrijvers die ik wel gelezen heb. Ze staat voor mij nu voor altijd op de plank van de Nederlandse literatuur. Uw verdienste. Dank u wel.

Lees hier de e-mail

Meer over Kees Ruys’ biografie over Aya Zikken

«Kees Ruys is een geboren biograaf.» – Jill Stolk

Over ‘Alles is voor even- het bewogen schrijversleven van Aya Zikken’ van Kees Ruys in Den Haag Centraal, 28 juni 2013:
Wie zeven verhuisdozen met notitieboeken, agenda’s, dagboeken, foto’s, geluidscassettes, eerste drukken, recensies, posters en brieven naar zijn werkplek meeneemt en het dan nog op een werk van zevenhonderdvijftig bladzijden weet te houden, verstaat zijn vak. In ‘Alles is voor even’ bezondigt Ruys zich niet aan onmatigheid.

Lees hier de recensie

Meer over Kees Ruys’ biografie over Aya Zikken

«Dit boek gaat zoveel verder dan de standaardbiografie.» – Peter de Rijk

Over ‘Alles is voor even’, biografie over Aya Zikken, door Kees Ruys op Radio AmsterdamFM, 15 april 2013:
Kees Ruys, gast in het wekelijkse maandagse Kunst- en Cultuurprogramma live vanuit de OBA, uitgebreid in gesprek met Bert van Galen en Peter de Rijk over zijn Zikken-biografie ‘Alles is voor even’ en over de keuzes die hij heeft moeten maken bij het schrijven ervan. Aya Zikken, die vier uur na de boekpresentatie op 93-jarige leeftijd overleed, gaf nog wel t.g.v. het verschijnen van de biografie een ‘achter de rug-feestje’: Ik ben een buitenstaander die graag een binnenstaander had willen zijn.

Luister hier naar de uitzending

Meer over deze biografie

«Ruys volgt een werkwijze die betrekkelijk uniek is voor een schrijversbiografie.» – Kester Freriks

Over ‘Alles is voor even’ over Aya Zikken van Kees Ruys in NRC Handelsblad, 29 maart 2013:
In de biografie ‘Alles is voor even. Het bewogen schrijversleven van Aya Zikken’ geeft Kees Ruys een gedetailleerde weergave van Aya Zikkens
literaire werk en de veelal autobiografische bronnen waaruit het is ontstaan. (…) ‘Alles is voor even’ is een boeiende biografie, soms zelfs meeslepend in de passages waarin Aya Zikken vecht voor erkenning en vecht voor haar schrijverschap.

Lees hierhier de recensie

Meer over de biografie over Aya Zikken