Simone Schwarz-Bart – Je knappe kapitein. Eenakter

978-90-6265-426-0Simone Schwarz-Bart
Je knappe kapitein
Guadeloupe
Vertaling Eveline van Hemert
Nawoord Kathleen Gyssels
Gebonden in stofomslag, 64 blz., € 11,50
ISBN 978-90-6265-426-0
maart 1996
Winkelprijs opgeheven.

Zoals zo veel andere auteurs van de Caribische archipel (Derek Walcott, Maryse Condé) begrijpt Simone Schwarz-Bart (Guadeloupe) dat het theater meer dan de roman in staat het lokale publiek te bereiken. Je knappe kapitein (Ton beau capitaine) richt zich heel duidelijk tot de bevolking van Guadeloupe en die ‘minderheid’ die er in steeds groteren getale haar toevlucht zoekt: de Haïtianen. De zetten helemaal niet als ‘knappe kapitein’ voet aan wal op hun adoptie-eiland, maar eerder als meelijkwekkende drenkelingen, wier overvaart herinnert aan de ‘Middle Passage’ van hun voorvaders.

Zo vergaat het Wilnor die zijn vrouw Marie-Ange verliet voor een baan in Guadeloupe op zoek naar een El Dorado. En dat is ook het idyllische beeld dat hij zijn achtergelaten echtgenote voorspiegelt, uit angst dat zij zich te veel om hem bekommert. In werkelijkheid is hij echter een hongerige miserabele ‘outsider’, alleen goed genoeg om suikerriet te kappen onder de brandende zon.

Zijn schrijnende eenzaamheid en afzondering probeert Wilnor te verdrijven door cassettes te sturen aan Marie-Ange. De cassette blijkt echter al gauw een ontoereikend communicatiemiddel voor de geliefden: de sten alleen volstaat niet om de afstand die heb scheidt, te overbruggen. Wanneer Marie-Ange opbiecht hem bedrogen te hebben, verbergt Wilnor zijn diepe droefheid en ontroostbare wanhoop in zang en dans – en in goedkope rum.

De uitgave van deze prachtige tekst uit 1987 completeert het uiterst kleine, maar bijzondere oeuvre van Simone Schwarz-Bart in Nederlandse vertaling. Zij debuteert in 1968 met de zeer aparte roman Een schotel varkensvlees. Logboek van een Antilliaanse vrouw, die samen met haar man André Schwarz-Bart schreef. In 1972 verschijnt haar met de Prix Fémina bekroonde bestseller Wind en zeil, in 1979 gevolgd door haar grote en grootse roman Horizont.

Meer over Simone Schwarz-Bart

Simone Schwarz-Bart – Horizont. Roman

Simone Schwarz-Bart
Horizont
Oorspronkelijke titel Ti Jean l’Horizon
Vertaling Hetty Renes
Guadeloupe
Paperback 312 blz.,
ISBN 90-6265-114-3
Eerste uitgave 1983

In de roman Horizont legt Simone Schwarz-Bart verhalen en legendes van haar volk vast, die tot nog toe alleen in de orale overlevering leefden. De gebeurtenissen spelen zich deels af in de hedendaagse werkelijkheid van haar geboortegrond Guadeloupe, deels zijn zij ontleend aan oude Afrikaanse sprookjes – en in beide gevallen worden ze gezien en verwoord op een wijze die totaal verschilt van het blanke wereldbeeld.
Het verhaal – waarvan de schrijfster zelf zegt dat het ‘gelezen kan worden als een avonturenroman, een liefdesverhaal, een sprookje over tovenarij of een science-fictionroman’ – volgt de omzwervingen van een traditionele heldenfiguur van de creoolse volksvertellingen. Zijn ontdekkingsreis voert hem naar Afrika, waar hij de kloof ervaart tussen de vrij gebleven Afrikaanse broeders en de Caribische negers die door de slavernij zijn besmet, naar Europa, waar hij voor het eerst blanken ontmoet die geen meesters zijn maar om hun bestaan moeten vechten zoals iedere gewone zwarte, en naar het Dodenrijk, waar hij de lezer kennis laat maken met het beeld van de dood als een rustpauze tussen verschillende levens.

Met deze culturele speurtocht van haar held, die vervat is in een bijzonder rijk en veelzijdig proza, heeft Simone Schwarz-Bart een geslaagde poging ondernomen tegelijkertijd oude overleveringen van haar volk op schrift te bewaren en een roman te componeren die in de moderne Caribische en Franstalige literatuur een vooraanstaande rol speelt.

«Een van de meest originele en dichterlijke romanverbeeldingen van de laatste jaren in de Franse literatuur… een zwarte Odyssee.» – De Volkskrant
Meer over Simone Schwarz-Bart