Eric de Brabander – Urbina. Roman

VoorplatUrbina-75.jpgEric de Brabander
Urbina
roman
Curaçao, Venezuela
gebrocheerd in omslag met flappen,
238 blz.,  € 22,00
eerste druk oktober 2023
ISBN 978 94 93214 84 2

Willemstad, Curaçao – 8 juni 1929. Kapitein Borren is zich net aan het opmaken om een avondje vroeg naar bed te gaan op het moment dat de telefoon gaat. Een opgewonden en angstige stem vraagt hem diréct naar het Waterfort te komen.
‘Wat is er dan?’
Hij krijgt geen antwoord meer.
‘Telefoniste, waar komt dit gesprek vandaan?’
‘Uit het fort, meneer,’ klinkt het verschrikt.

De Venezolaanse revolutionair Rafael Simón Urbina (1897-1950) zaait dood en verderf bij zijn overval op het Waterfort, waarmee hij zijn niet-aflatende strijd tegen dictator Juan Vincente Gómez in zijn thuisland wil bekostigen. De buit – wapens en geld – valt echter tegen. Met zijn manschappen eenmaal terug op Venezolaanse bodem, loopt ook déze couppoging weer op een mislukking uit. Maar Urbina toont veerkracht en is onvermoeibaar. Welke ideologie drijft hem toch? En welke teisterende leegte wil hij vullen? ‘Urbina had alle gestolen vuurwapens, uiteraard zonder patronen, in die hut op een hoop laten gooien. Hij stapte de hut binnen met een Nederlandse vlag die hij voor de verbijsterde gevangenen aan stukken scheurde. Hij mikte de lappen stof op de grond en beval: “Poetsen! Ik wil die wapens brandschoon hebben! Zo niet, dan laat ik jullie overboord zetten.”’

Urbina is meer dan een historische roman. Het is intrigerende en pakkende ‘faction’: historische feiten door fictie ingekapseld. Ook Urbina’s wapenbroeders, sympathisanten en vijanden krijgen in dit boek met verve hun particuliere rollen toebedeeld. En niet in de laatste plaats de Nederlandse regering, die haar kolonie in de West vakkundig in een spagaat weet te brengen. Venezolaanse aardolie wordt grootschalig geraffineerd op Curaçao, waar Venezolaanse dissidenten couppogingen smeden om 80 mijl zuidwaarts ten uitvoer te brengen. En begon in 1812 ook Simón Bolívar niet zijn revolutie vanuit Curaçaose ballingschap?   Dictator Juan Vincente Gómez stelt de vraag die gesteld moet worden: ‘Hoe is het mogelijk dat die Hollanders op Curaçao het toestaan dat een heel leger zich op hun eiland vormt met als doel mij omver te werpen?’

Met Urbina breidt de Curaçaose schrijver  Eric de Brabander (1953) zijn toch al bont geschakeerde oeuvre uit met een boek dat onvermoed actueel is voor de Zuid-Caraïbische regio. Ook nu weer, anno 2023, kent Venezuela een misdadig regime en herbergt Curaçao veel Venezolaanse dissidenten en vluchtelingen. Het grootste buurland van het Koninkrijk der Nederlanden blijft nog altijd een grillige regionale rol spelen.

Van De Brabander verschenen eerder bij Uitgeverij In de Knipscheer Het hiernamaals van Doña Lisa (roman 2009), Hot Brazilian Wax en het Requiem van Arthur Booi (roman  2011), De supermarkt van Vieira (roman 2013), Het dilemma van Otto Warburg (roman 2016), De vergankelijkheid der dingen (roman 2018), Avila Beach Hotel in 5 korte verhalen (verhalen 2020), Het geluid van naderend onweer (verhalen 2021) en Handen wassen (roman 2022). Van Het hiernamaals van Doña Lisa verscheen in 2021 een vertaling in het Papiaments (E bida infinito di Doña Lisa) en van De supermarkt van Vieira eveneens in 2021 een Engelstalige uitgave: Vieira’s Supermarket

Eric de Brabander – Handen wassen. Roman

VoorplatHandenwassen-75Eric de Brabander
Handen wassen

roman
Curaçao, Nederland
gebrocheerd in omslag met flappen,
258 blz., € 19,50
ISBN 978-94-93214-76-7
eerste uitgave oktober 2022

Handen wassen van Eric de Brabander is een indringende roman die de feilbaarheid van de mens thematiseert: zijn donkere, verborgen kanten; en de liefde binnen een relatie die niet standhoudt, liefde die opraakt.

Piet Sambo en zijn dertig jaar jongere vrouw Helena ontmoeten elkaar voor het eerst in het Curaçaos museum, en tussen hen bloeit die liefde op. Kunst is wat hen bindt, maar Helena en de volkse Piet zijn wel afkomstig uit heel uiteenlopende milieus en verkeren in andere kringen. Uiteindelijk ontstaat er een zich verdiepende kloof tussen de twee – en misschien is niet alleen hun verschillende achtergrond daar de oorzaak van.

Nadat Helena in contact gekomen is met Solange, de ex van Piet en haar dochter Alwina, blijkt dat Piet een aartsdonkere kant heeft, een vergrendelde kelder in zijn hoofd, met daarin schadelijke geheimen. Maar ook Solange heeft haar geheimen, schaamte en schande – haar agenda, haar eigenbelang en manipulaties. Niemand lijkt vrijuit te gaan. Op het kleine eiland Curaçao, waar iedereen met elkaar verbonden is, wordt veel weggemoffeld achter ondergrondse luiken. Op een zeker ogenblik vertrouwt Solange Helena veelbetekenend toe: ‘In een relatie zijn we altijd half slachtoffer en half medeplichtig.’ Is dat zo?

Eric de Brabander (Curaçao, 1953) publiceert sinds 2009 romans en verhalenbundels bij Uitgeverij In de Knipscheer. Van zijn hand verschenen de romans Het hiernamaals van Dona Lisa, Hot Brazilian Wax en het requiem van Arthur Booi, De supermarket van Vieira, Het dilemma van Otto Warburg, De vergankelijkheid der dingen, en de verhalenbundels Avila Beach Hotel in 5 korte verhalen en Het geluid van naderend onweer. Werk van Eric de Brabander werd vertaald in het Engels en Papiaments.

Meer over Eric de Brabander bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Wat een lef om deze wreedheden zo schokkend neer te pennen.» – Ronny Lobo

voorplatwarburg75Over ‘Het dilemma van Otto Warburg’ van Eric de Brabander in De Ware Tijd Literair, zaterdag 23 juni / zondag 24 juni 2018:
(…) Het verhaal gaat over een Duitse Nobelprijswinnaar van Joodse afkomst die als wetenschapper in Duitsland de Tweede Wereldoorlog overleeft, tot verbazing van zijn collega’s die de gruweldaden van Hitler ontvluchtten. Vanzelfsprekend waren ze achterdochtig over Otto’s mogelijke betrokkenheid bij experimenten op gevangenen in concentratiekampen. (…) De eerste link naar Curaçao wordt op pag. 17 gemaakt door een verwijzing naar een toetje Soufflé Glacé au Curaçao, waar waarschijnlijk onze beroemde likeur in zat. Daarna nogmaals via Sarah die met haar achtjarige dochter het concentratiekamp overleeft. Ze besluit te emigreren naar haar zus Rebecca die zich met haar man in de jaren dertig vanuit Polen op het eiland vestigde. Voordat ook Tito, die in Parijs studeerde met een beurs van Trujillo, op Curaçao terechtkomt, werkt hij als ontwikkelingsarts in Centraal-Afrika. (…) Het boek beslaat ruim driehonderd jaar geschiedenis van Europa en het Caribisch gebied en zelfs Centraal-Afrika, vanaf de Franse poging om Curaçao te veroveren in 1678 tot het heden. ‘We zijn hier allemaal ergens in het verleden op dit eiland aangespoeld,’ zegt Tito bij de aanhef van een toast. Het is Eric de Brabander gelukt om vele thema’s, levensfilosofieën en de moraal van de mens op boeiende wijze met elkaar te vervlechten en het verleden met de toekomst te verbinden. Het boek is zoals Esther het zelf zegt op pag. 243: ‘een verkenningstocht door de menselijke historie van de afgelopen eeuw’.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Het dilemma van Otto Warburg’
Meer over Eric de Brabander op deze site
Meer over Ronny Lobo op deze site

«Intense leeservaring.» – André Oyen

voorplatwarburg75Over ‘Het dilemma van Otto Warburg’ van Eric de Brabander op Ansiel, 21 maart 2017:
De figuur Otto Warburg speelt eigenlijk een sleutelrol in dit boek. (…) Hij probeert uit te zoeken welke rol suiker, volgens hem het meest achterbakse gif dat een mens tot zich kon nemen, speelt in kankerbestrijding. Heel lang na WO II vragen wetenschappers zich af welke rol het onderzoek en zijn resultaten heeft gespeeld in de medische experimenten van de nazi’s. Ook maken velen de bedenking waarom Otto Warburg de oorlog heeft kunnen overleven.
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Het dilemma van Otto Warburg’
Meer over Eric de Brabander op deze site

«Een verhaal over dictatuur en vrijheid, collaboratie en verzet.» – Wim Rutgers

voorplatwarburg75Over ‘Het dilemma van Otto Warburg’ van Eric de Brabander op Caraïbisch Uitzicht, 20 februari 2017:
(…) ‘Het dilemma van Otto Warburg’ bestaat uit vier delen, waarin personages voorkomen die allemaal door gruwelijke ervaringen in hun leven onuitwisbaar getekend zijn. (…) De ruimte strekt zich uit naar Zweden, Duitsland, Centraal Afrika en de Dominicaanse Republiek, maar elke verhaallijn eindigt op Curaçao. (…) De roman werpt (…) de vraag op of wetenschap en politiek los staan van elkaar, of dat ook de wetenschapper verantwoordelijkheid dient te dragen rond zijn experimenten en de eventuele resultaten daarvan. De door Warburg geclaimde waardenvrijheid kan en zal in deze roman tot afschuwelijke resultaten leiden, namelijk tot de abjectheid van medische experimenten die in de Tweede Wereldoorlog op concentratiekamp gevangenen werden uitgevoerd. (…) Naar het einde van de roman verbreedt dit probleem van medische ethiek zich tot een algemene vraag naar de relatie tussen menselijkheid en moraliteit, waar personages die in hun leven verschrikkelijke ervaringen hebben opgedaan de rest van hun leven mee blijven worstelen, of ze willen of niet. (…) In welke mate mag een wetenschapper een individuele mens laten lijden ten bate van de mensheid in het algemeen? (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Het dilemma van Otto Warburg’
Meer over Eric de Brabander op deze site

«En de mens is nooit alleen maar kwaad of goed.» – T.H.

voorplatwarburg75Over ‘Het dilemma van Otto Warburg’ van Eric de Brabander op NBD | Biblion, 21 februari 2017:
Een boeiende geschiedenis die samenkomt op Curaçao: een Duitse wetenschapper, Otto Warburg die in de jaren dertig baanbrekend kankeronderzoek doet, die de kans krijgt naar Oxford te gaan, maar toch ervoor kiest in Berlijn te blijven; een Joodse moeder en dochter die Buchenwald overleven en een bestaan opbouwen op Curaçao; een Dominicaanse arts die de dictatuur ontvlucht en ook op Curaçao terechtkomt. Levens vermengen zich en een kleindochter gaat op zoek naar de raadselen rond nazi-experimenten. Is de cirkel rond als ze op Otto Warburg stuit? De roman is opgebouwd uit vier delen; elk rond een personage. (…) De ‘struggle for life’ van Darwin geldt zeker in tijden van oorlog: de sterkste maakt de ander af. En de mens is nooit alleen maar kwaad of goed. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Het dilemma van Otto Warburg’
Meer over Eric de Brabander op deze site

«Een samenhangende, boeiende roman.» – Otti Thomas

voorplatwarburg75Over ‘Het dilemma van Otto Warburg’ van Eric de Brabander in Ñapa [Amigoe], 19 november 2016:
(…) De verschrikkingen van concentratiekamp Buchenwald, het bloedige bewind van de Dominicaanse president Rafael Trujilo, de onafhankelijkheidsstrijd van de Centraal Afrikaanse Republiek en onderzoek naar een middel voor de bestrijding van kanker. Het zijn vier onderwerpen die schijnbaar weinig overeenkomsten hebben en zich dus vooral lijken te lenen voor een verhalenbundel of afzonderlijke romans. Auteur Eric de Brabander slaagt erin om ze bijna vanzelfsprekend samen te brengen in een samenhangende, boeiende roman. (…) Curaçao functioneert uitstekend als de schakel voor al die verhalen. Als het eiland een smeltkroes is van tientallen nationaliteiten, dan is het ook een verzamelpunt van evenzoveel waardevolle geschiedenissen van mensen die allemaal met dezelfde levensvragen en twijfels zitten, lijkt de boodschap van de auteur. (…)
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Het dilemma van Otto Warburg’
Meer over Eric de Brabander op deze site

Eric de Brabander – Het dilemma van Otto Warburg. Roman

voorplatwarburg75Eric de Brabander
Het dilemma van Otto Warburg

Roman
Curaçao
Gebrocheerd in omslag met flappen
284 blz., € 19,50
oktober 2016
ISBN 978-90-6265-934-0

‘Wij zijn hier allemaal ergens in het verleden op dit eiland aangespoeld,’ zegt de uit de Dominicaanse Republiek afkomstige Tito d’Estrées wanneer hij het glas heft op een feestelijk etentje ter kennismaking met zijn toekomstige geliefde. Het lot heeft hem en een Poolse moeder met dochter naar Curaçao gebracht, dan nog een Nederlandse kolonie, om daar een nieuw bestaan op te bouwen.

Het dilemma van Otto Warburg verenigt de Europese en de Caribische geschiedenis van de twintigste eeuw in romanvorm: een wetenschapper verricht baanbrekend kankeronderzoek in Duitsland. De moeder en dochter overleven de verschrikkingen van Buchenwald en vestigen zich op Curaçao, om hun leven weer in eigen hand te nemen. Een jonge arts breekt zijn specialistenstudie af en is ooggetuige van onmenselijke wreedheden in Frans postkoloniaal Afrika. Deze zoon van een aanhanger van de Dominicaanse dictator Trujillo neemt na een geweldsincident de wijk uit Parijs waar hij zijn specialistenstudie volgde, om in ballingschap te gaan op datzelfde Curaçao.

In schokkende details schetst Het dilemma van Otto Warburg een beeld van de Duitse Endlösung in de Tweede Wereldoorlog. Tevens laat de roman het onverholen racisme en de bloedige onderdrukking zien onder het Trujillo-bewind in de Dominicaanse Republiek.

De tegenstelling tussen wetenschap en morele verantwoordelijkheid, menselijke wreedheid en slachtofferschap wordt in deze roman op een ingenieuze wijze ten tonele gevoerd. Kunnen macht en moraal wel samengaan? Wordt de mens niet bepaald door de darwinistische survival of the fittest?

Het dilemma van Otto Warburg, een boek om langzaam te lezen, weg te leggen en nog lang over na te denken.

Eric C. de Brabander (1953) debuteerde in 2009 met Het hiernamaals van Doña Lisa. Daarna volgden Hot Brazilian Wax en het Requiem van Arthur Booi in 2011 en De supermarkt van Vieira in 2013. Het dilemma van Otto Warburg is zijn vierde roman.

Meer over ‘Het dilemma van Otto Warburg’
Meer over Eric de Brabander op deze site

«Genieten van de ‘rode draad’ én de rijkdom aan details.» – Wim Rutgers

VoorplatSupermarktKlein72Over de drie romans van Eric de Brabander in Kristòf, 22 december 2014:
‘De supermarkt van Vieira’ vertelt het historische verhaal van de kaping van het luxueuze Portugese passagiersschip Santa Maria door een aantal Portugese dissidenten die daarmee publieke aandacht vragen vóór en protesteren tégen de dictatuur van de Spaanse dictator Franco en de Portugese dictator Salazar. Hoofdpersoon João leeft met een persoonlijke schuld door het ‘per ongeluk’ doden van een Angolese dwangarbeider en met de woede dat zijn vader door het fascistische bewind is vermoord. Hij sluit zich bij de kaping aan om een dubbele rekening uit het verleden te vereffenen. Zo lees ik deze roman als een verhaal van schuld en boete oftewel misdaad en wraak. Maar in zekere zin is er ook sprake van schuldeloze schuld als in een klassiek drama, want terwijl João zijn schuld delgt en zich wreekt, maakt hij zich opnieuw schuldig ten opzichte van zijn eigen gezin dat hij voor de rest van zijn leven in de steek laat.
Lees hier het artikel
Meer over ‘De supermarkt van Vieira’
Meer over Eric de Brabander bij Uitgeverij in de Knipscheer

«Het levert literatuur op van hoge kwaliteit.» – Peter de Rijk

VoorplatSupermarktKlein72Over ‘De supermarkt van Vieira’ van Eric de Brabander op Antilliaans Dagblad, 1 februari 2014:
Eric de Brabander maakt in dit boek dankbaar gebruik van een waar gebeurd verhaal, dat van kaping van het Portugese passagiersschip de Santa Maria in 1961. Maar zijn roman gaat verder dan die kaping. Eric de Brabander bedacht de gevolgen voor hen die meededen aan die kaping, mensen zoals João Vieira. (…) Het verhaal start in 1951, in Angola, in het Afrika van Portugal. We maken kennis met João Vieira die op dat moment nog in dienst van het leger is. Hij wordt een moordenaar tot zijn eigen verbijstering, en die van de lezer die amper twee bladzijden gelezen heeft. (…) Zijn familie kwam pas vijftig jaar na de beruchte kaping achter zijn verblijfplaats en wat er van hem was geworden…

Lees hier de recensie in Antilliaans Dagblad (blz. 16 en blz. 17)

Meer over ‘De supermarkt van Vieira’

Meer over Eric de Brabander