Tag: Jan Boon

Tjalie Robinson – Een land met gesloten deuren

TJALIE ROBINSON
Een land met gesloten deuren.
Verhalen en opstellen
bezorgd en ingeleid door Wim Willems.
omslagtekening Peter van Dongen
Nederland / Nederlands-Indië
gebrocheerd met flappen, 224 blz., € 18,50
eerste druk van deze editie 2012
tweede druk 2021
ISBN 978-90-6265-811-4

‘Ik geef mezelf, goed en slecht. Ik registreer mijn gevoelens, dat is alles.’

Met dit motto lichtte de schrijver en journalist Jan Boon (1911-1974), beter bekend als Tjalie Robinson, zijn werk ooit toe. Door die persoonlijke toets nemen zijn verhalen een unieke plek in binnen de Nederlandse letterkunde. Er zijn geen andere schrijvers die zo heet van de naald en jarenlang verslag hebben gedaan van hun gemoedstoestand, zowel in de Oost als in de West. In de jaren vijftig en zestig leverde hem dat de reputatie op de vertolker te zijn van het levensgevoel van zijn generatie. De stem van een bevolkingsgroep die de Japanse bezetting had meegemaakt en daarna het geweld van een revolutie. Maar ook na zijn overkomst naar Nederland keek hij rond met een even nieuwsgierig als alziend oog.
In zijn krantenrubriek Piekerans van een straatslijper gaf Tjalie Robinson midden jaren vijftig stem aan de ups en downs van een nieuwkomer op een wijze die nog altijd tot de verbeelding spreekt. Hij had niet alleen een oorspronkelijke geest, maar vooral een oorspronkelijke blik. In zijn manier van schrijven wilde hij een ‘eerlijk mens’ zijn, dus niet huichelen. Dankzij die instelling bracht hij ervaringen onder woorden die kenmerkend zijn voor mensen die van samenleving veranderen. Hij was zowel kroniekschrijver als lyricus, een man die observatie en gevoel combineerde. Wat zijn werk achteraf doet uitstijgen boven dat van zoveel andere nieuwkomers die hun belevenissen boekstaafden, is zijn op elke bladzijde herkenbare stijl. Die is niet alleen Indisch, zoals vaak wordt beweerd: het is de stem van een mens die getuigenis aflegt. Oprecht, met oog voor tragiek en de nodige zelfspot.
Meer over ‘Een land met gesloten deuren’
Meer over Tjalie Robinson bij Uitgeverij in de Knipscheer

«Genadeloze spiegel.» – Peter de Rijk

Over ‘Een land met gesloten deuren’ van Tjalie Robinson in Straatjournaal, maart 2013:
‘Een land met gesloten deuren’ toont het Nederland van toen en, vooral hoe het voor hen die hiernaartoe kwamen, was. En er is maar weinig veranderd, als je alleen al ziet hoe we mensen uit andere landen hier ontvangen. Door de bril van deze schrijver bekeken is ons gedrag regelmatig lachwekkend en schaamteloos tegelijk. Vaak heb je een buitenstaander nodig om die dingen helder te zien. Tjalie Robinson kon dat als geen ander, vooral omdat hij zijn gepeperde mening niet voor zich hield.

Lees hier de recensie

Meer over Tjalie Robinson

«Heimwee is beter dan Holland» – Ezra de Haan

Over ‘Een land met gesloten deuren’ van Tjalie Robinson op Literatuurplein.nl, 7 januari 2013:
Tjalie Robinson voelde zich kind van oost en west en toch was hij, toen hij in Nederland belandde, een immigrant als alle andere. Als een buitenstaander bekeek hij de Nederlandse samenleving en schroomde niet om daar onverdroten kritiek op te leveren. Iets wat hem niet altijd in dank werd afgenomen. Interessant is dat de stukken die hij in de jaren vijftig schreef, nu verzameld in ‘Een land met gesloten deuren’, niet verouderd zijn. Waarschijnlijk herkent menig immigrant van nu zich in wat Robinson toen schreef.

Lees hier de recensie

Meer over Tjalie Robinson

«Meedogenloos en humoristisch beschrijft hij Nederland in al zijn groot- en kleinheid.» – Meike Grol

Over Een land met gesloten deuren van Tjalie Robinson op Indsich3.0, 1 november 2012:
Opnieuw kunnen we met de scherpe blik van Tjalie naar Nederland kijken. Maar hoe geestig en scherp ook, de heimwee snijdt je door je ziel. (…) Als je wilt weten hoe veel Indische Nederlanders zich destijds gevoeld moeten hebben, lees dan zeker dit boek. De rake observaties zijn nog steeds actueel en het is heerlijk hoe de tekst doorspekt is met Indische termen op plekken waar je ze niet direct verwacht, zoals wanneer Tjalie ‘Joris en de tokeh’ gebeeldhouwd ziet in een Leidse kerk of spreekt over ‘pasar malams aan zee’ en ‘kleine warongs waar je alleen chocola en ijs kunt kopen.’ En zeker ook als je Nederland eens vanuit een ander, nog altijd verrassend perspectief wilt zien.

Lees hier de recensie of op de site van Indisch3.0

Tjalie Robinson – Een land met gesloten deuren

TJALIE ROBINSON
Een land met gesloten deuren.
Verhalen en opstellen
Nederland / Nederlands-Indië
Ingenaaid met flappen, 224 blz., € 17,50
2012
ISBN 978-90-6265-811-4
Bezorgd en ingeleid door Wim Willems.
Omslagtekening Peter van Dongen

‘Ik geef mezelf, goed en slecht. Ik registreer mijn gevoelens, dat is alles.’

Met dit motto lichtte de schrijver en journalist Jan Boon (1911-1974), beter bekend als Tjalie Robinson, zijn werk ooit toe. Door die persoonlijke toets nemen zijn verhalen een unieke plek in binnen de Nederlandse letterkunde. Er zijn geen andere schrijvers die zo heet van de naald en jarenlang verslag hebben gedaan van hun gemoedstoestand, zowel in de Oost als in de West. In de jaren vijftig en zestig leverde hem dat de reputatie op de vertolker te zijn van het levensgevoel van zijn generatie. De stem van een bevolkingsgroep die de Japanse bezetting had meegemaakt en daarna het geweld van een revolutie. Maar ook na zijn overkomst naar Nederland keek hij rond met een even nieuwsgierig als alziend oog.

In zijn krantenrubriek Piekerans van een straatslijper gaf Tjalie Robinson midden jaren vijftig stem aan de ups en downs van een nieuwkomer op een wijze die nog altijd tot de verbeelding spreekt. Hij had niet alleen een oorspronkelijke geest, maar vooral een oorspronkelijke blik. In zijn manier van schrijven wilde hij een ‘eerlijk mens’ zijn, dus niet huichelen. Dankzij die instelling bracht hij ervaringen onder woorden die kenmerkend zijn voor mensen die van samenleving veranderen. Hij was zowel kroniekschrijver als lyricus, een man die observatie en gevoel combineerde. Wat zijn werk achteraf doet uitstijgen boven dat van zoveel andere nieuwkomers die hun belevenissen boekstaafden, is zijn op elke bladzijde herkenbare stijl. Die is niet alleen Indisch, zoals vaak wordt beweerd: het is de stem van een mens die getuigenis aflegt. Oprecht, met oog voor tragiek en de nodige zelfspot.

Ida Does/Wim Willems ‘Ik ben een Indo ja, en zo wil ik leven…’ Tjalie Robinson (1911-1974) DVD

IDA DOES/WIM WILLEMS
‘Ik ben een Indo ja, en zo wil ik leven…’ Tjalie Robinson (1911-1974). DVD
DVD € 12,50
Nederland/Indië
2012
ISBN 978-90-6265-609-7

Dit audiovisuele portret (20 minuten) van het Indische icoon Tjalie Robinson (pseudoniem van Jan Boon) is samengesteld uit historisch archiefmateriaal – beeld en geluid. Ook is gebruikgemaakt van de fotocollectie die ten grondslag heeft gelegen aan het boek Tjalie Robinson. Biografie van een Indo-schrijver door Wim Willems. Voorts zijn filmbeelden uit de privé-collectie van kleindochter Siem Boon en G.J. van Lonkhuyzen in het portret geïntegreerd. Deze amateurbeelden zijn vooral zo uniek vanwege de zeldzame bewegende beelden van de man die ooit ‘de stem van Indisch Nederland’ is genoemd. Ook zijn fragmenten te zien uit interviews met zijn weduwe, de journaliste Lilian Ducelle. De literaire en historische analyses van het werk van Robinson, die tevens schreef onder het pseudoniem Vincent Mahieu, komen voor rekening van de Nederlandse letterkundige en schrijver Rob Nieuwenhuys en neerlandicus Peter van Zonneveld. De belevingswereld van de schrijver wordt in dit portret eveneens ontvouwd aan de hand van fragmenten uit voordrachten van de auteur zelf – en passages voorgelezen door de Haagse toneelspeler Coen Pronk. De televisiebeelden van de crematie van Tjalie Robinson en de foto’s van het verstrooien van zijn as in de baai van Jakarta (Indonesië) sluiten de beeldvertelling af.

Wim Willems publiceerde recentelijk over Tjalie Robinson in Extaze 2011-0

Meer over Tjalie Robinson