Aart G. Broek
De terreur van schaamte. Brandstof voor agressie Essay
Ingenaaid, 192 blz. incl. uitgebreid notenapparaat.
ISBN 978-906265-587-8 € 18,50
Eerste druk 2007
Wat heeft het militaire optreden van de VS in Irak van doen met het buitensporig geweld van Antilliaanse en Marokkaanse jongeren? En de bruutheid waarmee autochtone mannen hun vrouw en kinderen afranselen? De groepsverkrachtingen door puberende jongens en het fenomeen van loverboys? Of de terreurdaden van religieus bevlogen mannen en vrouwen, de zelfmoordacties van militante moslims, en de slachtingen onder studenten en docenten op scholen en universiteiten? De zelfdoding van falende topmanagers en politici?
Het zijn in wezen uitingsvormen van hetzelfde verschijnsel: schaamte.
Schaamte is het uiterst pijnlijke gevoel dat we krijgen wanneer we sociaal en emotioneel volledig opzij worden gezet. Maar juist ook de angst dat we zullen worden gekleineerd en ten diepste gekrenkt, zorgt voor schaamtebelevingen. We willen niet dat venijnige gevoel ervaren van waardeloos en machteloos te zijn. We gruwen van dat pijnlijke samenballen van angst, verdriet en woede. Dat gevoel terroriseert ons handelen. Er moet hoe dan ook zo hard mogelijk worden teruggeslagen: ‘Dan ontplof ik!’ De aanval wordt de beste verdediging: ‘Dan steek ik ‘m dus echt overhoop!’ Met vormen van geweld zetten we schaamte op afstand. Geweld wil schaamte lozen.
Niet eerder werd dit alledaagse fenomeen op een zo ongebruikelijk gedetailleerde wijze ontrafeld.