Jos Knipscheer – Uitgeverij In de Knipscheer

«Een pionier stopt als pionieren niet meer nodig is.» – Elodie Heloise

foto: Bram Petraeus
‘Een uitgeverij die haar tijd ver vooruit was’ door Wouter Geerts in NRC, 9 augustus 2024:

Op 26 maart 2026, precies vijftig jaar na haar oprichting, houdt de Haarlemse uitgeverij In de Knipscheer op te bestaan. Dat maakte Franc Knipscheer (77), oprichter van de uitgeverij al in 2022 bekend. Nu, twee jaar later, worden de laatste boeken uitgegeven. De ‘kleurrijkste uitgever van Nederland voor avontuurlijke lezers’ pionierde met de introductie van niet-westerse literatuur in Nederland. Daarnaast gaf zij een podium aan veel debuterende Nederlandstalige schrijvers. (…) In de Knipscheer, opgericht als zelfstandige literaire uitgeverij, introduceerde de term ‘multiculturele literatuur’ in Nederland. Eind jaren tachtig verhuisde de uitgeverij van Haarlem naar Amsterdam. Nadat Jos Knipscheer zich wegens gezondheidsproblemen in 1993 terugtrok uit de uitgeverij en vier jaar later overleed, keerde Franc terug naar Haarlem om daar, samen met partner Anja en redacteur Peter de Rijk, de uitgeverij voort te zetten. Met die terugkeer liet In de Knipscheer de vertaalde literatuur los en begon zij zich steeds meer te richten op Nederlandse schrijvers afkomstig uit Suriname, Indonesië en de Antillen. (…) In de Knipscheer speelde vanaf haar oprichting een belangrijke rol in het verbinden van de literaire werelden van de Nederlandstalige gebieden. Volgens schrijfster Elodie Heloise, die in 2024 met ‘Blauwe Tomaten’ een plek verdiende op de longlist van de Libris Literatuurprijs, stonden diversiteit en inclusiviteit centraal bij de uitgeverij. (…) Ook volgens Peter Nijssen, hoofdredacteur van de Arbeiderspers, is In de Knipscheer een pionier geweest. „Je ziet dat vrijwel elke grote uitgever de afgelopen jaren in hun voetsporen is getreden”, zegt hij. Van Kempen gaat nog iets verder: „De uitgeverij heeft jarenlang de weg geplaveid voor buitenlandse schrijvers. Hun literatuur is inmiddels wijdverspreid over allerlei andere uitgeverijen.” (…) Met het verdwijnen van de uitgeverij neemt de onzekerheid voor schrijvers van niet-westerse literatuur toe, denkt Heloise. (…) Belangrijker vindt de schrijfster dat de overzeese literatuur inmiddels een gerespecteerde plek heeft gekregen in de Nederlandse literatuur. In die zin heeft ze vrede met de sluiting van In de Knipscheer: „Een pionier stopt als pionieren niet meer nodig is.”

Lees hier of hier het artikel van Wouter Geerts

R.I.P. Hans Plomp: «Toch ben ik gelukkig en vervuld.»

De afgelopen decennia lees je terug in het werk van Hans Plomp, van (zoals Peter de Rijk het eerder kort samenvatte) “een murw geslagen Calvinistisch Nederland in de jaren vijftig tot de culturele omslag vanaf de jaren zestig met drugs en erotiek en – zeker in het geval van Hans Plomp – met romantiek en een onbedwingbare nieuwsgierigheid.” De wegen van Hans Plomp en in eerste instantie Jos Knipscheer kruisten elkaar vanaf begin jaren zeventig nadat bij Uitgeverij De Harmonie in 1970 ‘Het Amsterdams dodenboekje’ was verschenen. Vanaf 1975 was hij een regelmatige gast op de Mandala-avonden die Uitgeverij In de Knipscheer organiseerde in de Amsterdamse Kosmos en in de jaren erna ook op de One World Poetry Festivals in o.a. Paradiso, vastgelegd o.a. in P78 en op de dubbelelpee One World Poetry – Live From Amsterdam uit 1981. “Veel pijn, veel morfine. Toch ben ik gelukkig en vervuld.”, schreef hij op 7 mei dit jaar in een mailtje* aan de uitgeverij. Uitgezaaide prostaatkanker werd hem fataal. Hans Plomp was een speciaal mens, die ruimte vulde en leegte achterliet. Zoals de natuur kaler wordt is ook het literaire landschap zonder hem kaler.

Van Hans Plomp verscheen bij Uitgeverij In de Knipscheer:
Venus in Holland, gedichten,1981
Gedroomde reizen met vrouwen, verhalen, 1982
Een schizofreen is nooit alleen: over de grenzen van het rationalisme, essays, 1983
Open inrichting: Nieuw Amsterdams Dodenboekje, verhalen, 1985
Lokomotive, roman, 1986
Het innerlijk bordeel, erotische verhalen, 1990
In India, verhalen, 1991
In Amsterdam, de verhalen van Larrie, 1993
Jozefien en het Kietelbos, kinderboek, 2000
India. Heilig en hels, verhalen, 2009
Dit is de beste aller tijden, gedichten, 2017

Voor Uitgeverij In de Knipscheer vertaalde Hans Plomp uit het Engels de romans:
Earl Lovelace, De dans van de draak, roman, 1984
Joseph Bruchac, De dromen van Jesse Brown, roman, 1986
Amos Tutuola, Mijn leven in het land der geesten , roman, 1999,
samen met Peter Abspoel

Over Hans Plomp bij Uitgeverij In de Knipscheer:
In: Patrick Bakkenes, Kantelaars van de Sixties
In: Jaap van der Bent, Jack Kerouac op weg in Nederland en Vlaanderen
[*] Lees hier deze laatste, korte mailwisseling
Meer over Hans Plomp op deze site

Opening tentoonstelling ‘Rebels & Onbegrensd. Henrik Barends Grafisch ontwerper’

1976. Jos & Franc Knipscheer, Korte Spaarne 19, Haarlem ( Foto: Kuno Grommers )

Op zondag 3 september 2023 vond in het Rietveldpaviljoen, Zonnehof 8, 3811 ND Amersfoort de opening plaats van de tentoonstelling ‘Rebels & Onbegrensd. Henrik Barends Grafisch ontwerper’ en de presentatie van de monografie Graphic Adventures. De opening en boekvoorstelling worden verzorgd door Ivo de Wijs en curator Lex van de Haterd, die ook de inleiding voor het boek schreef. De tentoonstelling is nog te bezichtigen tot en met 7 oktober 2023 op donderdag t/m zondag van 12.00 tot 17.00 uur. Voor het boek Graphic Adventures leverde Franc Knipscheer onderstaande tekst aan met de in dit bericht geplaatste foto: «Uitgever en redacteur Jos Knipscheer († 1997) en Henrik Barends, generatie- en buurtgenoten in Amsterdam-Noord, werkten beiden voor Plug, het Amsterdamse blad van het Cultureel Jongeren Paspoort. Henrik was al vanaf 1967 de vormgever van het blad, later schreef Jos erin over popmuziek en begon er de rubriek Plug Literair waarin hij verhalen en gedichten van middelbare scholieren plaatste en van commentaar voorzag. Enkelen liet hij vanaf 1976 debuteren bij Uitgeverij In de Knipscheer. Jos was de beste redacteur die ik ken. Maar voor de uitgeverij net zo belangrijk was dat hij Henrik Barends bij de uitgeverij betrok als grafisch vormgever. Barends gaf vanaf 1979 In de Knipscheer smoel met vele eigenzinnige, soms controversiële maar altijd fascinerende boekomslagen en hij werd daarmee decennialang de meest geïmiteerde ontwerper van het boekenvak. In 1989 maakte hij het monumentale zwart-witlogo dat In de Knipscheer tot op de dag van vandaag ís.»
Meer over Henrik Barends en Barends & Pijnappel bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Lex van de Haterd bij Uitgeverij In de Knipscheer

Dee Brown – Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier

VoorplatBrown1-75 Dee Brown
Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier
De ondergang van de Indianen in Noord-Amerika
vertaling Jos Knipscheer
royaal formaat
gebrocheerd in omslag met flappen 512 blz., geïllustreerd, € 24,50
ISBN 978-94-93214-39-2
8ste editie druk (sinds 1992) 2023

Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier verhaalt, na een inleidend hoofdstuk tot 1492, met name van de periode van 1830-1890, het tijdvak waarin een definitief einde kwam aan de vrijheid van de oorspronkelijke bewoners van de Verenigde Staten van Amerika. Dee Brown heeft die catastrofale periode beschreven vanuit het gezichtspunt van de Indianen.

Dit boek, dat onmiddellijk na zijn verschijnen zeer de aandacht trok, roept een wereld op, die we vooral denken te kennen uit films en spannende (jeugd)romans: de wereld van de Dakota’s, de Comanches, de Cheyennes, de Sioux, de Apachen en al die andere stammen, en van hun legendarische opperhoofden als Geronimo en Zittende Stier. Maar dat doorsnee film- en romanbeeld van ‘wilde en bloeddorstige roodhuiden’ strookt niet met de werkelijke geschiedenis.

Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier vertelt het op historische documenten gebaseerde verhaal van het laatste Indiaanse verzet tegen de opdringende blanke beschaving in de periode 1830-1890. Amerika was duizenden jaren lang een paradijs geweest, en de Indianen wisten dat. Machteloos moesten zij toezien, hoe de blanken met tomeloze woede alles vernietigden wat mooi en natuurlijk was: de wouden, de meren, de kreken, de dieren. De hebzucht en de landhonger van de blanken namen onvoorstelbare vormen aan. Om het land te verwerven deinsden de veroveraars voor niets terug: verdragen werden verbroken of naar eigen willekeur geïnterpreteerd; de ene slag tegen ‘de roodhuiden’ volgde na de andere en met elk bloedbad (waarbij vrouwen noch kinderen ontzien werden) werd de levensruimte voor de Indianen verder ingekrompen, tot hun verzet gebroken was en de lijdensweg naar en in de reservaten begon. De poging om met de blanke man in vrede en harmonie te leven was uitgelopen op letterlijk niets.

Dee Brown heeft in dit unieke boek de geschiedenis geschreven van de verovering van het Amerikaanse Westen, zoals de Indianen die ervaren hebben. Zijn boek laat niets heel van het traditionele beeld van het Wilde Westen, met al zijn mythen en legenden – zo leren wij bijvoorbeeld, dat het scalperen een uitvinding van de blanken was, en niet van de Indianen. De talrijke authentieke documenten en getuigenissen, waarvan vele hier voor het eerst zijn afgedrukt, de portretten van de grote stamhoofden, hun vrouwen en hun krijgers, en het rake, sfeervolle proza van Dee Brown maken dit belangwekkende boek tot een leesavontuur van de eerste orde.

Dee Brown (1908-2002), aanvankelijk bibliothecaris aan de Universiteit van Ilinois, is de auteur van tientallen studies en romans over het Amerikaanse westen. In 1993 verschenen zijn memoires ‘When the Century Was Young’. Zijn belangrijkste werk, Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier (‘Bury My Heart at Wounded Knee’), is het resultaat van jarenlang onderzoek. Het groeide uit tot hét standaardwerk over de geschiedenis van de Noord-Amerikaanse Indianen.
Meer over ‘Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier’

«Het zit zo goed in elkaar, is origineel en voegt echt iets toe aan de Caribische literatuur.» – Peter de Rijk

VoorplatOpWeg-75 Over ‘Op weg naar Nos Plaser’ van Ken Mangroelal in de Pletterij, 27 mei 2023:
Op 27 mei 2023 vond in de Pletterij in Haarlem de boekpresentatie van ‘Op weg naar Nos Plaser’, het tweede boek van Ken Mangroelal bij Uitgeverij In de Knipscheer. De presentatie is inmiddels terug te zien op YouTube. Omdat zijn eerste titel ‘Distance Call’ het licht zag in 1978 werden onvermijdelijk herinneringen opgehaald aan zijn toenmalige redacteur (en uitgever) Jos Knipscheer die in 1997 overleed – en dat riep de nodige emoties op zowel bij Ken Mangroelal als zijn huidige uitgever Franc Knipscheer, broer van Jos. De vriendschappelijke relatie die Jos en Ken hadden was niet alleen die tussen uitgever en auteur. Als gitarist bracht hij ook eerste kneepjes van het vak bij aan de tienerzoons van Els, de vrouw van Jos. Ulco Bed, de jongste van de twee, zou de gitaar niet meer loslaten. Vanaf zijn zestiende tot op de dag van vandaag, speelt hij samen met de toen nog jongere Candy Dulfer. Na het interview met Peter de Rijk nam Michiel van Kempen van Mangroelal het eerste exemplaar in ontvangst en verraste de auteur door in zijn dankwoordje een fragment voor te lezen van zijn recensie die op datzelfde moment geplaatst werd op Caraïbisch Uitzicht. Ken Mangroelal besloot de presentatie feestelijk door in plaats van eigen nummers een drietal standards te spelen (hoewel hij eigenlijk niet meer optreedt) van de onlangs overleden Harry Belafonte die de muziek uit de Cariben al in de jaren vijftig op de kaart zette, en zeer bekend was met Aruba en Bonaire.
Kijk hier naar de presentatie vanaf 4:10 tot 1:05:00 op de tijdlijn
Lees hier de recensie van Michiel van Kempen
Meer over ‘Op weg naar Nos Plaser’
Meer over Ken Mangroelal bij Uitgeverij In de Knipscheer

Woordje ter herinnering aan Helen Knopper

foto Helen Franc Knipscheer bij de uitvaart van Helen Knopper, 12 december 2022:

«Beste aanwezigen,

In 1985 gaf Uitgeverij In de Knipscheer – de uitgeverij bestond bijna 10 jaar, we waren nog jong – het debuut uit van Hugo Pos, ‘Het doosje van Toeti’. Hugo Pos, gepensioneerd rechter, werd in dat jaar 72. Zouden we dat wel doen, een al zo’n oude auteur bij ons laten debuteren, hadden we ons afgevraagd. We hadden per slot naam gemaakt met jonge debutanten, generatiegenoten: Leon de Winter, Astrid H. Roemer, Marion Bloem, Herman Brusselmans. Maar ‘Het doosje van Toeti’ was een prachtige verhalenbundel en goed is goed ongeacht de leeftijd. Hugo Pos overleed in 2000 en hij had toen bij deze uitgeverij 15 bundels kwatrijnen en verhalen op zijn naam staan en de met de E. du Perron-prijs bekroonde autobiografie ‘In Triplo’. Wat ik in 1985, ik was toen 38, me voor het eerst realiseerde, en zo ontzettend troostrijk vond, was dat je kennelijk op je 72ste nog een nieuwe carrière kunt beginnen. Niet dat ik dat van plan was, maar de idee dat dat kon bracht me wel op mijn gemak.

De eerste keer dat ik de naam Helen Knopper tegenkwam was toen ik als redacteur begin jaren zeventig werkte voor een boekenclub. In hun programmaonderdeel literatuur werden enkele door Helen Knopper vertaalde titels opgenomen van de Amerikaanse hippieschrijver Richard Brautigan. Een paar jaar later zou ook mijn broer Jos Knipscheer, alweer ruim 25 jaar geleden overleden, een roman van Brautigan vertalen. De tweede keer dat ik de naam Helen Knopper bewust tegenkwam was nadat Uitgeverij In de Knipscheer in 1976 net begonnen was en we in het fonds van de eveneens piepjonge Uitgeverij Loeb & Van der Velden o.a. de titel ‘De Vertellers’ tegenkwamen samengesteld door beide uitgevers met daarin verhalen van o.a. Hester Albach, Peter Andriese, Jan Cremer, Hans Dorrestijn, Heere Heeresma, Eelke de Jong, Theo Kars, Laurie Langenbach, Guus Luijters en ook Helen Knopper, schrijvers die rond die jaren zeventig furore maakten. Ieder ging zijn en haar weegs. De derde keer dat Helen Knopper bij mij in beeld kwam was toen ik in 1977 recensies las over haar titel ‘Een onfatsoenlijk afscheid’.

Zo’n zeven jaar geleden ontving de uitgeverij een manuscript van Helen Knopper met de titel ‘Het loopt het ademt het leeft’. Ze was inmiddels 80. Weer vroegen we ons af: zouden we dat wel doen?
Haar laatste, twintigste boek was na een schrijverscarrière van ruim dertig jaar toch al verschenen in 1997? Tachtig jaar oud! Wie zit daarop te wachten? Is dat nog te verkopen? Maar het was een prachtig boek en goed is goed ongeacht de leeftijd. We nodigden haar uit op de uitgeverij en wat me daarvan vooral nog bijstaat was dat ze vertelde dat toen ze dik in de zeventig was zich op de Universiteit van Amsterdam had ingeschreven en psychologie was gaan studeren. Dat was voor mij weer zo’n Hugo Pos-momentje. Ik was op dat moment 68 en bedacht me dat Helen Knopper op die leeftijd pas jaren later zou beginnen aan een universitaire studie. En ik vond dat zo ontzettend troostrijk. Niet dat ik dat zou kunnen of willen, maar de idee dat dat überhaupt een optie was stemde me wel optimistisch. Die moed, die vrijheid die daaruit sprak bewonder ik in haar tot op de dag van vandaag. U weet hoe het verder ging. ‘Het loopt het ademt het leeft’ kwam uit in 2016, een heruitgave van ‘Een onfatsoenlijk afscheid’ in 2018 en later dat jaar ‘Het onbesproken beeld’. In 2019 verscheen de omvangrijke essay- en verhalenbundel ‘Het brandende huis’, misschien wel haar literaire testament, en vorig jaar, in 2021, haar laatste boek ‘En dan nog de liedjes’.

Het zal niet moeilijk zijn de herinnering aan Helen Knopper levend te houden.
Van haar boek ‘Het brandende huis’ heb ik een paar doosjes meegenomen. Eenieder hier aanwezig mag als herinnering aan Helen een exemplaar daarvan meenemen.»

Meer over Helen Knopper bij Uitgeverij In de Knipscheer

Diana Lebacs op Curaçao overleden

DianaLebacsKleinCMYK Op de dag dat haar jongste roman klaarligt bij de drukker, komt het bericht dat Diana Lebacs (Curaçao, 1947) vrij onverwacht is overleden op 11 juli 2022. Op 12 september zou ze 75 zijn geworden. Op 14 april mailde ze nog de laatste aanvulling door op haar nieuwe roman Dame van de avond en het berouw van Benaro en meldde ze me dat haar man Pacheco Domcassé op 22 maart dit jaar was gestorven. Haar afkomst is typerend voor het Nederlands koloniaal verleden: Diana Lebacs had een Curaçaos-Indonesische vader en een Surinaamse moeder. De Surinaamse schrijfster Thea Doelwijt is een nicht van haar. Diana Lebacs debuteerde in 1971 met de jeugdroman Sherry, het begin van een begin. Haar tweede jeugdroman Nancho van Bonaire uit 1975 werd bekroond met een zilveren griffel. Haar eerste roman voor volwassenen De langste maand kwam in 1994 uit en was een van de laatste boeken die Jos Knipscheer († 1997) voor de uitgeverij redigeerde. Pas in 2017 verscheen haar tweede roman voor grote mensen Duizend leugens bruidstaart. In dat jaar kwam ze ook op bezoek in Nederland.

Sta me toe deze herinnering op te halen. Op 1 oktober 2017 vond in de OBA Amsterdam de Caraïbische Letterendag Junior plaats, het grootste festival van Caraïbische kinderboekenschrijvers ooit georganiseerd in Nederland. Ook Uitgeverij In de Knipscheer was die dag present met een boekenstandje. Die dag zou ze in een zaaltje aldaar een prijs ontvangen en ik spoedde me naar dat zaaltje om die zo terechte feestelijke bijeenkomst mee te maken. Toen zij het woord nam bleek niet zij het feestvarken, maar ondergetekende die op voorspraak van de Antilliaanse dichters en schrijvers bij de uitgeverij benoemd werd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Zo was Diana Lebacs.

Maar ere wie ere toekomt. Op 22 augustus 2020 werd op de honderdste geboortedag van Pierre Lauffer aan Diana Lebacs de Chapi di Plata, de Pierre Laufferprijs, toegekend.

franc knipscheer
Haarlem, 12 juli 2022

Klik hier voor het Chapi di Plata-feest
Meer over ‘Dame van de avond en het berouw van Benaro’
Meer over Diana Lebacs bij Uitgeverij In de Knipscheer

« * * * * Authentieke, strijdbare en ontroerende poëzie.» – Ko van Geemert

VoorplatRoemerBloemlezing-75 Over ‘Ik ga strijden moeder’ van Astrid H. Roemer in Parbode, februari 2022:
De vele malen bekroonde Astrid H. (Heligonda) Roemer (Paramaribo, 1947) kwam de laatste tijd vaak in het nieuws door haar uitspraken over Desi Bouterse. Hier hebben we het gelukkig weer over waar het toch in eerste instantie om gaat: haar werk, en om preciezer te zijn: haar poëzie. Roemer is allereerst bekend als auteur van romans, maar haar gedichten maken een belangrijk onderdeel van haar oeuvre uit, ze debuteerde zelfs met poëzie, met de bundel ‘Sasa: mijn actuele zijn’, in 1970, onder het pseudoniem Zamani. (…) Onlangs verscheen de bloemlezing ‘Ik ga strijden moeder’, ondertitel: ‘gekozen gedichten’, gekozen uit haar bundels, maar ook uit allerlei tijdschriften. De keuze (80 gedichten) is gemaakt, in- en uitgeleid door de half november overleden dichter Koos van den Kerkhof. (…) Terug naar de poëzie, en specifiek naar de wat minder bekende ‘verspreide gedichten’, die vanaf 2015 in diverse tijdschriften verschenen. Een paar citaten: ‘Zet mijn gedachten in de week / bleek ze / wring ze uit de herinneringen / wil geen nattigheid en niets wat druppelt’. (…) De laatste woorden van het laatste gedicht (over haar moeder) in deze bundel: ‘Wij moesten jou begraven in stromende regens. / De zonnigste vrouw. / Ik blijf aan jou denken als warm licht in mij / Leven. / Ik houd van jou.’ Kort samengevat: authentieke, strijdbare en ontroerende poëzie. In de Verantwoording noemt Van den Kerkhof het samenstellen van een dergelijke bloemlezing ‘monnikenarbeid’. We zijn verheugd dat hij zich daaraan gezet heeft en dat uitgeverij In de Knipscheer dit monnikenwerk heeft uitgegeven.
Lees hier de recensie of hier
Meer over ‘Ik ga strijden moeder’
Meer over Astrid H. Roemer bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Hartverscheurende details in kraakheldere taal.» – Gerlof Leistra

Frans Lopulalan1 Over Frans Lopulalan 1953-2020 in Elsevier Weekblad, 14 november 2020:
(…) In ‘Onder de sneeuw een Indisch graf’ beschrijft Frans Lopulalan zijn jeugd in het kamp in Woerden en de rol van zijn dominante vader, een voormalig KNIL-militair die model staat voor alle Molukse vaders. Het boek werd een klassieker in de Indische literatuur. (…) Ernst Jansz: ‘Na het overlijden van Hugo Claus en Jan Wolkers was Frans Lopulalan voor mij de grootste nog levende Nederlandstalige schrijver. Natuurlijk heeft hij niet véél geschreven, maar het gaat erom wat die woorden met je doen.’ (…) Jos Knipscheer was voor hem meer dan een mentor. Ze maakten samen lange strandwandelingen en spraken uitvoerig over het literaire werk. Toen Knipscheer in 1997 overleed, was Lopulalan volgens partner Cindy Smits zijn maatje en sparringpartner kwijt. Alfred Birney: ‘Hij stelde een briefwisseling voor, maar dat hield ik niet vol.’ (…) ‘Frans leed aan een writer’s block, maar heeft met zijn debuut een monument nagelaten.’ (…)
Lees hier het artikel in EW
Meer over Frans Lopulalan op deze site

«Jos Knipscheer neemt sinds februari 1997 overal alle tijd voor.» – Frans Lopulalan

FransLopulalan-JosKnipscheer Frans Lopulalan in column ‘Groot Smoezenboek’ op blog Zeist-Porto Saparoea, 1 april 2012:
«Ik zou je graag nog een keer ontmoeten, voordat ik mij op de klanken van ‘Watermelon in Easter Hay’ in het gezelschap van Jos ga begeven. Ik zie er naar uit je te ontmoeten, goede Franc. Groeten, ook aan Anja.», lees ik in de laatste door hemzelf getypte en verzonden e-mail aan mij op dinsdagavond 6 oktober 2020. Een paar dagen geleden stuurde Cindy mij een column van Frans van 1 april 2012 die ik niet eerder (als niet-blogger en niet-Facebooker) gelezen had: “Het manuscript is voorlopig nog een stapeling van brokken tekst verspreid over schriftjes en schrijfblokken van de Action. (…) Nu hij er al zo lang niet meer is, kan ik zijn naam – Jos Knipscheer – zonder al te veel gêne toevoegen aan mijn Persoonlijk Groot Smoezenboek voor De Schrijver op Zekere Leeftijd, die ’s avonds niet voortzwoegt aan zijn meesterwerk. (…) Waarom zou ik voort maken met dat godvergeten manuscript? (…) Jos Knipscheer neemt sinds februari 1997 overal alle tijd voor. (…)»
[ f k, 2 november 2020 ]
Lees de column ‘Groot Smoezenboek’ op Columns of klik
Meer over blog ‘Zeist-Porto Saparoea’
Meer over Frans Lopulalan op deze site