Tag: Koude Oorlog

«De lezer heeft een moment in het verleden mogen vertoeven.» – Kees de Kievid

Over ‘Het leven is snel genoeg’ van Hein van der Hoeven op Boekenbijlage,  16 januari 2024:

(…) Zeker, de schilderijen en novellen  kunnen goed los van elkaar bestaan. Toch brengen ze je beide terug in een bepaalde sfeer en tijd die aan de uitspraak ‘1+1 is meer dan 2’ recht doen. (…) De schilderijen van Gerlach bestaan uit twee series van zes, getiteld Mach mal Pause en Eile mit Weile, respectievelijk stammend uit 2014 en 2018. Ze zijn alle twaalf paginagroot in het boek te bewonderen. Deze stukken zijn geschilderd voordat de twee novellen zijn geschreven. (…) De schilderwerken geven de tijd van de vijftiger en zestiger jaren van de vorige eeuw weer. Maakt Gerlach nieuwe herinneringen, zoals sommigen beweren? Is dit magisch realisme? Surrealisme? (…) De schilder is tijdelijk deel van zijn voorstelling. Hij wenst er niet aan te ontsnappen, maar wil het de kijker laten zien. Deze zaken komen terug in de novellen van Hein van der Hoeven. Van der Hoeven moet wel zeer onder de indruk geweest zijn van Gerlachs schilderstukken en heeft in zijn novellen geprobeerd niet alleen dezelfde sfeer te scheppen, maar ook in de thematiek overeenkomsten aan te brengen. (…) Tegenstellingen spelen een  belangrijke rol in het verhaal (…) tegenstellingen die we ook bij Gerlach vinden: tussen bijvoorbeeld de golfende dames en de dreigende onweerswolken. (…) In  beide novellen verplaatsen we ons naar het verleden de tijd van de Koude Oorlog en grotendeels in Duitsland. Van den Hoeven gebruikt dit gegeven dankbaar om niet alleen de nostalgie te laten zien, maar ook om de nodige spanning op te wekken. Opvallend daarbij is de rol van de vrouw. Nu eens niet in ondergeschikte rol, maar leidend en gecombineerd me een hang naar luxe, slaan ze menig mannelijk onbenul aan de haak! (…)

Lees hier de recensie
Kijk hier naar de hele presentatie
Kijk hier naar de film van Eric de Vries op deze presentatie
Meer over ‘Het leven is snel genoeg’

«Van der Hoeven schildert verfijnd in woorden en gebruikt tegenstellingen en humor om alles nog pregnanter te maken.»

Over ‘Het leven is snel genoeg’ van Hein van der Hoeven op Bazarow 16 december 2023:
Eerst waren er de schilderijen van kunstenaar Diederik Gerlach (1956). Pas jaren later schreef Hein van der Hoeven (1951), die zich liet inspireren door het werk van Gerlach, twee novellen. Het gevaar bestaat dat je wat je op de schilderijen ziet letterlijk gaat verwerken in de tekst die je schrijft. Dat gebeurt in de novellen van ‘Het leven is snel genoeg’ van Van der Hoeven gelukkig niet. Hij houdt afstand en toch is er verbinding. Hij ontdekt dat de kunstwerken van Gerlach gelaagd zijn, verschillende verhalen bevatten. Door lang naar die schilderijen te kijken, zijn verbeeldingskracht aan het werk te zetten, er over na te denken, heeft hij die verhalen ‘ont-dekt’. Vanuit die perceptie heeft hij twee nieuwe verhalen ‘gebouwd’, die refereren aan de wereld die Gerlach weergeeft: de wereld van de zestiger jaren, het Wirtschaftswunder dat zich in Duitsland voltrok, de dynamiek van een nieuwe tijd in Europa, en de periode van de Koude Oorlog. Van der Hoeven voegt er in tekst de opbouw van de maatschappij na de Tweede Wereldoorlog aan toe, het ‘blijven hangen in het verleden’ tegenover de ambities en het optimisme van de jonge generatie die volop meedoet aan wat de nieuwe tijd brengt. Het vormt het thema van de beide novellen en de auteur toont hoe mensen zich tot die werelden en elkaar verhouden: jonge mensen die hun weg zoeken in de zestiger jaren met zijn verleidingen van de nieuwe muziek (rock ’n roll), nieuwe technologieën, het begin van de massaconsumptie, drinken van Coca-Cola, snelle en mooi vormgegeven auto’s en de aantrekkingskracht van de meisjes, jonge vrouwen in hun frivole jurkjes.  Alles moet sneller, maar er is ook weemoed en een schaduwkant.  ‘Mach mal Pause’ en ‘Eile mit Weile’, zoals de serie van tweemaal zes schilderijen van Gerlach getiteld zijn, geeft de hang naar rust aan en het langzaam aan doen. (…) Van der Hoeven formuleert precies, met respect voor de taal van zestig jaar geleden. Hij schildert verfijnd in woorden en gebruikt tegenstellingen en humor om alles nog pregnanter te maken. (…)
Lees hier de recensie
Kijk hier naar de hele presentatie
Kijk hier naar de film van Eric de Vries op deze presentatie
Meer over ‘Het leven is snel genoeg’

«Ik ben geboren in 1941 en daardoor te jong om eigen herinneringen aan de oorlog te hebben.» – Ton van Reen

TonvanReen‘Kalverjöbke’ column van Ton van Reen, 18 december 2017:
(…) Veel oorlogsverhalen hoorde ik van de vrouwen uit onze straat die bij mijn moeder op bezoek kwamen. Weduwen, net als zij. (…) Ik heb het altijd vreemd gevonden dat er tijdens de Tweede Wereldoorlog, zelfs in de heftigste strijd, toch gefilmd werd. De filmers en oorlogsverslaggevers moeten ware helden zijn geweest. Ze stonden vooraan in de zwaarste gevechten en hebben hun werk vaak met de dood moeten bekopen. Ze lieten ons de beelden na die ons na afloop van de oorlog vertelden wat er echt was gebeurd. (…)
Lees hier de column
Meer over Ton van Reen op deze site

«Een uiterst informatief boek.» – Ezra de Haan

Opmaak 1Over ‘Nuttige idioten’ van Els de Groen op Literatuurplein, 23 februari 2016:
Interessant aan Nuttige idioten is vooral hoe het aan de ene kant een ver verleden lijkt te beschrijven: de tijd dat Oost en West door een muur van elkaar gescheiden waren, maar ook die van nu: de tijd waarin Oost en West door een onzichtbare muur van elkaar gescheiden zijn. Je krijgt het idee dat er, los van een korte periode van toenadering, weinig is veranderd. […] Door gebruik te maken van al haar eigen ervaringen en, niet te vergeten, de nodige humor, schetst De Groen de ontwikkelingen sinds het vallen van de muur. Haar nuchterheid is daarbij kenmerkend. […] Els de Groen komt erachter dat de imperialistische vijand van weleer is ingeruild voor meer ‘traditionele’ vijanden: de zigeuners, de joden en de immigranten. De Groen gaat zich verdiepen in de Balkan, wederom een complex deel van de wereld. Ook Bulgarije trekt haar aandacht. […] In 2004 wordt De Groen een Member of European Parliament. […] Vijf jaar maakt De Groen deel uit van het circus dat Europa heet. […] In 2009 gaat Els de Groen ‘op het langste reces dat ze ooit zal hebben.’ Ze verlaat het parlement na jaren voor de rechten van de Roma te hebben gestreden. Waarschijnlijk had ze geen beter moment kunnen kiezen. Een paar jaar later laait de koude oorlog op. Poetin weet keer op keer het westen met zijn acties te verrassen en te verbijsteren. […] Wie zich soms afvraagt, zoals ik, hoe de huidige politiek zo ver uit de hand heeft kunnen lopen, moet Els de Groen raadplegen. Ze was er vaak bij of weet er genoeg van af. Nuttige idioten is daarmee een uiterst informatief boek voor degene die meer wil weten dan de karige quote op zijn IPhone.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Nuttige idioten’

«Tsunami vol van ontmoetingen, bespreekgevallen, affaires, zelfreflectie en zelfspot.» – Mari van Rossem

Opmaak 1Over ‘Nuttige idioten’ van Els de Groen in Brabants Dagblad:
“In ‘Nuttige Idioten’ gaat het om meer dan alleen de Oost-West relatie. De twee grote ideologieën van de 20e eeuw zijn namelijk mislukt: het communisme ging ten onder aan bureaucratie en corruptie, het kapitalisme worstelt met een groeiende kloof tussen arm en rijk en met financiële en ecologische crises. Er is dus behoefte aan een derde weg, maar populisme en nationalisme verhinderen dat proces. Die eerstgenoemde -ismen zijn brokstukken uit het verleden, geënt op muren, slagbomen en het benoemen van zondebokken. Ze gaan voorbij aan het feit dat de wereld door het internet -dat alle mogelijke muren deletet- volstrekt veranderd is.”
Lees hier het artikel
Meer over ‘Nuttige idioten’

Georgi A. Arbatow/Willem Oltmans – Het sowjetstandpunt. Moskou’s visie op de oost-west-politiek

Georgi A. Arbatow/Willem Oltmans
Het sowjetstandpunt. Moskou’s visie op de oost-west-politiek
Vertaling Graa Boomsma/Irma van Dam
Paperback 356 blz.,
ISBN 90-6265-080-5
Eerste uitgave maart 1981

Professor Georgi A. Arbatow, historicus en lid van de Academie van Wetenschappen der USSR, is directeur van het Moskouse Noord-Amerika-instituut en geldt als leidende westpolitieke adviseur van het Kremlin. Hij gaat hier in op vragen over o.m. (kern-)bewapening, mensenrechten, Afghanistan, China, de oost-west-handel, de Russisch-Amerikaanse betrekkingen en de toekomst van de ontspanning, en verduidelijkt het sowjet-standpunt aan de hand van concrete voorbeelden en stappen. Georgi Arbatow, die – evenals Cyrus Vance, Egon Bahr en Joop den Uyl – deel uitmaakt van de ontwapeningscommissie-Palme, pleit in het sowjet-standpunt ervoor de ‘beproevingen van de ontspanning’ te verduren als enig alternatief tegenover een hernieuwde Koude Oorlog of een nucleaire catastrofe.

Prof. Arbatows verkiezing tot lid van het centrale comité van de CPSU in maart 1981 viel samen met de aankondiging van nieuwe Russische initiatieven om de oost-west-dialoog te activeren.

Willem Oltmans had dit boek geconcipieerd om de heersende opvattingen in de Sowjet-unie over de oost-west-relaties voor het westerse publiek toegankelijk te maken. De vragen die de grondslag vormen voor de tientallen gesprekken met prof. Arbatow tot eind januari 1981, had hij opgesteld in samenwerking met buitenland-deskundigen in de Verenigde Staten en naar aanleiding van zijn contacten met vooraanstaande politici in het Westen en de Derde Wereld.