literatuur – Uitgeverij In de Knipscheer

Eric de Brabander – Urbina. Roman

Eric de Brabander
Urbina
roman
Curaçao, Venezuela
gebrocheerd in omslag met flappen,
238 blz., € 22,00
eerste druk oktober 2023
ISBN 978 94 93214 99 6

Willemstad, Curaçao – 8 juni 1929. Kapitein Borren is zich net aan het opmaken om een avondje vroeg naar bed te gaan op het moment dat de telefoon gaat. Een opgewonden en angstige stem vraagt hem diréct naar het Waterfort te komen.
‘Wat is er dan?’
Hij krijgt geen antwoord meer.
‘Telefoniste, waar komt dit gesprek vandaan?’
‘Uit het fort, meneer,’ klinkt het verschrikt.

De Venezolaanse revolutionair Rafael Simón Urbina (1897-1950) zaait dood en verderf bij zijn overval op het Waterfort, waarmee hij zijn niet-aflatende strijd tegen dictator Juan Vincente Gómez in zijn thuisland wil bekostigen. De buit – wapens en geld – valt echter tegen. Met zijn manschappen eenmaal terug op Venezolaanse bodem, loopt ook déze couppoging weer op een mislukking uit. Maar Urbina toont veerkracht en is onvermoeibaar. Welke ideologie drijft hem toch? En welke teisterende leegte wil hij vullen? ‘Urbina had alle gestolen vuurwapens, uiteraard zonder patronen, in die hut op een hoop laten gooien. Hij stapte de hut binnen met een Nederlandse vlag die hij voor de verbijsterde gevangenen aan stukken scheurde. Hij mikte de lappen stof op de grond en beval: “Poetsen! Ik wil die wapens brandschoon hebben! Zo niet, dan laat ik jullie overboord zetten.”’

Urbina is meer dan een historische roman. Het is intrigerende en pakkende ‘faction’: historische feiten door fictie ingekapseld. Ook Urbina’s wapenbroeders, sympathisanten en vijanden krijgen in dit boek met verve hun particuliere rollen toebedeeld. En niet in de laatste plaats de Nederlandse regering, die haar kolonie in de West vakkundig in een spagaat weet te brengen. Venezolaanse aardolie wordt grootschalig geraffineerd op Curaçao, waar Venezolaanse dissidenten couppogingen smeden om 80 mijl zuidwaarts ten uitvoer te brengen. En begon in 1812 ook Simón Bolívar niet zijn revolutie vanuit Curaçaose ballingschap? Dictator Juan Vincente Gómez stelt de vraag die gesteld moet worden: ‘Hoe is het mogelijk dat die Hollanders op Curaçao het toestaan dat een heel leger zich op hun eiland vormt met als doel mij omver te werpen?’

Met Urbina breidt de Curaçaose schrijver Eric de Brabander (1953) zijn toch al bont geschakeerde oeuvre uit met een boek dat onvermoed actueel is voor de Zuid-Caraïbische regio. Ook nu weer, anno 2023, kent Venezuela een misdadig regime en herbergt Curaçao veel Venezolaanse dissidenten en vluchtelingen. Het grootste buurland van het Koninkrijk der Nederlanden blijft nog altijd een grillige regionale rol spelen.

Van De Brabander verschenen eerder bij Uitgeverij In de Knipscheer Het hiernamaals van Doña Lisa (roman 2009), Hot Brazilian Wax en het Requiem van Arthur Booi (roman 2011), De supermarkt van Vieira (roman 2013), Het dilemma van Otto Warburg (roman 2016), De vergankelijkheid der dingen (roman 2018), Avila Beach Hotel in 5 korte verhalen (verhalen 2020), Het geluid van naderend onweer (verhalen 2021) en Handen wassen (roman 2022). Van Het hiernamaals van Doña Lisa verscheen in 2021 een vertaling in het Papiaments (E bida infinito di Doña Lisa) en van De supermarkt van Vieira eveneens in 2021 een Engelstalige uitgave: Vieira’s Supermarket

Peter Drehmanns – Boetegrond. Roman

VoorplatBoetegrond1_Opmaak 1.qxd Peter Drehmanns
Boetegrond
roman
gebrocheerd in omslag met flappen,
290 blz., € 19,95
ISBN 978-94-93214-82-8
presentatie 18 september 2022

Boetegrond is het ontluisterende verhaal van een boze, verwarde man die zich tegen de wereld keert. Reizend van het ene naar het andere barre oord tracht hij zichzelf als profeet op de kaart te zetten en volgelingen te vergaren. In deze zowel grimmige als groteske roman laat Peter Drehmanns zich van zijn meest meedogenloze kant zien.

De pers over Drehmanns’ vorige roman Het Wezen:
«[…] een onderdompeling in een wereld die doet denken aan een combinatie van Louis Couperus’ Stille kracht en Joseph Conrads Heart of Darkness, maar dan overgoten met de vileine saus van Evelyn Waughs A Handful of Dust, en dat geschreven in een uitzonderlijk rijke, misschien wel wat pervers plastisch aanvoelende taal. Het Wezen is een grandioos originele roman en een belevenis die je als een vloedgolf over je heen moet laten komen.» – Marnix Verplancke in Knack Focus

Peter Drehmanns debuteerde in 1999 met de roman De blindganger. Voor zijn gehele oeuvre won hij in 2015 de Halewijnprijs. Hij studeerde Italiaans en Literatuurwetenschap en was recensent voor Vrij Nederland en NRC Handelsblad. Zijn roman Altijd maar begraven werd in het Duits vertaald, de roman De begeleider in het Italiaans. Als dichter heeft Drehmanns tot nu vier bundels op zijn naam staan.

Uitnodiging voor presentatie Extaze 28 in Den Haag

coverE28voorD Presentatie Extaze 28 Geloof in de kunst in de Houtrustkerk: donderdagavond 15 november 2018:
Geloof in de kunst? Geloof in de literatuur? Of toch in de eerste plaats je levenswijze instellen op de maatschappelijke carrière en het consumeren? Louis Couperus’ way of life werd vooral beïnvloed door de levensstijl en de (beeldhouw)kunst van de Grieken en de Romeinen. De atleten op de spelen in Olympia beoefenden hun sport naakt, de Griekse sculpturen van jonge mannen en goden lieten niets te raden over. Ruurd Halbertsma vertelt over die cultuur en Els Kort zorgt ervoor dat de weergave van die beelden op de wand van de Houtrustkerk er net iets anders zullen uitzien dan verwacht. Lisa Rooijackers’ jeugd en ongekunsteldheid zal doorklinken in de gedichten die zij zal voordragen. Mariëtte van Erp zal vertellen over de kunst, haar kunst, die als vanzelf ontstond toen zij haar huis en tuin in Gemert moest verlaten. Onno Schilstra schrijft in Extaze 28 hoe een beeld van Giam Lorenzo Bernini (1598–1680), De extase van de heilige Theresia, een van de meest intrigerende beelden van religieuze vervoering die hij ooit had gezien, hem deed beseffen dat hij beeldend kunstenaar zou worden. In zijn voordracht zal ook Gerard Reve een plaats krijgen, en de muziek, het nummer Freight Train en andere ‘Americana’, kunstuitingen die hem in zijn overtuiging hebben bevestigd. Een staaltje van de door hem geliefde Amerikaanse muziek, oud en nieuw, pop, country en folk, zal Onno samen met Artur Schouten, Siebe van Egmond, Paul Keuzenkamp en Renk Jan Vissers, tesamen het ensemble ‘Art for Art’s Sake’ vormend, ten gehore brengen. Alweer een avond om niet te missen.
Kom weer eens langs! De Extaze-avonden zijn van Pulchri verhuisd naar Sociëteit De Vereeniging en vandaar naar de Houtrustkerk op de hoek van de Beeklaan en de Hanenburgweg. Kwaliteit hebben we tijdens die reis niet verloren, integendeel, zo laten de ‘habitués’ van de Houtrustkerk ons weten. Veranderd zijn de avonden wel en dat is goed. Er is nog iets veranderd en die verandering is minder goed. Een aantal vaste bezoekers van het eerste uur zijn al geruime tijd niet meer gesignaleerd. Sommigen van hen hebben tijdens een van de presentaties van ‘Extaze’ opgetreden. Tot hen zouden we willen zeggen: jullie vormen een deel van onze geschiedenis en we missen jullie.
Klik hier voor locatie en aanvangstijden
Meer over Extaze 28

Extaze in de Houtrustkerk, presentatie Extaze 28: ‘Geloof in de kunst’

ExtazeinHoutrustkerk28D Programma presentatie Extaze 28 met ‘Geloof in de kunst’ in de Houtrustkerk, donderdagavond 15 november 2018:
Onlosmakelijk verbonden aan het papieren literaire tijdschrift Extaze, en aan het digitale supplement, zijn de publieke, thematische presentaties van elk afzonderlijk nummer die een waardevolle aanvulling zijn op de inhoud van het betreffende nummer, in dit geval van Extaze 28 over ‘Geloof in de kunst’, een multidisciplinair programma met literatuur, beeldende kunst en muziek.

20.15: inleiding Cor Gout
20.20: Ruurd Halbertsma; lezing over de antieke beeldhouwkunst als droom en doem, ingeleid door een beeldcollage van Els Kort. Ruurd Halbertsma is werkzaam in het Rijksmuseum van Oudheden als conservator Griekse en Romeinse Kunst.
20.40: Lisa Rooijackers (gedichten). Lisa Rooijackers is gestart met de master Historical, Literary and Cultural Studies in Nijmegen. Behalve met academische bijdragen durft ze sinds kort ook met haar eigen poëzie de wereld in te gaan. Haar muzikale poëzieproject ‘half woord’ staat in de startblokken en is te volgen via het Instagramaccount@halfwoord.
20:50: Art for Art’s Sake (muziek)
21.00: P A U Z E
21.20: Mariëtte van Erp: haar beeldende kunst. Mariëtte van Erp (Gemert) is thuis in de omgeving waar ze is opgegroeid en haar plaats weet. Ze werkt om te doorgronden wat die plaats is en geeft daar uitdrukking aan door wat ze ondergaat ‘blind’ na te voelen op papier: door met vet het papier te betekenen, door met de poot van haar bril of een opgeraapt takje de tekening op een vel carbonpapier te krassen en zo een afdruk achter te laten op het tekenpapier eronder. Ze kijkt daarbij niet naar wat ze doet, maar houdt haar ogen gericht op de omgeving waarin ze opgaat.
21.35: Onno Schilstra: Freight Train- een voordracht. Onno Schilstra is beeldend kunstenaar, schrijver en muzikant. Hij woont afwisselend in Amsterdam en Berlijn, waar hij samen met zijn vrouw Wim Hardeman werkt aan hun magnum opus Panopticum Berlin, een klein, reizend museum met tekeningen over alles wat mensen mooi en verschrikkelijk maakt.
21.50: Art for Art’s Sake

Presentatie Cor Gout; licht en geluid Anton Simonis (Adesign). Locatie: Houtrustkerk, Beeklaan 535, Den Haag (hoek Houtrustweg). Parkeren kan gratis op het erf van de internationale school aan de overzijde. Inloop (deur open) van 19.45 uur tot 20.10 uur. Aanvang: 20.15 uur precies (dus graag op tijd aanwezig zijn). Entree € 10,00 (alleen contant te betalen). Reserveren redactie@extaze.nl.
Klik hier voor de affiche van Els Kort
Meer over ‘Extaze 28’
Eerdere Extaze-programma’s in de Houtrustkerk

Singer-songwriter J.P. den Tex ‘boekduwer’ voor Tjeerd Ybeles Smit

Op zondagmiddag 30 september vindt in de Pletterij de feestelijke presentatie plaats van het literaire debuut van Tjeerd Ybeles Smit. Bij die gelegenheid verzorgt J.P. den Tex (o.a. bekend van de ‘Americana’-theatertour met Kees Prins en Paul de Munnik) een gastoptreden. De titel van het boek is ‘Sterven doe je zo’.
Hoofdpersoon is Bon vivant Stein. Hij is terminaal maar niet van plan zijn laatste levensdagen jeremiërend te verknoeien. Achter zijn bureau van zijn kleine studeerkamer tackelt hij willekeurig de levensvragen die hij altijd voor zich uit heeft geschoven. Eén vraag springt eruit: sterven, hoe doe je dat eigenlijk? Ondertussen raakt Stein verwikkeld in een banale burenruzie om een fiets, maken de pillen hem overgevoelig en spant hij zich in om zijn uitgever Huidenkooper uit een Sudanese cel te krijgen.
Tjeerd Ybeles Smit: “Ik moest zestig worden voor ik debuteerde in de letteren. Met schrijven verdiende ik mijn brood; ik schreef columns voor kranten, reclameslogans en -campagnes, teksten voor filmdocumentaires en commercials, maar voor literatuur had ik de moed niet. Pas toen ik besloot niet meer over mezelf te schrijven, pas toen ik begreep dat ik zelf geen onderwerp van het schilderij was maar de verf, durfde ik het papier anders te gebruiken.”
Verder is er een gastoptreden van dichter Tom Matena. En Peter de Rijk interviewt de schrijver live voor het publiek.

Programma: Letterij Extra
Locatie: Pletterij
Lange Herenvest 122, 2011 BX Haarlem
Tijd: van 15.00–17.00 uur (zaal open 14.30 uur)
Toegang: gratis. U bent van harte welkom.
Reserveren verplicht: info@pletterij.nl 023 542 3540

Meer over Tjeerd Ybeles Smit
Meer over Sterven doe je zo

Brief van De Contrabas aan Alfred Birney

Geachte heer Birney,
Beste Alfred,
Laat ik je maar tutoyeren, ook al hebben we elkaar maar één keer ontmoet, vroeger, in Nijmegen. Jij was te gast bij het Literair Café in het inmiddels verdwenen O42 en ik was mederedacteur van een, tsja, literair tijdschrift(je) dat Tristan heette.
Niet lang na je optreden zou je in het laatste nummer van dat blad publiceren, een kort verhaal denk ik, en een medewerker schreef een ‘essay’ over je werk, dat toen uit twee romans bestond. Tristan verdween (gelukkig) en ik verloor je, ergens eind jaren negentig, in literaire zin uit het oog.

Daar is onlangs verandering in gekomen. Ik las je drie meest recente novelles (Rivier de Lossie, Rivier de IJssel en Rivier de Brantas), allemaal verschenen bij In De Knipscheer en het boek Yournael van Cyberney… lees verder op De Contrabas

Marc Wildemeersch over Georges Kopp, commandant van George Orwell

Op donderdag 28 april 2011 is Marc Wildemeersch van 12.00 tot 13.00 uur te gast bij presentator Peter de Rijk in het live boekenprogramma Literatuur naar aanleiding van zijn boek De man die Belg wilde worden – Georges Kopp, commandant van George Orwell.

De uitzending vindt plaats vanaf de 4de etage in de nieuwbouw van de Openbare Bibliotheek Amsterdam (op 5 minuten loopafstand van het Centraal Station) en is door publiek bij te wonen. De OBA is gevestigd aan de Oosterdokskade 143, 1011 DL Amsterdam.

Radio Amsterdam FM is te beluisteren op 106.8 FM, op de kabel 103.3 en via het internet op het logo Luister Live. Het interview is tot 2 maanden na uitzending hier te beluisteren.

Marc Wildemeersch (Brugge) is in Nederland want op 27 april te gast in het Orwellprogramma van Mondiaal Literair in Haarlem. Wildemeersch laat Orwell zien door de ogen van Georges Kopp, Orwells commandant in de Spaanse Burgeroorlog, en gaat in op Orwells rol bij MI5, de Britse geheime dienst. Het boek kwam eind vorig jaar uit, werd in Brugge gepresenteerd in het bijzijn van de zoon van Georges Kopp en kreeg ook in Nederland mooie aandacht in o.a. Het Parool en Trouw. En van Geert Mak.

Rob Groenewegen – Te leven op duizend plaatsen. Jo Otten

Rob Groenewegen
Te leven op duizend plaatsen
Jo Otten 1901-1940. Biografie
Genaaid gebonden, met stofomslag en leeslint
832 blz., geïllustreerd ca. € 45,00
ISBN 978-90-6265-665-3
Te verschijnen: september 2011

De Rotterdamse schrijver Jo Otten zocht tijdens het interbellum naar erkenning, maar moest vanuit de kantlijn van de literatuur machteloos toezien hoe zijn medestrevers, onder wie de essayist en criticus Menno ter Braak, de dienst uitmaakten. Dit boek schetst Ottens ontwikkelingsgang. Het is het tragische verhaal van een hypersensitieve intellectueel die zichzelf isoleerde van zijn tijdgenoten door zijn emoties te etaleren en zich in woord en gebaar te verzetten tegen de wetmatigheden die hem hinderden in zijn geestelijke bewegingsvrijheid.

Het gevoel en de verbeelding, het verstand en de werkelijkheid: het zijn de belangrijkste thema’s in dit boek. In het zicht van een nieuwe wereldoorlog trachtte Otten een geschikte balans te vinden tussen deze ongelijksoortige grootheden, waarbij hij zich liet leiden door angst. Van dit proces deed hij onder meer verslag in zijn caleidoscopische novelle Bed en wereld (1932) en het theoretische supplement, het modernistische essay Mobiliteit en revolutie (1932), dat als bijlage in dit boek is opgenomen.

Literatuur, architectuur, studentenleven, film, politiek en filosofie komen samen in deze biografie, waarin tevens een beeld wordt geschetst van het literaire leven van Rotterdam tijdens het interbellum. Als uniek document is aan dit boek een causerie toegevoegd van de Rotterdamse journalist-schrijver Ben Stroman (1902-1985), die in 1940 zijn licht liet schijnen over de ‘letterkundige schimmels en kasplanten’ van de Maasstad.

«Jo Otten was een romanticus uit Rotterdam. Het lijkt een contradictio in terminis, maar die karakterisering geeft precies de sfeer van de man en zijn tijd weer: dynamisch, controversieel. Otten was een eenzaat, een rusteloze reiziger, een gekweld mens. Verlegen en stoutmoedig, ambitieus en arrogant, talentvol en maar half geslaagd als schrijver, een persoonlijkheid waar je niet makkelijk de vinger achter krijgt. Juist doordat er over hem weinig of geen voorgekookte kennis bestaat, lezen we zijn biografie met de onbevangenheid die garant staat voor verrassingen. Het interbellum, dat we zo goed kennen via de mannen van Forum en al wat er over hen is geschreven, krijgt diepte in de uitstekende biografie van Jo Otten door Rob Groenewegen.» – Nelleke Noordervliet

Klaas de Groot – Vaar naar de vuurtoren

Klaas de Groot (samenstelling)
Vaar naar de vuurtoren
[ Eiland, Isla, Island, Eilân ]
Gedichten over 12 eilanden van het Koninkrijk der Nederlanden
Pagina’s: 256
ISBN 978-90-6265-658-5
Prijs: €18,50
Verschenen november 2010

Het Koninkrijk der Nederlanden is vanaf 10-10-10 ‘vernieuwd’. Sint Maarten en Curaçao zijn net als Aruba ‘landen’ geworden binnen het koninkrijk. En Bonaire, Sint Eustatius en Saba zijn ’openbare lichamen’ van Nederland geworden. De Antillen mogen dan als staatsvorm ontmanteld zijn, eilanden zijn ze alle zes gebleven, Nederlandse eilanden ook, samen met de zes Waddeneilanden. Dit wordt gevierd met de presentatie van de bloemlezing Vaar naar de vuurtoren, waarin dichters hun liefde voor de twaalf eilanden met ruim honderd gedichten in het zoeklicht zetten.

Klaas de Groot ging in de literatuur op zoek naar eilandgedichten en bezocht op zijn speurtocht alle eilanden, behalve Rottum, en ontdekte dat over Ameland en Aruba, over Curaçao en Saba t/m Vlieland, ja zelfs over Rottum, in de loop der tijd heel wat dichters hebben geschreven.

Bijzonder is ook de meertaligheid van deze bloemlezing (binnen het Koninkrijk zijn tenslotte al minstens vier talen officieel: Engels, Fries, Nederlands en Papiaments) die zich weerspiegelt in de ondertitel Eiland, Isla, Island, Eilân.

Bij de samenstelling van Vaar naar de vuurtoren keek Klaas de Groot vooral naar werk dat het eiland als plaats laat zien, ook als plek in het hart. Het hart spreekt duidelijk hoorbaar in het volkslied en daarom zijn, voor zover mogelijk, de volksliederen van de afzonderlijke (ei)landen opgenomen.

Ryszard Kapuscinski – De Keizer – Macht en ondergang van Ras Tafari

Ryszard Kapuscinski
De Keizer. Macht en ondergang van Ras Tafari
Polen, Ethiopië, reportage
gebrocheerd, 256 blz., € 19,50
ISBN 90-6265-178-8
1e druk 1984
7e druk 2009

Briljant portret van de laatste dagen van Haile Selassie en zijn waanzinnig middeleeuws hof.

In De Keizer geven ooggetuigen – bedienden, ambtenaren en hoogwaardigheidsbekleders – een beeld van het leven aan het hof van Haile Selassie, die met grote vaardigheid een archaïsche samenleving bijna 50 jaar lang door de twintigste eeuw loodste: hij regeerde zijn volk zonder wetten en begrotingen – en wist door zijn feilloos instinct aan de macht te blijven. De mensen van zijn hofhouding, die na de revolutie zijn ondergedoken of zich hebben vermomd, vertellen over de intriges, de vele ongeschreven wetten die ieder moest kennen en naleven, en over het fascinerende proces van ineenstorting van een der oudste rijken op aarde.

«De Poolse journalist Ryszard Kapuscinski (1932-2007) heeft hele generaties beroepsgenoten overal ter wereld geïnspireerd. Met zijn schrijfstijl, een mengeling van journalistiek en literatuur, maar vooral met zijn vermogen om de menselijke maat terug te halen in alles en iedereen verzwelgende historische gebeurtenissen.

Kapuscinski was de chroniqueur van de Derde Wereld. In de jaren zestig en zeventig reisde hij voor het Poolse nieuwsagentschap PAP jarenlang door Azië, Latijns-Amerika, maar vooral door Afrika. Hij deed verslag van de dekolonisatie en, vooral, van de enorme chaos daarna. Hij was getuige van 27 staatsgrepen en revoluties en werd vier keer ter dood veroordeeld. Het boek dat hem internationale faam bracht was De Keizer (Cesarz) uit 1978, over de val van de Ethiopische keizer Haile Selassie.» – NRC Handelsblad

«Een reportage die meer beschrijft dan de feiten, het is een meesterwerk.» – De Volkskrant